تاثیر نرخ دلار روی بورس

بورس تحت تاثیر سیگنال های دلار!

بازار سرمایه در روز یکشنبه نیز مانند روزهای گذشته نشان داد که راه ناهمواری برای بازگشت به رونق دارد. در این روز نماگر اصلی بازار سهام حدود 8/ 0 درصد دیگر افت کرد و صفوف فروش نیز تداوم داشت.

اعتمادآنلاین| معاملات این روز در شرایطی خاتمه یافت که همچون گذشته توجه به اعمال نرخ سود بانکی و دلار در مرکز توجه قرار داشت و دوگانگی گشایش برجامی مورد بحث بسیاری از فعالان و تحلیلگران بازار سهام بود.

به گزارش دنیای اقتصاد، ریزش قطره چکانی قیمت‌ها در بازار سهام همچنان ادامه دارد. روز گذشته شاخص کل بورس تهران حدود 8/ 0 درصد دیگر از ارتفاع خود را از دست داد. همین امر سبب شد تا نماگر یاد شده به محدوده یک میلیون و 230 هزار واحدی برسد.

کاهش یاد شده در شرایطی روی داد که در روزهای گذشته و با بهبود وضعیت مذاکرات اتمی افق جدیدی پیش روی بازار سهام گشوده شده است. در حال حاضر به‌رغم تمامی ناملایمت‌هایی که بازار سهام را از طرق مختلف نظیر دامنه نوسان نامتقارن و حجم مبنا در بر گرفته، چشم بخش مهمی از فعالان بازار سرمایه همچنان به مذاکرات اتمی است. شرایط به گونه‌ای است که فعالان بازار سرمایه وزن بالایی به تغییرات سیاسی می‌دهند و از این منظر هر تکانه‌ای را که بتواند قیمت دلار را دستخوش تغییر کند، به دقت رصد می‌کنند.

این شرایط سبب شده تا دست کم در بازار یاد شده انتظارات آتی به تحولات احتمالی سیاست خارجی گره بخورد. این‌طور که به نظر می‌آید در آن سوی میدان سیاست نیز طرف آمریکایی با توجه علاقه طرف‌های اروپایی به حل و فصل سریع موضوع برجام بی میل نیست چراکه به گفته تحلیلگران طولانی شدن روند مذاکرات و عدم دستیابی به یک چارچوب مدون تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال جاری، می‌تواند آینده حضور در برجام را از سوی آمریکا در هاله‌ای از ابهام ببرد. منظور از این ابهام نبود فضای سیاسی مناسب در داخل کشور برای تسریع در بازگشت به برنامه جامع اقدام اتمی است. تمامی اینها سبب شده تا بخش تحلیلی سرمایه‌گذاران در بورس این روزها بیش از هر چیز به دو عامل کلیدی توجه کنند.

راه دوبانده رونق رکود

در روزهای جاری پیش روی بازار سرمایه دو عامل بیشتر از بقیه خودنمایی می‌کنند. در حال حاضر بازگشت رونق به بازار سهام یا تداوم رکود آن اثر بسیاری از نرخ بهره و دلار می‌پذیرد. در زمین بازی دلار وضعیت اندکی پیچیده است. هر نوع کاهش قیمت دلار اگر چه ممکن است در کوتاه‌مدت اثری منفی بر مسیر پیش روی بازار سهام بگذارد با این حال در مورد هر یک از صنایع یا بهتر بگوییم هر شرکت فعال در این بازار می‌توان سناریویی متفاوت را پیش روی سرمایه‌گذاران به تصویر کشید.

دوگانه زمانی رونق

نگاهی اجمالی به این سوی ماجرا نشان می‌دهد که هر نوع گشایش اقتصادی ناشی از مذاکرات هسته‌ای می‌تواند در کوتاه مدت درآمد شرکت‌های دلاری را کاهش و در بلند مدت به سبب کاهش هزینه‌های تحریم و رشد مقدار فروش، افزایش دهد. از این رو بازگشت به برجام می‌تواند سود ریالی شرکت‌ها را دستخوش تغییر کند. دلیل چنین امری این است که کاهش ریسک‌های سیستماتیک عمده در اقتصاد کشور خود به کاهش نرخ ارز و همچنین افت هزینه مبادله منتهی خواهد شد و اگرچه هزینه‌ تحریم را از فرآیند فروش صنایع دلاری مانند فولادی و پتروشیمی حذف می‌کند اما در کوتاه مدت به سبب کاهش ریالی قیمت‌ها می‌تواند اثر منفی بر سود آنها بگذارد. در خصوص شرکت‌هایی که فروش داخلی دارند این مساله اندکی متفاوت است.

گشایش اقتصادی احتمالی در صورتی که به ترمیم قدرت خرید خانوار ایرانی منجر شود، نه تنها در بلند مدت راه را برای افزایش سود شرکت‌ها در صنایع یاد شده افزایش می‌دهد بلکه در کوتاه‌مدت نیز به دلیل شیوه قیمت‌گذاری داخلی راه را برای کاهش ارزش ریالی فروش یا سود خالص خواهد بست. در این میان می‌توان این انتظار را داشت که شرکت‌های خودرویی و بانکی به دلیل ماهیت متفاوت شاید در گروه نخست دارای تاثیر پذیری مثبت از برجام قرار بگیرند. این دو گروه به دلیل کاهش تحریم‌ها و امکان مبادله با شرکت‌های خارجی بدون شک تاثیر مضاعفی از برجام خواهند برد و می‌توانند مانند آنچه که در سال 94 رخ داد در سال جاری نیز (البته با فرض به ثمر رسیدن مذاکرات) شگفتی ساز شوند.

بهره کشی از سود بانکی

در خصوص عامل بهره می‌توان اینطور گفت که هر بارنرخ سود بانکی بالا برود بازارهای دارایی به تناسب آن با کاهش تقاضا روبه‌رو خواهند شد و هر بار که این نرخ پایین بیاید به دلیل بیشتر شدن تعداد گزینه‌های در دسترس برای سرمایه‌گذاری تکاپوی عرضه و تقاضا به نفع افزایش قیمت تغییر خواهد کرد.

به همین دلیل در ماه‌های اخیر توجه به نرخ بهره و تقابل دیدگاه‌ها در این خصوص پیرامون آینده بازار سهام توانسته بحث برانگیز باشد. از آنجا که در سال گذشته کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد، عاملی بود که توانست رونق بورس در ماه‎‌های نخست سال را تسریع کند، بسیاری بر این باورند که این نرخ باید به نفع بازار سهام کاسته شود. این در حالی است که نگاه مخالف آنان شرایط جاری کشور به‌خصوص در مورد رشد نقدینگی و تورم فزاینده را مدنظر قرار داده و مخالف کاهش نرخ سود به نفع بهبود اوضاع در بازار سرمایه هستند.

شامگاه اما خبری آمد که به نظر می‌آید به نوعی عامل رضایت طرفداران هر دو دیدگاه بود. وزیر امور اقتصادی و دارایی در نامه‌ای از تمامی بانک‌ها خواسته بود از پرداخت سود با نرخ بیش از 16 درصد خودداری کرده و به قوانین موضوعه احترام بگذارند. این مساله به این معنا خواهد بود که در عمل اهتمام به قانون از سوی بانک‌ها نرخ سود را تا سطح قانونی کاهش می‌دهد و از سوی دیگر کاهش نرخ سود را آنطور که بورسی‌ها می‌خواهند از حیطه احتمالات خارج می‌کند. بنابراین می‌توان اینگونه تصور کرد که اعمال شوک به هر بازاری از جانب نرخ سود حداقل برای نیمه نخست 1400 امری منتفی است.

تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس – اثر نوسانات بازار ارز در بازار بورس ایران

اخیرا شاهد افزایش قیمت شدید دلار در کشورمون هستیم و در کنار دلار، قیمت سکه و طلا هم افزایش های چشم گیری را به خود دیده است و همچنین بازار مسکن هم متاثر از بازارهای مالی دیگر، از رکود خارج شده و روند افزایشی خود را از سر گرفته است! در این بین سوال اینجاست که تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس به چه شکل است و روند شاخص کل بورس به چه صورتی خواهد بود؟ قطعا با افزایش قیمت دلار و ارزهای دیگر ، خودرو ، مسکن ، طلا و سکه و حتی مواد مصرفی مورد نیاز مردم، تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس هم جالب خواهد بود و باید دید که با افزایش شدید قیمت دلار طی روز های گذشته، اثرات این افزایش قیمت در قیمت سهام های شرکت های مختلف چجور است. در این مطلب راهنما قصد داریم تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس را به صورت کامل بررسی کنیم و یک نتیجه گیری کلی در خصوص با آینده بازار سهام با توجه به نوسانات ارزی داشته باشیم، پس با کد بورسی همراه باشید.

تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس

بازار بورس و بازار ارز همیشه به عنوان قسمت ‌های حساس بازار مالی مورد توجه ویژه سیاست ‌گذاران مالی و اقتصادی بوده ‌اند. نرخ ارز در همه بورس ‌های دنیا از متغیرهای حائز اهمیت و تاثیرگذار بر شاخص قیمت سهام بوده و هست. در حقیقت نرخ ارز، قیمت نسبی پول خارجی به پول داخلی است که به‌ عنوان یکی از عوامل کلان اقتصادی، همیشه مورد توجه سهامداران و فعالان بازارهای مالی بوده است.

به عبارتی دیگر این نرخ نشان دهنده شرایط کلی اقتصادی کشور است و عاملی مهم برای مقایسه اقتصاد داخلی با اقتصاد دیگر ملت ‌ها به حساب می آید. در ادامه این مقاله تحلیل از کد بورسی بنا داریم تا تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل خودمان قرار دهیم. بازار سهام ایران رابطه تنگاتنگی با قیمت محصولات جهانی دارد و از آنجایی که محصولات جهانی با ارز معامله و ارزش ‌گذاری می ‌شوند، تغییرات ارزش ارز بر قیمت کالاها و محصولات تاثیر گذار خواهد بود.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که شاخص ارز و بورس در ایران همبستگی نزدیکی با یکدیگر دارند. با توجه به صادراتی و وارداتی بودن بیشتر شرکت‌ های فعال در بازار سهام و میزان وابستگی آن ها به نرخ ارز، نوسانات ارز می ‌تواند تاثیرات متفاوتی بر منابع پذیرفته شده در بورس و شرکت ‌ها داشته باشد. این نوسانات می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم ارزش سهام شرکت‌ های بورسی را تحت تاثیر قرار دهد. که در ادامه به بررسی هر یک از این دو مورد خواهیم پرداخت :

تاثیرات مستقیم نوسانات نرخ ارز در بورس

تاثیر مستقیم شامل آن دسته از شرکت ‌های بورسی است که صادراتی هستند و با نرخ ‌های جهانی قیمت ‌گذاری می‌ شوند، مثل صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، فلزی، معدنی و …) این شرکت ‌ها با افزایش قیمت دلار محصولات تولیدی خود را با قیمت بالاتری می فروشند و سودآوری بیشتری نصیب شرکت ‌های صادرکننده می شود، پس معمولا به دنبال افزایش نرخ ارز، ارزش سهام این شرکت‌ ها نیز افزایش خواهد یافت. امروزه این موضوع در خصوص با نیمی از شرکت‌ های فعال در بورس صدق می کند.

همین طور دیگر شرکت ‌ها نیز امکان دارد از بابت افزایش نرخ‌ های احتمالی پس از رشد دلار تعدیلات مثبت خوبی داشته باشند. چنانچه روند افزایشی در نرخ ارز موجب افزایش در قیمت سهام شود نسبت E/P شرکت ‌ها تغییر یافته و به دنبال آن ارزش سهام این شرکت‌ ها نیز با افزایش روبرو خواهد شد. از آنجایی که افزایش نرخ ارز موجب افزایش قدرت صادرات شرکت ‌ها می شود، شرکت‌ هایی که درآمد حاصل از فروش محصولات صادراتی خود را بر مبنای برابری نرخ ارز با ریال در بازار آزاد، شناسایی و وصول می ‌کنند از این بابت با تعدیل مثبت درآمد مواجه می شوند، پس قیمت سهام آنها به دلیل افزایش تقاضا جهت خرید سهام با افزایش روبرو خواهد شد.

در مقابل ولی سهام شرکت ‌هایی که مواد اولیه، تکنولوژی و تجهیزات تولیدی آنها از خارج کشور تامین می ‌شود مثل بعضی ار خودروسازان، صنایع دارویی و غذایی و نیز حمل‌ و‌ نقلی ‌ها و … از افزایش قیمت ارز معمولا تاثیر منفی می گیرند، به این دلیل که قیمت و هزینه تمام شده محصولات در این حوزه زیاد خواهد شد و به دلیل کاهش قدرت خرید روند سودسازی در این شرکت‌ ها با کاهش مواجه می شود. در واقع این یعنی در صورتی که یک بنگاه اقتصادی از تقاضاکنندگان ارز باشد، تغییرات نرخ ارز می ‌تواند برنامه ‌های تولیدی این شرکت ‌ها را تغییر دهد و بهای تمام شده محصولات تولیدی این دسته از بنگاه‌ ها را افزایش یا کاهش دهد که طبیعتا به دنبال آن ارزش سهام این شرکت ‌ها نیز دچار نوساناتی می شوند که می تواند مثبت و بعضا منفی باشد.

به عنوان مثال خودروسازی سایپا، با نماد معاملاتی خساپا را فرض می گیریم؛ اگر این شرکت ورقه‌ های فولادی مورد نیاز برای ساخت بدنه خودروهای خود را با بالا رفتن قیمت جهانی فولاد و افزایش قیمت دلار داخلی، ۳۰ درصد بالاتر از قیمت پیش ‌بینی شده در صورت ‌های مالی خود تامین کند، سود قطعی انتهای سال آن ها مستعد تعدیل منفی است و ارزش سهم این شرکت در بورس روند کاهشی به خود خواهد گرفت، بنابراین به صورت کلی به خاطر این که افزایش قیمت مواد اولیه مصرفی وارداتی، افزایش بهای تمام شده کالاهای تولیدی را به‌ دنبال دارد، موجب افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مصرف کننده خواهد شد.

تاثیرات غیر‌مستقیم نوسانات نرخ ارز در بورس

بیش از نیمی از شرکت‌ های حاضر در بازار بورس، به نوعی به صورت مستقیم با اقتصاد بین‌ الملل و به ویژه قیمت کالاهای جهانی مرتبط اند و همچنین تعداد زیادی از شرکت ‌های دیگر بازار بورس به صورت سرمایه ‌گذاری و هلدینگی مشغول به فعالیتند تاثیر نرخ دلار روی بورس که می‌ توان گفت به صورت غیرمستقیم با قیمت ‌های جهانی محصولات ارتباط دارند و با توجه به منابعی که روی آنها سرمایه گذاری کرده ‌اند با نوسانات نرخ ارز امکان دارد ارزش آنها افزایش و یا کاهش پیدا کند. چنانچه تمرکز آن ها روی شرکت ‌های صادرات محور باشد، افزایش قیمت ارز موجب افزایش ارزش سهام آنها شده و بالعکس چنانچه روی شرکت‌ های واردات محور متمرکز باشند، با افزایش قیمت ارز معمولا دچار کاهش ارزش می شوند.

البته باید این موضوع را هم در نظر داشت که به طور کلان، افزایش نرخ ارز نه تنها قیمت کالاهای وارداتی را زیاد می کند، بلکه قیمت برخی کالاهای تولیدی داخل کشور هم با افزایش روبرو شده و به دنبال تضعیف پول ملی در برابر ارزهای خارجی، تورم به بیشترین حد خودش می رسد. چنانچه کاهش ارزش پول ملی در کشوری آگاهانه و با کنترل ‌های لازم پولی و مالی دولت انجام شود، بی تردید اثر مثبتی بر افزایش صادرات کشورها و بینیازی از واردات دارد. کاهش ارزش پول ملی دغدغه ‌ای است که سرمایه ‌گذاران را ترغیب به روش ‌هایی برای حفظ ارزش سرمایه خود خواهد کرد، با وجود تفاوت بین شرکت ‌ها و صنایع ارز بر و ارزآور می ‌توان این طور بیان داشت که بیشتر صنایع از افزایش نرخ ارز تاثیر مثبت می ‌گیرند و با رشد سودآوری روبرو خواهند شد، ولی میزان تاثیر پذیری، شدت و تناسب آن یکسان نیست.

تاثیر نوسانات اخیر دلار در بازار بورس

در سالیان اخیر اغلب نوسانات بازار ارز با اثرگذاری روی بازار بورس همراه بوده است، به خاطر این که همانطور که اشاره شد بازار ارز و بازار بورس همبستگی نزدیکی با یکدیگر دارند و با افزایش نرخ ارز به دلایل سیاسی و اقتصادی بازار بورس به صورت هیجانی و به سرعت تحت تاثیر بازار ارز قرار می‌ گرفته است. اخیرا شاهد نوسانات بسیار زیاد در بازار ارز و افزایش بیش از حد قیمت دلار بودیم که این افزایش نرخ موجب ایجاد هیجانات اقتصادی در بنگاه های اقتصادی کشور شد که بازار بورس تیز از این قاعده مستثنی نیست.

افزایش قیمت دلار به افزایش تمایل سرمایه ‌گذاران به خرید سهام شرکت ‌های صادرات‌ محور منجر می شود، ولی پس از آن با تعیین ارز تک‌ نرخی از جانب دولت از تمایل سهامداران کم خواهد شد. این رویداد‌ها باعث شد تا صنایع صادرات ‌محور و صنایعی که مجبور به تهیه مواد اولیه با ارز هستند، در هفته های گذشته نوسانات بسیاری را به خود ببینند. تحلیلگران معتقدند که تحولات ارزی در روزهای اخیر تأثیر یکسانی بر سهام شرکت ‌ها نخواهد گذاشت، ولی به تعدیل سود غیرواقعی بعضی از شرکت ‌ها منجر می شود، به خاطر این که این موضوع موجب کاهش حاشیه سودهای غیرواقعی برخی از شرکت‌ های فعال در بورس شد که خوراک خود را با نرخ دلار مبادله ‌ایی دریافت کرده اما فروش ‌شان با نرخ آزاد انجام می شد.

در حقیقت با تحولات بازار ارز، پیش ‌بینی بازار سهام برای سهامداران کار ساده ای نیست و از همین روی در این نوسانات رشد‌ها و کاهش‌ های متوالی در قیمت سهام برخی شرکت ‌ها مشاهده می شود، اگرچه که روند بازار سهام به صورت کلی در سال ۹۷، ۹۸ و تا به اینجای ۹۹ صعودی بوده است و همراه سود خوبی نصیب سهامداران شده است و چه بسا این افزایش قیمت دلار و ارزهای دیگر، مزید علت باشد تا مسیر صعودی بورس ایران ادامه دار تر و مطمئن تر شود، به ویژه در شرکت های پلایشی و پتروشیمی و فلزی که صادرات محورند و با افزایش قیمت ارز، حاشیه سودی بهتری خواهند داشت و از این طرف، سهامداران هم با اوردر های خرید خود، ارزش سهام این گونه از شرکت ها را افزایش می دهند.

بی تردید نکته حائز اهمیت برای معامله‌ گران و همچنین فعالان اقتصادی و سرمایه ‌گذاران رسیدن قیمت دلار به تعادل و کاهش نوسان بازار ارز است، به این دلیل که نوسانات بازار ارز موجب رشد و یا افت هیجانی ارزش برخی شرکت ‌ها شده و تصمیم‌ گیری و انتخاب صحیح و آگاهانه سهام را سخت تر از قبل خواهد کرد.

شایان ذکر است که هر عامل تورم‌ زا به رشد سهام در بورس منتهی خواهد شد، دلیل این موضوع هم این است که قیمت سهام یک ارزش نسبی است که متاثر از سود حسابداری شرکت ‌ها می باشد که این سود با تورم افزایش خواهد یافت، همچنین باید توجه داشته باشید که این سود را باید از سود اقتصادی تفکیک کنید. به همین منظور، هر عامل تورم‌ زایی این سود را تغییر داده و به ‌تبع آن، قیمت افزایش پیدا می کند. بدیهی است شرکت ‌هایی که درآمد ارزی دارند یا قیمت‌ کالاهای آن ها با قیمت ‌های جهانی معیین می شود، اثرپذیری بیشتری از نرخ دلار دارند، مثل شرکت ‌هایی که صادرات دارند که طبعا قیمت صادراتی آنها در قیمت دلار ضرب شده و در بودجه آن ها قابل محاسبه خواهد بود.

نتیجه گیری و کلام آخر

به صورت کلی می ‌توان این طور گفت ارز نقشی اهرمی در بازار سهام بازی می کند و تغییرات قیمت ارز بر روند سودآوری شرکت‌ های حاضر در بورس ایران، به ویژه شرکت‌ های صادرکننده از جمله شرکت ‌های پالایشی، معدنی و فلزی اثرات بسیار زیادی دارد و همچنین افزایش قیمت ارز موجب افزایش بهای تمام شده کالاهای تولیدی نیز خواهد شد.

در مجموع هر چه صادرات بدون ریسک و مطمئن شرکت ها افزایش یابد و به علاوه بازار این شرکت ‌ها نیز کمتر متاثر از سیاست‌ ها باشد، اهرم دلاری نیز از تاثیر فوری و شدیدتری برخوردار خواهد بود، ولی در مقابل هر چه فروش داخلی شرکت ‌ها افزایش یابد، نقش اهرم دلار، ضعیف ‌تر خواهد شد.

البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که افزایش نرخ ارز و برجسته شدن این نوسانات در چشم عموم جامعه، تهدیدی علیه بازار سهام، به عنوان بازاری موازی و رقیب بازار ارز، محسوب می شود.

سرمایه‌ گذاران در بورس اوراق بهادار باید به اثرات کوتاه ‌مدت و بلند‌مدت تغییرات قیمتی و ارزی توجه داشته باشند و تغییرات یکباره شاخص قیمت را ملاک ارزیابی سودآوری و انتخاب سهام جدید قرار ندهند و با اطلاعات و آگاهی کامل در سهام کم ریسک و بنیادی و با نگاه بلند مدت وارد شوند و درگیر هیجان‌ های زودگذر و شایعات و حاشیه ‌های بازار نشوند.

امیدوارم تاثیر نرخ دلار روی بورس از این مقاله با عنوان آموزش نوسان گیری روزانه در بورس نهایت استفاده رو کرده باشید. هر گونه سوال و یا ابهامی هم داشتید، از طریق بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها در انتهای صفحه، با ما در ارتباط باشید.

بررسی ارزش دلاری بورس در سال‌های اخیر / بورس ایران، چند!؟

سیر تغییرات ارزش دلاری بورس ایران از سال ۱۳۸۹ که ارزش دلاری آن ۱۱۸ میلیارد دلار بوده تا ۲ بهمن ماه سال ۱۴۰۰ که ارزش دلاری بورس کشور به ۱۶۴ میلیارد دلار رسیده روند افتان و خیزانی را پشت سر گذاشته اما نوسانات این تغییر از نیمه دوم سال ۹۸ به شدت افزایش داشته است. ارزش دلاری بازار تحت تاثیر افزایش یا کاهش قیمت دلار دچار افت یا خیز می‌شود.

بسیار پیش آمده که از فلان صفحه مجازی و از بهمان کارشناس شنیده می‌شود که ارزش بورس ما معادل یکی از کمپانی‌های بزرگ دنیاست. گاهی می‌گویند ارزش کل شرکت‌های موجود در بازار سرمایه ما حتی به اندازه یکی از سهم‌های بزرگ بازاری چون بازار بورس نیویورک نیست، اما این اعداد و ارقام از کجا می‌آید؟ چرا غول‌های بازار سرمایه ما نظیر فارس، فملی، فولاد و. در مقایسه با بازارها و کمپانی‌های دیگر به چشم نمی‌آیند؟ آیا علت پهلوان پنبه بودن این شرکت‌ها در بازار سرمایه است یا مشکل را باید در جای دیگر و در میان مشکلات بنیادی‌تری که ریشه آن را در دل اقتصاد نحیف و بیمار است ردیابی کرد؟

ارزش دلاری بازار یکی از موارد مهم و تاثیرگذاری است که وضعیت بازار سرمایه را به نمایش می‌گذارد، هر چند مقیاس مقایسه با توجه به چندنرخی بودن ارز در کشور ایران متفاوت است اما در فدراسیون جهانی بورس‌ها ارزش بازار سرمایه ما بر اساس دلار ۴۲۰۰ تومانی سنجیده می‌شود در حالی که نه تنها ما برای خداحافظی با این ارز مسموم‌کننده اقتصاد آماده می‌شویم بلکه بخش اعظمی از مبادلات تجاری ما با نرخ‌های بسیار بالاتر در قالب دلار نیمایی و آزاد انجام می‌شود. ارزش دلاری بورس ما به تازگی تا سطح ۱۶۴ میلیارد دلار افت کرده است. این عدد که نیمه دوم سال ۱۳۹۹ به حدود ۲۰۸ میلیارد دلار رسیده بود در نیمه دوم امسال به عدد ۱۶۴ میلیارد دلار تنزل کرده که نشان از افت ۲۱.۵ درصدی ارزش دلاری بازار دارد علاوه بر آن ارزش دلاری سال ۹۹ نسبت به سال جاری نیز افت قابل توجهی را نشان می‌دهد.
سیر تغییرات ارزش دلاری بورس ایران از سال ۱۳۸۹ که ارزش دلاری آن ۱۱۸ میلیارد دلار بوده تا ۲ بهمن ماه سال ۱۴۰۰ که ارزش دلاری بورس کشور به ۱۶۴ میلیارد دلار رسیده روند افتان و خیزانی را پشت سر گذاشته اما نوسانات این تغییر از نیمه دوم سال ۹۸ به شدت افزایش داشته است. ارزش دلاری بازار تحت تاثیر افزایش یا کاهش قیمت دلار دچار افت یا خیز می‌شود.
در دهه اخیر بیشترین میزان ارزش دلاری بورس در نیمه اول سال ۹۹ و با شکسته شدن رکورد ۴۲۷ میلیارد دلار ثبت شد و کمترین میزان ارزش دلاری نیز در سال ۹۱ و با رسیدن این عدد به ۵۶ میلیارد دلار حاصل شده است. در حقیقت همزمان با افزایش قیمت دلار ارزش دلاری بازار کاهش و با کاهش دلار، ارزش دلاری بازار افزایش می‌یابد.
این مسئله را می‌توان به وضوح در رسیدن ارزش معاملات در نیمه اول سال ۱۳۹۹ به رکورد قابل توجه ۴۲۷ میلیارد دلار همزمان با در نظر گرفتن کاهش بازدهی دلار در این مقطع دید. ارزش دلاری بازار سرمایه در هفته منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۰ با کاهش تقریبا ۵ درصدی خود به ۲۲۴ میلیارد دلار رسید و در تاریخ ۲ بهمن ماه به ۱۶۴ میلیارد دلار افت کرد.
از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر افت ارزش دلاری بازار بورس را در درجه اول باید سقوط ارزش پول ملی مقابل ارزهای خارجی دانست علاوه بر این مسئله باید از دیگر عواملی که افت ارزش دلاری بورس تهران را رقم زده‌اند به وضعیت نابه‌سامان شرایط اقتصادی، شدت‌گرفتن محدودیت‌های صادراتی در سال‌های اخیر به واسطه بسته‌شدن درهای فضای بین‌المللی بر اقتصاد ایران و کاهش ارزآوری اشاره کرد. ارزبری از کشور و در حقیقت خروج سرمایه که واسطه خرید ملک در کشورهای همسایه، گرفتن ویزای سرمایه‌گذاری و خرید رمزارز ناشی می‌شود نیز از عوامل ساقط کننده قوت گرفتن ارزش بازار است. یکی از موارد مهمی که باید در علل سقوط ارزش دلاری بازار به آن اشاره کرد نرخ تسعیر دلار ۴۲۰۰ تومانی است در حالی که بخش اندکی از مبادلات تجاری کشور به واسطه این ارز انجام شده و در اکثریت موارد نرخ دلار نیمایی یا آزاد مبنای محاسبات ملاک قرار دادن این ارز در مبادلات یا ارزشگذاری سهام بر مبنای این ارز از عوامل اثرگذار در تغییرات ارزش بازار در سال‌های اخیر است. از طرفی نباید نقش خروج نقدینگی حقیقی از بازار سرمایه و افت حجم معاملات در میان گروه‌های دلارمحور بازار سرمایه را نیز در سقوط فعلی ارزش دلاری بازار نادیده گرفت.

دلایل یک سقوط
عزیزاله عصاری، فعال بازار سرمایه در خصوص ارزش دلاری بازار سرمایه ایران توضیح داد: ارزش دلاری بازار اصلی سهام بر اساس نرخ مبادلات تجاری کشور (۲۴۵۵۰) حدود ۲۰۹ میلیارد دلار است علاوه بر این ارزش بازار فرعی نیز معادل ۳۹ میلیارد دلار است که در مجموع باید ارزش این بازار را ۲۴۸ میلیارد دلار برآورد کرد. عصاری در پاسخ به این پرسش که آیا ملاک قرار دادن نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی در فدراسیون جهانی بورس برای تخمین ارزش دلاری بازار بورس تهران صحیح است یا خیر گفت: نرخ تسعیر غالب مبادلات تجاری شرکت‌های کشور نرخ نیما بوده و سهم ارز ۴۲۰۰ در مجموع مبادلات تجاری کشور کمتر از ۱۰ درصد بوده بنابراین تبدیل ارزش بازار سهام باید یا بر اساس نرخ نیما و یا بر اساس نرخ متوسط موزون دو ارز ۲۲,۵۱۵ تومان انجام شود. ارزش دلاری بازار در روز شنبه دوم بهمن ماه معادل ۲۴۸ میلیارد دلار است.
این فعال بازار سرمایه ادامه داد: کاهش دلاری ارزش بازار سرمایه عمدتا به علت کاهش ریالی ارزش بازارهای اصلی و فرعی بوده که مهم‌ترین علت این موضوع خروج سرمایه از بازار سهام به طرف بازارهای اوراق قرضه، رمزارز، سپرده بانکی و همچنین خروج سرمایه به بازار املاک کشورهای مختلف مثل ترکیه، قبرس، یونان، ارمنستان، اسپانیا، کانادا و غیره رقم خورده است. با این وجود باید در نظر داشت که علت رشد بی‌رمق بازار نبود اعتماد سهامداران و خروج سرمایه از بازار سهام است تاثیر نرخ دلار روی بورس که افت شدید حجم معاملات در بسیاری از سهام‌های گروه‌های معدنی، فولادی، پتروشیمی، پالایشگاهی، دارویی و. را رقم زده در حالی که این سهم‌ها در شرایط ارزشمندی برای خرید قرار داشته و نسبت قیمت به بازدهی آتی آنها بسیار کاهش داشته است که تمامی این موارد دلالت بر ارزنده شدن سهام در بازار دارد.
به طور کلی به علت شکاف حدود ۳ هزار تومانی میان نرخ ارز نیما و بازار آزاد عملا نگرانی اندکی از بابت اثرات تفاهم آتی برجام بر درآمدهای صادراتی و فروش شرکت‌های بازار سهام وجود دارد. با وجود کاهش ارزش دلاری، بازار سهام به لحاظ تاریخی در شرایط ارزنده‌ای قرار گرفته است.

مبنای غلط یک محاسبه
کامل ابراهیمیان، کارشناس بازار سرمایه در خصوص ارزش دلاری بازار سرمایه ایران توضیح داد: ارزش دلاری بازار سرمایه در حال حاضر حدود ۲۲۵ میلیارد دلار است. اینکه در فدراسیون جهانی بورس و یا صندوق بین‌المللی پول عدد ۴۲۰۰ تومانی به عنوان نرخ ارز آورده می‌شود به این دلیل است که این نرخ قبلا در ترازنامه بانک مرکزی ثبت شده بود ولی با این حال باید این مسئله را نیز در نظر گرفت که نرخ واقعی ارز، نرخی است که در بازار داد و ستد می‌شود چرا که هم سمت عرضه و هم سمت تقاضا در نقطه‌ای با همدیگر توافق می‌کنند که ارز را در یک نقطه مشخص به نرخ بازار آزاد بخرند. اگر بخواهیم نگاه حاکمیتی را نیز وارد کنیم باید بر مبنای نرخ دلار نیمایی ارزش بازار را محاسبه کنیم و محاسبه نرخ ارز بر اساس ارز ۴۲۰۰ تومانی منطقی به نظر نمی‌رسد.
ابراهیمیان در تبیین این مسئله که چرا با وجود اینکه نرخ ارز افت نکرده است اما شاهد افت بازار هستیم، توضیح داد: برای بررسی این موضوع لازم است که به شکل یک توالی به وضعیت افت و خیزهای بازار نگاه کنیم و یک بازه زمانی را در نظر بگیریم؛ اگر به صورت کلی به این مسئله نگاه کنیم در خصوص رشد بازار و عواملی که منجر به رشد بازار می‌شوند و یا اینکه عواملی که منجر به افت بازار می‌شود دلار یکی از آیتم‌های اصلی است؛ چرا که همه آیتم‌ها در دلار تعریف نمی‌شود و نمی‌توان گفت که رابطه بین رشد بازار و رشد نرخ دلار یک رابطه یک به یک است.
دلار یکی از آیتم‌های مهم و تاثیرگذار بر رشد بازار است به این دلیل که حدود ۷۰ درصد بازار ما کامودیتی‌محور است یا شرکت‌های بزرگی که صادرات‌محور بوده و محصولات آنها بر اساس قیمت‌های جهانی و نرخ دلار نیمایی ارزشگذاری می‌شود وقتی این نرخ‌ها رشد می‌کند درآمد شرکت‌ها افزایش می‌یابد و با افزایش درآمد، سودآوری این شرکت‌ها افزایش می‌یابد و به تبع ارزش این شرکت‌ها رشد می‌کند.
این کارشناس بازار سهام اضافه کرد: بازار به این دلیل که نسبت به سال گذشته که از رشد باورنکردنی برخوردار شد و در آن مقطع به نقطه ای رسیده بود که از نظر بنیادی بیش از ارزش توسط سرمایه‌گذاران ارزشگذاری شده بود را باید یکی از علل اصلی ریزش پس از آن دانست. زمانی که در بازارهای مالی یک دارایی بیش از ارزش واقعی ارزشگذاری شود به تبع به مرور زمان به قیمت‌های واقعی خود برمی‌گردد ولی این مسئله که بازار ما پس از این اصلاح شدیدی که از سال قبل تاکنون تجربه کرده است در یک نقطه ارزنده قرار دارد و حتی برخی شرکت‌ها کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری می‌شوند، به تبع در آینده می‌تواند رشد این سهم‌ها را رقم بزند. در شرایط فعلی بازار سرمایه و تعداد بسیاری از شرکت‌های موجود در آن در نقطه ارزنده‌ای قرار دارند به شرط آنکه سرمایه‌گذاران در یک بازه زمانی حداقل یک ساله سرمایه‌گذاری کنند. مطمئنا برای بازه یک ساله بسیاری از شرکت‌ها نسبت به سایر بازارها می‌توانند بازدهی بهتری داشته باشند.

اعتماد فراری
امیر وفایی، مدیر بانکداری سرمایه‌گذاری بانک کارآفرین با اشاره به غلط بودن ارزشگذاری دلاری بازار بر حسب نرخ ۴۲۰۰ تومانی گفت: نرخ ۴۲۰۰ تومانی که طبق آن ارزش بازار اعلام می‌شود و هر چند در متغیرهایی که در نهادهای بین‌المللی اعلام می‌شود همچنان از دلار ۴۲۰۰ تومانی به عنوان معیار استفاده می‌شود اما به طور کلی مبنای این مسئله غلط است و با توجه به اظهارات فعلی در خصوص حذف این ارز و نرخ دلار در بودجه ۱۴۰۱ ما به سمت اعداد واقعی‌تر دلار پیش خواهیم رفت و قطعا در آن شرایط ارزش دلاری بازار ما کمتر از اعدادی خواهد شد که فدراسیون جهانی بورس‌ها اعلام می‌کند و دچار افت شدیدی خواهیم شد.
وفایی در پاسخ به این پرسش که چرا با توجه به اینکه قیمت دلار افت نداشته است اما شاهد کاهش ارزش دلاری بازار سرمایه هستیم، گفت: باید بگوییم که مهم‌ترین اتفاقی که به تازگی برای بازار رخ داده اینکه اعتماد افراد حقیقی از این بازار به کلی سلب شد و خروج پول توسط این افراد از بازار سرمایه شدت گرفت که همین مسئله باعث شد این بازار روند رشد خود را از دست بدهد و افت‌های پی در پی و شدیدی را تجربه کند. به نظر نمی‌رسد تا زمانی که شرایط به سمتی پیش نرود که اعتماد دوباره به سمت این بازار جذب شود، شاهد اتفاق عجیب و غریبی در جهت صعود شاخص باشیم. در برخی نمادها در حال حاضر ارزش ذاتی بیشتر از ارزش فعلی این نمادهاست. نکته مهم اینکه ارزش ذاتی در بسیاری از نمادها به اندازه ارزش فعلی آنهاست و این به خودی خود نشان می‌دهد که بازار گران نیست. تمامی این موارد در نهایت می‌تواند به آن منجر شود که بازار در میان‌مدت بالاخره مسیر خود را پیدا کند.
مسئله مهم این است که با اقدامی نظیر معیار قرار دادن دلار ۴۲۰۰ تومانی باعث می‌شوند که متغیرهای واقعی اقتصاد بر بازار اثر نگذارد. ارزش دلاری بازار حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برای بازاری به تنوع بازار سرمایه ما اعداد کمی محسوب می‌شود و لازم است بازار کم کم مسیر خودش را پیدا کند.

بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر شاخص‌های عملکرد مالی بانک‌های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران

این مقاله به بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز روی برخی از شاخص‌های مهم عملکرد مالی بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. روش تحقیق مورد استفاده، روش توصیفی، علّی است و به جهت نوع تحقیق، کاربردی است؛ ابزار جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها روش‌های اقتصاد سنجی ARIMA، ARCH و PANEL-VAR برای بانک‌های نمونه طی دوره زمانی 1385 الی 1394 استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که، نوسانات نرخ ارز اثر معنادار و منفی روی حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بانک‌ها و اثر مثبت و معنادار روی مطالبات غیرجاری آنها دارد و تاثیر آن روی سود خالص و دارایی بانک‌ها معنادار اما به طور واگرا و منفی است.

کلیدواژه‌ها

• نوسانات نرخ ارز
• شاخص‌های عملکرد بانک‌ها
• بورس اوراق بهادار تهران

عنوان مقاله [English]

Survey the Impact of Exchange rate Fluctuations on Financial Performance Indicators of Banks listed in the Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• SeyedeMahboubeh Hoseyni 1
• Gholamreza Zamanian 2
• Mohammad Mirbagherijam 3

This study evaluate the impact of exchange rate fluctuations on some important indicators of the financial performance of banks listed in the Tehran Stock Exchange. The methodology adopted in this research is descriptive-causal; library tools have been used for data collection and based on data analysis conducted through econometric techniques including ARIMA, ARCH and PANEL-VAR on the banking system sample during 1385-1394 (Persian solar calendar), this paper concludes that consistent with prevailing literature, exchange rate fluctuations have a significant and negative impact on the level of short and long-term deposits, significant and positive impact on non-performing loans; تاثیر نرخ دلار روی بورس but inconsistent with reviewed literature, have a significant negative impact on net-profit and assets of banks.

کلیدواژه‌ها [English]

• exchange rate fluctuations
• financial performance indexes of banks
• Tehran Stock Exchange

مراجع

۲-تهرانی، ر.، خنیفر، ح.،براز، ز.، محقق نیا، م.،(1394)، بررسی و مقایسه عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی براساس مدلCAMAL ، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 13، شماره 2، ص461و467.

۳-محقق‌نیا م. ج.، حسینی، س. ح.، باقرآبادی ج.، (1392)، بررسی رابطه نوسانات نرخ ارز و بازده صنعت بانکداری در بورس اوراق بهادار تهران.

4-Agbeja, O., Adelakun, O. J., & Udi, E. E. (2016). Empirical Analysis of Counterparty Risk and Exchange Rate Risk Management on the Performance of Deposit Money Banks in Nigeria (2009-2013). Journal of Accounting and Finance, 16(2), P. 106.

5-Boadi, E. K., Li, Y., & Lartey, V. C. (2015). Determinants of Bank Deposits in Ghana: Does Interest Rate Liberalization Matters? Modern Economy, 6(9), 990.

6-Baholli, F., Dika, I., & Xhabija, G. (2015). Analysis of Factors that Influence Non-Performing Loans with Econometric Model: Albanian Case.Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(1), P. 391.

7-Tadesse, G. (2015). The Impact of Exchange Rate on the Profitability of Commercial Banks in Ethiopia (Doctoral dissertation, AAU)

8-Getachew, T., (2015),The Impact Of Exchange Rate On The Profitability Of Commercial Banks In Ethiopia, Addis Ababa University.

9-. Gounopoulos, D., Molyneux, P., Staikouras, S. K., Wilson, J. O., & Zhao, G., (2013), Exchange rate risk and the equity performance of financial intermediaries. International Review of Financial Analysis, 29, 271-282.

10-Yahaya, O. A., Farouk, B. K. U., Yahaya, L. S., Yusuf, M. J., & Dania, I. S. (2015), Impact of Competition on the Financial Performance of Listed Deposit Money Banks in Nigeria. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(18), 52-61.

11-Majok, E. (2015), Effects of exchange rate fluctuations on financial performance of commercial banks in Kenya (Doctoral dissertation, University of Nairobi).

12-Kasman, S., Vardar, G., & Tunç, G. (2011), The impact of interest rate and exchange rate volatility on banks' stock returns and volatility: Evidence from Turkey. Economic Modelling, 28(3), 1328-1334.

13-Verma, P. R. I. T. I. (2016), The Impact Of Exchange Rates And Interest Rates On Bank Stock Returns: Evidence From US Banks. Studies in Business and Economics, 11(1), 124-139.

اثر عجیب نرخ ارز روی بورس | تصمیم‌های اشتباهی که به بازار سرمایه آسیب زد

یک تحلیلگر بازار سرمایه ضمن انتقاد از برخی تصمیماتی که در مورد این بازار اخذ شده است، گفت: کاهش قیمت ارز ناشی از اخباری که از توافق‌های سیاسی احتمالی به گوش می‌رسد به بازار آسیب نمی‌رساند، بلکه برخی تصمیمات باعث از بین رفتن اعتماد سهامداران این بازار شده است.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، روزبه شریعتی با تاکید بر اینکه نمی‌توان رابطه مستقیمی بین کاهش ارزش قیمت دلار و روند نزولی بازار سرمایه پیدا کرد، توضیح داد: اگر قیمت دلار رشد پیدا کند و این رشد متاثر از کاهش ارزش پول ملی و تورم باشد، قیمت سهام هم مانند سایر بازارها و کالاهای داخل کشور، رشد می‌کند. اما اگر کاهش ارزش دلار متاثر از سیگنال‌های مثبت سیاسی، توافق سیاسی، کاهش تنش و ثبات سیاسی شکل بگیرد و گشایش‌های اقتصادی را در پی داشته باشد، شرایط فرق خواهد کرد.

وی ادامه داد: درواقع باید دید وقتی تحریم‌های سیاسی برداشته شود و بتوانیم نفت بفروشیم و ارز واردکشور کنیم، چه اثرات سیاسی را در پی خواهد داشت. شرایط شرکت‌ها در شرایط تحریم بسیار وخیم است. برای مثال به صورت غیررسمی شنیده می‌شد که یک زیرمجموعه تاپیکو، مجبور بود به دلیل شرایط تحریم، محصولات خود را تا ۲۰ درصد زیر قیمت منطقی صادر کند. یا شرکت‌های بزرگ دیگر برای اینکه بتوانند ارز خود را وارد کشور کنند، هزینه پول می‌دهند.

این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه همه این موضوعات عواقب تحریم سنگینی بوده که روی ایران است، اظهار کرد: نتیجه این موضوعات شرایط بد اقتصادی برای شرکت‌ها است. نرخ استهلاک از تشکیل سرمایه ثابت افزایش یافته بود. یعنی شرکت‌ها بیشتر از اینکه برای ایجاد ارزش افزوده، سرمایه گذاری مجدد کنند مستهلک شده‌اند و این زنگ خطر بسیار بزرگی است.

شریعتی با اشاره به اخباری که در مورد احتمال توافقات هسته‌ای منتشر شده است، عنوان کرد: مذاکرات جدی است و سیگنال‌های توافق به گوش می‌رسد. حتی صحبت از این می شود که کنار رفتن دو عضو مذاکره کننده امریکا به دلیل درخواست ایران بوده است. گفته می‌شود ۱۰ میلیارد دلار از پول ایران آزاد خواهد شد و معافیت‌هایی صورت خواهد گرفت. تاثیر این اخبار را می‌توان روی قیمت ارز در بازار آزاد هم مشاهده کرد که به محدوده ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه متغیرهای زیادی روی بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد، گفت: زمانی که ثبات سیاسی وجود داشته باشد و چشم انداز آینده روشن باشد، بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه P/E می‌گیرند. چراکه شرکتی که در دوره تحریم ۱۰۰۰ تومان سود می‌سازد، بعد از توافق می‌تواند ۱۵۰۰ تومان سود بسازد و سال بعدی هم با چند کشور اروپایی قرارداد ببندد و میزان سودی که می‌سازد به ۲۵۰۰ تومان برسد.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: چند صنعت به صورت سنتی در کشور ما متاثر از این نگاه هستند که مورد اقبال واقع می شود. این صنایع عبارت اند از صنعت خودرو، بانک، بیمه و لیزینگ. همچنین گشایش‌های اقتصادی در صنایع پتروشیمی و فلزی و معدنی میتواند منجر به این شود که این صنایع زیر قیمت تعادلی نفروشند.

شریعتی در ادامه با اشاره به شرایط کنونی بازار سرمایه، عنوان کرد: بازار از یک فراز و نشیب بسیار سنگینی بیرون آمده است و با آن دست و پنجه نرم می‌کند. دولت به دلیل کسری بودجه عملا در جیب شرکت‌ها دست می‌کند. نرخ مالیات را دست‌کاری می‌کند و محصولاتی را نیمه خام و خام اعلام می‌کند که قابل پذیرش نیست. نرخ گاز را خلاف منطق بالا می‌بیند. همه این موضوعات به بازار سرمایه آسیب زده، بازار را دچار تنش کرده و اطمینان‌ها از بین رفته است و این اطمینان به این سادگی نمی‌تواند ترمیم شود.

وی ادامه داد: در برخی زیرمجموعه‌های ایمیدرو سفارش‌های حمایتی جهت اعتمادسازی روی تابلو گذاشته می‌شود که اگر این اتفاق مستمر و مداوم باشد می‌تواند در بازگرداندن اعتماد موثر باشد. باید خیال بازار و سرمایه گذار راحت باشد که نگاه سهامدار عمده و دولت این نیست که سهم را به مردم بفروشد و پول را از بازار خارج کند. این نگاه بیشترین آسیب را به بازار زده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: این نگاه باید برعکس باشد و طوری از این بازار مالی حمایت شود که به شریان اصلی اقتصاد کشور تبدیل شود. نه اینکه صحبت از مالیات‌های سنگین برای شرکت‌ها کنیم و معافیت‌های مالیاتی صادراتی را حذف کنیم و از آن طرف معافیت مالیاتی ملک را از ۱۰ میلیارد تومان به بالای ۲۰ میلیارد ببریم! این اتفاق شبهاتی را در ذهن سرمایه گذار ایجاد می‌کند. اینکه چرا یک نفر با ۲۵ میلیارد تومان ملک باید سالانه ۵ میلیون تومان مالیات بپردازد اما یک شرکت ۱۵ برابر نرخ گاز به روسیه به دولت پول گاز پرداخت کند.