صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس (ETF) چیست؟
صندوق قابل معامله در بورس ETF یا Exchange-traded fund یکی از روشهای ایمن برای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس است.
آیا برای سرمایهگذاری در بورس دانش کافی دارید؟ آیا زمان کافی برای بررسی سهام شرکتهای مختلف را دارید؟ آیا میتوانید بازارهای مختلف را زیر نظر بگیرید و زمانهای مناسب برای ورود به آن را پیدا کنید؟
اگر پاسختان به سوالهای مطرح شده منفی است، خواندن این مقاله میتواند برای شما سودمند باشد. اگر در خاطرتان باشد، در مقالات گذشته، انواع نهادهای مالی را معرفی کردیم. همچنین گفتیم که این نهادها، سازمان یا موسساتی هستند که نقش واسطههای مالی را اجرا میکنند. این واسطههای مالی باعث میشوند که سرمایهها با سرعت بیشتر و با هزینهای کمتر در گردش باشند. این نهادها باعث ایجاد ارتباط بین افرادی که مازاد منابع دارند و افرادی که با کمبود منابع مواجه هستند، میشوند.
همچنین اشاره شد که یکی از نحوه عملکرد ETF ها نهادهای مالی نسبتا جدید، صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) هستند. در این مقاله قصد داریم شما را بیشتر با این صندوقها و مزایای آن آشنا کنیم. قبل از رفتن به سراغ ETFها اشارهی کوچکی به صندوقهای سرمایهگذاری و نحوه فعالیتشان خواهیم داشت.
صندوقهای سرمایهگذاری چه فعالیتی انجام میدهند؟
در مقاله آشنایی با صندوقهای سرمایهگذاری، انواع مختلف این صندوقها را معرفی کردیم. همچنین گفتیم که این صندوقها وجوه دریافتی از مشتریان خود را در حوزههای مختلف سرمایهگذاری میکنند. این حوزهها ممکن است سهام و یا حق تقدم سهام، پروژههای ساختمانی، طلا، ارز، انواع اوراق بهادار و هرچیزی که مشخصات آن در امیدنامه صندوق آورده شده است، باشد. صندوقهای با درآمد ثابت، صندوقهای سهامی و صندوقهای جسورانه نمونهای از صندوقهای سرمایهگذاری بودند.
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله بورسی (Exchange Traded Funds)
به صندوقهایی که واحدهای آنها قابلیت معامله در بورس یا فرابورس را نیز دارند، صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله یا به اختصار (ETF) گفته میشود. عملکرد این صندوقها بهطور مستقیم به عملکرد داراییهای صندوق و مدیریت آن بستگی دارد. در حال حاضر واحدهای 43 صندوق سرمایهگذاری مختلف در بازار وجود دارد که برخی از آنها در بورس و برخی دیگر در فرابورس فعال هستند. بیشتر صندوقهای قابل معامله در بازار ما از نوع صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت هستند.
منظور از واحدهای سرمایهگذاری چیست؟
در یک صندوق سرمایهگذاری با توجه به نوع صندوق، در داراییهای متفاوتی سرمایهگذاری میشود. شما یک صندوق فرضی را در نظر بگیرید که 70 درصد داراییهایش را در اوراق با درآمد ثابت، 20 درصد آن را در سهام شرکتهای مختلف و 10 درصد باقیمانده را در طلا سرمایهگذاری کرده است، میتوان گفت این شرکت یک پرتفوی (سبد سرمایهگذاری) متنوع برای خود ساخته است و ارزش این پرتفوی متنوع را بهصورت واحد بفروش میرساند. خرید واحدهای صندوق فرضی ایکس مثل این است که شما با خرید یک دارایی، 70 درصد پول خود را در اوراق با درآمد ثابت، 20 درصد آن را در سهام شرکتهای مختلف و 10 درصد را در طلا سرمایهگذاری کرده باشید.
تنوع در واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری
نحوه انجام معاملات ETF چگونه است؟
همانند خرید و فروش سهام، برای معامله کردن واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله نیز به کد بورسی نیاز دارید. با داشتن کد بورسی از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود، میتوانید بهصورت آنلاین واحدهای این صندوقها را معامله کنید. یکی از مزایای استفاده از این صندوقها این است که شما میتوانید هر زمان که خواستید بخش یا کلی از سرمایهگذاریتان را به فروش برسانید.
مزایای استفاده از ETF
سرمایهگذاری در این صندوقها بسیار ساده است. با انتخاب این صندوقها برای سرمایهگذاری شما با صرف زمان کمتر برای انتخاب سهام مناسب، میتوانید پرتفویی متنوع را در قالب یک سهم داشته باشید. از دیگر مزایای این صندوقها پایین بودن هزینه آن است. دلیل پایین بودن هزینه این صندوقها این است که برای معامله در آنها نیاز به صرف هزینه بابت بازاریابی نیست و تنها کارمزد انجام معاملات کاسته میشود. علاوهبر موارد ذکر شده در این صندوقها بابت نقل و انتقال واحدهای سرمایهگذاری صدور و ابطال هیچگونه مالیاتی اخذ نمیشود. دوره فعالیت این صندوقها نامحدود بوده و محدودیتی بابت خرید تعداد واحدها وجود ندارد. دوره پرداخت وجه بازخرید نیز بین 3 تا 4 روز کاری است.
انتخاب صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله با درآمد ثابت بهعنوان بخشی از پرتفوی شما، میتواند ریسک مربوط به سرمایهگذاریهایتان را کم کند و منجر به بهینهسازی پرتفوی شما (سبد سرمایهگذاری) شود.
چگونه از اعتبار این صندوقها مطمئن شویم؟
با توجه به اینکه معاملات مربوط به واحدهای این صندوقها در بورس انجام میشود میتوان اطمینان داشت که نظارت کافی بر این صندوقها وجود دارد. علاوهبر آن تعداد زیادی از این صندوقها دارای ضامن نقدشوندگی و یا بازارگردان هستند. در صورتی که مدیر صندوق نتواند وجوه سرمایهگذاران را پرداخت کند این دو رکن مسئولیت بازپرداخت را بهعهده میگیرند.
ارکان اصلی صندوقهای سرمایهگذاری عبارتند از:
مجمع صندوق، مدیر صندوق، متولی صندوق، ضامن نقدشوندگی، بازارگردان، حسابرس، مدیر ثبت، کارگزاران صندوق، مدیر سرمایهگذاری صندوق . در ادامه قصد داریم دو رکن اصلی صندوقها را توضیح دهیم و با کار آنها آشنا شویم.
ضامن نقدشوندگی
یکی از ارکان صندوقهای سرمایهگذاری ضامن نقدشوندگی است. در صورتی که مدیر صندوق نتواند در زمانی مشخص اصل پول سرمایهگذار و سود آن را پرداخت کند، مسئولیت پرداخت این مبالغ برعهده ضامن نقدشوندگی است.
برخی از صندوقهای سرمایهگذاری فاقد این رکن هستند. البته عدم وجود ضامن نقدشوندگی مشکل زیادی برای سرمایهگذاری ایجاد نمیکند. چون واحدهای این صندوقها از نقدشوندگی بالایی برخوردارند و به راحتی میتوان آنها را در بورس معامله کرد. با اینکه رکن ضامن نقدشوندگی برای ایجاد صندوق سرمایهگذاری حذف شده است، اما هنوز تعداد زیادی از صندوقها دارای ضامن هستند.
بازارگردان
از بازارگردان میتوان بجای رکن ضامن نقدشوندگی استفاده کرد. بازارگردانها معمولا یک کارگزاری یا شرکت مالی هستند که باعث تسهیل معاملات در نحوه عملکرد ETF ها بازار میشوند و مسئولیت نقدشوندگی واحدهای سرمایهگذاری را برعهده دارند. بهطور کلی بازارگردانها با حجم زیادی از اوراق بهاداری که در دست دارند موظف هستند تا عرضه و تقاضا واحدها را به تعادل برسانند. در دوران رکود اگر این واحدهای سرمایهگذاری خریداری نداشته باشند، بازارگردان باید این اوراق را خریداری کنند. بهطور کلی بازارگردانها از ایجاد صفهای خرید و فروش جلوگیری میکنند.
تابلو معاملاتی این صندوقها کمی متفاوت از تابلو معاملاتی شرکتهای سهامی است. شکل زیر تابلو معاملاتی یکی از صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت را نشان میدهد. خوب به تابلو نگاه کنید، چه چیزهای متفاوتی در آن میبینید؟
تابلوی صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس با درآمد ثابت
تفاوت تابلو این صندوقها با تابلو شرکتهای سهامی در این است که، در تابلوی صندوقها بجای EPS و P/E شما نماد NAV را میبینید. NAV یا ارزش خالص داراییهای این صندوقها بهطور لحظهای بروز رسانی میشود.
NAV چیست؟
کلمه NAV یا ناو به معنای خالص ارزش داراییها است و از عبارت Net Asset Value گرفته شده. در واقع NAV هر صندوق بیانگر این است که اگر مدیر صندوق تمامی بدهیها و هزینههای صندوق را پرداخت کند، بهازای هر واحد، چقدر دارایی باقی میماند. قیمت بازاری این صندوقها توسط فرایند عرضه و تقاضای بازار مشخص میشود.
برای سرمایهگذاری در این صندوقها به چه مواردی باید توجه کنیم؟
مهمترین موردی که در انتخاب صندوق باید به آن توجه کرد، نحوهی عملکرد صندوق طی دورههای مختلف است. تنها با مشاهده خالص ارزش داراییهای یک صندوق طی چند روز نمیتوانید نحوه عملکرد آنها را مشخص کنید، اما بازدهی سالانه صندوقها میتواند نحوه عملکرد ETF ها روشی مناسب برای ارزیابی عملکرد صندوق باشد.
بیشتر صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله، فاقد سود تقسیمی هستند. در صورتی که صندوق، از طریق سرمایهگذاریهایش سود کند، NAV آن یا ارزش خالص داراییهای آن افزایش مییابد در نتیجه قیمت هر واحد آن رشد میکند.
بعضی از صندوقها وجود دارند که بین سهامدارانشان مقداری سود نقدی تقسیم میکنند. تقسیم سود نقدی باعث خروج وجه نقد از صندوق میشود و میتواند NAV صندوق را کاهش دهد. اما این کاهش NAV به معنی ضرر سرمایهگذاران این صندوقها نیست.
واحدهای این صندوقها نسبت به سهام شرکتهای معمولی که در بورس یا فرابورس معامله میشوند، آرامتر رشد میکنند نحوه عملکرد ETF ها اما ریسکشان نیز به مراتب پایینتر از سهام شرکتهای بورسی است.
این صندوقها مانند سهمهای موجود در بازار، دارای یک نماد معاملاتی هستند. با جستجوی نام و یا نماد این صندوقها در سایت tsetmc.com میتوانید صفحه معاملاتی مربوط به این صندوقها را ببینید. واحدهای این صندوقها همانند سهمهای موجود در زمان کاری بازار معامله میشوند. نحوهی خرید و فروش واحدهای این صندوقها نیز، همانند سازوکار خرید و فروش سهام است.
هر صندوق سرمایهگذاری دارای یک سایت مجزا است که تمامی اطلاعات مربوط به آن صندوق را میتوان در آن دید. برای مثال در تصویر زیر، میتوانید اطلاعات مربوط به سرمایهگذاری در یکی از صندوقها را ببینید.
اطلاعات مربوط به یک صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت
در قسمت بالا راجعبه NAV صحبت کردیم. هر صندوق سرمایهگذاری دارای سه قیمت صدور، ابطال و قیمت آماری است در ادامه به توضیح هر کدام از این موارد میپردازیم.
قیمت صدور هر واحد یا NAV صدور
اگر افراد جدیدی تمایل به سرمایهگذاری در واحدهای صندوق را داشتند، واحدها با قیمت صدور به آنها فروخته میشود که به آن NAV صدور نیز گفته میشود. با دقت به جدول بالا میبینید که قیمت صدور هر واحد کمی بیشتر از قیمت ابطال یا آماری آن است.
در واقع سرمایهگذار تازه وارد یک پولی را به صندوق میدهد و از او تقاضای خرید واحدهای صندوق را میکند. صاحبان این صندوقها برای انجام این کار مبلغی را بهعنوان کارمزد دریافت میکنند. کارمزد دریافت شده از خریدار دلیل بالاتر بودن قیمت صدور هر واحد از قیمت یا ارزش ابطال آن است.
قیمت ابطال هر واحد یا NAV ابطال
وقتی شخصی قصد میکند که واحدهای صندوق را فروخته و وجوه نقد حاصل از آن را از صندوق خارج کند، به اصطلاح میگوییم که آن فرد قصد ابطال واحدهای خود را دارد. زمانی که شخص واحدهای صندوق را ابطال میکند، مدیر صندوق فرض میکند که قسمتی از داراییهای صندوق فروخته نحوه عملکرد ETF ها شده و پس از کسر کارمزد معاملات از آن، سرمایهگذار میتواند پول و سرمایه خود را برداشت کند.
قیمت آماری هر واحد یا NAV آماری
در برخی مواقع ممکن است مقداری از داراییهای صندوق مثل سهام قابلیت خرید یا فروش نداشته باشند، بنابراین نمیشود قیمت واقعی این سهمها را مشخص کرد. در شرایطی اینچنین که محاسبه تعیین قیمت خرید و فروش امکان پذیر نیست، به مدیران صندوق این اختیار داده شده است که ارزش حدودی این سهمها را تخمین بزنند و آن را تعدیل کنند. در چنین شرایطی NAV محاسبه شده، مبنای تعیین قیمت صدور و ابطال NAV در نظر گرفته میشوند. همچنین اگر مدیر هیچ کدام از سهمهای موجود در سبد سرمایهگذاری را تعدیل نکند در این صورت NAV آماری با NAV ابطال با هم برابر هستند.
جمعبندی
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله که به اختصار به آنها ETF نیز میگویند، از نهادهای مالی جدید هستند. این صندوقها بعضی از ویژگیهای صندوق با درآمد ثابت و مقداری از ویژگیهای صندوق با درآمد متغیر را با هم دارند. سهام این صندوقها همانند سهام سایر شرکتهای فعال در بورس در طول روز مورد معامله قرار میگیرد. سرمایهگذاری در این صندوقها باعث میشود که شما با صرف زمان کمتر برای انتخاب سهام مناسب، پرتفویی متنوع را در قالب یک سهم داشته باشید.
نظرات ارزشمند شما
لطفا اگر این مقاله برایتان مفید بود و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت کنید.
آشنایی با سبد سرمایه گذاری ETF | بیدارز
اگر یک صندوق سرمایه گزاری و یک سهم باهم ازدواج کنند و تشکیل یک خانواده بدهند، بچههای آنها ETF خواهند شد که مخفف exchange traded funds به معنای وجوه معامله شده است. ETF خصوصیات والدین را به ارث میبرد.
درست مانند صندوقهای سرمایه گزاری سهام شاخص، اکثر ETF ها با تنوع و کمهزینه بسیار منفعلانه اداره میشوند. دقیقاً مانند سهام، ETF ها از طریق حساب کارگزاری خریداری شده و در هر زمان در طول روز در بورس قابل دادوستد هستند.
این ترکیب از ویژگیهای مطلوب باعث شده است تا ETF ها بهطور فزایندهای تبدیل به یکی از ابزارهای سرمایه گذاری محبوب شود. بیش از شش هزار ETF در 60 صرافی در سراسر جهان با حدود 3 تریلیون دلار دارایی وجود دارد.
ETF چگونه کار میکند؟
ETF ها را مانند سبدهایی در نظر بگیرید که شامل اوراق بهادار هستند. به عنوان مثال یک سبد اوراق قرضه میتواند مجموعهای از اوراق دولتی یا شرکتها داشته باشد. سبد سهام صفحات خورشیدی دارای سهام حقیقی و شرکتهایی است که پنل های خورشیدی را تهیه میکنند، حتی یک سبد طلایی وجود دارد که شامل شمشهای طلا موجود در گاوصندوق هست.
فرض میکنیم که شما 1000 دلار دارید و میخواهید طلا بخرید. مشکل این است که با 1000 دلار نمیتوان طلای زیادی خرید، فقط در حدود یک اونس میتوان خرید. اینکه خودتان بخواهید طلا را نگهداری کنید میتواند کار خیلی سخت باشد، بنابراین کار خیلی راحتتر و امنتر این است که 1000 دلار خود را سبد طلای ETF سرمایه گزاری کنید.
اگر این کار را انجام دهید، فقط طلا نخریدهاید، بلکه سهمی از یک سبد بزرگ سهام طلا خریداری کردهاید؛ سهمی مانند آنچه در بازار سهام وجود دارد که به راحتی میتوانید آن را خرید و فروش کنید. این دو ویژگی جذاب ETF است.
برای اینکه روی این قبیل موارد سرمایه گذاری کنید، نیاز به سرمایه زیاد ندارید و میتوانید آنها را به راحتی بخرید، بفروشید و از آن خود کنید. نکته دیگر اینکه ETF ها تقریباً مالیاتهای سنگین سالانه مانند سرمایه گذاریهای دوطرفه را به شما متحمل نمیکنند. تنها زمانی که سهام خود را میفروشید به میزان سودتان مالیات پرداخت خواهید کرد.
جای تعجبی وجود ندارد که ETF ها گسترش مییابند. تنها در ایالات متحده ETF حدود 20 تریلیون دلار سهام در سال دادوستد میکنند که بیشتر از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده است. واضح به نظر میرسد که ETF ها برای سالهای متمادی بخشی از جهان سرمایه گذاری خواهند بود.
صفر تا صد: همه چیز درباره ETF
به نظر میرسد جلوگیری ادغام دو فناوری برتر دنیای سرمایهگذاری غیرممکن به نظر برسد. یکی بیت کوین برترین ارزدیجیتال و یکی صندوقهای قابل معامله یا ETF. از نظر بسیاری از سرمایهگذاران بهترین راه ادغام دو سرمایهگذاری ادغام این دو است و مردم هم علاقه زیادی به این موضوع نشان خواهند داد.
ETF به زبان ساده
قبل از بررسی پتانسیلهای رشد و ریسکهای صندوق قابل معامله بیتکوین باید کاملا از آن شناخت داشت. ETF یک وسیله سرمایهگذاریست که عملکرد یک یا چند دارایی خاص را دنبال میکند. این صندوقها به سرمایهگذاران اجازه میدهد; دارایی خود را بین چند نوع مختلف بدون نیاز به خرید واقعی آنها پخش کنند.
در نتیجه این صندوقها برای کسانی که به دنبال معامله و سود هستند و هدفشان مالکیت دارایی نیست گزینه بسیار خوبی محسوب میشوند.
صندوق قابل معامله بیتکوین هم از قیمت واقعی بیتکوین پیروی میکند. و به سرمایهگذاران اجازه معامله بیتکوین و کسب سود از آن بدون نیاز به خرید واقعی بیت کوین را میدهد. در نتیجه شرکتکنندگان در این صندوقهای معاملاتی از استرس و مشکلات امنیتی مربوط به نگهداری رمزارزها رنج نمیبرند.
در بیشتر کشورها، ETFها شامل معافیت یا تخفیف مالیاتی هستند. برای شخص سرمایهگذاری که مقدار زیادی بیت کوین دارد; در افتادن با سازمان مالیات خطرناک است. و شاید ترجیح بدهد بهجای بیت کوین واقعی از آن در ETF ها استفاده کند.
چه تفاوتی با سرمایهگذاری مستقیم در بیتکوین دارد؟
چرا وقتی میتوان به راحتی بیتکوین خرید ، بعضی از افراد به صندوقهای قابل معامله رو میآورند؟
اولین دلیلی که پیشتر هم به آن اشاره کردیم عدم درگیری با مشکلات و امنیت ذخیرهسازی بیتکوین است. نیازی هم به واسطه نیست. دومین دلیل دو طرفه بودن بازار است. به لطف همین امر سرمایهگذاران درصورت اطمینان از کاهش قیمت بیتکوین; میتوانند با استفاده از موقعیت فروش Sell Short از کاهش قیمت هم درآمدزایی کنند.
در واقع هدف صندوقهای قابل معامله تنها کسب سود از نوسانات بازار است. و هدف نهایی ارزهای دیجیتال و پروژههای آنها اهمیت چندانی ندارد.
صندوقهای قابل معامله بیتکوین – بزودی …
در حال حاضر موسسههایی که قصد راه اندازی صندوق سرمایهگذاری بیتکوین را دارند باید شماری از مسائل قانونی و قانونگذاری را پشت سر بگذارند. کامرون و تایلر وینکلووس (Cameron & Tyler Winklevoss) که از سرمایهگذاران بزرگ فیسبوک و صرافی Gemini بودند; در سال ۲۰۱۷ قصد افتتاح یک صندوق قابل معامله بیتکوین با نام Winklevoss Bitcoin Trust را داشتند. اما سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا با آنها مخالفت کرد و مجوز فعالیت آنها صادر نشد.
دلیل مخالفت این بود که بیت کوین در مبادلات غیرقابل کنترل زیادی مورد معامله قرار می گیرد و آن را مستعد کلاهبرداری و دستکاری می کند . برادران وینکلووس تلاش خود را رها نکردند. در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۸ ، اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده به آنها حق ثبت اختراع شرکتی به نام Winklevoss IP LLP را برای محصولات قابل مبادله داد.
برادران Winklevoss تنها علاقه مندان به ارزهای دیجیتال نیستند که به دنبال اولین نحوه عملکرد ETF ها کسانی هستند که موفق به راه اندازی ETF بیت کوین شدند. Cboe Global Markets (CBOE) ، صرافی مسئول ایجاد معاملات آتی بیت کوین ، امیدوار بود که SEC به ETF های مرتبط با ارز دیجیتال نیز مجوز دهد. Cboe همچنین Bats Global Markets را خریداری کرد ، مبادله ای که Winklevoss ETF در آن ارائه شده بود.
VanEck و SolidX ، با پروژه هایی مربوط به بیت کوین ، برنامه هایی را در اوایل سال ۲۰۱۸ برای VanEck SolidX Bitcoin Trust ETF اعلام کردند. این ETF یا قیمت ۲۰۰ هزاردلاری خود تنها سرمایه گذاران نهادی را هدف قرار می دهد.
یان ون اِک ، مدیرعامل موسسه VanEck به CoinDesk توضیح داد که; ما معتقدیم که در مجموع چیزی را خواهیم ساخت که ممکن است بهتر از سازه های دیگری باشد که در حال حاضر از طریق فرایند نظارتی در حال پیشرفت هستند. قرار گرفتن در معرض قیمت بیت کوین و حمایت بیمه به سهامداران در برابر خطرات عملیاتی تامین و نگهداری بیت کوین کمک می کند.
در سال ۲۰۲۱ ، گمانه زنی های زیادی وجود داشت مبنی بر اینکه VanEck و ProShares اخیراً پیشنهادات خود برای ETF های آینده اتریوم را پس گرفته اند. این بدان معناست که بسیاری معتقدند که این نشانه ای نحوه عملکرد ETF ها برای ETF های احتمالی آینده بیت کوین در افق است – که توسط SEC تأمین می شود و به پرونده ها اجازه می دهد تا همچنان فعال بمانند.
در رسانه هشدار در خصوص ایجاد فشار فروش در بورس به دلیل همزمانی آزادسازی واحدهای ETF و سهام عدالت
قدس آنلاین در رابطه با تأثیرات احتمالی «آزادسازی سهام عدالت» بر روند کنونی بروس و نحوه کارکرد صندوقهای قابل معامله(ETF ها) بر روند بازار سرمایه و روند کنونی بورس با «سید علی خسروشاهی» کارشناس بازار سرمایه گفتوگویی را ترتیب دادهاست که مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
قدس آنلاین: صندوقهای قابل معامله در بورس(ETF ها) که اخیرا وزیر اقتصاد به آن اشاره کردند که قرار است به زودی شاهد عرضه سهام آنها در بورس باشیم ، کلا چه ساختاری دارند و اینکه به سهام دارانی که جدیدا وارد بازار شدند پیشنهاد میکنید از طریق صندوق ها سرمایه گذاری کنند یا به شکل مستقیم؛ فواید و معایب سرمایه گذاری از طریق این صندوق ها رو تشریح کنید
خسروشاهی: صندوق های سرمایه گذاری که به عنوان ابزار سرمایه گذاری غیرمستقیم از آنها یاد میشود شامل سبدی از داراییهای مالی است که توسط ارکان آن اداره میشود. مهمترین رکن صندوق های سرمایه گذاری مدیر صندوق است که دارای مجوزهای لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار است و گروهی از مدیران سرمایه گذاری که نزد سازمان بورس و اوراق بهادر تأیید صلاحیت شدهاند آن را مدیریت میکنند. ارکان ناظر دیگری مانند حسابرس و متولی هستند که روی عملکرد مالی و ساختاری صندوق نظارت دارند.
انواع و نحوه عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری
وی افزود: صندوقهای سرمایهگذاری به این صورت عمل میکنند که مبالغی را از سرمایهگذارن مختلف به صورت خرد یا کلان جمعآوری و با این وجوه مطابق با اساسنامه وامیدنامه صندوق اقدام به سرمایهگذاری در داراییهای مالی میکنند. یکی از مهمترین فواید صندوقها این است که افرادی که دانش و زمان و تخصص کافی را در حوزه سرمایهگذاری در بازار سرمایه ندارند میتوانند با سرمایه گذاری در این صندوقها این مشکل را برطرف کنند و مدیر صندوق به نمایندگی از تمامی سرمایهگذارن اقدام به سرمایهگذاری در ابزارهای مالی میکند. سرمایهگذاری در این صندوقها شیوهای متداول در بازارهای توسعه یافته است. نوع خاصی از صندوقهای سرمایه گذاری وجود دارند که به جای اینکه سرمایه گذار نسبت به صدور و ابطال واحدهایش اقدام کند میتواند واحدهایش را از طریق بورس خرید و فروش کند.به این نوع از صندوقها، صندوقهای قابل معامله یا «ای.تی.اف» (ETF) اطلاق میشود.
وی ادامه داد: اخیراً هم دولت اشاره کرده است که قصد دارد سهام خودش در شرکتها را در قالب همین «ای.تی.اف» ها به عموم عرضه کند و در حال حاضر هم سه نوع «ای.تی.اف» (ETF) پیش بینی کرده است.صندوق نوع اول که صندوق مالی نامگذاری شده است سهام بانک های دولتی و شرکتهای بیمه داخلش قرار دارند که ظاهرا ۱۴ اردیبهشت ماه عرضه خواهد شد. صندوق نوع دوم صندوق پتروشیمی و پالایشی و در نهایت صندوق سوم صندوق فلزات و خودروییها خواهد بود که به تدریج عرضه خواهند شد.
قدس آنلاین: تاثیر آزاد سازی سهام عدالت بر کلیت بازار سرمایه و بورس چه میتواند باشد؟ کدام شیوه مستقیم یا غیرمستقیم(از طریق صندوق هایی که در اختیار دولت هستند) برای سرمایه گذار خردی که آشنایی و تسلط کافی برای حضور در بورس ندارد به نظر شما بهتر است؟ آیا این آزاد سازی ممکن است تأثیر نامطلوبی بر رشد کنونی بازار سرمایه داشته باشد؟
خسروشاهی: بسیاری از سهامهایی که در این صندوقهای قابل معامله قرار دارد سهام ارزشمندی هستند و قیمتگذاری آنها به این شکل خواهد بود که میانگین قیمتی یک ماهه منتهی به عرضه این صندوقها مدنظر قرار خواهد گرفت و دولت ۲۰ درصد تخفیف نیز در نظر گرفته است و مطابق این قیمت به عموم عرضه خواهد شد. البته لازم به توضیح است که پیش بینی شده است که واحدهای این صندوق ها تا ۲ ماه که توسط مردم پذیره نویسی و خریده میشود قابل معامله نخواهد بود.
وی ادامه داد: این نکته نیز لازم به توضیح است که با آزادسازی فروش واحدهای صندوقها نحوه عملکرد ETF ها ممکن است فشار فروشی در بازار شکل بگیرد که کمی قیمتها را تحت تأثیر قرار دهد و به عبارت بهتر قیمت ها تا حدودی به سمت پایین حرکت کند.شاید نتوان دقیق اظهار نظر کرد اما این موردی است که دور از انتظار نیست و اگر بحث سهام عدالت نیز با این موضوع نیز همزمان شود و مردمی که شیوه سرمایهگذاری مستقیم سهام عدالت را برگزیدهاند با این موضوع درگیر بشوند، میتواند بورس را تحت تأثیر قرار دهد.
برخی منتقدان از وجود حباب در بورس خبر میدهند و در رابطه با سقوط ارزش سهام در روزهای آتی هشدار میدهند؛ با یک نحوه عملکرد ETF ها توضیح ساده برای خواننده در مورد چیستی حباب نظرتان را در مورد وجود حباب در بورس بفرمایید
خسروشاهی: اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح بدهیم حباب زمانی تشکیل میشود که قیمت یک دارایی از ارزش ذاتی و کارشناسی آن فراتر رفته باشد این مسئله را میتوان با ذکر یک مثال توضیح داد؛ سکه طلایی که به صورت استاندارد در کشور معامله میشود دو پارامتر خیلی مهم دارد که شامل قیمت انس جهانی و قیمت دلار در فضای بازار است؛ حالا اگر تصور کنیم که قیمت هر سکه طلا بر اساس این دو پارامتر که گفته شد در حدود ۶ میلیون پانصد هزار تومان براورد شود و در مقابل هر سکه در بازار ۸ میلیون تومان معامله شود به اصطلاح گفته میشود که سکه یک و نیم میلیون تومان حباب دارد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، این مثال به راحتی قابل تعمیم به سهام است فقط نکتهای که در این رابطه وجود دارد آن است که در خصوص براورد ارزش ذاتی در سهام محل بحث و مناظره بین کارشناسان مختلف بوده است. برخی از کارشناسان این روزها انتقادهایی به بازار سرمایه دارند و میگویند که رشد قیمتها از منطق خاصی برخوردار نیست و حباب تشکیل شده و این حباب به زودی خواهد ترکید. به نظر من این انتقادات بیش از ان که منشأ علمی و انتقادی داشته باشد بیشتر حالت تهاجمی دارد . بنده وجود حباب در بورس را نه تأیید و نه رد میکنم چرا که نیاز به بحث کارشناسی دارد.
نمیتوان شرایط کنونی بورس ایران را حبابی تصور کرد
وی افزود: درکل فکر میکنم نمیتوان شرایط کنونی بورس ایران را حبابی تصور کرد؛ با این توضیح که از نظر بنده بازار سرمایه حال حاضر ایران را میتوان به دو بخش تقسیم کرد؛ بخش ارزنده و بخش گران.منظور از بخش گران شامل سهام شرکتهایی است که بدون توجه به ساختار مالی ، فروش و سودآوری شرکت، طی یک سال اخیر رشدهای چندین برابری کردهاند؛ بعضاً بیش از ۱۰ برابر که اینها سهم هایی هستند که به نظر من در بخش گران طبقه بندی میشوند و میتوان بحث وجود حباب را در رابطه با رشد سهام این شرکت ها مورد بررسی قرار داد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر ما شرکت های بسیار ارزنده ای داریم که اینها سهامشان معقول و با توجه به شرایط تورمی و ساختار مالی و سودآوری شرکت رشد کردهاند که عمدتاً سهمهای دارای پتانسیلی هستند که به نظر من سرمایهگذاری در این شرکت ها در بلندمدت نه تنها خطرناک نیست بلکه میتواند مأمن خوبی برای سرمایه گذاری و حفظ قدرت پول سرمایه گذاران باشد. بازهم باید تأکید کنم که این دسته دوم سهامی که مطرح شد ممکن است که در کوتاه مدت با نوساناتی مواجه شوند و روند کاهشی داشته باشند اما در بلند مدت نه تنها خطری نخواهند داشت بلکه در بلندمدت سودآوری برای سرمایه گذاران خواهند داشت کما اینکه در دوهه اخیر به صورت میانگین اگر نگاه کنید همواره بازار سرمایه یکی از بهترین محل ها برای سرمایه گذاری بوده است که در بلند مدت نتیجه آن مشخص شده است.
آزادسازی سهام عدالت چه تاثیری بر بازار سرمایه و بورس خواهد داشت؟
خسروشاهی تصریح کرد: یک مورد مهمی که سازمان خصوصی سازی و کلاً بدنه دولت کمی شاید با عجله وارد شد و جا داشت که به لحاظ کارشناسی بررسی و تامل بیشتری بر روی آن بشود همین آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم است ؛ وقتی ما حرف از نزدیک به ۵۰ میلیون نفر سهام دار به میان می آوریم که ممکن است سهامشان بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان در این برهه از زمان ارزش داشته باشد، خب با این آزدسازی چیزی در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان سهام آزاد میشود و در اختیار مردم قرار میگیرد و آن دسته از مردم که تمایل دارند سهامشان به روش مستقیم آزاد بشود ممکن است تبعاتی را برای بازار سرمایه در پی داشته باشد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، تبعات آزادسازی سهام عدالت هم شامل این موارد میشود که خیلی از این افراد در دهکهای پایین درامدی جامعه قرار دارند و به محض آزادسازی تمایل به فروش سهامشان خواهند داشت؛ خب شما تصور کنید که از مجموع این سبد سهام عدالت آنهایی که بورسی هستند بخواهند در خوشبینانهترین حالت ۴۰ -۵۰ درصد از سهامشان بهفروش برسانند شاید عددهایی نزدیک به ۸۰-۹۰ هزار میلیارد تومن سهام برای عرضه در بورس ایجاد میشود و این به شدت میتواند اثرات منفی در روند بازار داشته باشد و سهام داران مجبور خواهند شد که در کوتاه مدت صرفاً برای دستیابی به پول، سهامشان را به نازلترین قیمت به فروش برسانند لذا به نظر من آثار نامطلوب این مسئله از آثار مطلوبش بیشتر خواهد بود و احتیاج دارد که بررسی کارشناسی بیشتری در این رابطه صورت بگیرد تا آسیبهای جدیتری به بازار سرمایه و بورس وارد نکند.
آموزش نحوه باز کردن معامله فروش (Sell) و خرید (Long) با توکن های ETF
برای مثال تحلیل شما این است که ارز BTC کاهش قیمت خواهد داشت ، برای اینکه بتوانید از ریزش قیمت این توکن کسب سود کنید کافی است توکن BTC3S یا BTC5S را خریداری کنید . آنگاه اگر قیمت BTC مثلا 10% ریزش داشته باشد ، اوکن BTC3S شما 30% و توکن BTC5S شما 50% رشد قیمت خواهد داشت.
پوزیشن Long و کسب سود چند برابر از بازار صعودی
برای مثال تحلیل شما این است که ارز BTC افزایش قیمت خواهد داشت ، برای اینکه بتوانید از افزایش قیمت این توکن چند برابر کسب سود کنید کافی است توکن BTC3L یا BTC5L را خریداری کنید . آنگاه اگر قیمت BTC مثلا 10% افزایش داشته باشد ، اوکن BTC3L شما 30% و توکن BTC5L شما 50% رشد قیمت خواهد داشت.
نکات مهم در معاملات توکن های ETF
توجه داشته باشید ، با اینکه امکان لیکویید شدن در بازار نقدی وجود ندارد اما با توجه به نوسانات زیاد مارکت ، میتواند باعث زیان بسیار برای شما باشد و ارزش دارایی شما به شدت کاهش یابد. لذا توکن های ETF برای هولد بلند مدت به هیچ عنوان مناسب نبوده و فقط برای ترید های اسکالپ و سریع مناسب هستند.
همچنین قیمت توکن های ETF هر روز از ساعت 23 الی 24 به وقت جهانی ریبالانس شده و قیمت آن تغییر خواهد داشت.
اریترون برای معاملات این توکن ها به جز کارمزد اولیه ، هیچ کارمزد و یا بهره از شما کسر نخواهد کرد.
مکانیسم عملکرد :
یک مثال از مکانیسم عملکرد توکن های ETF : فرض کنید شما 1000 دلار توکن Eth3L خریداری کرده اید و اتریوم 10% افزایش قیمت پیدا کند ، پس شما حدود 30% سود خواهید کرد و ارزش دارایی شما 1300 دلار خواهد شد. حال بعد از ریبالانس قیمت درصدها مجدد از نو محاسبه شده و سود و زیان شما نسبت به دارایی جدیدتون (1300$) محاسبه خواهد شد و بررگشت قیمت اتریون به قیمت قبل ، سود یا ضرر شما بر اساس 1300$ محاسبه می شود . پس دقت کنید که اگر قیمت اتریوم به نقطه اول برگردد به این معنی نیست که درصد ها باهم خنثس می شوند.
در مثال دیگر شما 1000$ ارز Btc3L خریداری کرده اید و ارز بیت کوین از قیمت 20هزار دلار 10% ریزش میکند و به قیمت 18هزار دلار میرسد ، پس ارزش دارایی شما به 700$ کاهش می یابد. در روز بعد (بعد از ریبالانس و ریست شدن درصد ها) مجدد بیت کوین با 11% افزایش به قیمت قبلی یعنی 20 هزار دلار میرسد. حالا دارایی شما با 33% رشد به 931$ میرسد. پس با اینکه بیتکوین به قیمت قبل برگشته اما دارایی شما هنوز 69 دلار کمتر از میزان اولیه است و درصد ها یکدیگر را خنثی نمیکنند.
و در آخر یک مثال از نگهداری بلند مدت توکن Btc5L : فرض کنید اول سال 2022 در 20هزار دلار باشد و شما 1000 دلار ارز Btc5L خریداری میکنید. تصور عموم این است که اگر بیت کون بعد از یک سال به 40 هزار دلار برسد ، ارز توکن خریداری شده ده برابر خواهد شد اما در واقع نوساناتی که بیت کوین در این یک سال داشته کاملا بر ارزش توکن شما تاثیر دارد مثلا ممکن است بیتکوین قبل از رسیدن به 40 هزار دلار اول بسیار ریزش داشته و به نحوه عملکرد ETF ها 10هزار دلار رسیده ، پس ارزش ارز شما 200 دلار شده ، حال دوباره قیمت به 5 هزار دلار میرسد پس ارزش دارایی شما 40 دلار می شود . حال بیتکوین با 800%رشد به 40 هزار دلار میرسد اما ارزش ارز شما با 4000% رشد فقط به 1600 دلار رسیده درحالی که شما فکر میکنید باید ارزش ارز شما 5000 دلار باشد.
پس مجددا هشدار می دهیم توکن های ETF برای نگهداری بلند مدت اصلا مناسب نبوده و باعث زیان زیاد برای شما خواهد شد. شدیدا توصیه می کنیم فقط برای معاملات سریع و نوسان گیری روزانه از این توکن ها استفاده کنید.
دیدگاه شما