نقدینگی کریپتوکارنسی
مقاله ما را مطالعه کنید تا نحوه انتخاب بهترین ارائه‌دهنده نقدینگی کریپتوکارنسی را با توجه به نیازهای خاص خود بیاموزید. از توضیح نقدینگی کریپتو گرفته تا نحوه کار با آن را یاد بگیرید!
نقدینگی کریپتوکارنسی چیست؟
واژه نقدینگی به‌طورکلی در بازارهای مالی برای توصیف یک دارایی به کار می‌رود که می‌توان بدون مشکل آن را به پول نقد تبدیل کرد. در مورد کریپتوکارنسی، واژهی نقدینگی توانایی یک سکه است که به‌راحتی میتواند به پول نقد یا سکه‌های دیگر تبدیل شود. نقدینگی برای تمام دارایی‌های قابل معامله از جمله کریپتوکارنسی مهم است. سطح نقدینگی پایین به این معنی است که هنگام نوسانات بازار قیمت کریپتوکارنسی دچار نوسان شدید می‌شود. از سوی دیگر، نقدینگی بالا به این معنی است که بازار پایدار مانده و نوسانات کمی در قیمت به وجود میآید. بنابراین خرید یا فروش کریپتوکارنسی در یک بازار دارای نقدینگی آسان‌تر است، زیرا سفارش‌های خرید یا فروش با توجه به تعداد بیشتری از شرکت کنندگان در بازار، سریع‌تر صورت می پذیرد. اساساً، این بدان معنی است که با در نظر داشتن ماهیت سریع بازارهای کریپتوکارنسی، امکان ورود یا خروج از تجارت در هر لحظه وجود دارد. نقدینگی یک مفهوم است که درک آن هنگام برخورد با کریپتوکارنسی ها مهم است. از لحاظ لغوی نقدینگی، اساساً توانایی یک دارایی در تبدیل‌شدن سریع به پول نقد است. در زمینه نقدینگی کریپتوکارنسی اشاره به سهولت تبدیل یک سکه به پول نقد یا سکه‌های دیگر است.
چرا نقدینگی مهم است؟
نقدینگی بالا در بازار یک وضعیت ایده‌آل را میسازد که به بهبود همهی قیمتها (با توجه به تعداد زیاد خریداران و فروشندگان در بازار) منجر می‌شود. یک بازار شناور و پررونق با سطح بالای فعالیتهای تجاری تمایل به ایجاد تعادل در قیمت بازار دارد که این شاخص های مقبول و مناسب برای همه است. همچنین نقدینگی بالا تضمین می‌کند که قیمتها با ثبات مانده و مستعد نوسانات ناشی از معاملات بزرگ نباشد؛ معاملاتی که میتواند با تأثیرگذاری بر روی ریسک کلی بازار و دامن‌زدن نقدشوندگی و نوسانات بازار به افزایش نوسانات، قیمت کریپتوکارنسی ها را تغییر دهد. در بازار دارای نقدینگی، قیمتها به‌اندازه کافی پایدار مانده تا در برابر سفارش‌های بزرگ دوام بیاورد و این دوام منوط به مشتریان زیاد بازار و سفارش‌های زیاد آنها است. نقدینگی بالا همچنین اجازه میدهد تا دقت تجزیه‌وتحلیل فنی بهتر شود، زیرا قیمتها و نمودارها در بازار دارای نقدینگی، توسعه‌یافته‌تر و دقیق‌تر هستند.
عوامل مؤثر بر نقدینگی
یکی از عوامل کلیدی مؤثر بر نقدینگی در بازار کریپتوکارنسی حجم معاملات است. شما می‌توانید به وب‌سایت رتبه‌بندی ظرفیت کریپتوکارنسی بازار مراجعه کرده و حجم روزانه را مشاهده کنید یا اینکه از حجم بالاتر مبادلات یک سکه (که توسط افراد خریدوفروش شده است) با خبر شوید. دانش ناکافی و عدم ارائه دستورالعمل های صریح و دقیق از جانب مسئولان باعث محدود شدن فعالیتهای این چنینی شده است؛ اما تمایل به تجارت بیت کوین و تجارت کریپتوکارنسی هر روزه به جذب تعداد بیشتری از افراد منجر می‌شود که قصد آغاز مبادلات را دارند. مبادلات ارز فرصت‌های بیشتری نقدشوندگی و نوسانات بازار را فراهم می‌کند که در آن تعداد بیشماری از مردم به تجارت سکه‌های خود رو بیاورند؛ در سال های اخیر تعداد مبادلات نیز به همین واسطه چندین برابر شده است. افزایش فراوانی و افزایش حجم معاملات به افزایش نقدینگی نیز منجر می‌شود. قابلیت استفاده یکی دیگر از عوامل مؤثر بر نقدینگی است. هرچه کریپتوکارنسی بیشتر به‌عنوان یک وسیله پرداختی استفاده شود، نقدینگی آن نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل مهم است که کریپتوکارنسی ها را به بازرگانان معرفی کرده تا از آن به‌عنوان یک وسیله جهت پرداخت استفاده کرده تا استفاده از کریپتوکارنسی ها در معاملات روزبه‌روز افزایش بیابد. در نهایت، مقررات نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. کشورهای مختلف مواضع مختلفی را در قبال کریپتوکارنسیها اتخاذ کرده‌اند؛ برخی از کشورها استفاده از آنها ممنوع کرده و برخی مجاز دانسته و در برخی موارد نیز تصمیم مشخصی اتخاذ نشده است. بااین‌وجود کریپتوکارنسی ها دائماً درحال‌رشد بوده و این پیشرفت مرهون رفتار مقامات در مسائلی مانند حمایت از مصرف‌کننده و مالیات است که باعث شده است تا مردم بیشتر به کریپتوکارنسی ها روی آورده و نقدینگی بیشتر شود. برای پیدا کردن «بهترین ارائه‌دهنده نقدینگی» کارگزاران نیاز به ارزیابی خواسته های خود داشته تا انتخاب آگاهانه ای را با در نظر داشتن عوامل مختلف، داشته باشند.
در هنگام انتخاب یک ارائه‌دهنده نقدینگی چه مواردی را در نظر بگیریم؟
به‌منظور یافتن بهترین ارائه‌دهنده نقدینگی، کارگزاران نیاز به ارزیابی خواسته های خود داشته تا انتخاب آگاهانه ای را با در نظر داشتن عوامل مختلف، داشته باشند. چه چیزی باید توسط کارگزار ارائه شود. در درجه اول، یک کارگزار باید در بسته مورد نظر خود در نظر داشته باشد که چه دارایی و چه نوع نقدینگی را ارائه میدهد. ضروری است که نقدینگی چندگانه توسط ارائه‌دهنده نقدینگی مهیا شود و در کنار آن امکان دسترسی به پروتکل FIX و داده‌های قبلی نیز مهیا باشد. علاوه بر این، یک حساب پیشنهادی در ارزهای مختلف باید در نظر گرفته شود و تمامی توکنهای پایدار اصلی و کریپتوها برای واریز و برداشت وجه وجود داشته باشند. عمق بازار. یکی دیگر از ملاحظات کلیدی است. عمق بازار نشان‌دهنده نقدینگی و ارزش یک ارز خاص است. هرچه تعداد خریدوفروش در هر قیمت بیشتر باشد یعنی که عمق بازار بیشتر شده است. اجرای سریع. ارائه‌دهنده نقدینگی باید بتواند اجرای سریع مبادلات با نشان‌دادن مبادلات استفاده شده قبلی و افتهای احتمالی، تسریع کند؛ این امر زمانی که بازار ملتهب است اهمیت بیشتری دارد. قیمت‌گذاری. قیمتی که ارائه‌دهنده نقدینگی بیان می‌کند باید شامل اِسپردهایی باشد که کاملاً رقابتی هستند؛ کمیسیون‌ها باید کم بوده و تهاترها نیز نبایست به‌صورت تبانی با یکی از طرفین صورت بگیرد. بازخوردهای اطلاعات. ارائه‌دهنده نقدینگی باید قادر به ارائه بازخورد داده‌های مشتری به‌صورت پایدار و قابل‌اعتماد باشد. بازخورد قیمت باید نشان دهنده‌ی قیمت‌های واقعی از تمام مبادلات مربوطه و در هر زمان باشد و همچنین بازار فارکس بین‌بانکی را نیز منعکس کند. هرگونه تأخیر در قیمت تحویل داده‌ها ممکن است منجر به ایجاد شکاف شود. اصالت. ارائه‌دهندگان نقدینگی باید خود را با کارگزاران تطبیق دهند تا اطمینان حاصل شود که آنها با بهترین شیوه‌های صنعتی عمل می‌کنند و این یعنی یک کارگزار اصلی پشتیبانی ارائه‌دهنده نقدینگی را برعهده دارد. الزامات گزارش مورد نیاز. ارائه‌دهنده نقدینگی باید قادر به ارائه یک سیستم گزارش خودکار و البته قوی باشد تا این گزارش‌ها قادر به تبعیت کردن از الزامات تنظیمی باشند. گزارش‌های معمول عبارت‌اند از: گزارش‌های تجاری، گزارش پل FIX، تهاترها و گزارش تجدید سرمایهگذاری (رول اُور) و دسترسی به دفترچه ی ثبت سفارش‌ها. نرم‌افزار. ارائه‌دهنده نقدینگی باید بتواند پروتکل FIX و سایر API ها، اتصالات پل MT4/MT5 و نیز پلهای FIX را اجرا کند.
انتخاب B2Broker برای نقدینگی کریپتو
با رشد محبوبیت تجارت کریپتوکارنسی، تقاضا برای نقدینگی بسیار آشکارتر شده و بسیاری از کارگزاران در حال حاضر به دنبال استفاده از این موقعیت خوب برای سرمایه گذاری در بازار هستند. B2Broker آغاز به کار کرده است تا به‌عنوان یکی از ارائه‌دهندگان نقدینگی کریپتوکارنسی پیشروی دیگر راه حل ها باشد و علاوه بر کارگزاران فارکس و مبادلات کوچک برای بسیاری از سرمایه گذاران بزرگ نیز نقدینگی را فراهم آورد. برای کارگزاران خدمات نقدینگی کریپتوکارنسی در B2Broker ساده و پر آتیه است. به‌عنوان یک کارگزار قدیمی، B2Broker از قانون «بهترین درخواست، بهترین پیشنهاد» (BBO) تبعیت می‌کند؛ این کار با تبدیل سفارش‌های بدون خواستار به چندین بخش از چند کریپتوکارنسی مبادلاتی انجام می‌شود که با این روش لغزش برای ارائه‌دهندگان نقدینگی به حداقل می‌رسد. با استفاده از B2Broker مزایای زیر را می‌توان به دست آورد: اِسپردهای حداقل، کمیسیون پایین، اجرای مبادلات با سرعت بالا، عدم رد شدن درخواستها و استفاده از موتور تطبیق قدرتمند که ده‌ها هزار درخواست را در کسری از ثانیه انجام میدهد. B2Broker اتصال چند درگاهی را با استفاده از 6 پلتفرم تجاری ارائه میدهد که شامل: MT4, MT5 One Zero, Prime XM, Integral و B2Trader می‌شود. همچنین B2Broker می‌توانید اتصال از طریق Fix API, Rest API, و Socket API را نیز برای هر سیستمی فراهم کند. نقدینگی میتواند به یک سیستم معاملاتی تحویل شده و یا به‌صورت نقدینگی CFD به معامله‌گر، نقدینگی به‌صورت پول، معاملات نقدی و معاملات OTC تحویل شود. علاوه بر این، B2Broker نه‌تنها USD و EUR را به‌عنوان ارائه‌دهندگان اصلی در نظر می‌گیرد، بلکه حساب‌هایی را در کریپتوکارنسی هایی مانند BTC ، XRP و ETH دارد. B2Broker واریز و برداشت تمامی توکن ها و کریپتوهای معتبر را نیز می‌پذیرد تا بدین‌وسیله نه تأخیری در مبادلات صورت بگیرد و نه نیاز به شخص ثالث به‌عنوان بانک عامل باشد. هر سکه پایدار به‌صورت مستقیم با دلار مبادله شده و برداشت و واریز به‌صورت آنی صورت می‌گیرد. مهم‌تر از همه اینکه، کارگزاران می‌توانند فقط در 5 دقیقه به استخر نقدینگی ما متصل شوند. اطلاعات بیشتر در مورد خدمات نقدینگی ما را در اینجا کسب کنید.
آشنایی با ریسک مالی و انواع آن
ریسک نقدشوندگی به زبان ساده به این معنی است که آیا سرمایه گذار به آسانی میتواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند یا خیر. هرچقدر سرمایه گذار آسان‌تر بتواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند عملا سرمایه گذاری او ریسک نقدشوندگی پایین‌تری داشته است.
سرمایه گذاران در هر بازاری همواره نگران ریسک‌های موجود در سرمایه گذاری خود هستند. ریسک به معنی ازدست دادن پول و سرمایه نیست بلکه به مفهوم احتمال از دست دادن بخشی از دارایی فردی است که در یک بازار سرمایه گذاری کرده است.
ریسک در بازارهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال ریسک سرمایه گذاری در بازار طلا، بازار خودرو و بازار سهام بسیار با هم متفاوت است. در بازار خودرو ریسک به گونه‌ای است که ممکن است اصل سرمایه از بین برود به عنوان مثال اگر خودرویی دچار یک تصادف بسیار شدید شود، عملا سرمایه فرد از بین رفته است.
اما در بازار طلا هرچند قیمت طلا نوسان داشته باشد تمام سرمایه از بین نخواهد رفت بلکه درصدی از سرمایه صاحب آن از دست خواهد رفت. در بازار سهام نیز چنین ریسکی وجود دارد، زیرا در این بازار ممکن است به دلایل مختلف نوساناتی پیش بیاید و درصدی از اصل سرمایه در معرض ریسک قرار بگیرد.
در این مطلب تمرکز بر آشنایی با ریسک بازارهای مالی است. برای پوشش ریسک های مالی لازم است انواع مختلف ریسک‌های مالی را بشناسیم. در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت.
ریسک بازار
نوسان در واقع ذات بازار است. به عنوان مثال در بازار سهام نوسان بیشتر به چشم می‌خورد. عواملی که میتواند بر نوسان بازار تاثیر بگذارند شامل اخبار سیاسی، تغییر سیاست‌های پولی بانک مرکزی و حتی تغییر نرخ ارز هستند.
در این حالت رفتار سرمایه گذاران در قبال بازار تغییر خواهد کرد و تعادل بازار به هم می‌ریزد. در چنین مواقعی گاهی دولت و بانک مرکزی با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند می‌توانند سیاست‌های اقتصادی خود را تغییر دهند و تا حدی به بازار کمک کنند تا به تعادل برگردد.
ریسک نقدشوندگی
ریسک نقدشوندگی به زبان ساده به این معنی است که آیا سرمایه گذار به آسانی میتواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند یا خیر. هرچقدر سرمایه گذار آسان‌تر بتواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند عملا سرمایه گذاری او ریسک نقدشوندگی پایین‌تری داشته است.
به همین دلیل سرمایه گذاران بهتر است که گزینه‌هایی را انتخاب کنند که در مواقع ضروری بتوانند سهام خود را با قیمت مناسب به فروش برساند. بهترین راهکار برای این موضوع به خصوص برای افراد ناآشنا به بازار یا کسانی که وقت کمی دارند، خرید صندوق‌های سهامی معتبر مانند صندوق آوای سهام کیان و آهنگ سهام کیان است.
ریسک سرمایه گذاری
ریسک سرمایه گذاری مربوط به خطرات سرمایهگذاری و معامله‌گری است. انواع مختلفی از ریسک سرمایهگذاری وجود دارد اما اکثر آنها بر اساس نوسانات قیمت بازار تعریف میشوند. در واقع می‌توان گفت ریسک سرمایه گذاری همان نوسانات قیمتی است که بازار در شرایط مختلف با آن مواجه می‌شود.
ریسک قانونی
ریسک‌هایی که در آن یک شرکت در یک دادرسی قانونی محکوم شناخته شود را ریسک قانونی می‌گویند. به عنوان مثال بعضی از شرکت‌ها به دلیل مشارکت در مسائل بدهکاری یا بستانکاری در دادگاه محکوم میشوند.
این محکومیت شرکت باعث زیان بزرگ به شرکت و سهام آن خواهد شد. به همین دلیل سرمایه گذاران قبل از اینکه اقدام به سرمایه گذاری کنند برای پوشش چنین ریسک‌هایی باید سابقه قانونی و کیفری شرکت مورد نظر را بررسی نمایند و بخش‌های مربوط به بدهکاری یا بستانکاری آن را نیز بررسی نمایند. البته این ریسک شامل موارد قانونی کلی‌تر نیز می‌شود.
ریسک اعتبار
ریسک اعتبار به این موضوع اشاره دارد که اگر شرکتی مقداری دارایی را از شرکت دیگری قرض گرفته باشد و ناگهان دچار ضرر شود به دلیل اینکه شرکت قرض گیرنده نمی‌تواند بدهی خود را پرداخت کند، شرکت قرض دهنده نیز دچار ضرر شده است.
اگر این موضوع را گسترده‌تر در نظر بگیریم و ریسک اعتبار را برای یک کشور فرض کنیم خواهیم دید که کل فضای اقتصادی کشور دچار بحران خواهد شد. این بحران بر همهی شرکت‌ها تاثیر منفی خواهد گذاشت. بنابراین سنجش شرایط اعتباری یک شرکت پیش از سرمایه گذاری در آن اهمیت زیادی دارد.
ریسک سیستمی
گاهی اوقات شرکتی آن قدر بزرگ است و در شرکت‌های بسیاری سرمایه گذاری کرده است که با زیان آن شرکت تمام شرکت‌های دیگری که با آن شرکت بزرگ ارتباط داشته‌اند نیز ضرر خواهند کرد. به همین دلیل سرمایه گذاری در شرکت‌هایی که تحت سرمایه گذاری شرکت‌های بزرگ‌تری هستند و آن شرکت‌های نقدشوندگی و نوسانات بازار بزرگ خطر ورشکستگی دارند، کار اشتباهی خواهد بود. سرمایه گذاران باید به این مسئله توجه داشته باشند.
ریسک سیستمی و سیستماتیک با یکدیگر تفاوت دارند. ریسک سیستماتیک مختص به ارتباط چند شرکت با یکدیگر نیست که ضرر یکی از شرکت‌ها منجر به زیان دیگر شرکت‌ها شود بلکه مسئله جامعی است. مثلا موقعی که نقدشوندگی و نوسانات بازار در یک کشور جنگ شود دیگر یک یا چند شرکت نیستند که ضرر می‌کنند بلکه تمام بازار مالی زیان خواهد دید، به این نوع ریسک، ریسک سیستماتیک می‌گویند.
جمع بندی
ریسک به مفهوم احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه فرد سرمایه گذار است که در یک بازار خاصی سرمایه گذاری کرده است.
ریسک های مالی انواع مختلفی دارند. از جمله این ریسک ها می‌توان به ریسک بازار، ریسک نقدینگی، ریسک سرمایه گذاری، ریسک قانونی، ریسک اعتبار و ریسک سیستمیک اشاره کرد.
نقدشوندگی در بورس چیست؟
نقدشوندگی (Liquidity )به این نکته اشاره دارد که یک دارایی را در سریع ترین زمان ممکن و به سهولت تبدیل به پول نقد نمود یا به عبارتی شرایط خرید یا فروش آن دارایی به راحتی ممکن باشد.
در مباحث سرمایه گذاری باید ابتدا به نقدشوندگی آن توجه شود که اگر به هر دلیلی سرمایه گذار تصمیم بگیرد آن دارایی را به پول نقد تبدیل کند در سریعترین زمان ممکن امکان آن فراهم باشد. دارایی هایی نظیر: ارز، طلا، سهام شرکت های بورسی، اوراق مشارکت نقدشوندگی بهتری نسبت به ملک و زمین دارند.
www.tadbirhome.com
املاک و مستغلات در بازه های زمانی متفاوت، جریان نقدینگی آن افزایش یا کاهش خواهد داشت.مخصوصاً در دوران رکود بازار ملک، برای نقد کردن ملک خود نیاز به زمان بیشتر و حتی مجبور شوید قیمتی بسیار پایین تر از نرخ بازار در نظر بگیرید یا به اصطلاح آتش به دارایی خود بزنید.
بورس اوراق بهادار جزء بازارهای نقدشونده محسوب می شود، اما در همین بازار که شرکت های متعددی فعالیت می کنند باید از میان آن ها سهام های نقدشونده را انتخاب کنیم.
در بورس اوراق بهادار به دلیل وجود دامنه نوسان قیمت در هنگام افزایش تقاضا و رشد قیمت سهام ممکن است سهام شرکت در وضعیت صف خرید قرار گیرد، یا در زمان افزایش عرضه و کاهش شدید قیمت سهام شرکت در وضعیت صف فروش قرار گیرد که اینجا مفهوم نقدشوندگی بسیار اهمیت پیدا می کند، زیرا در هنگام خرید و فروش حتی اگر سهام شرکت در صف خرید یا فروش قرار گرفت بتوانید سهام مورد نظر معامله کنید.
میزان جابه جایی پول وضعیت نقدشوندگی سهام یک شرکت را مشخص می کند، شما با بررسی میزان ارزش معاملات یک شرکت در دوره های زمانی مختلف، اعم از کوتاه مدت و بلند مدت می توانید نقدشوندگی سهام شرکت ها را مشخص کنید.
نتیجه گیری: یک از گام های اولیه برای سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار انتخاب سهام نقدشونده است که سهامداران باید به آن توجه نمایند تا کمتر درگیر صف خرید یا فروش شوند، و زمانی که بازار ریزشی شدید را تجربه می کند و حد ضرر سهامدار فعال می شود بتواند در سریعترین زمان ممکن فروش انجام شود.
تهدید بزرگ نقدشوندگی برای معاملات سهام + دو حالت حذف دامنه نوسان و مزایا
دو فعال و کارشناس بازار سرمایه با اشاره به محدودیت دامنه نوسان به عنوان تهدید بزرگ نقدشوندگی در خصوص دو حالت حذف آن و مزایا، توضیحاتی ارائه کردند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، دو فعال و کارشناس بازار سرمایه با اشاره به محدودیت دامنه نوسان به عنوان تهدید بزرگ نقدشوندگی در خصوص دو حالت حذف دامنه نوسان و مزایا، توضیحاتی ارائه کردند.
تهدید بزرگ نقدشوندگی
فردین آقابزرگی: اطمینان از کارآیی، شفافیت و عملکرد منصفانه بازار اوراق بهادار و افزایش نقدشوندگی سهام از وظایف مقام ناظر است اما استفاده از ابزارهای نظارتی بازدارنده به‌منظور جلوگیری از وارد شدن سود و زیان‌های ناشی از رفتارهای هیجانی طی مقاطع کوتاه زمانی بر اثر وقوع نوسان‌‌‌های شدید قیمت سهام، میتواند با کاهش یکپارچگی بازارها و اعتماد سرمایه‌گذاران به این اهداف آسیب برساند.
محدودیت دامنه نوسان، اولین بار در بورس نیویورک بعد ریزش شدید قیمتها اعمال شد و هدف از این ساز و کار، جلوگیری از سود و زیان‌های ناشی از رفتارهای هیجانی سهامداران بود. آیسکو نیز به‌منظور حفظ نظم بازار سرمایه و مدیریت نوسان‌‌‌های شدید قیمتی، پیشنهاد داد بورس‌‌‌های اوراق بهادار ساز و کار کنترل نوسان مناسب برای مواجهه با نوسان‌‌‌های شدید قیمتی را داشته باشند و پیاده‌سازی کنند و مولفههای مناسبی را مورد استفاده قرار دهند. چرا که ساز و کار کنترل نوسان باید بصورت منظم و مستمر مورد بازتنظیم قرار گیرد.
در بازارهای توسعه یافته دنیا هر زمان که سهام یا شاخص اصلی نوسان شدیدی داشته باشد، بخشی از معاملات یا کل آن برای دقایقی یا اگر ادامه‌‌‌دار باشد برای کل روز متوقف می‌شود. البته این اتفاق به‌ندرت پیش میآید. محدودیت‌های معاملاتی کل بازار بر اثر تغییر محسوس در شاخص بصورت مقطعی (چند دقیقه) و کامل (پایان روز معاملاتی) اعمال میشوند.
ساز و کار توقف کامل معاملات این امکان را برای بازار و فعالان فراهم می‌کند که بتوانند تحلیل بهتری از شرایط داشته باشند. همچنین از ریزش ناگهانی بازار جلوگیری می‌کند. با وجود اینکه اجرای محدوده نوسان سهم به شکلی که در بورس نیویورک و نزدک اجرا می‌شود، تغییر قابل‌توجهی به قیمت سهم میدهد و از تغییر ناگهانی آن جلوگیری می‌کند.
در ایران نیز پس از فراز و نشیب‌های زیاد از دهه ۷۰ به‌مرور زمان، دامنه نوسان قیمت سهام به‌منظور حفظ و صیانت از منافع سهامداران و فعالان بازار به منصه ظهور رسید و به مرور به‌عنوان یکی از ریسک‌های سرمایهگذاری؛ تحلیل و تحلیلگری را در فضای معاملات کم‌اثر کرد و بطور غیرمستقیم موجب کاهش نقدشوندگی در بازار شد.
یکی از مشکلات بورس تهران، محدودیت دامنه نوسان است که مانند تمام دنیا با هدف جلوگیری از سود و ضررهای غیرمعمول، اعمال شده است. اما این ساز و کار معکوس عمل کرده و بیشتر باعث ضررها و سودهای غیرمعمول شده است. ساز و کار فوق باعث کاهش نقدشوندگی و شفافیت در بازار شده و رکود شدیدی را به بازار تحمیل کرده است.
حساسیت بی‌دلیل به شاخص به‌مرور زمان این انتظار را از سازمان بورس بوجود آورده که متولی جریان و روند قیمت سهام و شاخص این سازمان است. حتی در برخی موارد، مسئولان اقتصادی، سازمان را مجبور به اعمال سیاست‌های معاملاتی می‌کنند تا بتوان روند معاملات و شاخص را مدیریت کرد. اعمال دامنه نوسان، شباهت زیادی به موضوع قیمت‌گذاری دستوری در حوزه تعیین نرخ فروش برخی محصولات و کالاهای ضروری دارد.
تصمیمات اخذ شده در حوزه اقتصاد به‌نوعی بر همه بخش‌های اقتصادی سایه افکنده است و بازار سرمایه نیز از این موضوع مستثنی نیست. به عنوان یکی از ابزارهای اعمال سیاست اقتصادی با محوریت حمایت از بازار پول، تامین نقدینگی لازم و جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی در برخی موارد مانند انتشار بی‌حد و حصر اوراق بدهی در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰، بدون توجه به ساختار اقتصادی و در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی همچون نرخ تورم، بهره، رشد اقتصادی، نرخ بیکاری و حضور مستقیم و پررنگ دولت در اقتصاد، عملکرد سایر کشورها و بازارهای مالی توسعه‌یافته را ملاک استنتاج قرار می‌دهند و گزینشی از آن بازارها الگو برداری می‌کنند.
هرگونه محدودیت در نظام معاملات، موجب کاهش ضریب نقدشوندگی و حجم معاملات و افزایش ریسک‌های خودساخته می‌شود. حساسیت بی‌دلیل به شاخص به‌مرور زمان این انتظار را از سازمان نقدشوندگی و نوسانات بازار بورس بوجود آورد که متولی جریان و روند قیمت سهام و شاخص است و جالب اینکه تمامی روسای سازمان بورس به برداشتن گام‌به‌گام دامنه نوسان قیمت اعتقاد داشتند اما متاسفانه تاکنون این خواسته محقق نشده است.
هر تغییر و اصلاحی که بتواند سبب بهبود فرآیند معاملات و عمق‌بخشیدن به بازار سهام شود بطور قطع نقدشوندگی و نوسانات بازار تصمیم مناسب، سازنده و کارآمدی خواهد بود و باید ابزارها و زیرساخت‌‌‌های لازم به منظور اجرا شدن آن مهیا شود. یکی از عوامل اصلی که مانع ورود بسیاری از اشخاص علاقه‌مند به سرمایهگذاری در بازار سرمایه شده، محدودیت‌های متعددی است که در دامنه نوسان قیمت وجود دارد.
وضعیت کنونی و دامنه نوسان به نقدشوندگی و نوسانات بازار نظر هیچ سودی برای بازار سرمایه نداشته و تنها باعث فریز شدن سهم‌‌‌ها در صفهای فروش و خرید شده است. اگر ایران نیز به سمت ساز و کار بورس‌‌‌های توسعه‌یافته دنیا پیش برود، قطعا شاهد بازار پویاتری خواهیم بود. نقدشوندگی از مهمترین و اصلی‌‌‌ترین ویژگی‌‌‌های بازار سرمایه در کل دنیا است که هر تغییری نقدشوندگی و نوسانات بازار در آن میتواند، کلیت بازار را تحت‌‌‌الشعاع قرار دهد.
در شرایط کنونی که سطح ارزندگی اغلب شرکت‌ها و صنایع در بورس، مطلوب و بطور خلاصه نسبت‌های قیمت به درآمد فوروارد و جاری ۴ و ۷ است، می‌توان با اعمال مرحله‌ای برداشتن دامنه نوسان، بازار را به سوی تحلیل و عقلانیت بیشتر سوق داد. درصورت اجرای این شیوه این احتمال وجود دارد عده‌ای به دلیل احتمال وقوع نوسان شدیدتر قیمت سهام نسبت به گذشته متضرر شوند اما در دوره کوتاه و با حضور موثرتر بازارگردانان و بازارسازان، مطمئنا به مدار تعادل بازخواهیم گشت.
می‌توان در آغاز، شرکت‌های دارای سهام شناور آزاد مناسب‌تر را در فهرست اولیه اعمال حذف یا بازتر کردن دامنه نوسان قرار داد. سپس مرحله به مرحله، تعداد شرکت‌ها را به این گروه اضافه کرد. این الگو، دیر یا زود اجرا خواهد شد و بهتر است در شرایط ثبات یا رکود نسبی که در بازار وجود دارد، اجرا شود.
بنابراین در ابتدای تغییر روش معاملات، ممکن است تنشی زودگذر در بازار به دلیل نوسانات شدید ناشی از اعمال محدودیت‌های گذشته ایجاد شود اما شیوه جدید معاملات در صورتی که بطور مرحله‌ای اجرا شود، میتواند نسبت به شیوه قبلی، مزایای مناسبی ایجاد کند.
برداشتن محدودیت‌هایی نظیر حجم مبنا و دامنه نوسان، مزیت‌هایی همچون افزایش حجم معاملات و نقدشوندگی، اتکا به تحلیل و عقلانیت در امر سرمایه گذاری، تشویق به سرمایهگذاری غیرمستقیم به دلیل تخصصی‌تر شدن فرآیند معاملات، کاهش مسئولیت نظارت بازار در نوسانات طبیعی و کاهش احتمال دستکاری قیمت به دلیل پرریسک بودن انجام آن در شرایط باز بودن محدوده نوسان قیمت را به همراه دارد.
حذف سرعت‌گیر در دو سناریو
حمیدرضا جیهانی: لازمه کارآیی بازارهای سرمایه، رقابت آزادانه است که در آن تقابل عرضه و تقاضا به کشف قیمت نزدیک به ارزش واقعی سهام منجر می‌شود. بنابراین بازارسرمایه باید از هرگونه محدودیت در تقابل عرضه و تقاضا عاری باشد. دامنه نوسان قیمتی یکی از ابزارهای کنترلی است که در بسیاری از بورس‌‌‌های جهانی استفاده می‌شود.
اما معمولا به‌تنهایی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در ترکیب با دیگر ابزارها مانند حجم مبنا استفاده می‌شود. محدودیت دامنه نوسان به محدودیتی اطلاق می‌شود که امکان ثبت‌سفارش یا انجام معامله، تنها در بازه تعیین‌‌‌‌شده امکان پذیر باشد. با استفاده از دامنه نوسان، سفارش‌‌‌هایی که خارج از دامنه نوسان ثبت شوند بصورت خودکار لغو میشوند یا اصولا امکان ثبت بیرون از این محدوده را ندارند.
دامنه نوسان در هر کشوری متفاوت است و با توجه به شرایط تغییر می‌کند. مهمترین نکته قابل توجه این است که بورس تهران، یکی از محدودترین دامنه‌‌‌های نوسان را در سطح جهان دارد.
دامنه نوسان از دهه ۸۰ در بازار سرمایه وجود داشت. به طوری که در برخی دورهها این دامنه متقارن و در برخی دیگر بنا به شرایط و اقتضای زمانی بطور نامتقارن تعیین شد. این دامنه بر اساس شرایط و تغییرات بوجود آمده در بازار سهام در برخی دورهها افزایش و در برخی دیگر کاهش داشت. سال ۸۴ و بعد از برگزاری نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که شاخص نقدشوندگی و نوسانات بازار بورس تهران، با افت سنگینی مواجه شد و دامنه نوسان قیمت سهام برخی از شرکت‌ها به مثبت ۵/ ۱۲ و منفی ۲ درصد تغییر کرد، بعد چند روز روند صعودی، صفهای سنگینی برای فروش سهام شرکت‌ها ایجاد شد.
سال ۹۸ با شهادت سردار سلیمانی، دامنه نوسان از ۱۸دی به مدت چهار روز به ۲ درصد محدود شد و از ۲۲ دی دوباره به ۵ درصد گذشته بازگشت. ۲۵ بهمن سال ۹۹ در پی اصلاح بازار و ریزش شدید شاخص، شکل‌گیری رفتارهای هیجانی، تشکیل صفهای سنگین فروش و کاهش محسوس در نقدشوندگی و حجم معاملات، شورای عالی بورس با هدف زیان‌دیدن کمتر سهامداران تازه‌وارد، تصمیم به نامتقارن‌سازی دامنه نوسان از مثبت و منفی ۵ به مثبت ۶ و منفی ۲ گرفت تا تمایل و انگیزه‌ای در سرمایه‌گذاران برای کسب سود بیشتر ایجاد شود و فشار فروش در بازار کاهش یابد.
این تصمیم در روزهای ابتدایی مورد استقبال قرار گرفت اما در ادامه نه‌تنها اثر مثبتی بر جهت برگشت بازار و اتمام روند اصلاحی شاخص نداشت بلکه نقدشوندگی به‌واسطه قانون دامنه نوسان نامتقارن زیر سوال رفت و بازار را با مشکل روبرو کرد و در روزهای متوالی، صفهای فروش سنگین بخصوص در سهام کوچکتر بازار تشکیل شد.
همچنین در بسیاری از سهام، حجم معاملات به حجم مبنا نمی‌رسید، خریداری برای سهم وجود نداشت و قیمت چند روز در محدوده صفر تابلو باقی ماند. همین مسئله سبب کاهش جدی ارزش معاملات شد که ناشی از نبود تقاضای موثر برای پر شدن حجم مبنا بود. بطور کلی، وجود دامنه نوسان، اثر مثبتی بر بازار نداشت و به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب زد.
این موضوع با انتقاد تعداد زیادی از فعالان و کارشناسان بازار سرمایه همراه بود و در نهایت پس از سه ماه در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ دامنه نوسان به حالت متقارن قبل بازگشت. یکی از مشکلات اساسی اقتصاد، قیمت‌گذاری دستوری و دستکاری در قیمت برخلاف نظام مبتنی بر عرضه-تقاضا است و دامنه نوسان مصداق عینی و مشهود آن بازار سرمایه است که به‌‌‌مثابه مداخله مستقیم در تابلوی بازار، ساز و کار طبیعی تعیین قیمت و چارچوب معاملاتی را تغییر داده و موجبات تاخیر در کشف قیمت، کارآیی اطلاعاتی بازار و. را فراهم میسازد.
به‌‌‌عبارتی، محدود کردن دامنه قیمتی باعث می‌شود، قیمت به اطلاعات جدید دیرتر واکنش نشان دهد و با تاخیر به سطح تعادلی جدید برسد. از طرف دیگر، با توجه به خاصیت مویینگی، صف و کف نشینی‌‌‌های سنگین در کف و سقف قیمتی ایجاد می شود.
سال گذشته بسیاری از سهام در محدوده‌ای بسیار بالاتر از ارزش ذاتی معامله شدند و وجود دامنه نوسان، هیجانات را در بازار تشدید کرد. به طوری که تا مرداد ماه صفهای خرید سنگین و پس از آن با شروع ریزش‌‌‌ها، صفهای فروش سنگین و پرعرضه در بسیاری از سهام تشکیل شد و وضعیت رکودی را برای بازار سرمایه رقم زد.
دامنه نوسان، کند‌‌‌کننده و متوقف‌کننده روند معاملاتی بازار است و با محدودسازی دامنه قیمتی، قیمتها به جای آنکه به شیوه‌‌‌ای طبیعی و اصولی جا را به صعود یا نزول قیمتها بدهند به شیوه‌‌‌ای غیرمعمول مهار خواهند شد و اجازه به تعادل رسیدن قیمتها و معامله سهام بر اساس ارزش ذاتی را نمی‌‌‌دهند. در نتیجه شاهد دستکاری قیمتها، بازارسازی و قیمت‌‌‌سازی خارج از ساز و کار صحیح عرضه و تقاضا خواهیم بود.
بنابراین با رابطه ریسک و بازدهی در تناقض بوده و ماهیت کلی بازار سرمایه را زیر سوال می‌‌‌برد. حذف دامنه نوسان موجب خواهد شد سهام بر اساس ارزش ذاتی و ارزندگی و واقعیت‌های بنیادی و انتظارات فعالان بازار در جهت صعود یا نزول مورد معامله قرار گیرند و بازار تحلیل محورتر شود و معنای واقعی را بازیابد.
از دیگر مزایای این موضوع، حذف هیجانات کاذب از بازار بوده و ارزندگی سهام، معیار انتخاب خواهد بود. از بعد روانی نیز ظرفیت زیادی برای بازگرداندن اعتماد از دست رفته به بازار سرمایه ایجاد می‌کند و موجب تزریق نقدینگی و تامین مالی بهتر شرکت‌های تولیدی و تسهیل روند اجرای طرح‌‌‌های توسعه شرکت‌ها خواهد شد و به گسترش و توسعه و افزایش نقدشوندگی و نوسانات بازار عمق بازار سرمایه کمک خواهد کرد.
حذف دامنه نوسان به دو شکل میتواند صورت گیرد. در حالت اول میتواند متناسب با شرایط هر سهم با توجه به مولفههای نوسان قیمتی روزهای معاملاتی چند هفته اخیر، تغییرات قیمتی روزانه و حجم معاملات آن باشد و در حالت دوم مانند بسیاری از بازارهای توسعه یافته جهان با توقف معاملات و با هدف افزایش کارآیی بازار و جلوگیری از رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران نسبت به اطلاعات جدید منتشره باشد که در نهایت به تعیین قیمت بر اساس ساز و کار عرضه و تقاضا منجر شده و قیمت سهم حول یک میانگین به تعادل خواهد رسید.
حذف دامنه نوسان قطعا موجب افزایش کارآیی و شفافیت بازار خواهد شد و با افزایش نقدشوندگی، کارکرد اصلی بازار سرمایه را به عنوان دماسنج اقتصاد بهبود خواهد داد. از طرفی با تعدیل به‌موقع و اصولی شاخص، رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران کنترل شده و دیگر شاهد پدیده صف‌نشینی در سمت خرید یا فروش نخواهیم بود.
از سوی دیگر، قیمت سهام طبق انتظارات فعالان بازار و ارزش ذاتی در جهت صعود یا نزول تغییر و بطور طبیعی تعدیل خواهد شد. بنابراین ارزش معاملات که ناشی از وجود تقاضای موثر است در سطوح منطقی و معقول باقی خواهد ماند. این موضوع در کوتاه یا میان‌مدت در ذهن سرمایه‌گذاران تداعی‌کننده ثبات سیاست گذاری خواهد بود و به ایجاد اعتماد در سهامداران و ورود نقدینگی و توسعه و رشد بازار سرمایه و رونق اقتصادی منجر خواهد شد. بنابراین ساز و کارهای معاملاتی بر اساس نظام قانونمند عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد که چشم‌انداز مثبت و رو به رشدی را نسبت به آینده ترسیم خواهد کرد و با کاهش ریسک همراه خواهد بود.
حذف دامنه نوسان چه تاثیرات مثبتی برای بازار دارد؟
مهمترین کارکرد حذف یا افزایش دامنه نوسان، افزایش نقدشوندگی بازار است و نقدشوندگی مهمترین تعریف بازار است.
صدای بورس - مژده ابراهیمی؛ تحقق حذف دامنه نوسان با افزایش نقدشوندگی و افزایش حجم معاملات نقدی و اعتباری میتواند انقلابی در بازارسرمایه ایجاد کند.
مهدی قلی پور، مدیرعامل سبدگردان الماس در گفت و گو با صدای بورس گفت: موضوع حذف یا اصلاح دامنه نوسان از خواسته مهم فعالان بازارسرمایه در چند سال گذشته به ویژه از سال ۱۳۹۸ بوده است؛ چرا که دامنه نوسان مانع مهمی در به تعادل رسیدن سریع بازار و همچنین توسعه معاملات اعتباری بوده است و مدیران در نهاد ناظر هم عمدتا بر محدودیت‌های ایجاد شده توسط دامنه نوسان برای توسعه بازار اذعان دارند.
وی افزود: برداشتن کامل دامنه نوسان با توجه به نگرانی‌ها از نوسانات شدید و بعضا سیاسی شدن این نوسانات منجر به محافظه کار شدن تصمیم گیرندگان شده بود.
قلی پور بیان کرد: به نظر می‌رسد که شرایط معاملات در طول ۳۵ سال گذشته به شدت تغییر یافته و توزیع اطلاعات به اندازه‌ای‌ست که نیاز به محدودیت‌های معاملاتی نباشد؛ به ویژه با توسعه نهادهای فعال در بازارسرمایه، توسعه ابزارها و نیز تکنولوژی ارتباطات و اطلاعاتی. همچنین مطرح شدن موضوع برداشتن دامنه نوسان توسط سکاندار سازمان بورس، اتفاق مبارکی است که امیدها به کاهش محدودیت‌های معاملاتی را پررنگ کرده است.
مدیرعامل سبدگردان الماس تصریح کرد: مهمترین کارکرد حذف یا افزایش دامنه نوسان، افزایش نقدشوندگی بازار است و نقدشوندگی مهمترین تعریف بازار است؛ یعنی جایی که دارایی خرید و فروش می‌شود و اگر دامنه نوسان با تشکیل صفهای خرید و فروش مانع از نقدشوندگی شود، کارکرد اصلی بازار از بین رفته است.
وی افزود: نقدشوندگی پایین از یک طرف ریسک بازار را افزایش داده و از طرف دیگر امکان معاملات اعتباری را محدود کرده است؛ به نحوی که حداکثر به اندازه ۶۵ درصد دارایی امکان معاملات اعتباری وجود دارد، در حالی که در بیشتر بازارهای دنیا امکان معاملات نقدشوندگی و نوسانات بازار اعتباری، حتی بیش از صد برابر دارایی پایه برای سرمایهگذاری نوسانگیر وجود دارد و دلیلش کم بودن ریسک اعتبار دهنده به خاطر نبود دامنه نوسان است. تحقق حذف دامنه نوسان با افزایش نقدشوندگی و افزایش حجم معاملات نقدی و اعتباری میتواند انقلابی در بازارسرمایه ایجاد کند.
به گفته این کارشناس بازارسرمایه، بدیهی است که حذف یکباره دامنه نوسان ممکن است مشکلاتی را برای فعالان ایجاد کند، اما می‌توان دامنه نوسان را به صورت تبعیضی بر اساس برخی متغیرها تعریف کرد:
• بر اساس اندازه شرکت: مثلا شرکت های بزرگ تر از ۱۰۰ همت ۵ درصد و شرکت های کوچکتر از همت بدون دامنه نوسان
• بر اساس میانگین حجم معاملات روزانه طی سه ماه گذشته
• بر اساس میزان سهام شناور
• ترکیبی از روش های فوق
قلی پور اظهار داشت: با توجه به عملکرد حذف دامنه نوسان یا افزایش آن بر اساس فرمول های پیش گفته می توان در بلندمدت نحوه تعیین دامنه نوسان را با تجربیات گذشته اصلاح کرد.
دیدگاه شما