تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟

تحلیل بنیادی چیست؟

در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در بورس بیشتر مورد پذیرش قرار گرفته و عمده زیادی از افراد سرمایه یا دارایی خود را در این بازار وارد می‌کنند. یکی از دغدغه‌های اصلی مردم به‌ منظور ورود به بورس، نحوه شناسایی یک سهم خوب به‌ منظور سرمایه‌گذاری است که با استفاده از این تشخیص و ارزیابی بتوانند سرمایه‌گذاری موفقی در این بازار داشته باشند. در همین راستا برای تک‌تک افرادی که قصد ورود به بازار بورس را دارند، لازم است که نسبت به این بازار شناخت داشته و با ابزارهای مختلف و نظریه‌های افراد مهم در این حوزه آشنا شوند. به دنبال این امر شخص باید در جریان تمامی اخبار و اطلاعات مربوط به بازار سرمایه باشد که با استفاده از این داده‌ها بتواند بهترین تصمیم‌گیری را در امر سرمایه‌گذاری خود داشته باشد.

در همین جهت تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی از قوی‌ترین تکنیک‌های ارزیابی و شناسایی سهم خوب در بازار به شمار می‌آیند که در این مقاله قصد داریم به تحلیل بنیادی و تفاوت‌های آن نسبت به تحلیل تکنیکال بپردازیم. با ما همراه باشید.

مفهوم تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی روشی است که افراد در بازار بورس با استفاده از آن قادر به تشخیص ارزش ذاتی سهم هستند. در تحلیل بنیادی تمامی عوامل تأثیرگذار بر ارزش سهم، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این نوع تحلیل، از عوامل اقتصادی کلان گرفته تا عوامل اقتصادی خرد مورد توجه کارشناسان قرار می‌گیرد. هدف از تحلیل بنیادی این است که سرمایه‌گذار با استفاده از این نوع ارزیابی بتواند به این تصمیم برسد که یک سهم با قیمت فعلی در بازار، بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده یا کمتر!

در این بازار تمام تحلیلگران در تلاش هستند که با استفاده از عوامل خرد و کلان اقتصادی بتوانند به قیمت واقعی سهم دست پیدا کنند. در همین راستا تحلیلگران وضعیت کلی اقتصاد نظیر وضعیت صنعت و شرکت‌ها و نرخ بهره را مورد بررسی قرار می‌دهند و بعد از آن دست به ارزیابی اوراق بهادار می‌زنند.

از عواملی که با استفاده از آن‌ها می‌توان ارزش و پتانسیل رشد یک شرکت را تخمین زد، می‌توان به این موارد اشاره کرد: فروش، بدهی، بازدهی، درآمد و حاشیه سود و رشد در آینده. تمامی این اطلاعات به ‌صورت دقیق در صورت‌های مالی یک شرکت منتشر می‌شود. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که شما با استفاده از تحلیل بنیادی قادر به ارزیابی انواع اوراق بهادار نظیر اوراق بدهی یا ابزار مشتقه خواهید بود.

در ادامه بیشتر با عوامل مهم و تأثیرگذار در فرآیند تحلیل بنیادی آشنا خواهید شد و به بیان تفاوت این نوع از تحلیل با تحلیل تکنیکال خواهیم پرداخت. اما قبل از آن باید به مفاهیم عمومی‌تر و پایه‌ای بپردازیم که درک آن‌ها برای شما راحتت باشد.

تحلیل بنیادی سهام چگونه انجام می شود؟

در بررسی و ارزیابی سهم با استفاده از تحلیل بنیادی اگر ارزش ذاتی سهم مورد نظر بیشتر از قیمت فعلی در بازار باشد، در اصطلاح این‌جور بیان می‌شود که سهم کم قیمت‌گذاری شده است و طبیعتاً تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ این قیمت دارای حباب منفی است که این‌طور انتظار می‌رود که سهم به رشد خود ادامه دهد تا این حباب را پر نماید. در طرف دیگر باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اگر ارزش ذاتی یک سهم از قیمت فعلی خود در بازار کمتر باشد معمولاً گفته می‌شود که سهم سنگین قیمت‌گذاری شده است و در مقابل حالت قبلی، اصطلاحاً سهم دارای حباب مثبت بوده و انتظار می‌رود که قیمت آن کاهش پیدا کند.

تحلیل بنیادی مدلی از ارزیابی در بازار بورس است که با استفاده از آن می‌توان به قیمت منصفانه سهم دست پیدا کرد. طبیعتاً تحلیلگرانی که تکنیک استفاده و ارزیابی سهم را با استفاده از تحلیل بنیادی فراگرفته باشند، قادرند که ارزش واقعی سهم را پیداکرده تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ و به یک موقعیت خوب به‌ منظور سرمایه‌گذاری دست پیدا کنند یا در مقابل یک سهم با قیمت بیشتر از ارزش واقعی را قبل از اینکه بازار به تعادل برسد و قیمت فعلی باارزش ذاتی سهم یکسان شود را به فروش برسانند.

ارزش ذاتی سهم چیست؟

در مفاهیم تحلیل بنیادی ارزش واقعی سهم همان ارزش ذاتی است. به این مثال توجه داشته باشید: در حال حاضر قیمت یک سهم در بازار 3000 ریال است، در صورتی‌که شما با استفاده از تحلیل بنیادی ارزش ذاتی آن را 3500 ریال ارزیابی می‌کنید. در نتیجه سهم موردنظر پتانسیل خوبی برای رشد خواهد داشت. در این فرآیند معمولاً سهامداران در بازار به دنبال سهم‌هایی هستند که به ‌طور قابل‌توجه‌ای کمتر از ارزش ذاتی خودشان در حال معامله شدن باشند. در این راستا به این نکته و نظریه باید توجه داشت که بازار بورس در بازه زمانی بلندمدت نسبت به تحلیل بنیادی واکنش نشان می‌دهد تا قیمت سهم‌ها به تعادل برسند.

بررسی عوامل کمی و کیفی در تحلیل بنیادی

در فرآیند تحلیل بنیادی هر عاملی که با شرایط مالی یک شرکت در ارتباط باشد مهم بوده و مورد بررسی قرار می‌گیرد. حال این پارامترها در دو گروه کمی و کیفی جای دارند که در این بخش قصد داریم این عوامل را به‌ صورت دقیق تشریح کنیم.

بررسی عوامل کمی

همان‌طور که می‌دانید عوامل کمی به‌ صورت اعداد قابل‌اندازه‌گیری هستند و در نهایت نتیجه دقیق‌تری را از ارزیابی ارائه می‌دهند. یکی از عوامل مهم برای تصمیم‌گیری تحلیل گران بازار بورس همین عوامل کمی در تحلیل بنیادی است که با استفاده از آن‌ها ارزیابی خود را آغاز می‌کنند. صورت‌های مالی شرکت نمایانگر وضعیت مالی شرکت بوده که در آن اطلاعات کمی نهفته است. سه صورت مالی مهم که باید به آن‌ها توجه داشته باشید عبارت‌اند از: ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد. در این بخش سعی داریم تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ این صورت‌های مالی را بررسی کنیم.

ترازنامه

گزارش دارایی‌ها و بدهی‌های هر شرکت در بازه زمانی مشخص در ترازنامه قابل ‌دسترس هستند. فرمول اصلی که در ترازنامه لحاظ شده است به‌این‌ترتیب است:

دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام

دارایی هر شرکت نشان‌دهنده مدیریت و کنترل شرکت بر دارایی‌ها بوده که شامل وجه نقد، موجودی، ساختمان و … است. عوامل دیگری نظیر بدهی‌های شرکت، میزان مالکیت سهامداران شرکت و … نشان‌دهنده ارزش کل وضعیت مالی شرکت هستند.

صورت سود و زیان

در صورتی‌که در ترازنامه یک بررسی اجمالی به رویکرد مالی شرکت می‌شود، صورت سود و زیان، عملکرد شرکت را در یک بازه زمانی مشخص می‌کند. در نهایت با استفاده از صورت سود و زیان عواملی نظیر مخارج و سود شرکت مشخص می‌شود.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد به‌ طور کلی نمایش‌دهنده گزارش‌هایی از قبیل جریان‌های خروجی و ورودی مالی در بازه زمانی مشخص است. صورت جریان وجوه نقد، بر پروسه‌های در ارتباط با وجه نقد تمرکز ویژه‌ای دارد.

بررسی تحلیل تکنیکال

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم تحلیل تکنیکال نیز به ‌عنوان یکی از بهترین روش‌های تحلیل و ارزیابی سهم است. شایان‌ذکر است که در این نوع تحلیل، معاملات بر اساس قیمت و حجم سهام انجام می‌شود و در نهایت با بهره گرفتن از نمودار سهم موردنظر و سایر ابزارها می‌توان فرآیند ارزیابی را شروع و به نتیجه نهایی دست ‌یافت. یک نکته مهم در تحلیل تکنیکال این است که در بازار هر مورد به‌ صورت خودکار تأثیر خود را بر سهم می‌گذارد. در این راستا نوسانات قیمتی سهم نیز دید بیشتری به اصول بنیادی به سرمایه گذران ارائه می‌دهد.

تحلیل تکنیکال دارای ابزارهای زیادی است که شخص یا استفاده از آن‌ها می‌تواند نقاط حمایت و مقاومت سهم را در روزهای آینده تخمین بزند، همین‌جور یکی از این ابزارها برای تخمین حد سود و زیان سهم کاربرد دارد که تمامی این‌ها مستلزم این هستند که شما بعد از گذراندن دوره‌های آموزشی بورسی بتوانید به بهترین شکل ممکن از آن‌ها در ارزیابی‌های خود استفاده نمایید تا به کسب سود ایده‌آلی دست پیدا کنید.

سخن آخر

با توجه به مطالبی که در مقاله تحلیل بنیادی چیست؟ بیان شد، می‌توان به این شکل جمع‌بندی کرد که بهترین روش برای سرمایه گزاری در بازار بورس و کسب سود خوب از این بازار، استفاده کردن از ابزارهای موجود در این بازار است. تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی از مهم‌ترین و اصولی‌ترین مواردی هستند که شما با بهره جستن از آن‌ها قادر خواهید بود که بهترین سرمایه‌گذاری را برای خود رقم بزنید. واضح است که هرکدام از این روش‌های ارزیابی و تحلیل، طرفدارها و منتقدان خود را دارد اما شما با توجه به تکنیک‌ها و شناختتان از بازار باید از هردوی این روش‌ها استفاده نمایید. این امر را در نظر داشته باشید که شما به‌منظور خرید هر وسیله‌ای اغلب ازنظر دوستان و کارشناسان استفاده می‌کنید که بهترین خرید را برای خود رقم بزنید، حال در فرآیند سرمایه‌گذاری در بورس به‌هیچ‌عنوان قابل‌قبول نیست که شخص به‌صورت کورکورانه دست به تزریق سرمایه خود در این بازار کرده و منتظر اتفاق‌های خوب باشد.

تحلیل تکنیکال چیست و چه مزایایی نسبت به تحلیل بنیادی دارد ؟

حتما درباره تحلیل نمودارهای قیمت یا به اصطلاح تحلیل تکنیکال چیزهایی شنیده‌اید. در این مطلب قصد داریم در مورد این نوع تحلیل، مطالب جامع‌تری ارائه کنیم و مزایای آن را نیز بررسی نماییم. اگر بخواهیم تعریف تحلیل تکنیکال(یا تکنیکی) را در یک جمله و بصورت خلاصه بگوییم، تحلیل تکنیکال مطالعه رفتارهای بازار با استفاده از نمودارها و با هدف پیش‌بینی آینده روند قیمت‌ها می‌باشد.
رفتار قیمت همواره در تحلیل تکنیکال نقش اصلی را دارد و رفتار حجم معاملات نیز تکمیل کننده این اصل می‌باشند. رفتار قیمت و رفتار بازار در خیلی موارد معنای مشابهی دارند و به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سه مبحث ابتدایی به عنوان پایه های مباحث منطقی تحلیل تکنیکال به شرح ذیل می‌باشند :
1ـ همه چیز در قیمت لحاظ شده است .
2ـ قیمت ها بر اساس روندها حرکت می کنند .
3ـ تاریخ تکرار می شود .

1 – همه چیز در قیمت لحاظ شده است

شاید بتوان ادعا کرد جمله «همه چیز در قیمت لحاظ شده است» پایه و اساس تحلیل تکنیکال است. تا زمانی که به درک درستی از این جمله نرسیده باشیم شاید پیشروی در یادگیری تحلیل تکنیکال کار بیهوده‌ای باشد.
یک تحلیل‌گر تکنیکال در ابتدا به این باور رسیده است که هر چیزی که بتواند در قیمت تأثیرگذار باشد اعم از فاکتورهای سیاسی، فاندامنتال، جغرافیایی و یا سایر فاکتورها در قیمت یک سهم لحاظ شده است. پس از درک و پذیرش جمله فوق به عنوان مقدمه تحلیل تکنیکال به این نتیجه می رسیم که تحلیل قیمت ها تمام آن چیزی است که ما به آن نیاز داریم.
برای اثبات عدم صحت این ادعا (که برخی تحلیلگرها نیز به آن مغرور هستند)، زمان زیادی صرف شده و نتیجه ای حاصل نشده است. همه تحلیل‌گران تکنیکال بر این باورند که تغییرات قیمت تابعی از عرضه و تقاضاست.

چنانچه تقاضا بیش از عرضه باشد آنگاه قیمت صعود خواهد کرد و اگر عرضه بر تقاضا پیشی گیرد قیمت کاهش خواهد یافت. این تغییرات پایه و اساس تمام پیش بینی‌های اقتصادی و بنیادی می‌باشد. برداشت تکنسین‌ها از این اصل به این صورت است که اگر قیمت به هر دلیلی بالا رفت پس باید تقاضا بر عرضه غلبه کرده و علل فاندامتنالی تأثیر خود را گذاشته باشند و چنانچه قیمت سقوط کرد دلایل فاندامنتالی و بنیادی بی اثر شده‌اند.

پس در این مبحث ما به این نتیجه می‌رسیم که یکتحلیلگر تکنیکال نیز به نوعی مباحث فاندامنتال و بنیادی را مورد مطالعه قرار می دهد.
قریب به اتفاق تحلیل‌گران تکنیکال بر این باورند که نیرویی که جهت عرضه و تقاضا را تغییر می دهد برآیند تغییرات فاندامنتال و مربوط به اقتصاد بازار می باشد و همین نیرو بر قیمت ها تأثیر می گذارد. نمودارها هرگز به تنهایی علت بالا یا پایین آمدن قیمت نیستند.
این یک قانون است که تحلیل‌گر تکنیکال به هیچ وجه به دنبال یافتن دلیل تغییر جهت قیمت‌ها نیست. بیشتر اوقات در آغاز یک روند و یا در نقطه تغییر جهت قیمت از افزایش به کاهش و یا برعکس هیچ کس به طور قطع دلیل این تغییر جهت را نمی داند. (در واقع برای تحلیلگر تکنیکال مهم نیست که چیست و فقط بر قیمت و حجم تمرکز دارد) تحلیل‌گر تکنیکال به سادگی و با استفاده از الگوها می تواند این تغییر را به موقع شناسایی کند و پایداری آن را بسنجد.

باید در خاطر داشت، مادامی که یک تحلیل‌گر تکنیکی بر این عقیده باقی بماند که همه چیز در قیمت لحاظ شده است موفق خواهد شد که از بسیاری از افراد باتجربه بازار (که از این ابزار استفاده نمی‌کنند) سود بیشتری کسب کند.
پذیرش جمله «همه چیز در قیمت لحاظ شده است» به عنوان اولین قدم مساوی است با پذیرش اهمیت بررسی قیمت.

یک تحلیل‌گر لزوماً نیاز نیست از بازار باهوش‌تر باشد و یا قادر باشد که پیش بینی‌های متحیرانه‌ای درباره تغییرات قیمت انجام دهد. با استفاده از بررسی روند قیمت به کمک ابزارهای تکنیکی مختلف مانند اندیکاتورها، یک تحلیل گر تکنیکال می‌تواند بهترین زمان برای خرید و فروش سهم را تشخیص دهد و انتخاب کند.

2 – قیمت ها براساس روندها حرکت می‌کنند

ضروری است که این مفهوم را بپذیریم که قیمت ها بر اساس روندها حرکت می کنند. در اینجا نیز تا زمانی که به باور این اصل نرسیده باشیم تلاش برای یادگیری تحلیل تکنیکال بی‌فایده است .
هدف از ترسیم نمودار قیمت، شناسایی روند و پیش بینی جهت حرکت این روند است، پیش از آنکه قیمت‌های آتی، روند آینده را مشخص کنند.
نظریه ثابت شده‌ای نیز وجود دارد که می‌گوید قیمت‌ها بر اساس روندها حرکت می کنند و یا به عبارت دیگر قیمت ها دوست دارند که روند فعلی خود را حفظ کنند، به جای آنکه تغییر جهت بدهند. این قانون به نوعی بیان دیگری از قانون اول نیوتن درباره حرکت است. شاید بتوان آن را این گونه نیز مطرح کرد که قیمت‌ها به روند فعلی خود را ادامه می‌دهند تا زمانی که عوامل بازدارنده حرکت، آنها را متوقف کند.
این قانون یکی از ادعاهای محکم تحلیلگران تکنیکال می‌باشد. آنها معتقدند که روندها تا زمانی که عوامل خارجی بر آنها تأثیر نگذاشته جهت خود را حفظ می‌کنند.

3 – تاریخ تکرار می‌شود

بخش بزرگی از مباحث تحلیل تکنیکال و مطالعه رفتارهای بازار، مشابه روانشناسی در انسان‌ها می‌باشد .
به عنوان مثال الگوهای نمودارهایی که چندسال پیش ترسیم شده‌اند دقیقاً منعکس کننده تأثیر مسائل آن دوره از نظر روانشناسی در روند قیمت‌ها هستند.
نمودارها به وضوح روانشناسی بازار را آشکار می کنند. از زمانی که الگوها به خوبی در گذشته عمل کرده‌اند فرض شده که تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ در آینده نیز به همان خوبی جوابگو خواهند بود. پایه و اساس آنها اصول روانشناسی است که این امر باعث می‌شود که آنها را به عنوان اصل ثابت بپذیریم و بتوانیم به آنها اعتماد کنیم.
بیان دیگری از این موضوع این است که بگوییم : تاریخ تکرار می شود و این کلیدی است برای پیش بینی آینده از طریق تحلیل گذشته و یا اینکه بگوییم آینده چیزی نیست جز تکرار گذشته …

مزایای تحلیل تکنیکال در برابر فاندامنتال چیست و چرا باید تحلیل تکنیکال را بیاموزیم؟

مزیت اول- انعطاف‌پذیری و سازگاری با همه بازارها

یکی از بزرگترین نقاط قوت تحلیل‌ تکنیکال سازگاری و تنوع آن برای انواع معاملات در ابعاد زمانی مختلف می باشد. تقریباً هیچ بازار و فضای معاملاتی وجود ندارد که نتوان این اصول را در آن به کار برد.

چارتیست ( تحلیلگر بازار بورس ) به راحتی می‌تواند هر نوع بازاری را که تمایل داشته باشد مورد مطالعه قرار دهد، حتی اگر با دانش فاندامنتال او همخوانی نداشته باشد. در حالی که اغلب تحلیل گران فاندامنتال به علت اینکه همواره مقادیر زیادی اطلاعات و صورت‌های مالی برای بررسی وجود دارد که برای درک آنها باید تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ در حد یک متخصص عمل کنند، چندان نمی‌توانند از جایی که هستند دور شوند.

به طور مثال با یادگیری تحلیل تکنیکال، می‌توانید هرزمان که خواستید بسرعت از گروه خودرو به گروه دارویی سوئیچ کنید ولی یک تحلیل‌گر بنیادی باید ابتدا صورت‌های مالی بسیاری را بررسی کند تا بتواند سهام مناسب را برای خرید انتخاب نماید. تحلیل‌گر بنیادی با این سرعت عمل کم، بسیاری از نوسانات و سودهای بازار را از دست می‌دهد ولی این تحلیل‌گر تکنیکال است که با هوش و ذکاوت خود و البته با ابزاری سریع و انعطاف‌پذیر مانند تحلیل‌ تکنیکال توانسته سود بیشتری بدست آورد.

مزیت دوم- قابل استفاده برای بازه‌های زمانی مختلف

یکی از بزرگترین نقاط قوت تحلیل تکنیکال این است که در بازه‌های زمانی مختلف کاربرد دارد. چه معامله‌گران روزانه چه معامله‌گران چند روزه و کوتاه‌مدت و چه خریداران میان‌مدت و چه افرادی که در بازه‌های زمانی طولانی مشغول به خرید و فروش می‌باشند، می‌توانند از تحلیل تکنیکال بهره ببرند در حقیقت تحلیل تکنیکال شامل زمان خاصی نمی‌شود و این سلیقه و روش کار معامله‌گر می‌باشد که در چه بازه‌ای به تحلیل بپردازد.

تحلیل‌گر تکنیکی با تعیین بازه زمانی موردنظرش این را مشخص می‌کند که قصد پیش‌بینی برای چه مدت زمانی را دارد. این عقیده که برخی از افراد می‌گویند تحلیل تکنیکال صرفاً در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت کاربرد دارد اصلاً درست نیست.

این ادعا شاید ناشی از این نظریه باشد که تحلیل فاندامنتال برای پیش بینی بلندمدت کاربرد دارد و فاکتورهای تحلیل تکنیکی فاکتورهایی کوتاه‌مدت هستند در واقع تحلیل‌گر تکنیکال برای پیش‌بینی بازه‌های زمانی بلندمدت از نمودارهای هفتگی ماهیانه و سالیانه بسته به سلیقه خودش استفاده می‌کند و به دلیل همین تکنیک‌ها می‌باشد که این نوع تحلیل را تکنیکال می نامند.

مزیت سوم- تحلیل تکنیکال، میانبری است به بررسی بنیادی سهام

همان طور که در تحلیل تکنیکال تمرکز بر روی تغییرات قیمت است در تحلیل فاندامنتال این عوامل اقتصادی است که بر عرضه و تقاضا تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود قیمت بالا یا پایین برود و یا ثابت بماند. یک تحلیل‌گر فاندامنتال (بنیادی) تأثیر تمام فاکتورهای مربوط را بر روی قیمت سهام بررسی می‌کند تا در نهایت بتواند ارزش ذاتی آن را محاسبه کند.
ارزش ذاتی چیزی است که یک تحلیل‌گر فاندامنتال به وسیله آن نشان می‌دهد که با توجه به میزان عرضه و تقاضا واقعاً با آن قیمت ارزش دارد یا خیر. اگر قیمت سهام زیر ارزش ذاتی باشد، تحلیل‌گر فاندامنتال می‌گوید قیمت آن چیز ارزان است و برای خرید مناسب است و برعکس.

هر دو روش تکنیکال و فاندامنتال همواره سعی بر حل یک مشکل واحد دارند و آن مشکل چیزی نیست جز پیش‌بینی اینکه قیمت‌ها تمایل دارند در چه جهتی حرکت کنند. در واقع آنها از دو راه متفاوت به یک مسئله واحد می‌پردازند. یک تحلیل فاندامنتال علت‌های تغییر قیمت را بررسی می‌کند حال آنکه یک تحلیل‌گر تکنیکال تأثیرات آن را به چالش می‌کشاند. تحلیل‌گر تکنیکال عقیده دارد که تغییرات قیمت تنها چیزی است که او نیاز دارد بداند و دانستن علت‌ها و دلایل این تغییرات لازم نیستند و در مقابل تحلیل‌گر فاندامنتال همواره به علت‌ها و دلایل تغییر قیمت می‌پردازد.

بیشتر معامله‌گران خود را در یکی از دو دسته تحلیل‌گران فاندامنتال و یا تکنیکال طبقه‌بندی می‌کنند. در حقیقت این دو دسته نقاط مشترک زیادی دارند. خیلی از تحلیل‌گران فاندامنتال سعی دارند مقدماتی از تکنیکال را فرابگیرند و همین طور بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکی نیز تلاش می‌کنند حداقل اطلاعاتی از مسائل فاندامنتال داشته باشند.

مشکل اصلی اینجاست که خیلی از اوقات علت‌ها و نمودارها با یکدیگر درگیر هستند. در بیشتر مواقع در ابتدای حرکت‌های مهم بازار، یک تحلیل گر فاندامنتال نمی تواند تعریف درستی برای تغییرات بازار ارایه دهد. در چنین لحظات بحرانی است که هر دو تحلیل‌گر تفاوت‌های زیادی را در برداشت‌هایشان و روند قیمت مشاهده می‌کنند و اغلب نیز همزمان با هم دلیل تغییرات را درک می‌کنند ولی گاهاً برای انجام هر گونه عکس العمل خیلی دیر شده است.

این اختلافات ظاهری را شاید بتوان این‌گونه تشریح کرد که در واقع تغییرات قیمت باعث ایجاد دلایل پایه‌ای جدیدی می‌شود یعنی اینکه تغییر قیمت باعث می‌شود تا تحلیل‌گر فاندامنتال و فاکتورهای سنجش او حساس شوند و در حقیقت بازار دلایل جدیدی برای این تغییرات پیدا کند. در حالی که دلایل پایه‌ای قبلاً تأثیر خود را بر قیمت گذاشته‌اند و هم اکنون در بازار وجود دارند و در واقع قیمت‌ها در حال نشان دادن واکنش به دلایل پایه‌ای جدید هستند. خیلی از بازارها در گذشته با تغییرات بسیار کم و یا اصلاً هیچ تغییری در فاندامنتال شروع شده است و به مرور زمان وقتی که تغییرات دیده شده است روند جدید کاملاً در مسیرش قرار گرفته است.

بعد از مدتی تحلیل‌گر تکنیکال با اعتماد به نفس بیشتری تغییرات را در نمودارها درک می‌کند و می‌خواند. یک تحلیل گر تکنیکال شاید تنها کسی باشد که در شرایطی که تغییرات بازار با خرد عمومی در تناقض است احساس آرامش می کند و حتی از چنین موقعیتی لذت می‌برد. او می‌داند که معامله‌گران بازار به زودی با اطلاعات جدیدی که همان دلایل فاندامنتال جدید می‌باشد مواجه می‌شوند و شاید تنها او باشد که برای تصدیق محاسباتش منتظر چیزی نبوده است.

در تأیید تحلیل تکنیکال می‌توان به وضوح دید که اعتقاد یک تحلیل‌گر تکنیکال به تحلیل‌هایش به مراتب بیشتر از یک تحلیل‌گر فاندامنتال می‌باشد. اگر یک معامله‌گر تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ مجبور باشد یکی از این دو را به عنوان روش کار انتخاب کند منطق می‌گوید که با تحلیل تکنیکال امکان رسیدن به موفقیتش بیشتر است. برای آنکه تحلیل تکنیکال در حقیقت تأثیر عوامل فاندامنتال را بررسی می‌کند و چون همیشه تأثیر فاندامنتال در روی قیمت لحاظ شده، به طور حتم بررسی فاندامنتال کاری غیرضروری است.

در واقع بررسی نمودار، میانبری است به بررسی عوامل فاندامنتال. ولی حالت عکس آن ممکن نیست. این امکان وجوددارد که بتوان در یک بازار مالی صرفاً با دانش تکنیکال خرید و فروش انجام داد ولی تقریباً بعید به نظر می‌آید که شخصی بتواند صرفاً بر اساس مسائلی فاندامنتالی و عدم بررسی قسمت تکنیکی بازار، خرید و فروش خیلی موفقی انجام دهد.

حتما در بورس تهران مشاهده کرده‌اید که گاهی اوقات بیشتر معامله‌گران از گروهی خاصی به گروهی دیگر سوئیچ می‌کنند و اصطلاحا نقدینگی به سمت گروهی دیگر هدایت می‌شود. حال در این وضعیت آیا تحلیل‌گر بنیادی می‌تواند به سرعت در گروه پیشرو بازار وارد شود؟ مسلم است که خیر، چون تحلیل ‌بنیادی غیر از اینکه به اطلاعات زیادی در زمینه صنعت مربوطه، حسابداری و بررسی صورت‌های مالی و… نیاز دارد، بسیار وقت‌گیرتر از تحلیل تکنیکال نیز می‌باشد.

ولی برای تحلیل‌گر تکنیکال هیچ فرقی نمی‌کند سهامی که می‌خواهد وارد آن شود در چه صنعتی قرار دارد. تحلیل‌گر تکنیکال فقط به نمودار قیمت توجه می‌کند و با استفاده از دانش نوینی که در اختیار دارد، در زمان بسیار کمتری سهم برتر گروه پیشرو را شناسایی می‌کند و وارد آن می‌شود.تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟

با یادگیری تحلیل تکنیکال می‌توانید هرزمان که خواستید بر فرض مثال بسرعت از گروه خودرو به گروه دارویی سوئیچ کنید ولی یک تحلیل‌گر بنیادی باید ابتدا صورت‌های مالی بسیاری را بررسی کند تا بتواند سهام مناسب را برای خرید انتخاب نماید.

تحلیل‌گر بنیادی با این سرعت عمل کم، بسیاری از نوسانات و سودهای بازار را از دست می‌دهد ولی این تحلیل‌گر تکنیکال است که با هوش و ذکاوت خود و البته با علمی سریع و انعطاف‌پذیر مانند تحلیل‌ تکنیکال توانسته سود بیشتری بدست آورد.

تحلیل بنیادی بیتکوین چه فرقی با تحلیل تکنیکال یا فنی آن دارد؟

برخلاف تحلیل فنی، تحلیل بنیادی بیتکوین بر مبنای جدول و نمودار و گراف نیست، بلکه عناصر پیرامون پروژه، منجمله متغیرهای اقتصادی و مالی و… آن را برسی می کند. مثلاً اینکه تعداد نهایی کل بیتکوین های دنیا به 21 میلیون واحد محدود است و هرگز از آن بیشتر نخواهد شد، یک عنصر مربوط به تحلیل بنیادی بیتکوین است، نه تحلیل فنی آن.

کانال تلگرامی سیگنال بایننس یک موقعیت فوق العاده برای کسب تجربه میباشد، به اینصورت که شما با اتکا به تحلیل تریدرهای بزرگ بیت کوین وسایر ارزهای دیجیتالی، میتوانید مدتی را به ترید بر اساس اصول و دانش افراد باتجربه بسپارید، و در این مدت با بررسی بازار و نگاه کردن به روند آن و همچنین کسب تجربه، به یک تریدر ماهر صرافی بایننس تبدیل شوید که ماهانه بالای 80% سرمایه خود، سود دریافت میکند.

تحلیل بنیادی مجموع کلیه معیارهایی است که از نظر تئوری ارزش و استحکام تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ یک پروژه را ارزیابی می کند. از این لحاظ، با تحلیل فنی کاملاً متفاوت است (گو اینکه این دو می توانند مکمل یکدیگر باشند). به طور کلی، تحلیل بنیادی بیتکوین اغلب با سرمایه گذاری در آن مرتبط است، در حالی که تحلیل فنی آن بیشتر به کار معاملات تجاری می آید.

هنگام تجارت، با تحلیل فنی فرصت های نقطه ای را بررسی کرده، و آنگاه استراتژی مالی خود را اعمال می کنید. در اینجا برای تصمیم گیری نیازی نیست که بدانید چه کسی در پشت یک پروژه خاص قرار دارد، یا از نقشه راه پروژه اطلاع داشته باشید.

فقط یک الگوی تجارت صعودی، و همان کافی است که وارد یک پروژه تجاری شوید، که شاید تا چند ساعت پیش حتی اسم آن هم هرگز بگوشتان نخورده بوده. و هیچ اشکالی هم ندارد! در واقع مفهوم زمان در تجارت با مفهوم آن در سرمایه گذاری متفاوت است. تجارت به شما این امکان را می‌دهد که دارایی خود را سریعاً از یک زمینه خارج و به دیگری وارد کنید. در تجارت شما به آینده بلند مدت آنچه می خرید و می فروشید کاری ندارید.

اما وقتی می خواهید یک پروژه را در بلند مدت ارزیابی کنید ، تخمین پتانسیل آن در دو، پنج، یا ده سال آینده، با تکیه بر تحلیل فنی می‌تواند کار را پیچیده و دشوار کند. اینجاست که تحلیل بنیادی به کار شما می آید.

بنیاد های بیتکوین را چگونه تحلیل کنیم؟

سرمایه گذاران معمولا از تحلیل بنیادی برای ارزیابی اشکال مختلف دارایی مانند سهام، پشتوانه ارزها و… استفاده می کنند، اما به کار بردن این روش برای ارزیابی بیت کوین پیچیده تر است.

به عنوان مثال سرمایه گذاران می توانند سهام یک شرکت را با مشاهده ترازنامه آن ارزیابی کنند، اما بیت کوین هرگز از خود ترازنامه ای انتشار نمی دهد. نتیجتا نقطه شروع تحلیل بنیادی بیتکوین باید عرضه و تقاضا باشد، که قیمت آن را جهت دهی می کند. ما درنظر گرفتن پنج پارامتر پایه ای را برای تحلیل بنیادی بیتکوین به تازه وارد ترهای این عرصه پیشنهاد می کنیم.

تراکنش داد و ستد نهنگ ها بیتکوین

هر حرفه و کسبی واژگان خاص خود را هم دارد. دادوستد ارزهای دیجیتال هم بعنوان یک کسب و کار بسیار جوان واژگان و اصطلاحات خود را بوجود آورده، که این واژگان دائم بزرگ‌ تر هم می شود. مثلاً به افرادی مقادیر بسیار بالایی از بیتکوین در اختیار داشته و معاملات عمده آن را انجام می‌دهند، نهنگ بیتکوین (BTC Whale) اطلاق می شود.

نهنگ های بیت کوین به عنوان بازیگران بازار با بودجه ای معتنابه در نظر گرفته می شوند که قادر به جابجایی قیمت بیتکوین و ایضاً کل بازار ارزهای دیجیتال هستند، و باعث نوسانات زیادی می شوند. حساب ها، کانال ها، و پیج هایی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که می توان از طریق آن‌ها معاملات نهنگ های بزرگ را پیگیری کرد.

به عنوان مثال در تاریخ 19 آگوست سال 2020، پس از انتقال 1500 بیتکوین از صرافی به کیف پولی ناشناس، قیمت بیت کوین به شدت کاهش یافت.

معاملات تأیید نشده

ممپول (mempool) جایی است که همه معاملات تایید نشده بیت کوین در آن منتظر تأیید هستند. هرچه سایز ممپول حجیم تر باشد، تأیید تراکنش ها هم بیشتر طول می کشد.

با مطالعه بازه زمانی 19 فوریه تا 13 مارس 2020، زمانی که بیت کوین 60٪ از ارزش خود را دست داد، متوجه می شویم که همبستگی بین اندازه ممپول بیت کوین و قیمت آن 41/2- درصد بوده است. این نسبت معکوس بسیار بالایی است.

توجه: همبستگی 100% به این معنی است که قیمت بیت کوین و اندازه ممپول کاملاً در یک جهت حرکت می کنند ، در حالی که همبستگی100-% (منفی صد در صد) به معنی نسبت معکوس آنها است.

نرخ هش بیتکوین

نرخ هش بیت کوین معیاری است که نشان می دهد ماینرهای بیت کوین در کار خود چقدر سخت کوش بوده اند. این نرخ به مقدار توان محاسبات کامپیوتری که ماینرها برای اعتبار سنجی بلاکچین وبیت کوین صرف کرده‌اند اشاره دارد. هرچه نیروی به کار رفته بیشتر باشد، ماینینگ هم از امنیت بیشتری برخوردار است. پس هرچه نرخ هش بیتکوین بالاتر باشد، یعنی جذابیت استخراج آن نیز بیشتر بوده، و این به نوبه خود باعث می‌شود چشم انداز قیمت بیت کوین در آینده نزدیک بهتر به نظر برسد.

نصف شدن عرضه بیت کوین

نصف شدن عرضه بیت کوین که هر 4 سال یک بار اتفاق می افتد، به معنی تعداد بیتکوین جدید (پاداش های بلاک) است که هر 10 دقیقه تولید شده و به گردش در می آیند. در ماه مه سال 2020، جوایز بلاک به نصف کاهش یافت و از 12/5 به 6/25 رسید. میزان عرضه وارد شده به شبکه کاهش می یابد ، اما تقاضا در تئوری ثابت باقی می ماند، که این محتملاَ به افزایش قیمت بیت کوین خواهد انجامید.

حق العمل USDT

ابتدا بیایید تعریف رمزارزهای پایدار و USDT را که شناخته شده ترین آن‌ها است مرور کنیم.

ارزهای دیجیتال رایج بازار منجمله بیتکوین، فاقد هرگونه پشتوانه و وثیقه فیریکی اعم از طلا، نفت، فلزات گرانبها، اوراق بهادار، املاک و… هستند، که فقط در فضای مجازی وجود خارجی دارند و هست و نیستشان همانجاست. بنابراین رمزارز ناپایدار هستند.

رمز ارزهای پایدار کلاس جدیدی از ارزهای دیجیتال هستند که توسط بانکها، دولتها، و نهادهای رسمی دیگر ایجاد شده و توسط دارایی‌های فیزیکی پشتیبانی می شوند، و علت بوجود آوردن آنها هم سعی در ایجاد ثبات قیمت هاست.

USDT یک سکه پایداردیجیتال است که سرمایه گذاران از آن استفاده می کنند تا ضمن اجتناب از نوسانات شدید قیمت سایر ارزهای دیجیتال، قیمت رمزارز در دست خود را حفظ نمایند.

حالا برگردیم به نقش حق العمل USDT در تحلیل بنیادی بیتکوین.

بیت تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ کوین نیز مانند دارایی‌های متعارف با دلار آمریکا قیمت گذاری می شود. در حال حاضر برخی از صرافی های دیجیتال با استفاده از ارزهای بدون پشتوانه و همچنین USDT مبادلات بیتکوین را پشتیبانی می کنند. همانطور که اشاره شد USDT یک سکه پایدار است که قیمت آن قرار است قیمت دلار آمریکا را انعکاس دهد. اضافه ارزش USDT درصدی است که بر اساس آن قیمت USDT در لحظه مبادله از 1 دلار آمریکا بالاتر یا پایین‌ تر بوده. ارزش اضافه مثبت USDT نشانگر افزایش آتی قیمت بیت کوین است، در حالی که ارزش اضافه منفی آن می تواند نشانه افت قیمت بیت کوین باشد

با استفاده از تحلیل بنیادی بیتکوین می‌توان درک بهتری از قیمت واقعی بیت کوین و همچنین زمان مناسب برای خرید یا فروش آن داشت.

تحلیل تکنیکال در بازار ارزهای دیجیتال و سایربازارهای مالی، روشی برای پیش بینی رفتار احتمالی نمودار از طریق اطلاعات گذشته مانند قیمت و تغییرات آن، حجم معاملات و … است.

کندل استیک درلغت به معنای شمعدان میباشد و جالب است که بدانید، فروشندگان برنج در ژاپن اولین‌ افرادی بودند که از کندل ها برای شناسایی قیمت بازار وشتاب قیمتی در بازارهای مالی استفاده ‌کردند. بنابراین در تعریف کندل می‌توان گفت، یک نوع نمودار قیمتی است که با کمک آن می‌توان قیمت‌های بالا، پایین، بازشدن و بسته شدن قیمت یک ارز دیجیتال در یک دوره زمانی مشخص را مشخص نمود. 18 مورد معروف ترین الگوهای کندل ژاپنی در کندل شناسی را میتوانید در مقاله مربوطه و تخصصی دکتر سیگنال مطالعه نمایید.

تحلیل بنیادی یا تکنیکال؟

به نظر اغلب کارشناسان بازار تحلیلگران حرفه‌ای همواره به هر دو سلاح بنیادی و تکنیکال مجهز بوده و دانش بیشتر، شانس موفقیت بیشتری نیز به همراه خواهد داشت.

اغلب تحلیلگران حرفه‌ای، ابتدا سهام را از نظر بنیادی انتخاب کرده و در نهایت با بررسی تکنیکال (تحلیل نمودار قیمتی)، در نقطه مناسب اقدام به خرید و فروش می‌کنند.

در ادامه، ویژگی ذاتی هر کدام از تحلیلگران را ذکر می‌کنیم.

تحلیل بنیادی

تحلیل فاندامنتال علم ارزیابی متغیرهای اقتصادی، مالی و دیگر موارد تغییرپذیر درباره یک دارایی است که باعث می‌شود بتوان ارزش حقیقی فعلی و احتمالی آن در آینده را تعیین کرد.

به بیان دیگر در تحلیل بنیادین یا همان فاندامنتال تحلیل‌گر به بررسی و تحلیل شرایط یک پروژه یا شرکت از جنبه‌های مختلف می‌پردازد و اخبار و رویدادهای مهم آن را دنبال می‌کند. آنالیز تمام جوانب و عوامل موثر بر یک پروژه یا شرکت به‌طوری که بتوان ارزش ذاتی و پتانسیل‌های بالقوه آن را تشخیص داد به عنوان تعریف تحلیل فاندامنتال شناخته می‌شود.

تحلیل بنیادی بیاموزید اگر:

۱) آمار و ارقام و حسابداری علاقه مند هستید.

۲) دیده بلند مدت (بالای یک سال) دارید و از نوسانات روز مره و کوتاه‌مدت بازار، بیمب ندارید.

۳) حاضرید برای آموزش، وقت و هزینه زیادی صرف کنید.

۴) آدم صبور و کم هیجانی بوده و ریسک پذیری کمی دارید.

۵) قصد فعالیت در موسسات مالی مرتبط با بورس را دارید.

۶) بورس را به عنوان شغل اصلی خود انتخاب کرده‌اید.

تحلیل تکنیکال

Economic crisis – Stock market graphs and charts – Financial and business background

به طور کلی می توان گفت تحلیل تکنیکال با استفاده از نمودار و اطلاعات مرتبط مانند قیمت و حجم، و همچنین تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف به ارزیابی وضعیت کلی بازار و سهام مختلف می‌پردازد.

تحلیل تکنیکال در واقع یک استراتژی معاملاتی برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها و تعیین فرصت‌های معامله با تجزیه و تحلیل روندهای آماری است که از فعالیت‌های معاملاتی مانند تحرکات قیمتی و حجم معاملات استفاده می‌کند.

تجزیه و تحلیل تکنیکال می‌تواند بر روی هر نوع اوراق بهاداری که دارای سوابق تاریخی معاملاتی است مورد استفاده قرار گیرد. این موارد می‌توانند شامل اوراق سهم، آتی، کالا، ، و سایر اوراق بهادار باشند. اما این ابزار بیشتر برای تحلیل سهام تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ مورد معامله در بازار بورس استفاده می‌شود.

تحلیل تکنیکال بیاموزید اگر:

۱) به دنبال راهی برای یادگیری و تحلیل سریع بورس هستید.

۲) دید کوتاه مدت یا میان مدت دارید.

۳) فردی هیجانی بوده و مایل به خرید و فروش‌های زیادی هستیم.

۴) سرمایه کمی داشته و هدفتان از ورود به بورس، سود زیاد در زمان کم است. ( توجه کنید که تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ سود بیشتر اغلب و به معنی پذیرش ریسک بیشتر نیز است.)

۵) آمار و ارقام و ریاضیات میانه خوبی ندارید.

۶) وقت آزاد کافی برای بورس ندارید.

جمع بندی:

اگر قرار باشد صرفاً یکی از این دور را انتخاب کنید به اعتقاد ما تحلیل تکنیکال در اولویت خواهد بود.

ما توصیه می‌کنیم چنانچه تحلیل بنیادی با خصوصیات شخصی شما سازگار تحلیل تكنیكال یا بنیادی؟ است و یا در رشته‌های مرتبط با حسابداری و علوم مالی تحصیل کرده‌اید و حتما تحلیل بنیادی را نیز در برنامه آموزشی خود بگنجانید البته پس از یادگیری تحلیل تکنیکال.

تعریف تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال یا تحلیل تکنیکی روشی برای پیش بینی قیمت در بازارها، بر اساس مطالعه و بررسی تاریخچه قیمت و حجم معاملات در بازار به کار می باشد که سرمایه گذاران بسیاری از این روش تحلیل در بازار استفاده میکنند.

تحلیل تکنیکال حدود سه قرن قدمت دارد و استفاده از شاخص های تکنیکال و ترسیم نمودارهای تکنیکال را می‌توان در نوشته های قرن هفدهم و هجدهم میلادی نیز مشاهده کرد. شاید بتوان گفت که نخستین استفاده مستقیم اقتصادی مشهور از تحلیل تکنیکال را چارلز داو ( اولین سردبیر روزنامه وال استریت ژورنال) انجام داده است. چارلز داو که بنیان گذار وال استریت ژورنال است، شاخص میانگین صنعتی داو جونز را طراحی کرد که علی رغم نواقص موجود این شاخص از جمله شاخص های مهم اقتصادی محسوب می‌شود.

واژه تکنیکال وقتی در مورد بازارها و معاملات استفاده می شود، معنایی بسیار متفاوت از معنای رایج آن دارد. استفاده از تحلیل تکنیکال برای بررسی یک بازار با توجه به رفتارها و خرد جمعی شکل گرفته در بازار می باشد. چرا که تحلیل تکنیکال نموداری بر مبنای قیمت های گذشته سهم می باشد که از آن برای پیش بینی قیمت سهم در اینده استفاده می شود.

تحلیل تکنیکال و استفاده از آن در بین سرمایه گذاران

1- تحلیل نوسانهای گذشته قیمت با انگیزه پیش بینی تغییرات آینده قیمت

2- تحلیل مبتنی بر رفتارهای بازار از طریق مطالعه نمودار قیمت، میانگین متحرک قیمتها، حجم معاملات، حجم معاملات باز، شکل گیری الگوها و سایر شاخص های تکنیکال

3- روشی برای پیش بینی قیمت کالاها بر اساس الگوی تغییرات قیمت و تغییرات حجم معاملات بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادین بازار

از منظر تحلیل تکنیکال همه چیز در قیمت مشاهده می شود، قیمت ها طبق روند مشخصی حرکت میکنند و تاریخ تکرار می شود. تکرار شدن تاریخ به این معنا می باشد که سرمایه گذاران نسبت به خرد جمعی خود واکنش های مشابهی در خصوص قیمت از خود نشان میدهند.

در بین فعالان بازار سرمایه این سوال وجود دارد که آیا در بازار سرمایه ایران استفاده از تحلیل تکنیکال کارایی دارد یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت هر چه عمق بازار سرمایه بیشتر باشد یعنی تعداد سرمایه گذاران و تعداد شرکت های کوجود در بازار سرمایه افزایش یابد به همان مقدار تحلیل تکنیکال نیز جایگاه بهتری خواهد داشت. چرا که تحلیل تکنیکال خرد جمعی بازار است و هر چه تعداد سرمایه گذاران افزایش یابد خرد جمعی شکل گرفته نیز گسترش می یابد و تحلیل تکنیکال نیز اهمیت فراوانی پیدا میکند. در بازار سرمایه ایران نیز بسیاری از سرمایه گذاران از این تحلیل در بازار استفاده میکنند.

شکل زیر نمونه ای از تحلیل تکنیکال را نشان می دهد. نمودارها در تحلیل تکنیکال حاصل قیمت هایی می باشد که سهام شرکت ها در زمان گذشته داشته اند و اجتماع این قیمت ها نموداری را تشکیل میدهد که سرمایه گذاران از آن برای تحلیل و پیش بینی قیمت سهام شرکت استفاده میکنند.

چگونه تحلیل تکنیکال یاد بگیریم؟

برای شروع فعالیت حرفه ای در بازار سرمایه هر سرمایه گذاری باید دانش لازم در خصوص تحلیل ها را داشته باشد و یکی از این تحلیل هایی که در این زمینه می تواند مفید باشد آموزش تحلیل تکنیکال است. پس بهتر است قبل از شروع معامله در بورس این تحلیل را یاد بگیرید.

یکی از سوالاتی که سرمایه گذاران هنگام ورود به بازار بورس برایشان ایجاد می شود این است که از تحلیل تکنیکال استفاده کنند یا از تحلیل بنیادی. پاسخ به این سوال در کتاب ” سهام نخرید مگر با شناخت رفتار و روانشناسی بازار ” به صورت کامل تشریح شده است.