سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است. از طرفی سهولت پذیرش شرکتها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.
فرابورس چیست و تفاوت های آن با بازار بورس
چند سالی است که اغلب مردم بنا به شرایط اقتصادی، جهت حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیتهای اقتصادی و شبه اقتصادی میزنند که در این بین یکی از بهترین روشها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعهای از بازار سرمایه هستند.
همین اول بطور خلاصه میتوان گفت شرکتهایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند، در بازار فرابورس به معامله سهام خود میپردازند. برای ورود به بحثِ تفاوت این دو بازار سرمایه، ابتدا بهتر است هر یک از این دو را بشناسیم.
بازار بورس چیست؟
اقتصاددانان، در تعریف بورس، آن را بازاری میدانند که قیمتگذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میشود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.
به بورسی که در آن دارایی های مالی یا به عبارتی داراییهای کاغذی (اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله میشود، بورس اوراق بهادار؛ و به بورسی که در آن ثروتهای واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش میشود، بورس کالا اطلاق میشود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.
البته مدل دیگری از بورس نیز به اسم بورس ارز رایج است که اگرچه در ایران این بورس راه نیافتاده است، اما باید بدانید که در آنجا، ارز رایج سرزمینها معامله میشود.
تعریف بازار فرابورس چیست؟
دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبانماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.
مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.
وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا میخواهند سریعتر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحتتر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکتها کاهش یابد.
قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟
خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام میگردد،
در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروشها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام میشود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیشگشایش بازار است و امکان سفارشگذاری وجود دارد.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟
تفاوت های اصلی بازار بورس و فرابورس به شرح زیر است:
- در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکتها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت گیرانهتر از فرابورس است.
- قوانین سختگیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
- تقسیم بندی بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکتهای کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
- کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
- دوره ثبت شرکتها در فرابورس به علت سادهتر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.
تا اواخر سال 98 یکی از تفاوتهای بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمیشود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.
انواع بازارهای بورس و فرابورس
مهمترین تفاوت میان بورس و فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکتها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم میشوند، که این تقسیمبندی بصورت زیر است:
- بورس (بازار اول و دوم)
- فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط)
آشنایی با بازارهای فرابورس
بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.
متداولترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایهگذاری در آنها افزایش پیدا میکند. یعنی نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شدهاند کم ریسکتر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح میدهیم.
- در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت میگیرد.
- در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و
سایر اوراق بهادار انجام می گیرد. - در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها میتوان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
- بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
- بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامههای توسعه کشور است، که میگوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.
لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیمبندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار میگیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.
تفاوت فرآیند پذیرش شرکتها در بازارهای بورس و فرابورس
همانطور که گفتیم، شرایط ثبت شرکتها در فرابورس سادهتر از بورس است تا شرکتهایی که امکان ثبت در بورس را ندارند، هم بتوانند در فرابورس درج نماد بشوند. قوانین و شرایط ثبت شرکتها در بازارهای بورس و فرابورس به شرح جدول زیر است:
مزایای ثبت شرکتها در بازار فرابورس چیست؟
طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمانهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند، اما میتوان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:
تامین مالی:
مهم ترین کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید مزایای فرابورس و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمیدهد.
معافیت مالیاتی:
شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)
تخفیف مالیات نقل و انتقال:
مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم میآورد.
معرفـی شرکت بـه بـازار:
با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.
شفافیت اطلاعاتـی:
با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.
کشف عادلانـه قیمت سهـام:
قیمت شناسایی شده در مبادالت سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست میآید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.
وثیقه گذاری سهـام:
شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.
امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی:
شرکتهای فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرحهای دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایهگذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند.
علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکتها را کاهش میدهد.
مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟
فرابورس سرمایه گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایهگذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب بهرهمند میکند.
از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس میتوان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.
مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.
نتیجهگیری
با توجه به تمامی مطالب گفته شده تا به اینجا، سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
از طرفی سهولت پذیرش شرکتها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.
مزایای بیمه زندگی سرمد که از آن بیاطلاعید
بیمه زندگی، نوعی سرمایهگذاری بلند مدت است که حکم پشتوانه مالی برای بیمهشده را دارد و علاوه بر ارائه پوششهای بیمهای، مزایایی از جمله پرداخت سود و پرداخت تسهیلات را به همراه خواهد داشت.
این نوع بیمه، در حقیقت میتواند مکمل بیمه تامین اجتماعی شما باشد و در صورتی که بیمه تامین اجتماعی ندارید، برای تامین آینده شما، ضروری است.
یکی از مزایای دیگر بیمه زندگی، معافیت این بیمهنامه از پرداخت هر نوع مالیات است.
اما بیمه زندگی، مزایای دیگری را هم برای بیمهگذاران به همراه دارد. پرداخت سرمایه پوشش فوت، به همراه اندوخته بیمهنامه در صورت فوت بیمهشده به استفادهکنندگان از بیمهنامه به صورت یکجا و یا به صورت مستمری، پرداخت سرمایه پوشش فوت ناشی از حادثه به همراه سرمایه پوشش فوت به هر علت و پرداخت غرامت نقص عضو جزئی و کلی ناشی از حادثه حداکثر به میزان سرمایه فوت از مزایای بیمه زندگی است.
همچنین بیمهشدگان در مدت استفاده از این بیمهنامه، تحت پوشش پرداخت هزینههای پزشکی ناشی از حادثه و پرداخت هزینههای بیماریهای خاص، بر اساس مفاد بیمهنامه خود هستند و در صورت از کارافتادگی کامل و دائم بیمهگذار، از پرداخت حق بیمه معاف خواهند بود و همچنین تا سه برابر حق بیمه پرداختی را به عنوان مستمری پرداخت خواهد شد.
پرداخت مستمری به بیمهشده نیز در صورت از کارافتادگی کامل و دائم ناشی از حادثه نیز یکی دیگر از مزایای استفاده از بیمه زندگی است.
اگر برای خرید بیمه زندگی به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، میتوانید با مرکز تماس ۱۵۱۶ بیمه سرمد تماس بگیرید.
بیمه سرمد از جوانترین شرکتهای حاضر در صنعت بیمه کشور است که در سال ۱۳۹۲ با حمایت بانک صادارات ایران تاسیس شده است. این شرکت، در سال ۱۳۹۹ توانست وارد باشگاه هزار میلیاردیهای صنعت بیمه شود و در دو سال گذشته نیز حق بیمه تولیدی خود را افزایش داده است.
مزایا و معایب دستور العمل جدید بازار پایه فرابورس
طبق این دستورالعمل نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه تغییر کرده است و شرکت های درج شده در بازار پایه در 3 تابلوی معاملات طبقه بندی خواهند شد که تابلوی اول مربوط به نهادهای خود انتظام بوده و شرکت های دیگر بر اساس نقد شوندگی و شفافیت اطلاعاتی در دو تابلوی دیگر جای می گیرند. این اقدام از جهات مختلف مفید خواهد بود.
در ابتدای هفته جاری معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران از ابلاغ دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه فرابورس ایران خبر داد.
در همین ارتباط یک کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز اظهار داشت: طبق این دستورالعمل نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه تغییر کرده است و شرکت های درج شده در بازار پایه در 3 تابلوی معاملات طبقه بندی خواهند شد که تابلوی اول مربوط به نهادهای خود انتظام بوده و شرکت های دیگر بر اساس نقد شوندگی و شفافیت اطلاعاتی در دو تابلوی دیگر جای می گیرند. این اقدام از جهات مختلف مفید خواهد بود.
احسان مرادی در ادامه افزود: در گذشته معاملات بازارهای پایه عادی و توافقی با مشکلات زیادی همراه بود و با دخالت یک فرد و جدای از جریان عرضه و تقاضای طبیعی و سیستم خودکار معاملاتی انجام می گرفت که اختلال زیادی در شفافیت روند معاملات سهام موجود در این بازار ایجاد کرده بود و از طرفی یک ناظر باید این معاملات را تأیید می کرد، اما در حال حاضر امکان انجام معاملات آنلاین در این بازارها ایجاد گشته و می تواند به تسهیل معاملات کمک خواهد کرد.
وی گفت: با ایجاد یک تابلوی معاملات جداگانه برای بورس ها، سپرده گذاری و نهادهای مالی معاملات سهام این مجموعه ها را آسان تر کرده و اشخاص حقیقی نیز از این پس به راحتی می توانند معاملات خود را انجام دهند و دیگر نیازی به دخالت ناظر نمی باشد. بنابر این اجرایی شدن این دستورالعمل می تواند به بهبود معاملات و نقد شوندگی سهام در بازار سرمایه کمک کند و مفید واقع شود.
مرادی تصریح کرد: متأسفانه زمانی که نماد معاملاتی شرکتی یک پله ارتقا می یابد، به طور مثال از بازار فرابورس به بورس منتقل می شود، بازار این مهم را نکته ای منفی تلقی می کند و به جای افزایش نسبت پی بر ای سهم به دنبال کاهش ریسک آن، واکنش منفی نشان می دهد، اکنون نیز در صورت اجرا شدن این دستور العمل ممکن است در ابتدا با همین معضل مواجه باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مشکلات هسته معاملات و زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری که در بازار سرمایه وجود دارد، گفت: به نظر می رسد با اعمال طبق بندی جدید در بدو امر معاملات آنلاین در این نمادها به دلیل مشکلاتی که هسته معاملات با آنها مواجه است، دچار چالش شود، اما این مشکلات مانع از اجرای این اقدامات مفید نخواهد شد و قطعاً قابل رفع خواهد بود.
جهت عضويت در مزایای فرابورس كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد .
بازار فرابورس چیست؟ تفاوت و مزایای بورس با بازار فرابورس در چیست؟
بهتر است بگوییم دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبانماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت. بازار فرابورس چیست؟ تفاوت و مزایای بورس با بازار فرابورس در چیست؟ فرابورس همانند بورس یک بازار است که در آن سهام شرکتها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری میشود. با این تفاوت که به دلیل راحتتر بودن فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن، شرکتهای کوچک هم میتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.
وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا میخواهند سریعتر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحتتر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکتها کاهش یابد.
قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
فرابورس برای عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نامهای بازار یک، بازار دو، بازار سه(عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟
خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام میگردد،
در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروشها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام میشود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیشگشایش بازار است و امکان سفارشگذاری وجود دارد.
بنابراین این نکته این گفتنی است که شما با دریافت کد معاملاتی از یک کارگزاری، هم میتوانید در بازار بورس و هم در فرابورس مشغول به معامله سهام شوید. به عبارت دیگر، سهام شرکتهای فرابورسی و بورسی با یک کدمعاملاتی قابل خرید و فروش است. برای یک سرمایهگذار فرآیند خرید و فروش سهام در بورس و فرابورس تفاوتی ندارد.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟
در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکتها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت گیرانهتر از فرابورس است.
قوانین سختگیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده مزایای فرابورس در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
تقسیم بندی بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکتهای کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
دوره ثبت شرکتها در فرابورس به علت سادهتر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.
تا اواخر سال 98 یکی از تفاوتهای بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمیشود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.
انواع بازارهای بورس و فرابورس
مهمترین تفاوت میان بورس و فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکتها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم میشوند، که این تقسیمبندی بصورت زیر است:
- بورس (بازار اول و دوم)
- فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط)
آشنایی با بازارهای فرابورس
بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.
متداولترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایهگذاری در آنها افزایش پیدا میکند. یعنی نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شدهاند کم ریسکتر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح میدهیم.
آشنایی با انواع بازار فرابورس
در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت میگیرد.
در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و سایر اوراق بهادار انجام می گیرد.
در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها میتوان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامههای توسعه کشور است، که میگوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.
لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیمبندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار میگیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.
مزایای ثبت شرکتها در بازار فرابورس چیست؟
طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمانهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند، اما میتوان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:
- تامین مالی: مهم ترین کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمیدهد.
- معافیت مالیاتی: شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)
- تخفیف مالیات نقل و انتقال: مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم میآورد.
مزایای ثبت شرکتها در فرابورس چیست؟
- معرفـی شرکت بـه بـازار: با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.
- شفافیت اطلاعاتـی: با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.
- کشف عادلانـه قیمت سهـام: قیمت شناسایی شده در مبادالت سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست میآید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.
- وثیقه گذاری سهـام: شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.
- امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی: شرکتهای فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرحهای دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایهگذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند. علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکتها را کاهش میدهد.
مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟
فرابورس سرمایه مزایای فرابورس گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایهگذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب بهرهمند میکند.
از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس میتوان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.
مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.
نتیجهگیری
سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
از طرفی سهولت پذیرش شرکتها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.
مزایای فرابورس
برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل پنج اصل اساسی مدیریت است. مدیران باید برای همه ی این اصول از مهارت کافی برخوردار باشند.
فرابورس چيست
چکيده:
همانطور كه ميدانيم، سهام شركتهاي سهاميخاص و عام و شركتهاي تعاوني پس از تاسيس اگر محدوديتي در اساسنامه نداشته باشند، قابل نقل و مزایای فرابورس انتقال است.اما در كشور ما براي نقلوانتقال سهام شركتها و گردش اين سرمايهها در قالب سهام، تنها در يك بازار رسمييعني «بورس اوراق بهادار تهران» صورت ميگيرد. بنابراين فقط سهام شركتهايي كه در آن عضو هستند (كه به چهارصد شركت هم نميرسد) در آن قابل معامله بوده و حجم وسيعي از اين بازار گردش مناسبي نخواهد داشت.
فرابورس چيست ؟
همانطور كه ميدانيم، سهام شركتهاي سهاميخاص و عام و شركتهاي تعاوني پس از تاسيس اگر محدوديتي در اساسنامه نداشته باشند، قابل نقل و انتقال است.
اما در كشور ما براي نقلوانتقال سهام شركتها و گردش اين سرمايهها در قالب سهام، تنها در يك بازار رسمييعني «بورس اوراق بهادار تهران» صورت ميگيرد. بنابراين فقط سهام شركتهايي كه در آن عضو هستند (كه به چهارصد شركت هم نميرسد) در آن قابل معامله بوده و حجم وسيعي از اين بازار گردش مناسبي نخواهد داشت. البته راه براي ورود سهام ساير شركتها به بازار بورس اوراق بهادار تهران بسته نيست، اما به دليل شرايط خاص و ويژه ورود به بازار بورس اوراق بهادار تهران، همه شركتها توان يا علاقه ورود به اين بازار را ندارند و ورود به آن زمان بر است.
سهامداران بقيه شركتها چه بايد انجام دهند؟
در ساير كشورها و در ابتداي قرن بيستم و همزمان با گسترش و تنوع بنگاههاي اقتصادي، فعاليت بازارهاي خارج از بورس به صورت خودجوش و ابتدايي آغاز شد و به مرور زمان داد وستد اوراق بهادار شركتهايي كه در بورس اوراق بهادار پذيرفته نشده بودند، ساختار نظاممندتري يافته و به سرعت گسترش يافته و با توجه به شرايط حاكم بر كسب و كار و نيازمنديهاي بازار سرمايه، شكل گرفته اند. انعطاف پذيري و شرايط سادهتر ورود و داد و ستد در بازارهاي خارج از بورس موجب گسترش سريع آنها شده است، به گونهاي كه در بسياري موارد حجم داد وستد آنها جالب توجه ميباشد. بازارهايي نظير NASDAQ آمريكا و JASDAQ در ژاپن نمونههايي از بازارهاي خارج از بورس موفق محسوب ميشوند.
اما در ايران نيز پس از مشكلات عديدهاي كه از پذيرهنويسيهاي بزرگ و كوچك (همچون پذيرهنويسي بانكها و شركتهاي سرمايهگذاري جديدالتاسيس طي چند سال اخير) به وجود آمد و در اكثر موارد مشكلاتي چون: سردرگمي سهامداران در وضعيت سهامشان، نقدشوندگي بسيار اندك و گاه غير ممكن، بوروكراسي اداري پيچيده در نقل و انتقال سهام و بالا بودن ميزان ماليات نقل و انتقال به وجود ميآورد، مسوولان امر در راستاي ساماندهي اين حوزه مهم در قانون جديد اوراق بهادار كه در نهايت در سال 1384 به تصويب مجلس شوراي اسلاميرسيد، قوانين لازم را لحاظ كنند.
به هر حال در اجراي ماده 28 اين قانون كه تاسيس بورسها، بازارهاي خارج از بورس و نهادهاي مالي موضوع آن قانون منوط به ثبت نزد سازمان است و فعاليت آنها تحت نظارت سازمان انجام ميشود. و در راستاي توسعه فعاليت بازار سرمايه در تاريخ 22/08/1387 با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار اولين شركت براي اين منظور به نام شركت فرابورس ايران به ثبت رسيد. طبق مجوز فعاليت اين شركت، شركت فرابورس ايران متولي راه اندازي و اداره بازارهاي خارج از بورس است.
به طور كلي با تاسيس اين بازار جديد و با در نظر گرفتن ورود و خروج آسان سهام شركتها و ساير اوراق بهادار يك بازار رسمي ديگر براي ساير شركتها به وجود آمده است. اكنون تماميشركتهاي سهامي عام به راحتي ميتوانند عضو فرابورس ايران شوند و مزاياي فراواني را براي خود و سهامدارانشان به وجود آورند.
مزاياي بازار فرابورس چيست ؟
بازار فرابورس ايران، بازاري منعطف و در عين حال تحت نظارت دقيق سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود. حضور در اين بازارها به معناي معرفي و شناخت شركتها در سطح ملي بوده و مزاياي متعددي براي شركت پذيرفته شده و سهامدارانش قابل ترسيم است:
1- تامين مالي آسان و ارزان شركتها در راستاي توسعه فعاليت: كاركرد اصلي بورس و فرابورس تجهيز، جمع آوري و هدايت پس اندازهاي كوچك مردم براي اجراي طرحهاي بزرگ اقتصادي، جهت فراهم آوردن ضريب نقد پذيري بيشتر سرمايه، شفافيت و امكان نظارت بيشتر. فرابورس نيز مانند بورس راهي براي تامين مالي ارزان قيمت شركتها است.
2 - بهره مندي از معافيت مالياتي شركتهاي پذيرفته شده در فرابورس: بر اين اساس شركتهاي پذيرش شده در بازار فرابورس ايران مشمول مزاياي مالياتي قابل توجهي خواهند شد كه مقدار آن بر اساس لايحهاي كه توسط دولت به مجلس شوراي اسلامي ارائه شده تا ميزان 10درصد تخفيف خواهد بود.
3 - كاهش نرخ ماليات نقل و انتقال : مهمترين مزيت فرابورس براي سهامداران شركتهاي سهاميكاهش ماليات نقل وانتقال سهام اين شركتها از 4 درصد ارزش اسميبه نيم درصد ارزش معامله همانند بورس اوراق بهادار تهران است. اين مزيت در حقيقت در معامله يك سهم مزایای فرابورس در نرخ 1000 ريال از 40 ريال براي هر سهم در خارج از بورس به 5 ريال براي هر سهم در بازار فرابورس ايران منجر خواهد شد.
4 - نقل و انتقال سهام به صورت آسان - سريع و كم هزينه: هم اكنون براي نقل و انتقال سهم شركتهاي خارج از بورس فرآيند اداري پيچيدهاي و وقت گيري وجود دارد و از حضور همزمان خريدار و فروشنده و پرداخت ماليات نقلوانتقال و دريافت مفاصا حساب مالياتي براي هر مورد تا امضاي دفاتر سهام شركت و. با فرآيند پيچيدهاي انجام ميشود، با شروع فعاليت فرابورس چه در رابطه با سهام شركتهاي پذيرفته شده وچه در رابطه با معاملات عمده موردي اين نقل و انتقال با سهولت انجام خواهدگرفت.
5 - شفافيت و اعتبار قيمت سهام بواسطه مبادله در فرابورس: با توجه به نظارت و شفافيت مكانيسم عرضه و تقاضا قيمت سهام شركتها در فرابورس مبين شرايط روشني براي وضعيت مالي شركت است و در همه معاملاتي كه شركت يا سهامداران آن انجام ميدهند ميتواند مبناي عمل قرار گيرد.
6- اطلاع رساني هماهنگ و عادلانه به سرمايهگذاران بالفعل و بالقوه: پس از پذيرش سهام شركتها در فرابورس مكانيسمهاي قانوني و مراجع رسميبراي اعلام اطلاعات شركت وجود خواهد داشت و پس از آن ارائه اطلاعات و شفافيت بيشتر عملكرد مديران خواهد شد.
7 - بهره گيري از امكان وثيقهگذاري سهام در شبكه بانكي و اخذ سادهتر تسهيلات بانكي و اخذ سادهتر تسهيلات: پس از پذيرش سهام شركت در فرابورس با لحاظ اينكه يك مرجع اسميبراي انجام معاملات شركت وجود دارد و در صورت و ثيقه شدن سهام امكان انجام معامله بر روي آن وجود ندارد. با توجه به اينكه هم اكنون بانكها فقط سهام شركتهاي بورسي را به عنوان وثيقه براي ارائه تسهيلات قبول ميكنند با پذيرش سهام شركتها در فرابورس نيز امكان وثيقهگذاري سهام و اخذ تسهيلات بر روي سهام شركت وجود خواهد داشت.
8 - معرفي شركت و محصولات به طيف وسيعي از اقشار جامعه و افزايش اعتبار شركت: با توجه به اينكه فرابورس و بازار سرمايه مخاطبين زيادي دارد، ورود شركت به بازار سرمايه موجب آشنايي طيف وسيعي از مصرفكنندگان و خريداران كالا و خدمات شركت ميشود و مخاطبين شركت را افزايش خواهد داد. همچنين سهامداران شركت خود ميتوانند زمينههاي فعاليتهاي تجاري جديدي را فراروي شركت قرار دهند.
9 - پيشبيني فرآيند ساده خروج از فرابورس: در صورتي كه به هر دليل سهامداران عمده شركتي تصميم بگيرند شركت خود را از فرابورس خارج كنند در دستورالعمل پذيرش ساز و كاري با اين منظور در نظر گرفته شده است كه طي فرآيند مشخصي امكان خروج از فرابورس و حتي تبديل شركت به شركت سهاميخاص با سادگي امكان پذير است.
10- معاملات خاص: در اين بازار تنها نبايد شركتي عضو فرابورس باشد تا سهام آن معامله شود. طبق دستورالعمل پذيرش هر نقل و انتقال سهام در مورد شركتهاي سهاميعام و خاص كه به صورت عمده توسط سهامداران ميتواند به صورت عرضه در بازار سوم صورت گيرد تا از مزاياي شفافيت معامله، كاهش ماليات نقل و انتقال و كاهش بوروكراسي نقل و انتقال بهره مند شوند. بهطور كلي مخاطبان اصلي بازارهاي فرابورس مطابق دستورالعمل پذيرش مصوب 25/01/1388 سازمان محترم بورس اوراق و بهادار ايران به شرح زير است: شركتهاي سهاميعام - شركتهاي سهاميخاص در حال تبديل به سهاميعام - عرضههاي خاص- واحدهاي سرمايهگذاري صندوقهاي سرمايهگذاري- واحدهاي سرمايهگذاري صندوقهاي زمين و ساختمان - عرضه سهام بينام شركتهاي سهاميعام - گواهي سپرده بانكي- اوراق مشاركت- اوراق مشاركت رهني - اوراق مشاركت اجاره- صكوك - حق تقدم شركتهاي سهاميخاص براي تبديل به سهاميعام.در نهايت فرابورس، بازار اوراق بهادار جديدي است كه با هدف پوشش خلاء موجود در بازار سرمايه تشكيل شده و داراي كاركردهاي متعددي است. آمار موجود از شركتهاي سهاميعام و خاص فعال، حكايت از فعاليت هزاران شركت سهاميدر عرصه گوناگون دارد كه از اين تعداد كمتر از 500 شركت در بورس اوراق بهادار پذيرفته شدهاند. همچنين به رغم وجود دهها ابزار مالي تعريف شده در علوم مالي، تعداد بسيار اندكي از اين ابزارهاي مالي در كشور مورد بهره برداري قرار گرفته و در عمل پتانسيل، قابليتها و سودمنديهاي ابزار مشتقه براي صاحبان و استفادهكنندگان از منابع مالي بدون استفاده است. انواع قراردادهاي آتي، اوراق اجاره، اوراق مشاركت رهني، اوراق سفارش ساخت و. نمونههاي شناخته شده ابزارهاي مالي قابل معامله در فرابورس هستند. علاوه بر صاحبان صنايع به عنوان قشر متقاضي منابع مالي، طيف وسيعي از صاحبان پسانداز كه علاقمند به سرمايهگذاري در صنايع متنوع بوده و بهتحليلگري مالي نيز آشنا هستند. به دليل وجود مشكلات متعدد در دسترسي به شركتها يا ابزار مالي مورد نظر، قيمتگذاري و در نهايت مقوله ضريب اندك نقدشوندگي هنگام خروج از سرمايهگذاريهاي ثبت نشده در بازاري همگاني، تمايل مزایای فرابورس چنداني به ورود به اينگونه سرمايهگذاريها ندارند. بنابراين وجود فضايي كارا و منصفانه كه جريان منابع و منافع مالي را بين صاحبان و متقاضيان سرمايه ايجاد كند، ضرورتي انكارناپذير است. از اين منظر بنگاههاي اقتصادي به عنوان متقاضيان منابع مالي و سرمايهگذاران به عنوان صاحبان منابع مالي در محيط فرابورس، نقطه آغازي براي بازار سرمايه كشور و نويد بخش روزهاي بهتري خواهد بود.
دیدگاه شما