تفاوت بین بورس و فرابورس

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟

تفاوت بازار بورس و فرابورس

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

به گزارش تفاوت بین بورس و فرابورس میزان، بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۵ بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.

تقسیم‌بندی این ۵ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

در مقابل بازار بورس به‌طورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود.

به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.

نحوه انجام معامله در دو بازار

نحوه انجام معامله در بازار بورس بدین طریق است که کارگزاران متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند.

این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند.

همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به‌موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید.

در مقابل سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفته‌شده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند.

شرکت‌های کارگزاری فرابورس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار را داشته و عضو کانون کارگزاران هستند؛ لذا سرمایه‌گذاران می‌توانند از بین آن‌ها یکی را -که همگی حکم واحد داشته- و با توجه به معیارهایی چون توانایی انجام تفاوت بین بورس و فرابورس به‌موقع سفارشات و به بهترین قیمت در کنار خدمات جنبی چون آموزش و تحلیل، انتخاب و درخواست‌های خود را برای انجام معاملات به آن‌ها ارائه کنند. کارگزاران به‌عنوان حلقه واسط بین خریدار و فروشنده عمل کرده و تمام خریدوفروش‌های سهام و اوراق بهادار در فرابورس از سوی آن‌ها انجام خواهد شد.

این کارگزاران ملزم به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات هستند.

لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران بر اساس کدی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، وارد معامله می‌شوند.

در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

همان‌طور که گفته شد شرکت‌هایی که شرایطشان تفاوت بین بورس و فرابورس برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.

مطالعه تطبیقی مولفه های شفافیت در بورس و فرابورس

امروزه کمتر کسی می تواند اهمیت شفافیت اطلاعات مالی را نادیده بگیرد زیرا سهامداران و اعتبار دهندگان تصمیمات با اهمیت سرمایه گذاری خود را براساس اطلاعات مالی شرکت ها می گیرند. آنها خواستار اطلاعات بیشتر و شفاف تری درباره عملکرد شرکت هستند. شفافیت اطلاعات مالی، همواره به عنوان یکی از موثرترین متغیرها در تعیین استراتژی سرمایه گذاری در بازار های مالی مطرح بوده است. در میان بازارها، بازاری که نیاز به شفافیت اطلاعاتی جهت تصمیم گیری افراد و سازمان ها را شدیدا در خود احساس می کند، بازار سرمایه است. بازار سرمایه، به مثابه ی بخشی از بازارهای مالی، نقش مهمی را در اقتصاد بازی می نماید. شفافیت در بازار سرمایه به معنای شفاف بودن اطلاعات در مورد شرکت هایی است که سهام آنها مورد معامله قرار می گیرد. هدف پژوهش حاضر مطالع? تطبیقی تفاوت بین بورس و فرابورس مولفه های شفافیت در بورس و فرابورس می باشد. جهت دستیابی به هدف پژوهش، مولفه های شفافیت طبق مدل بوشمن و همکاران (2001) مبنی بر گزارشگری شرکت ها، انتشار اطلاعات و کسب اطلاعات محرمانه در نظر گرفته شده است. از آنجایی که مفهوم شفافیت مفهومی کیفی است لذا در این پژوهش سعی شده است به لحاظ کمی و کیفی مولفه های شفافیت مورد مقایسه قرار گیرند. لذا جمع آوری داده ها هم براساس اطلاعات مالی 122 شرکت پذیرفته شده در بورس و فرابورس طی دوره زمانی 1389 تا 1391 به صورت کمی انجام گرفته و همچنین از ابزار پرسشنامه جهت بخش کیفی آن استفاده شده است. پس از انتقال داده ها به نرم افزار excelو spss 19، جهت آزمون فرضیه های پژوهش ابتدا با استفاده از آزمون نرمالیته بودن (k-s)، توزیع نرمال داده ها مشخص، سپس از آزمون tمستقل و آزمون u من- ویتنی بر حسب مورد استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فقط در کیفیت گزارشگری مالی بین بورس و فرابورس تفاوت معناداری وجود دارد به عبارت دیگر، کیفیت گزارشگری مالی در فرابورس نسبت به بورس بیشتر است، درحالی که بررسی دیگر مولفه های شفافیت از جمله به موقع بودن گزارشات، کیفیت افشای حسابداری مالی، انتشار اطلاعات و کسب اطلاعات محرمانه نشان دهنده عدم وجود تفاوت معناداری بین بورس و فرابورس می باشد. براساس نتایج می توان ادعا کرد که در شفافیت اطلاعات مالی بین بورس و فرابورس تفاوت معناداری وجود ندارد.

منابع مشابه

مقایسه کیفیت گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس

بر اساس تئوری های مالی با توجه به الزامات قانونی و ویژگی های متفاوت بورس و فرابورس، انتظار می رود کیفیت گزارشگری خصوصاً شرکت های آنها خصوصا در سال های پذیرش متفاوت باشد. لذا در این تحقیق به مقایسة کیفیت گزارشگری شرکت های بورسی و فرابورسی می‌پردازیم. شایان ذکر است برای سنجش کیفیت گزارشگری از مدل هوپ و همکاران (Hope, 2013) استفاده شده است. همچنین نمونه مورد بررسی شامل 194 شرکت طی بازه زمانی 1385 .

مطالعه تطبیقی مولفه های موثر بر انگیزه خدمت به جامعه

شناخت تفاوت های اساسی بین کارکنان بخش دولتی و بخش خصوصی در حوزه انگیزشی و رفتاری، گام مهمی در مسیر درک مفهومی است که در ورای مفهوم انگیزه خدمت به جامعه وجود دارد. در این پژوهش هدف اصلی بررسی تفاوت بین کارکنان بخش خصوصی و دولتی از نظر انگیزه خدمت به جامعه و همچنین تاثیر پیش نیازها بر انگیزه خدمت به جامعه می باشد. در همین راستا بیمارستانهای خصوصی و دولتی شهر ساری به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب.

تحلیل شبکه قیمت سهام (مطالعه موردی: شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس و فرابورس ایران)

بررسی و تحلیل بازار سهام عاملی تاثیرگذار در پیش‌بینی رویدادهای آتی است. تحلیل شبکه، یکی از جدیدترین روش‌ها جهت تحلیل بازار سهام و در ادبیات علوم کمی مفهومی جدید برای نگاه کلان به کل بازار است. کمی ساختن ارتباط میان سهام مختلف موضوع مورد علاقه مطالعات علمی به لحاظ درک سیستم‌های پیچیده است. این‌قبیل کمی‌سازی بر مبنای مدل‌سازی نوسانات قیمتی سهام و اثرگذاری آن‌ها بر یکدیگر انجام می‌شود. از این‌رو ا.

بررسی ارتباط بین خوش‌بینی مدیریت و هموارسازی سود در بانک های پذیرفته شده در بورس و فرابورس اوراق بهادار تهران

امروزه مدیران برای جلب نظر سرمایه گذاران سعی در حداکثر نشان دادن درآمد و سود به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد خود دارند. آنها امکان دارد از طریق انتخاب سیاست‌های خاص حسابداری، برآوردهای حسابداری و مدیریت اقلام تعهدی، سودهای گزارش شده را هموار کنند. از این رو ممکن است سود گزارش شده متفاوت با نتیجة عملکرد واقعی شرکت باشد. هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین خوش بینی مدیریت و هموارسازی سود در ب.

معاملات عمده سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران

معاملات در بازار اوراق بهادار کشورمان به خرد، بلوک و عمده تقسیم می شوند. در معااملاتبلوک و عمده حجم بیشتر و قابل توجهی از سهام شرکت جابجا مای شاود. قیمات ساهام ایاع ناومعاملات عموماً از معاملات خرد بالاتر است و سازوکار انجام معامله و تساویه نیات توااوت هاایی باامعاملات خرد دارد. معامله عمده بر اساس زمان تساویه مماع باه دو ناو عاادر و شاراییی تقسایممی شود. فرایندر که طی آن سهام موضو فروش به خریدا.

مولفه های قدرت نرم ایران در سند مولفه های هویت ملی ایرانیان (مطالعه ارزش های فرهنگی)

جمهوری اسلامی ایران دارای منابع متعدد قدرت نرم می باشد که از جمله آنها، فرهنگ و ارزش های فرهنگی می باشد. برای ارتقاء توانمندی ایران باید این منابع را شناسایی و برای تبدیل آنها به قدرت نرم همت گمارد و یکی از بسترهای شناسایی مولفه های قدرت نرم جامعه ایرانی، اسناد فرادستی و سیاست های کلی نظام می باشد که ارزش ها و منابع قدرت آفرین برای ایران در آنها نمود یافته اند. به همین منظور، مقاله حاضر «سند مو.

بازار بورس و فرابورس

این ها سوالاتی است که که در این مقاله در تلاش هستیم به شرح و توضیح آن ها بپردازیم؟ به طور کلی بازار سرمایه ایران از دو قسمت کلی بازار بورس و بازار فرابورس تشکیل شده است.

بازار بورس و فرابورس بازار های محلی هستند که اشخاص می توانند از طریق آنها در شرکت های مختلف بر پایه نوع تجارت و کالا هایشان سرمایه گذاری کنند. این بازار ها در واقع از نظر اقتصاد کلان نیز بسیار پر اهمیت هستند زیرا که موجب شفافیت های مالی در اقتصاد می شوند.

بورس چیست؟

بورس بازار معاملاتی است که در آن دارایی ها معامله می شوند. این بازار به سه بخش؛ بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم شده است. در بورس کالا، همان‌ طور که از نامش می توان حدس زد کالا های معینی به خرید و فروش می رسانند.

در این بازار به طور معمول مواد اولیه ای معامله می شود و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ به عنوان نمونه بازار بورس ارز، که در این بازار پول های خارجی (ارز) معامله می شود؛ البته این بازار بورس در ایران فعال نیست.

در بورس اوراق بهادار چه معاملاتی انجام می شود؟

در بورس اوراق بهادار، دارایی های مالی همچون سهام شرکت ها، اوراق مشارکت خرید و فروش می شوند. در بورس اوراق بستری ایجاد شده تا معامله گران بتوانند خرید و فروش خود را به انجام برسانند. در این بازار قوانین و قواعدی حاکم است که از آن طریق منافع سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را تامین کنند، به شکلی که در بورس سرمایه گذاران و سرمایه‌ پذیران با امنیت کنار هم قرار گیرند و با توانایی ها و دارایی هایی خود بستری برای منفعت دو طرف فراهم شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اوراق بهادار پیشنهاد می کنم مقاله اوراق بهادار و انواع آن مراجعه کنید.

از مزایای مهم بورس اوراق بهادار شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را می توان نام برد.

فرابورس چیست؟

یکی دیگر از بازار های سرمایه فعال در ایران که در سال ۱۳۸۷، فعالیت خود را آغاز کرده است، بازار فرابورس می باشد. فرابورس دارای پنج بازار می باشد که با نام های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزار های نوین مالی و بازار پایه می شود از آنها نام برد.

که البته بــازار سهام فرابورس در ایران تنها شامل بازار های اول، دوم و پایه می باشد. سهام شرکت هایی که از شرایط لازم برخوردار باشند در بازار اول و دوم قابل مبادله خواهند بود و شرکت هایی که شرایط کافی را دارا نباشند در بازار پایه می توانند معامله کنند.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله مدیریت ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

بازار های اول، دوم و پایه به چه صورت عمل می کنند؟

بازار اول، شرکت های سهامی عام که بر اساس دستور العمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شدند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند شد. بازار دوم، همچون بازار اول معاملات سهام شرکت های سهامی عام انجام می شوند؛ اما با این تفاوت که شرایط پذیرش در این نوع بازار، نسبت به بازار اول از انعطاف بیشتری برخوردار می باشد.

بازار پایه فرابورس نیز همچنین، به منظور ایجاد کردن قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که در بورس یا سایر بازار های فرابورس مورد قبول و پذیرش قرار نگرفته اند، ایجاد شده است. در این نوع بازار اکثریت شرکت های سهامی می توانند حضور به عمل برسانند.

نکته قابل تذکر:

در هر دو مدل از جمله بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری هایی صورت می گیرد که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار می باشند. این کارگزار ها در واقع واسط میان معاملات (خریدار و فروشنده) صورت گرفته هستند.

سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه گذاری در واقع یک رابطه دو جانبه بین شرکت سرمایه پذیر و اشخاص سرمایه گذار می باشد. به این شکل شرکت ها برای افزایش درآمد های خود و به دست آوردن توان بیشتر در فروش نیازمند به جذب کردن سرمایه بیشتر می باشند.

در این صورت است که با جذب سرمایه های خرد بیشتر می توانند سرمایه مد نظر خود را به دست آوردند و در مقابل آن متعهد شوند که سهامداران خود را در سود شرکت شریک سازند. از این حالت می توانیم با عنوان بازی دو سر سود نام ببریم.

تفاوت های بازار بورس و بازار فرا بورس:

اولین تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس در نوع تقسیم بندی و تعداد این دو بازار هر کدام می باشد.

شفافیت مالی و قیمت ها در بورس اوراق بهادار:

در بازار بورس اوراق بهادار شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را می توان دید، اما در بازار فرابورس به علت اینکه شرایط معاملات (خرید و فروش) با نظر طرفین معامله قرارداد مشخص و تعیین می شود، این مزایا (شفافیت مالی و قیمت ها) صورت نمی گیرد و یا اگر انجام شود به صورت کامل صورت نمی گیرد.

تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و تفاوت بین بورس و فرابورس بازار فرابورس

مزایای بازار بورس چیست؟

یکی از اولین اقداماتی که هنگام سرمایه گذاری ضروری است و باید انجام داد ابتدا انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری می باشد. در این راه نیاز است میزان ریسک پذیری شخص (می توانید برای اطلاعات بیشتر در مورد ریسک به مقاله ریسک و انواع آن مراجعه کنید) میزان مهارت و توان علمی و دانش در زمینه مدنظر را مورد توجه داشته باشید. با این حال سرمایه گذاری در بورس صرفا با اهدافی انجام می شود که عناوینی از اهداف و مزایای بورس را بیان می کنیم؛

• کسب سود
• حمایت و شفافیت قانونی
• حفظ سرمایه در مقابل تورم
• سهولت در نقد شوندگی
• نبود محدودیت برای میزان سرمایه گذاری
• مشارکت در اداره شرکت
• بهره مند شدن از معافیت مالیاتی
• تنوع بازه زمانی سرمایه گذاری
• آسانی و راحتی در روند سرمایه گذاری
• جذب سرمایه ها در صنایع کارآمد
• کشف صحیح قیمت

مزایای سرمایه گذاری در بورس از دید کلان:

• تاثیر فراوان در رشد و توسعه اقتصادی
• توانمندی در کنترل تورم با نشر اوراق مشارکت از طریق دولت
• معامله سهام شرکت ها در روند نقدشوندگی درسطح جامعه تاثیر بسزایی دارد.
• رقابت کامل
• ایجاد تعادل در اقتصاد

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله رابطه حجم معامله با قیمت سهام را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

تفاوت های بازار بورس و بازار فرا بورس

مزایای بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس بازاری انعطاف پذیر است که در عین حال تحت نظارت و بررسی دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد. حضور در این بازار ها به معنای معرفی شدن و تفاوت بین بورس و فرابورس شناخت شرکت ها در سطح ملی است و مزایای متعددی برای شرکت و سهامداران خود متصور شده است؛ از جمله مزایای فرابورس را می شود این گونه نام برد:

• تامین مالی آسان و ارزان شرکت ها در راستای توسعه فعالیت
• بهره مند شدن از معافیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در فرابورس.
• پایین آمدن نرخ مالیات نقل و انتقالات
• نقل و انتقالات سهام به صورت آسان، سریع و با هزینه خیلی کم
• اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه.

چرا شرکت ها تمایل به فعالیت در بازار سرمایه دارند؟

به طور کلی یکی از دلایل مهم شرکت ها برا شرکت و فعالیت در بازار های سرمایه (بازار بورس و بازار فرابورس) نشان دادن رشد شرکت و معرفی شرکت خود و همچنین شناخت دیگر شرکت ها در سطح کشور می باشد.

شرکت هایی که سهامشان در بازار ‌های مالی مورد داد و ستد و معامله قرار می گیرد از درجه اعتبار بالا تری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از برنامه شرکت ها محسوب می شود.

سخن آخر آن که بازار فرابورس به نوعی برابر با بازار بورس می باشد، که در این بازار شرکت های کوچک تر در بازار بورس حضور دارند و شرایط حضور این شرکت ها در بازار بورس راحت تر است. همین امر موجب شده است که سرمایه گذاری در بازار فرابورس با کمی ریسک بالاتری همراه باشد؛ اما نکته حائز اهمیت این است که از نظر سرمایه گذاری و قوانین مربوط به آنها فرقی بین بازار فرابورس و بورس وجود ندارد.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله ابزار های تحلیل داده را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟

بورس (Exchange) به بازاری سازمان یافته گفته می شود که در آن قیمت گذاری، خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام می گیرد. داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (Over-the-counter) یک نوع اوراق بهادار است که در بازار بورس رسمی و تحت نظارت آن معامله نمی شود و به صورت مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه واسطه ای انجام می گردد. فرابورس نیز ساختاری مانند بازار بورس دارد و در آن سهام شرکت ها مبادله می شود و با توجه به میزان عرضه و تقاضا، قیمت گذاری انجام می گردد.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟

فرابورس

بورس (به فرانسوی Bourse ) و (به انگلیسی Exchange ) به بازاری سازمان یافته گفته می شود که در آن قیمت گذاری، خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام می گیرد. اگر بخواهیم به یک زبان ساده بورس را تعریف کنیم، می توانیم آن را یک بازار در نظر بگیریم.

همان طور که در بازارهای سنتی، کالا و سرمایه های مختلف به ازای دریافت پول معامله می شوند، در بورس نیز دارایی های گوناگونی خرید و فروش می شوند. اما تفاوت در اینجاست که می توان بورس را یک بازار رسمی و دائمی نام گذاری کرد. در ادامه به معرفی مفاهیم مهم این بازار می پردازیم.

اوراق بهادار ( Security )

اوراق حقوق صاحبان سهام ( Equity )

اوراق بدهی یا اوراق قرضه ( Bond )

ابزارهای مشتقه ( Derivative Contract )

• قرارداد سلف

• قرارداد آتی یا قرارداد آینده ( Futures Contract )

• قرارداد اختیار معامله ( Option )

• قرارداد معاوضه یا سواپ ( Swap )

• پیمان آتی ( Forward contract )

بورس اوراق بهادار ( Stock exchange )

بورس کالا ( Commodity exchange )

بورس انرژی ایران ( Iran Energy Exchange )

در دنیا یک نوع بورس دیگر به نام بورس ارز هم وجود دارد که در آن ارزهای خارجی مبادله می شوند. البته کارگزاری های بورس ایران در این حوزه فعالیت ندارند و مبادلات ارزی به صورت دستی، در صرافی و یا بازار آزاد انجام می گیرد. (1)

فرابورس چیست؟

داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس ( off exchange یا Over-the-counter ) و یا به صورت اختصاری OTC ، یک نوع اوراق بهادار است که در بازار بورس رسمی و تحت نظارت آن معامله نمی شود و به صورت مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه واسطه ای انجام می شود.

همچنین، اصطلاح فرابورس می تواند در مورد سهامی به کار برده شود که به جای یک بورس متمرکز در بازارهای دلالی ( Market Dealer ) معامله می شود. علاوه بر این، فرابورس به دیگر ابزارهای مالی، مانند اوراق مشتقه (که از طریق تفاوت بین بورس و فرابورس یک بازار دلالی معامله می شوند) یا به اوراق بدهی نیز اشاره دارد.

به این نکته مهم توجه داشته باشید که معاملات فرابورس بدون راهنمایی و نظارت صرافی ها انجام می شود. بورس اوراق بهادار ( Stock exchange ) نقدینگی ایجاد می کند، شفافیت به وجود می آورد، قیمت بازار را حفظ می کند و ریسک اعتباری پیش فرض طرفین در طول معامله را کاهش می دهد. (1)

در خصوص تاریخچه شروع فعالیت بازارهای بورسی در ایران باید بگوییم، بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ افتتاح شد و شرکت فرابورس ایران در سال 1387 در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسید و بازار فرابورس ایران به صورت رسمی در مهر ماه سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را شروع کرد. (1)

ساختار فرابورس چگونه است و چه شرکت هایی در آن حضور دارند؟

فرابورس نیز ساختاری مانند بازار بورس دارد و در آن سهام شرکت ها مبادله می شود و با توجه به میزان عرضه و تقاضا قیمت گذاری انجام می گردد. به صورت کلی، فرابورس شامل پنج بازار با نام های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است و زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کند.

سهام شرکت هایی که شرایط تعیین شده توسط این سازمان را داشته باشند در بازار اول و دوم خرید و فروش می شوند و شرکت هایی که هنوز شرایط و اعتبار لازم را کسب نکرده اند، می توانند در بازار پایه حضور پیدا کنند.

در بازار اول، شرکت های سهامی عام که بر اساس ضوابط پذیرش موفق بــه کسب شرایط لازم شده اند، می توانند سهام شرکت خود را در بازار فرابورس عرضه کنند. در بازار دوم نیز مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عام انجام می پذیرد اما شرایط پذیرش در آن، آسان تر از بازار اول است.

بازار پایه فرابورس با هدف ایجاد قابلیت خرید و فروش سهام شرکت هایی که موفق نشده اند تا در بورس و یا دیگر بازارهای فرابورس پذیرش شوند، ایجاد شده است. در این بازار امکان حضور بسیاری از شرکت های سهامی وجود دارد. (1)

مزایای سرمایه گذاری در فرابورس چیست؟

سهولت در پذیرش

تامین مالی راحت

شرکت هایی که موفق به پذیرش در فرابورس می شوند، به راحتی و بدون صرفه هزینه زیادی می توانند اقدام به جذب سرمایه گذاران جدید و تامین مالی نمایند.

برخورداری از معافیت های مالیاتی

یکی از مهم ترین مزایای پذیرش در فرابورس، امکان استفاده از معافیت های مالیاتی تا حداکثر به میزان 10 درصد از درآمد است. البته شرکت هایی شرکت هایی که در بازار پایه حضور دارند، نمی توانند از این معافیت استفاده کنند.

وثیقه گذاری سهام

از آنجا که بانک ها، سهام شرکت های پذیرش شده در فرابورس را به عنوان دارایی قابل قبول به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می شناسد، افرادی که در فرابورس دارای سهام هستند، می توانند برای دریافت تسهیلات، سهام خود را به وثیقه بگذارند.

امکان انتشار اوراق بهادار

شرکت های حاضر در فرابورس می توانند حداکثر تا میزان 60 درصد سرمایه لازم برای اجرای پروژه های خود را از طریق انتشار اوراق تامین نمایند.

سهولت خارج شدن از فرابورس

در صورتی که شرکت های حاضر در فرابورس قصد خروج از آن را داشته باشند، به راحتی می توانند با طی فرآیند مربوطه آن را به انجام برسانند. این شرکت ها می توانند تفاوت بین بورس و فرابورس به بازارهای دیگر منتقل شوند و حتی به شرکت سهامی خاص تبدیل گردند.

عدم وجود حجم مبنا

حجم مبنا در خصوص سهام مبادله شده در فرابورس استفاده نمی شود، به همین دلیل معاملات دارای قابلیت نقد شوندگی بالاتری هستند و روان تر انجام می شوند همچنین، عرضه و تقاضا برای این نوع سهام خیلی زود متعادل می شود و مدت زمان زیادی صف خرید و فروش ادامه پیدا نمی کند. (2)

شرایط خرید و فروش سهام در فرابورس چیست؟

توجه به این نکته بسیار مهم است که سهام شرکت های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل مبادله هستند. به همین منظور، شما می بایست قبل از آغاز انجام معامله، جهت دریافت کد بورسی خود از کارگزاری های مجاز اقدام کنید. یکی از سوالاتی که برای بسیاری از افراد علاقه مند به سرمایه گذاری در بازارهای مالی به وجود می آید، این است که شرایط معامله در فرابورس چیست و چه تفاوتی با معامله در بورس دارد؟

در پاسخ باید بگوییم که خرید و فروش سهام در فرابورس هیچ گونه تفاوتی با معامله در بازار بورس ندارد و با یک کد بورسی می توانید معاملات خود را در فرابورس با استفاده از سامانه کارگزاری های مختلف انجام دهید. در واقع، تفاوت عمده ای در روش معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد. (2)

تفاوت های بورس و فرابورس

تقسیم بندی بازار

فرآیند پذیرش

زمان معاملات

علاوه بر موارد گفته شده، بورس دارای مزایایی مانند شفافیت قیمت ها و ریسک کمتر است اما در فرابورس به این صورت نیست؛ چرا که شرایط معاملات غالبا با توافق طرفین معامله مشخص می شود. (3)

تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار پایه فرابورس بر اساس دستورالعمل ابلاغی سازمان بورس در شهریور ۱۳۹۸ رنگ بندی شد که هر کدام دامنه نوسان متفاوتی دارند.

در پاسخ به این سوال که چه فرقی بین بورس و و فرابورس بازار پایه وجود دارد؟ اظهار کرد: بازار‌های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار که خود شرکت‌های مستقل سهامی هستند، به ترتیب قدمت، شرکت بورس، بورس کالا، فرابورس و بورس انرژی هستند که اوراق بهادار شامل سهام، حق تقدم، اوراق مشارکت، اوراق صکوک، امتیاز تسهیلات مسکن، اوراق مشتقه و واحد‌های صندوق‌های قابل معامله در بورس و فرابورس معامله می‌شوند.

او افزود: البته در فرابورس علاوه بر موارد فوق، امکان معاملات دارایی‌های فکری شرکت‌های کوچک و متوسط sme نیز وجود دارد. بورس کالا شامل معاملات محصولات فیزیکی فلزی، معدنی، کشاورزی و پتروشیمی، ابزار‌های مالی کالا محور مثل اوراق سلف و سپرده کالایی و ابزار‌های مشتقه وابسته به کالاها، بازار املاک و‌مستغلات و‌بازار صندوق‌های قابل معامله کالایی است و در بورس انرژی عمدتا نفت و میعانات و گاز و زغال‌سنگ و برخی فراورده‌های پالایشگاه‌ها مثل نفت کوره و برق، اوراق تامین مالی و مشتقه وابسته به آن‌ها معامله می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: اوراق بهادار در بورس و فرابورس معامله می‌شوند و تفاوت اصلی آن‌ها در الزامات پذیرش ناشران (شرکت‌ها) در تابلو‌های معاملاتی است؛ البته بازار فرابورس تابلو‌های منحصر به فردی برای sme ها، قرارداد‌های تامین مالی جمعی و دارایی فکری نیز دارد، هر چند در هر دو بازار مهم‌ترین دارایی‌هایی که معامله می‌شوند سهام، حق تقدم، ابزار‌های بدهی و واحد‌های صندوق‌های سرمایه گذاری و به صورت محدود ابزار‌های مشتقه است که البته سهم اوراق مشتقه اختیار فروش تبعی در معاملات در حال افزایش است.

قلی پور در ادامه بیان کرد: همه ناشران پذیرفته شده در بورس، این قابلیت را داشته‌اند که در فرابورس هم پذیرفته شوند، چرا که تمام الزامات فرابورس را برای پذیرش می‌توانستند رعایت کنند، ولی عکس مسئله درست نیست، چرا که الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس از فرابورس سخت‌گیرانه‌تر است. هر چند ممکن است یک شرکت فرابورسی هم باشد که قابلیت پذیرش در بورس را هم داشته، ولی برای تمام شرکت‌های فرابورسی این قابلیت وجود ندارد.

این کارشناس در ادامه درباره میزان ریسک این بازار‌ها گفت: برای سهام، وضعیت و تاریخچه سودآوری شرکت، عمر شرکت و تعداد صورت‌های مالی حسابرسی شده در سابقه فعالیت شرکت، میزان سرمایه ثبتی شرکت، حداقل تعداد سهامداران و درصد سهام شناور، مدت تصدی مدیران شرکت، وجود یا عدم وجود زیان انباشته و نوع گزارش حسابرس در قابلیت پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار بورس و فرابورس اثر گذار است. خود بورس بازار اول (شامل تابلوی اصلی و فرعی) و بازار دوم دارد و فرابورس هم بازار اول، دوم، پایه و سوم را دارد. از فرابورس به بورس و از بازار پایه به بازار اول در فرابورس و از بازار دوم به بازار اول بورس، شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها سخت‌گیرانه‌تر می‌شود.

او در ادامه بیان کرد: بنابراین شرکت‌های بورسی بزرگ‎تر، در زمان پذیرش سودآورتر از شرکت‌های فرابورسی هستند هر چند ممکن است یک شرکت فرابورسی هم بزرگ و سودآور باشد؛ بنابراین قاعدتا ریسک شرکتی که در بازار پایه فرابورس پذیرش شده بیشتر از بازار دوم و آن هم بیشتر از بازار اول فرابورس و همه آن‌ها هم بیشتر از بازار دوم بورس و بازار اول است.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: از نظر معاملاتی تفاوت خاصی برای سرمایه گذاران وجود ندارد، البته بعضا از نظر دامنه نوسان، حجم مبنا، لزوم تایید ناظر بازار به ویژه در بازار پایه فرابورس تفاوت‌هایی در شرایط معاملات وجود دارد. همچنین حساسیت و تایید سازمان بورس در اطلاعات مالی شرکت‌ها از بازار پایه فرابورس به تابلو اصلی بورس بیشتر می‌شود، یعنی در بازار پایه سازمان اطلاعات منتشره شرکت را بررسی و تایید نمی‌کند، در حالی که در بازار اول بورس حداکثر حساسیت بر کیفیت و کمیت گزارش‌های منتشره شرکت‌ها وجود دارد.

قلی پور در پاسخ به این سوال که آیا شرکت‌هایی که از بورس اخراج شدند و یا نتوانستند پذیرش بگیرند در فرابورس پذیرش می‌شوند؟ بیان کرد: بر اساس مفاد ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس، باید در بازار سرمایه صورت گیرند، بنابراین اخراج کامل نماد شرکتی از بازار سرمایه مقدور نیست فقط از تابلوی معتبرتر به تابلو با اعتبار کمتر منتقل می‌شوند تا جایی که به بازار پایه برسند، جایی که شرکت‌ها فقط ثبت شده و پذیرش نمی‌شوند و صرفا معاملات سهام شان در این بازار بدون هیچ مسئولیتی برای سازمان از نظر تایید یا عدم تایید گزارش‌های مالی انجام می‌شود. تاکید می‌کنم که ممکن است شرکت معتبری هم در بازار پایه باشد و علاقه‌ای به پذیرش در تابلو‌های معتبرتر را نداشته باشد، ولی معمولا این شرکت‌ها یا سودآوری ندارند یا طرح‌هایشان به بهره برداری نرسیده است.

این کارشناس درباره دسته بندی و دامنه نوسانات بازار پایه فرابورس گفت: بازار پایه فرابورس بر اساس دستورالعمل ابلاغی سازمان بورس در شهریور ۱۳۹۸ رنگ بندی شد و بازار پایه به سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی شد. تابلوی زرد برای شرکت‌ها با حداقل تخلفات ناشر در ارائه و افشا اطلاعات مالی و صورت‌های مالی حسابرس شده است.

او در پایان تصریح کرد: تابلو قرمز هم برای شرکت‌هایی است که در آستانه حکم دادگاه مبنی بر ورشکستگی یا تصمیم مجمع به انحلال شرکت قرار دارند یا عدم ارائه اطلاعات برای بیش از ۳ سال داشته‌اند و تابلوی نارنجی بین شرایط این دو تابلوی زرد و قرمز محدودیت‌های معاملاتی هر تابلو هم از نظر دامنه نوسان و تایید معاملات توسط ناظر بازار متفاوت است. به عنوان مثال دامنه نوسان در روز عادی در تابلوی زرد مثبت منفی ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز یک درصد است.