معایب صرافی های غیرمتمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز برای ایرانیان تداعی کننده بلوک نشدن حسابشان است. فراتر از آن نیز میتوان به عدم احراز هویت و تحریم نکردن کاربران ایرانی اشاره کرد.
به طور کلی انواع ارزهای دیجیتال، نوعی از داراییهای غیر متمرکز میباشند. بدین معنی که هیچکس توانایی و امکان کنترل آنها را ندارد. برای مثال ما در یک بانک حساب داریم و مقداری پول نیز در حسابمان پس انداز کردهایم. در این مثال، حساب بانکی مفهومی متمرکز است. زیرا بانک کنترل کامل بر آن دارد. هرموقع بانک اراده کند میتواند محدودیت برای تراکنشهای ما در نظر بگیرد و یا سقف برداشت و واریز برای ما تعیین کند. این محدودیت ها فقط به این چند مورد ختم نخواهد شد. دلیل آن نیز ذات متمرکز بودن فعالیتهای بانکی میباشد. اما در ارزدیجیتال این محدودیتها به معنی عام کلمه وجود ندارد. در ارزهای دیجیتال دارایی تحت کنترل خود کاربر میباشد.
همهی ما برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال از صرافیها استفاده میکنیم. خرید و فروش در صرافیهای متمرکز به نوعی مفهوم غیر متمرکز بودن ارزهای دیجیتال را نقض میکند. زیرا دارایی ما به کنترل صرافی متمرکزی مانند بایننس درخواهد آمد. این گونه صرافی ها هرگونه دخل و تصرفی بر داراییهای ما دارند. تا جایی که به بهانه های مختلف میتوانند حساب کاربران خود را مسدود و دارایی آنها را بلوکه کنند.
تعریف صرافی متمرکز
صرافی متمرکز را به زبان ساده میتوان به بانک تشبیه کرد. یک یا چند نفر صاحب این نوع از صرافیها هستند. برای آن قانون گذاری میکنند و چارچوب مقرراتی خاص خود را دارند. این نوع صرافی ها در کنار تعدادی از مزایایی که دارند معایب فراوانی نیز دارند که در زیر شماری از آنها را بسیار کوتاه مورد بررسی قرار میدهیم.
صرافیهای نامعتبر به راحتی میتوانند کلاهبرداری کنند و دارایی کاربران خود را به سرقت ببرند.
به بهانه تحریمهای بینالمللی یا رعایت نکردن قوانین، میتوانند حساب کاربران خود را مسدود کنند و دسترسی آنها به دارایشان را قطع کنند. نمونه آن مسدود کردن حساب کاربران ایرانی در صرافی بیترکس بود.
صرافی های متمرکز واسطه بین کاربران هستند
صرافیهای متمرکز در معرض هک شدن قرار دارند و در نتیجه احتمال سرقت دارایی کاربران توسط هکرها وجود دارد. این مورد برای صرافی های مختلف پیش آمدهاست.آخرین مورد صرافی هات بیت بود که مورد حمله هکرها قرار گرفت و بخشی از دارایی هایش به سرقت برده شد.
این نوع صرافی ها به راحتی میتوانند بازار و قیمتها را دستکاری کنند و این خود میتواند خسارات شدیدی به کاربران آن صرافی وارد کند. موارد بسیار زیادی از این دستکاریها را در صرافی های متمرکز شاهد بودهایم. نمود بارز این دستکاریها دوسال قبل بود که بازار در اثر شیوع کرونا ریزش زیادی را به خود دید. در این برهه اطلاعاتی منتشر شد که نشان از این بود صرافی بیت مکس عمدا قیمت بیت کوین را از همه صرافی ها پایینتر آورد. در نتیجه آن تعداد زیادی از کاربران این صرافی لیکویید شدند و دارایی خود را از دست دادند.
تمامی این موارد بخشی از مشکلات صرافی های متمرکز بود. به همین دلیل ما به سمت صرافیهای غیر متمرکز حرکت میکنیم.
صرافی غیر متمرکز و بررسی آن
صرافی غیر متمرکز با استفاده از بستر بلاک چین و قراردادهای هوشمند، شخص ثالث که واسطه معاملات کاربران بود را حذف میکند. شخص سوم همان صرافیهای متمرکز مانند بایننس و کوینکس و… هستند. در صرافی های متمرکز کاربر ارز خود را به کیف پول صرافی انتقال میداد و در بازاری که صرافی تدارک دیده بود تمامی کاربران به همدیگر وصل میشدند.
مثلا کاربر «الف» تتر داشت که میخواست این تتر را به بیتکوین تبدیل کند. کاربر «ب» نیز بیت کوین داشت و میخواست این بیتکوین را به تتر تبدیل کند. در این حالت کاربر «الف» تتر و کاربر «ب» بیتکوین را به کیف پول صرافی متمرکز انتقال میدادند و در بازاری که صرافی متمرکز در نظر گرفته بود، مبادله تتر و بیت کوین بین این دو کاربر صورت میگرفت. در این حالت کاربر «الف» و «ب» هیچکدام کنترلی بر روی پول خود ندارند. زیرا ارز آنها در کیف پول صرافی میباشد. صرافی متمرکز تلاش کردهاست که این مشکل را حل کند. به نحوی که کاربر کنترل و تسلط تمام بر رمز ارزهای خود داشته باشد.
صرافی غیرمتمرکز یا (DEX)
صرافی های غیر متمرکز بر روی بلاکچینهای آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را داشته باشند، ساخته میشوند. در حال حاضر اتریوم بزرگترین میزبان صرافیهای غیرمتمرکز میباشد. قبل از بررسی شیوهی کار صرافیهای غیر متمرکز، قراردادهای هوشمند را مروری کوتاه میکنیم.
مروری بر قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند یا اسمارت کانترکتها، قراردادهای نرمافزاری هستند که بر روی شبکه بلاکچین نوشته میشوند. از مهمترین ویژگیهای قراردادهای هوشمند، عدم تغییر و توقف است. به این معنا زمانی که یک قرارداد هوشمند در شبکه بلاکچین نوشته شد، به هیچ عنوان قابل تغییر و توقف نیست. حتی شخصی که خود قرارداد را نوشته است نیز نمیتواند این قرارداد را تغییر دهد.
به طور مثال شخص «الف» با شخص «ب» برای دریافت خدماتی قرارداد هوشمند منعقد میکنند. قرارداد هوشمند، پول شخص «الف» را قفل میکند. زمانی که شخص «ب» خدمات را ارائه داد و تکالیف خودش را انجام داد، پول به کیف پول شخص «ب» منتقل خواهد شد.
صرافی غیر متمرکز مزایای آن
در صرافیهای غیر متمرکز، نیازی به ارسال مدارک و احراز هویت نیست. همان مثالی که در قسمت صرافی متمرکز مطرح کردیم، اینجا نیز بیان میکنیم. شخص «الف» تتر دارد و میخواهد به بیتکوین تبدیل کند. شخص «ب» نیز بیتکوین دارد و میخواهد به تتر تبدیل کند. در صرافی متمرکز باید ارزهای خود را به کیف پول صرافی انتقال میدادند و در بازار معاملاتی صرافی ارزهای خود را مبادله میکردند.
اما در صرافیهای غیر متمرکز، هرکدام از شخص «الف» و «ب» کیف پول خود را به صرافی غیر متمرکز وصل میکنند. در این بین یک قرارداد هوشمند منعقد میشود و تتر را از شخص «الف» میگیرد و به شخص «ب» منتقل میکند و بیتکوین شخص «ب» را نیز به «الف» انتقال میدهد. پس در این حالت شخص سوم یا همان صرافی متمرکزی که دارایی ما را بگیرد و معامله را انجام دهد، حذف شدهاست.
تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز
این یعنی ارزها کامل در کنترل و سلطه خودمان است و معامله بدون دخالت و کنترل شخص ثالث انجام میگیرد. معامله از اول تا آخر توسط یک قرارداد هوشمند برنامه ریزی و اجرا خواهدشد.
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
با توضیحاتی که داده شد، واضح است که کنترل کامل کاربران بر داراییهای خود، اصلی ترین مزیت صرافیهای غیر متمرکز است. همانطور که قبلا گفته شد این صرافیها به هیچگونه احراز هویت نیاز ندارند. همچنین هرگونه خرابکاری، دستکاری و جعل قیمت در اینگونه صرافیها امکانپذیر نیست. صرافی های غیر متمرکز در برابر حمله هکرها و سرقت دارایی کاربران ایمن است. این نوع از صرافی ها سیستم قانوگذاری پیچیدهای نیز ندارند.
تفاوت صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز
تفاوت نخستی که در صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز وجود دارد، سرعت است. سرعت انجام سفارشات در صرافیهای متمرکز بیشتر از صرافیهای غیر متمرکز است. از لحاظ نقدینگی نیز صرافیهای متمرکز بر صرافیهای غیر متمرکز برتری دارند. صرافی های متمرکز نقدینگی بیشتری دارند. زیرا کاربران بیشتری دارند.
تفاوت دیگری که بین این دو نوع صرافی وجود دارد، امنیت، میباشد. در صرافیهای غیر متمرکز به دلیل اینکه کلیدهای خصوصی و عمومی در اختیار خود کاربر میباشد، امنیت کاربر بالاتر میرود.
وجه تمایز دیگری که وجود دارد، میزان محبوبیت این دو نوع صرافی است. صرافی های متمرکز به نسبت صرافیهای غیر متمرکز محبوبیت بیشتری دارند. دلیل آن نیز قدمت و امکانات بیشتری است که این نوع از صرافیها در اختیار کاربران خود قرار میدهند. در حال حاضر در صرافیهای متمرکز ابزارهای مدیریت و سفارشگذاری متنوعی وجود دارد. این نوع امکانات در صرافیهای غیر متمرکز بسیار کمتر است.
در صرافیهای غیرمتمرکز، کنترل سرمایههای کاربران به طور کامل در دست خود کاربر است و کاربر تسلط کامل بر داراییهای خود معایب صرافی های غیرمتمرکز دارد.
در صرافی غیرمتمرکز، کاربر بر دارایی خود کنترل کامل دارد.
فرق دیگری که بین این دو نوع صرافی وجود دارد، بحثهای تبعیت از قوانین و مقررات بینالمللی و کشوری است. صرافیهای متمرکز برای تاسیس و کار ملزم به اجرای دستهای از قوانین دولتها و قوانین مرتبط بینالمللی هستند. واضح است پیروی از این قوانین و چارچوبها، کاربران را نیز در بر میگیرد. همین امر باعث به وجود آمدن محدودیت هایی برای کاربران صرافیهای متمرکز خواهد شد. به طور مثال صرافیهای متمرکز به دلیل تبعیت از قوانین مربوط به تحریم های بینالمللی، میبایست با کاربرانی از کشورهایی مانند ایران کار نکنند.
از لحاظ کارمزد نیز، معمولا صرافیهای غیر متمرکز کارمزد کمتری به نسبت صرافیهای متمرکز دارند.
معرفی صرافیهای غیر متمرکز
صرافی غیرمتمرکز زیادی وجود دارد. در اینجا به اختصار تعدادی از این صرافیها را معرفی میکنیم.
از جمله این صرافیها میتوانیم به یونیسوآپ، سوشی سوآپ و پنکیک سوآپ اشاره داشته باشیم. معروف ترین این صرافیها یونی سوآپ میباشد. در پستهای دیگر، میتوانید آموزش تمامی این صرافیها را مطالعه فرمایید.
صرافی های متمرکز و غیر متمرکز
ابداع ارزدیجیتال از ابتدا خاری بود بر چشم بانک ها و دولت های کنترل طلب; چرا که این تکنولوژی وابستگی مبادلات مالی مردم به این ارگان ها را از بین برده است. این امر توجه کاربران و فعالین این عرصه را به شکلی محسوس افزایش داده. حتما شما نیز از ظهور صرافی های متمرکز و غیر متمرکز چیزهایی شنیده اید.
اما معنا و تفاوت این دو نوع صرافی چیست و در پشت پرده چگونه عمل میکنند ؟ امروز سری میبریم به عمق این صرافی ها تا از پتانسیل ها ، مزایا و معایب هر کدام آگاه شویم.
صرافی های متمرکز (CEX) چه هستند؟
بیش از 200 صرافی برای معامله ارزهای دیجیتال وجود دارد. بر اساس نوع عملکرد آنها ، می توانیم آنها را به صورت متمرکز یا غیرمتمرکز دسته بندی کنیم.
صرافی متمرکز(Centralized exchange) در اینجا به این معنی هست که یک نقطه واحد معایب صرافی های غیرمتمرکز وجود دارد که تمام کارهای مربوط به هر عملیات را انجام می دهد. Google را در نظر بگیرید ، انتقال تمامی اطلاعات و داده ها در سیستم عامل آن از یک نقطه صورت میگیرد. بدان معنا که شما نمی توانید هیچ اطلاعاتی را بدون عبور از یک نقطه ارسال یا دریافت کنید. صرافی های متمرکز نیز به همین شکل کار میکنند. آنها در ازای احتمال به خطر افتادن حریم خصوصی و اطلاعات شخصی کاربران، یک فضای معاملاتی کارآمد را ارائه میدهند.
داده های مربوط به ارز های دیجیتال و همچنین اطلاعات شخصی کاربران مربوط به این صرافی ها از طریق یک شبکه کدنویسی شده، در یک سرور مرکزی جمع آوری میشوند. این اطلاعات بعلت مقررات گاهی با دولت ها در میان گذاشته می شوند.
این نوع صرافی ها با مفهوم و ایده اصلی ارزهای دیجیتال که از ابتدا ناشناس ماندن و ایمنی کامل بود در تعامل نیست.
صرافی های غیر متمرکز(DEX) چه هستند؟
صرافی های غیر متمرکز(Decentralized exchange) از نوعی شبکه استفاده میکنند که توسط شخص یا گروه ثالث مرکزی اداره نمی شود. به عبارت دیگر ، بر خلاف صرافی های متمرکز ، سیستم عامل آنها نیازی به انتقال همه ی اطلاعات برای عبور و خروج از یک نقطه گذر ندارند. بدان معنا که بجای استفاده از واسطه ثالثی که مسئولیت تمام اطلاعات و داده ها را عهده دار شود، صرافی های غیرمتمرکز از حالت انتقال داده نظیر به نظیر استفاده میکنند که شباهت بسیاری به بلاکچین دارد.
این صرافی ها با گرفتن قدرت از سازندگان بازار و رهبران آن مثل بانک ها، وکلا و دلالان، برای دارایی ها و حریم خصوصی کاربران امنیت و کنترل ایجاد میکنند. همچنین فعالیت این صرافی ها با کمک قرارداد های هوشمند انجام میشود.
حال سوال اینجا هست که قرارداد های هوشمند چه هستند؟
به زبان ساده قراردادهای هوشمند، توافقهایی خودکار و خوداجرا هستند که بین دو نفر که مستقیما به هم متصل اند، اجرا میشوند. اگر یک شخصی بخواهد خدماتی را از شخص دیگری بخرد، قراردادها، پول شخص اول را قفل میکنند، زمانیکه شخص ارائه دهنده خدمات وظیفهاش را انجام داد و خدمت را ارائه کرد آنگاه قرارداد پول را به کیف پول آن فرد واریز میکند در غیر این صورت پول به فرد خریدار بازگردانده میشود. صرافی های غیرمتمرکز هم به همین صورت عمل می کنند. یک میزان پولی را از شما دریافت می کنند و این پول در یک حساب قفل می شود تا ارز دیجیتال مورد نظر شما به حساب شما وار یز شود. در صورتی که به هر دلیلی این ارز دیجیتال به حساب شما نیامد، صرافی پول شما را باز می گرداند.
علی رغم وجود صرافی های غیرمتمرکز بسیار، آنها همواره در تلاش و رقابت با صرافی های متمرکز هستند تا بدلیل مشکلات فنی که صرافی های غیر متمرکز دارند براحتی قابل استفاده و کاربردی باشند.
مزایای صرافی های متمرکز
شاید از خود بپرسید که اگر امنیت اطلاعات و دارایی ها در صرافی های معایب صرافی های غیرمتمرکز متمرکز در معرض احتمالی خطر هست، چه چیزی باعث شده تا کاربران این ریسک را بپذیرند و همچنان به فعالیت در صرافی های غیر متمرکز ادامه دهند؟
اگرچه این صرافی ها تا حدی آسیب پذیر هستند، آنها یکی از دلایلی هستند که ارز های دیجیتال امروزه طرفداران زیادی دارند و به نوعی در معرفی ارزهای دیجیتال به توده های مردمی کمک کردند.
سهولت دسترسی:
صرافی های متمرکز مراحل ساخت حساب کاربری و یا خرید و فروش ارز را برای کاربران راحت میکنند، بخصوص برای افرادی که بتازگی وارد این حوزه شدند و اطلاعات و تجربیات کافی ندارند. ایجاد پلتفرم کاربری بدون پیچیدگی باعث جذب کاربران بیشتر و در نتیجه ایجاد محبوبیت بیشتر برای معاملات ارزها دیجیتال میشود.
آنها مجوز دارند:
اکثر صرافی های متمرکز دارای مجوز هستند و تحت قوانین دولتی کار می کنند. این امر باعث میشود کاربران نوعی تسلی خاطر و اطمینان از بابت فعالیت شان و همچنین در شرایط خاص داشته باشند.
استفاده از سپرده در معاملات:
آنها به عنوان یک واسطه در معاملات ، ارز مورد معامله را نگه می دارند تا زمانی که هر دو طرف معامله خود را کامل کنند. بنابراین ، پس بعد از ثبت معامله ، دیگر نیازی به نگرانی در مورد معامله نیست.
شفافیت:
صرافی های متمرکز آدرس و مکان خود را در دسترس تریدرها قرار می دهند. از این رو، به کاربران کمک می کند تا در صورت لزوم به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
پیشنهادات و تخفیف ها:
صرافی های متمرکزهمچنین اگر قصد انتقال و معامله در مقدار و حجم بالا را داشته باشید به شما تخفیف ارائه می دهد. به علاوه، کاربران می توانند ارزهای فیات را به ارز های دیجیتال و بالعکس مبادله کنند.
محبوبیت:
همانطور که پیشتر گفته شد صرافی های متمرکز یکی از دلایل معرفی ارز های دیحیتال و شهرت آنها هستند و بخاطر سادگی کار و امکاناتی که در اختیار کاربران قرار میدهند از محبوبیت بیشتری هم از سمت کاربران برخوردار هستند.
سرعت بالا:
در صرافی های متمرکز برای انجام سفارشات به طور متوسط 10 میلی ثانیه زمان باید صرف شود، که بشدت در زمینه ترید ارزهای دیحیتال عامل مهمی است بخصوص اگر استراتژی معاملاتی شما به صورت نوسانگیری باشد
مزایای صرافی های غیر متمرکز:
پیشتر گفتیم که در صرافی ها غیرمتمرکز دخالتی از سمت مرجع شخص ثالث در معاملات صورت نمیگیرد، سوالی که بوجود می آید این هست که اگر مرجع کنترل کننده ای وجود ندارد که بر این شبکه نظارت کند پس چطور از امنیت بیشتری برخورداراست؟
حریم خصوصی:
بی نیاز بودن از ثبت نام و احراز هویت در صرافی یکی از مزیت های این صرافی ها در حفظ حریم خصوصی است بویژه برای افرادی که تمایل ندارند مراحل ارسال تصویر از مدارک و چهره خود را در احراز هویت تکمیل کنند.
امنیت:
از آنجاییکه بر خلاف صرافی های متمرکز اطلاعات و داده ها در صرافی های غیر متمرکز در یک نقطه مرکزی جمع آوری نمیشوند، کار برای هکر ها بسیار دشوار میشود در نتیجه این صرافی ها از امنیت بسیار بالا برخوردار هستند. حتی key private کاربران به دست خودشان سپرده می شود و در نتیجه هکرها حتی با هک کردن کل سیستم صرافی هم به اطلاعات حساب های کاربران دسترسی نخواهند داشت، بنابراین امنیت فوق العاده بالایی دارند.
کارمزد:
کارمزد از جمله موارد حائز اهمیت بوده و همیشه از یک پارامتر با اولویت در انتخاب صرافی به حساب می آید. کارمزد صرافی های غیر متمرکز بر اساس ارزش معامله در حال انجام نبوده و مقدار بسیار ناچیزی هست که باعث به صرفه بودن استفاده از صرافی های غیر متمرکز میشود.
عرضه اولیه:
همچنان که بسیار ی از IEOها یا پروژه های عرضه اولیه در ارزهای دیجیتال، ابتدا در این صرافی ها انجام می گیرد و این صرافی ها می تواند یک راه خیلی آسان برای خرید انها باشد.
کنترل و محدودیت:
یکی از مواردی که برای بسیاری از افراد همواره مهم هست داشتن کنترل کامل روی دارایی هاست که صرافی های غیر متمرکز این کنترل رو به صورت تمام وکمال ایجاد میکنند.در صرافی های غیر متمرکز شما محدودیتی جهت خرید نوع ارز مورد نظر ندارد. برای مثال خیلی از ارزهای دیجیتال ممکن است هنوز در صرافی های متمرکزی مثل بایننس لیست نشده باشند اما می توانید آنها را از طر یق صرافی هایی مثل یونی سواپ یا پنکیک سواپ خریدار ی کنید. توکن هایی مثل FegToken, Sanshu, Inu Kishu, SafeMoon و. یکی از راه های بسیار راحت برای خرید این نوع تو کن ها این است که والت خود، مثال تراست ولت را به پنیک سواپ وصل کنید و این ارزها را با bnb مبادله کنید.
نتیجه گیری:
به طور خلاصه اگرچه صرافی های متمرکز به نفع سرمایه گذاران و سیستم حاکم است اما صرافی های غیر متمرکز دلیل اصلی ایجاد ارز های دیجیتال میباشد و هدف واقعی ارز های دیجیتال فقط از طریق صرافی های غیر متمرکز محقق میشود.
این به خود شخص بستگی دارد که صرافی مناسب را برای خود انتخاب کند. صرافی های متمرکز سهولت دسترسی و قابلیت اطمینان را فراهم می کند در حالی که صرافی های غیر متمرکز به افزایش حریم خصوصی کمک می کند. هر دو مزایا و نگرانی های خاص خود را دارند ، در حال حاضر ، آنها خدمت به بازارهای رمزنگاری را به چارچوب گسترده رساندند.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟ بررسی و معرفی بهترینها
یک صرافی غیرمتمرکز (Decentralized exchange) زمینه ای جهت صورت دادن معاملات دارایی بدون نیاز به شخص ثالث میباشد. در یک صرافی غیرمتمرکز هیچ فردی به دارایی های افراد دسترسی یا نظارت نخواهد داشت و تراکنش ها بدون نظارت افراد یا سازمان ها صورت میگیرد.
صرافیها نقش بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا میکنند و بهعنوان مترادفی برای همین بازارها شناخته میشوند. اما مشهورترین صرافیهایی که ما میشناسیم، برخلاف ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، بهشدت متمرکز هستند. سیستمهای معاملاتی متمرکز میتوانند به داراییهای کاربران دسترسی کامل داشته باشند، در روند معاملات دخالت کرده و حساب هر کاربری را که بخواهند مسدود کنند. تنها راهحل ممکن برای این مسائل صرافیهای غیرمتمرکز هستند. طی چند ماه گذشته، توسعه و ایجاد صرافیهای غیرمتمرکز رونق گرفته است و شاهد ظهور تعداد زیادی از آنها هستیم. در این مقاله در آغاز مفهوم صرافی غیرمتمرکز و جنبههای مختلف آن بررسی میکنیم و سپس با ۸ صرافی غیرمتمرکز برتر آشنا خواهید شد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا DEX، بستری جهت انجام معاملات بهصورت غیرمتمرکز است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند برای حذف واسطهها استفاده میکند. با یک صرافی غیرمتمرکز کاربران میتوانند بدون نیاز به واریز ارزهای دیجیتال به کیف پول صرافیها، از داخل کیف پول خودشان معاملات را انجام دهند.
وقتی صحبت از خریدوفروش و تبادل ارزهای دیجیتال به میان میآید، ذهنها بهسمت صرافیهایی نظیر بایننس و کوین بیس میرود و این موضوع بیعلت نیست. سهولت استفاده از آنها و محبوبیتشان باعث شده است تا کمتر کسی نیاز به صرافیهای دیگر را حس کند. اما ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال با نحوه کار این صرافیها در تضاد است.
هک و سرقت و همچنین امکان بلوکهشدن داراییها اصلیترین خطراتی هستند که داراییهای معاملهگران در یک صرافی متمرکز را تهدید میکنند. اما در یک صرافی غیرمتمرکز معتبر که کدنویسی بینقصی داشته باشد، این خطرات دیگر وجود ندارند. در این صرافیها، داراییها مستقیم از کیف پول معاملهگر برداشت میشود و هیچ شخص ثالثی مدیریت ارزها را برعهده نخواهد داشت.
برای فعالیت در صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به واردکردن اطلاعات شخصی و حساس نیست و تنها با اتصال یک کیف پول میتوانید از خدمات یک DEX استفاده کنید.
البته بهدلیل مشکلات فنی که گاهی اوقات برای صرافیهای غیرمتمرکز پیش میآید، پشتیبانی نکردن از همه ارزهای دیجیتال و همچنین مسئله مقیاسپذیری بلاک چینها (کندی تراکنشها)، هنوز بیش از ۹۰٪ حجم معاملات ارزهای دیجیتال روی صرافیهای متمرکز انجام میشود و معاملهگران آنطور که باید فعلاً به صرافیهای غیرمتمرکز اعتماد ندارند. بااینحال، در سال ۲۰۲۰ شاهد رشد چشمگیر در حجم معاملات این صرافیها بودیم و امیدواری زیادی برای آینده این صرافیها وجود دارد.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاک چینهای آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته میشوند. اتریوم درحالحاضر بزرگترین میزبان صرافیهای غیرمتمرکز است.
برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرمافزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا میکند. این قرارداد روی بلاک چین پیادهسازی میشود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.
ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند میشود این است که در قرارداد هوشمند، هیچکس (حتی خود سازنده) نمیتواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطههای متمرکز اعتماد کنیم.
بنابراین، زمانیکه یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابلتوقف نیست و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامهها برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) هم میگویند.
جدای از جزئیات فنی، در یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش فرایند زیر طی میشود:
۱. معاملهگر کیف پول خود را به صرافی متصل میکند.
۲. سفارش خرید/فروش خود را ثبت میکند.
۳. خریدار/فروشندهای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معاملهگر اول ثبت میکند.
۴. داراییها داخل قرارداد هوشمند وارد میشوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز میشود.
در برخی از صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از قرارداد هوشمند استخر نقدینگی ایجاد میشود، بهطوری که مشارکتکنندگان میتوانند داراییهای خود را به صرافی اختصاص دهند تا صرافی بتواند با آن داراییها به نیازهای معاملهگران پاسخ دهد. در این روش مشارکتکنندگان هم به سود خوبی میرسند.
نوعی دیگر از مبادلات غیرمتمرکز که به آنها اتمیک سواپ (Atomic Swap) گفته میشود، روی انجام معاملات بین زنجیرهای (مثلاً بیت کوین به اتریوم) تمرکز دارند که در صرافیهای غیرمتمرکز معمولی امکانپذیر نیست. صرافی غیرمتمرکزی که درون کیف پول Atomic Wallet وجود دارد، به روش اتمیک سواپ کار میکند.
معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز
در ابتدا باید گفت که این صرافیها از خدمات امانتداری استفاده نمیکنند و مالکیت داراییها بر عهده کاربر است. از همین رو هرگونه اشتباه در معاملات و انتقال ارزها، جبرانناپذیر و غیرقابل بازگشت است.
از جمله دیگر معایبی که میتوان برای صرافیهای غیرمتمرکز نام برد، حجم پایین معاملات آنها نسبت به صرافیهای متمرکز است. پایینبودن حجم معاملات در مقایسه با صرافیهایی مانند بایننس و گاهی اوقات افزایش هزینه تمامشده، باعث شده است تا سرمایهگذاران کمتری با این صرافیها کار کنند.
صرافیهای غیرمتمرکز کاملاً متنباز و شفاف هستند، اما در مورد صرافیهای جدید گاهی اوقات ممکن است کدهای صرافی دچار مشکل فنی یا امنیتی باشد. همچنین، اگرچه صرافیهای غیرمتمرکز نباید به داراییها دسترسی داشته باشند، ممکن است در کد برخی از آنها راهی برای مسدودسازی ارزهای دیجیتال تعبیه شده باشد تا در صورت وجود موارد مشکوک به تخلف، بتوان جلوی برداشت پول را گرفت.
یکی از اساسیترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز مسئله مقیاسپذیری (سرعت و کارمزد تراکنشهای) بلاک چین است. در بیشتر این صرافیها کاربر مجبور است برای هر معامله روی شبکهای مانند اتریوم تراکنش بزند که این خود مستلزم پرداخت کارمزد است. بنابراین، اگر شبکه شلوغ باشد حس خوبی از کار با صرافی غیرمتمرکز تجربه نخواهید کرد.
یکی دیگر معایب صرافی های غیرمتمرکز از مشکلات اساسی صرافیهای غیرمتمرکز درحالحاضر این است که از همه ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمیکنند. مثلاً در مقطع فعلی بیشتر صرافیهای غیرمتمرکزی روی اتریوم فعال هستند و فقط از تبدیل اتریوم و توکنهای مبتنی بر اتریوم (ERC-20) پشتیبانی میکنند. در این صرافیها بهعنوان مثال نمیتوانید ارزی مانند تزوس را معامله کنید. البته برخی از صرافیهای غیرمتمرکز در تلاش هستند تا با پشتیبانی از چندین بلاک چین این مشکل را برطرف کنند.
امکانات معاملاتی کم از دیگر معایب صرافیهای غیرمتمرکز است. بهعلاوه، روند تطبیق معاملات هم نسبت به نمونههای متمرکز کندتر است و همین مسئله میتواند تجربه کاربری نهچندان مناسبی را برای کاربر به همراه داشته باشد.
معرفی صرافی غیرمتمرکز
در ادامه ۸ مورد از بهترین صرافیهای غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۰ را معرفی میکنیم:
تمام مسئولیت استفاده از صرافیهای معرفیشده برعهده خود کاربر است.
کایبرسواپ
کایبرسواپ (Kyberswap) را میتوان یکی از بهترین صرافیهای نسل جدید در پلتفرمهای معاملات ارزهای دیجیتال دانست که بهصورت غیرمتمرکز و همتابههمتا فعالیت میکند. این صرافی بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و از جمله پلتفرمهایی است که بر روی شبکه آزمایشی (تستنت) راپستن (Ropsten) نیز فعال بوده است.
در این صرافی از قراردادهای هوشمند بهمنظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده میشود. نکته مثبت دیگری که در ارتباط با این صرافی غیرمتمرکز وجود دارد، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان میدهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را ارزانتر در اختیار کاربران قرار دهد.
این پروژه در کشور سنگاپور توسعه یافته است و دارای یک ارز دیجیتال مخصوص با نام «KNC» است. صرافی کایبرسواپ در نسخههای مخصوص وب و نسخه موبایل در اختیار کاربران قرار دارد.
یونیسواپ
یونیسواپ (Uniswap)، برپایه بلاک چین اتریوم ساخته شده است و فقط با چند گام ساده میتوانید با قراردادهای هوشمند، اتریوم و توکنهای ERC-20 خود را مبادله کنید.
مبلغ کارمزد در این صرافی ۰.۳ درصد است که بهشکل اتریوم و توکن ERC-20 پرداخت خواهد شد.
واناینچ (1inch.Exchange)
واناینچ را میتوان سرویسی متشکل از چندین صرافی غیرمتمرکز در نظر گرفت. در واقع واناینچ چندین صرافی غیرمتمرکز در قالب یک پلتفرم است. امکان ثبت سفارشات محدود (Limit Order) در این صرافی وجود دارد و تنوع توکنهای موجود نیز قابلقبول است. زمانی که یک سفارش در پلتفرم ثبت میکنید، سفارش شما در دفتر سفارشات چندین صرافی غیرمتمرکز قرار میگیرد.
ازآنجاکه واناینچ یک پلتفرم با چندین صرافی مختلف است، کارمزد معاملات بر اساس معیار صرافیهای موردنظر محاسبه میشود.
بیسکیو
بیسکیو (Bisq) یکی از صرافیهای غیرمتمرکز بیت کوین است که امکان معاملات این ارز دیجیتال را با ارزهای رایج (فیات) مهیا میکند. برای استفاده از این صرافی نیازی به احراز هویت و ارائه اطلاعات شخصی نیست. وجود یک نرمافزار متنباز برای رایانههای شخصی نیز یکی دیگر از مزیتهای بیسکیو است.
استفاده از تور (Tor)، پردازش در رایانه کاربر و کیف پولهای شخصی، باعث شده تا هیچ نقطه متمرکزی در عملیات مرتبط با این صرافی وجود نداشته باشد. نکته منفی این صرافی سرعت پایینِ آن است که بهواسطه اجرای سیاستهای امنیتی و حفظ حریم شخصی ایجاد شده است.
طبق گزارشها، حجم معاملات بیسکو برای ارز دیجیتال مونرو، ۱۱۹,۰۰۰ دلار در روز است. ۱۵,۰۰۰ دلار بیت کوین و کمتر از ۵,۰۰۰ اتر نیز در این صرافی بهصورت روزانه معامله میشود.
علیرغم حجم معاملات بسیار کم و سرعت پایین، میتوان گفت که بیسکیو یکی از غیرمتمرکزترین صرافیهای در دنیاست.
بنکور
صرافی بنکور (Bancor) از یک مدل منحصربهفرد در سازوکار خود استفاده میکند. در این صرافی، کاربران میتوانند توکنهای ERC-20 خود را در با توکنهای اسمارت (Smart)، توکن اصلی شبکه بنکور، معامله کنند.
در طرف دیگر، دارندگان این توکنها نیز میتوانند اسمارتهای خود را با دیگر توکنهای مبتنی بر ERC-20 معامله کنند. از طریق قراردادهای هوشمند امکان تبادل هر گونه توکن ERC-20 در پلتفرم وجود دارد.
هدف اصلی بنکور، افزایش نقدینگیِ توکنهایی است که ارزش بازارشان چندان بزرگ نیست. شایان ذکر است که کارمزد بنکور بهصورت کارمزد در شبکه اتریوم (GAS) محاسبه میشود.
بالانسر (Balancer)
بالانسر خود را یک پلتفرم مدیریت سبد سرمایهگذاریِ غیرامانتداری و ارائهدهنده نقدینگی معرفی میکند. با اتصال کیف پول خود به این صرافی میتوانید اتریوم و طیف گستردهای از توکنهای مبتنی بر اتریوم را معامله کنید.
اواخر ماه مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹)، شبکه اصلی بالانسر راهاندازی شد و حجم معاملات روزانه این صرافی در حال حاضر بیش از ۲۱ میلیون دلار عنوان شده است.
آیدیاکس
صرافی (IDEX) که با نام «صرافی داراییهای غیرمتمرکز اتریوم» شناخته میشود، از جمله جدیدترین صرافیهای غیرمتمرکز است که بعد از آغاز به کارش، توجهات بسیاری را بهسمت خود جلب کرد.
این صرافی شباهتهای بسیاری با صرافی اتردلتا (EtherDelta) دارد و در واقع نوعی پلتفرم همتابههمتا برای تبادل توکنهای ERC20 است. همچنین در این صرافی امکان سپردهگذاری ارزها نیز وجود دارد، قابلیتی که در کمتر صرافی غیرمتمرکزی نظیرش را دیدهایم.
امکانات و ساختار آیدیاکس شباهتهای بسیاری به صرافیهای عادی دارد.
صرافی غیرمتمرکز بایننس Binance
بایننس صرافی غیرمتمرکز خود را فوریه سال ۲۰۱۹ (دی ۹۷) راهاندازی کرد. کارمزدهای پایین این صرافی را میتوان نقطه تمایز میان آن و دیگر رقبا دانست. رابط کاربری مناسب و امنیت بالا از دیگر ویژگیهای این صرافی غیرمتمرکز است.
به یاد داشته باشید که بایننس بهصورت رسمی اعلام کرده است که کاربران کشورهای تحریمشده از جمله ایران، نمیتوانند به خدمات این صرافی دسترسی داشته باشند. بااینحال برخی از کاربران ایرانی گزارش کردهاند که با استفاده از تغییر آیپی خود موفق به انجام معاملات در این صرافی شدهاند. کاربران آمریکایی هم امکان انجام معاملات در این صرافی را ندارند.
صرافی غیرمتمرکز بایننس برای معاملاتی که در این پلتفرم انجام میشود کارمزد ناچیز ۰.۱ درصدی دریافت میکند. اگر این کارمزد با استفاده از ارز دیجیتال بایننس کوین پرداخت شود، این عدد ۰.۰۴ درصد است.
صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا همون Decentralized exchange که به اختصار با نام DEX شناخته میشن انقلابی در زمینه مبادلات مالی شدن.
صرافی هایی که نسبتا جدی گرفته نمی شدند اما در سال ۲۰۲۱ با رشد چشمگیری همراه شدند. اما اینکه صرافی غیرمتمرکز DEX ها اصلا چی هستند؟ چطوری کار می کنند؟ DEX هاچه تفاوتی با CEX ها یعنی صرافی های متمرکز دارند و کلی موضوع جذاب دیگه در رابطه با صرافی های غیرمتمرکز DEX ها چیزیه که باهم بررسیش می کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
صرافی متمرکز CEX چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم صرافی غیرمتمرکز رو بررسی کنیم باید بدونیم صرافی متمرکز چیه اصلا!؟
صرافی متمرکز یعنی مکانی که یک رابط سوم و یا یک شخص سومی در معاملات شما نقش داره و از از پایه با ماهیت رمزارزها که غیرمتمرکز هستند در تضاده. این شخص سوم که صرافی باشه می تونه در معاملات شما تداخل ایجاد کنه، می تونه حساب شمارو مسدود کنه، می تونه برای شما قوانین اذیت کننده بزاره و خلاصه می تونه کلی دست و پا گیر باشه.
مثال صرافی های متمرکز صرافی بایننس است و یا کوین بیس حتما براتون پیش اومده که در زمان هیجانات بالا و نوسانات شدید بخواهید در صرافی بایننس معامله فیوچرزی انجام بدید و صرافی قطع بشه و پشتیبانی نکنه و یا بدتر از اون معامله باز داشته باشید و حدضرر هم نزاشته باشید و بخواهید معامله خودتونو ببندید اما صرافی قطع میشه.
چرا جای دور میریم؟ همین مدت قبل صرافی بایننس اعلام کرد برای فعالیت در این صرافی نیاز به احراز هویت است. البته هنوز تایید کامل نشده ولی حساب تعداد زیادی از هموطنامون مسدود شده. و یا حمله و هک به صرافی های متمرکز چیزیه که اجتناب ناپذیره.
وقتی شخص سومی مثل یک صرافی متمرکز میان شما و معاملاتتون قرار داشته باشه این اتفاقات چیزیه که به عنوان ریسک معامله باید قبول کنید.
البته نکات مثبت و خوب هم وجود داره، صرافی های متمرکز سرعت معاملات بالاتری به نسبت DEX ها دارند چون از حجم معاملات بالاتری برخوردارند. رابط کاربری بهتری دارند و کار باهاشون ساده تره.
صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
در DEX ها هیچ شخص واسطی وجود نداره و هیچ مرکزیتی نیست که بخواد معاملات شمارو دستکاری کنه، قطع بشه، مسدودتون کنه و یا هک بشه، البته هک چیزیه که همیشه جامعه دیجیتال رو تهدید می کنه اما در صرافی های غیرمتمرکز که کد نویسی خوبی داشته باشند این امر ممکن نیست.
خب سوال پیش میاد نمیشه یک صرافی غیرمتمرکز باشه که یعنی هیج مرکزیتی نداشته باشه؟ پس کی معاملات رو تایید می کنه؟ کی معاملاتو ایجاد می کنه اصلا؟ اتفاق نقل و انتقال چطوری انججام میشه پس؟
سلام بدید به قرارداد هوشمند.
چیزی که در صرافی های غیرمتمرکز قدرت رو در دست داره و نمیزاه چیزی خلاف قواعد اتفاق بیفته قرارداد هوشمنده.
به طور خلاصه قراردادهای هوشمند به این شکل اند که نوشته میشن که “اگر این اتفاق افتاد این دستورات رو اجرا کن”
مغز اصلی و همه کاره صرافی های غیرمتمرکز DEX ها قرارداد هوشمنده، کدهای دستوری که نوشته میشه و هیچکس قادر به تغییر اون نیست و اعتماد به انجام رسیدن حتمی رو به همه میده. این یعنی تمرکز و چهارچوب در عین غیرمتمرکز بودن.
یک صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می کند؟
صرابی های غیرممتمرکز در بستر ارزهایی ساخته میشن که قابلیت اجرای قرارداد هوشمند را داشته باشند نظیر اتریوم که حداقل بستر ٪۷۸ قراردادهای هوشمند است.
همانطور که گفتیم مغز اصلی صرافی های غیرمتمرکز قرارداد هوشمند آن است، قراردادی که حتی سازنده اون هم قادر به تغییرش نیست و طبق کد دستوری زمانی که اون اگر اتفاق بیفته اون دستورا باید اجرا بشن.
یک تراکنش در صرافی غیرمتمرکز به این شکل عمل می کنه:
- معامله گر کیف پول خودشو به صرافی متصل می کنه.
- سفارش خرید/فروش خودتونو ثبت می کنید.
- خریدار یا فروشنده دیگری سفارش مطابق شخص اول ثبت می کند.
- دارایی های هر دو شخص وارد قرارداد هوشمند می شوند. مبادله انجام شده و مبالغ به کیف پول افراد واریز میشه.
مثال می زنیم:
من قصد دارم اندازه ۱۰ دلار CAKE بخرم، سفارش خرید خودمو رو قیمت ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنم!
فروشنده ارز CAKE هم سفارششو رو ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنه. دلار من و CAKE شخص دوم وارد قرارداد هوشمند میشه. اینجای داستان اون کد دستوری اگر که گفتیم اجرا میشه “اگر دو شخصی سفارشی در یک قیمت قراردادند…” سپس – دستور ” پول A به B و پول B به A ارسال بشه. این روش کار یک قرارداد هوشمند به زون ساده بود در اصل که اتفاقات بیشتری اون تو میفته.
ویژگی جذاب دیگه صرافی های غیرمترکز DEX چیست؟
برخی از صرافی های غیرمتمرکز یک امکان جذاب برای کاربران قرار داده!این اتفاق جذاب چیه؟ اینکه صرافی ها این امکانو میدن که کاربرا وجوه خودشونو در استخر نقدینگی قرار بدن و سود دریافت کنند به این شکل دیگه لازم نیست تا سفارشی در قیمتی ثبت شد صبر کنیم تا شخص دیگه ای اون سفارشو بزاره تا خرید و فروش صورت بگیره، صرافی به طور مستقیم از دارایی استخر استفاده می کنه و به کسی که وجوه خودشو داخل استخر استیک کرده و به صرافی کمک کرده پاداش می دهد.
آموزش ثبت نام و کار با صرافی غیرمتمرکز
خوشحال میشید اگه بگم که صرافی غیرمتمرکز هیچ نیازی به ثبت نام نداره و مثل صرافی متمرکز نیست که ازتون ایمیل بخواد رمز عبور بخواد کد 2FA بخواد و این قبیل چیزها. تنها و تنها یک کیف پول که قابلیت اتصال به صرافی های غیرمتمرکز را داشته باشه کافیه.
چه کیف پول هایی برای اتصال به صرافی های غیرمتمرکز نیاز است؟
از قبیل این کیف پول ها می تونیم به کیف پول های زیر اشاره کنیم:
- تراست والت Trust wallet
- متامسک Metmask
- بایننس چین Binance chain wallet
- مس والت Math Wallet
- توکن پوکت Token pocket
- والت کانکت Wallet Connect
- سیف پال Safepal Wallet
با کمک این کیف پول ها می تونید به صرافی های غیرمتمرکز متصل بشید. تنها کاری که لازمه انجام بدید اینکه دارایی که قصد دارید بفروشیدیش وارد کیف پولتون کنید و بعد از اتصال به صرافی اونجا خرید و فروشتونو انجام بدید.
به طور مثال در اینجا نحوه اتصال کیف پول تراست والت رو به پنکیک سواپ باهم بررسی می کنیم
بخش اول:
ابتدا وارد کیف پول تراست والت خودتون بشید و مطمئن باشید از آخرین نسخه اون دارید استفاده می کنید! یک بخش Dapps داخل منوی پایین می بینید ( این بخش برای سیستم عامل های IOS به صورت خودکار باز نیست و باید دستی باز بشه آموزشش تو ” این ” مقاله هست.) روی اون کلیک کنید و از منویی که برای شما میاد گزینه پنکیک سواپ رو انتخاب کنید، همونطور که می بینید از این طریق می تونید به صرافی های دیگه نظیر یونی سوآپ هم متصل بشید.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
اگرچه صرافیهای متمرکز (CEX) درحال حاضر بر فعالیت معاملات ارزهای رمزپایه تسلط دارند، اما باید بدانید که روزبهروز بر محبوبیت صرافی غیرمتمرکز (DEX) افزوده میشود! در سالهای اخیر، ما شاهد توسعه سیستمعاملهای نوآورانه برای مبادلات رمزارزها هستیم که به عنوان راهحلی مناسب برای رفع مشکلات مربوط به سیستمهای متمرکز طراحی شدهاند. با ما همراه باشید تا در این مطلب علاوهبر تفسیر و توضیح کامل صرافیهای غیرمتمرکز، برخی از معروفترین آنها را نیز معرفی کنیم. البته می توانید مطلب بررسی بهترین های صرافی ارز دیجیتال در جهان را مطالعه نمایید.
صرافی غیرمتمرکز به چه معناست؟
صرافی غیرمتمرکز یا decentralized exchange که به اختصار به آن DEX هم میگویند، بستری مستقل برای مبادله ارزهای دیجیتال بهصورت غیرمتمرکز است، به طوری که کاربران میتوانند با استفاده از آن بدون نیاز به واسطه، به داد و ستد ارزهای دیجیتال بپردازند.
این نوع از صرافیها یک سرویس آنلاین همتابههمتا (Peer To Peer) درنظر گرفته میشوند که تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند بهکار رفته در آنها، امکان انجام معاملات مستقیم بین کاربران را فراهم کرده است. در واقع، صرافیهای غیرمتمرکز بهوجود آمدهاند تا دست هرگونه واسطه از تراکنشهای ارز دیجیتال کوتاه شود.
علاوهبر آن، این بسترها تحت نظارت هیچ شخص، ارگان یا دولت خاصی نیستند. درنتیجه، هیچکس نمیتواند به اطلاعات مربوط به تراکنشها و دارایی افراد دسترسی داشته باشد و کنترل تمام مراحل معاملات در دستان طرفین معاملات قرار میگیرد.
نحوه عملکرد صرافیهای غیرمتمرکز چگونه است؟
یکی از مهمترین اجزای صرافیهای غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند هستند که درک مفهوم آنها به درک بهتر عملکرد این صرافیها کمک میکند. قرارداد هوشمند، نرمافزاری است که بر روی بلاکچین پیادهسازی میشود و طبق شرایط، به اجرای یک یا چند دستور خاص میپردازد. نکته مهم درمورد آنها این است که به طور قطعی اجرا میشوند و به هیچ وجه نمیتوان جلوی اجرای آنها را گرفت.
بنابراین، این نرمافزارها فرصتی فراهم کردهاند تا برنامهها و پروژههایی ساخته شود که همواره به کار خود ادامه میدهند و به هیچگونه واسطهای نیاز ندارند، به این پروژهها، برنامههای غیرمتمرکز یا (Dapps) میگویند؛ مانند صرافیهای غیرمتمرکز.
در این بسترها، ابتدا کاربران سفارش خود را در داخل صرافی ثبت میکنند، سپس این سفارشها به قراردادهای هوشمند ارسال میشوند. پس از این که تمامی نکات توسط قراردادهای هوشمند بررسی شد، معامله به راحتی انجام میگیرد.
به عنوان مثال، هنگامی که شخصی به شخص دیگری بیت کوین ارسال میکند، لازم نیست که این معامله توسط یک مرجع تایید شود، در عوض، هر کاربر میتواند به سیستم بیت کوین وصل شده و به روند تایید تراکنشها کمک کند. این موضوع باعث میشود تا قدرت به صورت منصفانه در این بسترها توزیع شود و شرکتهای قدرتمند نتوانند از کاربران سوءاستفاده کنند.
تفاوت صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز در چیست؟
زیرساخت DEXها کاملا متفاوت با صرافیهای متمرکز طراحی شده است، درواقع در این بسترها کاربران میتوانند بدون احراز هویت و ثبتنام، تنها از طریق اتصال کیف پول دیجیتال خود به صرافی، معاملات ارز دیجیتال خود را انجام دهند. در حالی که در سیستمهای متمرکز، ثبتنام و ایجاد حساب کاربری الزامی است.
تمام بانکهایی که در جهان وجود دارند، بر پایه سیستم متمرکز بنا شدهاند. این به آن معناست که آنها بر روی تمام فعالیتهای مالی شما نظارت دارند. آنها میدانند که شما چقدر حقوق میگیرید، کجا پول خود را خرج میکنید، پول خود را برای چه کسی انتقال میدهید و هر فعالیت دیگری که به حساب بانکی شما مربوط میشود! علاوهبر آن، اگر کسی بتواند رمزعبور اینترنتی شما را بهدست آورد یا حتی بدتر، سرورهای متمرکز بانک را هک کند، به تمام این اطلاعات دسترسی خواهد داشت.
اما یک سیستم غیرمتمرکز به رفع تمام این مشکلات کمک میکند، زیرا برای انجام معاملات نیازی نیست که به شخص ثالثی اعتماد کنید. به همین دلیل است که به این سیستم، همتابههمتا میگویند. همچنین، از آنجایی که هیچ احتیاجی برای دخالت شخص سوم وجود ندارد، هزینه تراکنشها به طور قابل توجهی کمتر و در برخی موارد عملا رایگان است.
اگر از صرافیهای غیرمتمرکز به جای صرافیهای متمرکز استفاده کنید، میتوانید مطمئن باشید که امنیت داراییهای شما تضمین شده است. در سیستمهای غیرمتمرکز، این فقط خود شما هستید که به کلیدهای خصوصی داراییهایتان دسترسی دارید، علاوه بر آن در این پلتفرمها داراییهای کاربران در کیف پول صرافی ذخیره نمیشود و اختیار آن به طور کامل در دست خود کاربر است.
مزایای صرافی غیرمتمرکز
تمام ویژگیهای متفاوتی که در طراحی صرافیهای غیرمتمرکز به کار رفته، میتواند جزو مزایای این بسترها باشد. اگر به طور دقیقتر بخواهیم در این مورد صحبت کنیم، مزایای صرافیهای غیرمتمرکز شامل موارد زیر میشوند:
1. امنیت
بدون شک برخی از ناامنیهای به وجود آمده در صرافیهای متمرکزی مانند Coincheck که در آن 530 میلیون دلار دزدیده شده، اعتماد کاربران را نسبت به این سیستمها سلب کرده و این صنعت را رو به نابودی میکشاند. این صرافیها با نگهداری داراییهای کاربران در پلتفرم خود، نقدینگی خود را حفظ میکنند که این موضوع باعث بهوجود آمدن سرقتهای گسترده شده است.
DEXها کمتر درمعرض این نوع خطرات قرار دارند، زیرا کاربران میتوانند آزادانه از طریق کیف پولهای سرد یا گرم بدون نیاز به استفاده از کلیدهای خصوصی یا رمزهای بازیابی، در این پلتفرمها معامله کنند. در این بسترها اساسا کاربران مسئول حفظ امنیت حسابهای خود هستند. علاوه بر این، سرقت وجوه شخصی از کاربران برای هکرها سودآور نخواهد بود، زیرا حجم پول کمتری در این بسترها وجود دارد.
2. حفظ حریم شخصی
در صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به استفاده از پروتکلهای شناخت مشتری (KYC) نیست و کاربران مجبور نیستند که برای انجام معاملات، اطلاعات شخصی خود را در اختیار صرافی قرار دهند. این موضوع برای کاربران اهمیت بسیاری دارد.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که با حفظ حریم خصوصی کاربران و عدم ارائه اطلاعات شخصی به سیستم، اگر به احتمال هرچقدر کم، یک معایب صرافی های غیرمتمرکز صرافی غیرمتمرکز مورد سرقت یا هک قرار بگیرد، اطلاعات شخصی کاربران در معرض خطر قرار نمیگیرد.
3. حق مالکیت داراییها و نبود واسطه
در غیاب واسطهها، DEXها یک چارچوب مستقل به خود میگیرند. این به آن معناست که شما حق حضانت رمزنگاری خود را حفظ کرده و مسئولیت مدیریت کیف پول و کلیدهای شخصی خود را بر عهده دارید. در واقع، در صرافیهای غیرمتمرکز کاربران، حضانت کامل وجوه خود را در اختیار دارند و میتوانند به دلخواه خود از آنها استفاده کنند.
4. کارمزد اندک
یکی از مهمترین مزایای صرافیهای غیرمتمرکز که به دنباله حذف واسطهها ایجاد شده، انجام معاملات به صورت رایگان یا با کارمزد پایین است.
5. عدم احتمال جعل اسناد
از آنجایی که صرافیهای غیرمتمرکز ساختار مرکزی ندارند و تمام معاملات انجام شده در آنها به صورت عبارات رمزنگاری شده برای تمام کاربران نمایش داده میشود، احتمال جعل اسناد در این بسترها تا حد زیادی کاهش مییابد.
6. خودگردانی و استقلال
یک صرافی غیرمتمرکز، تحت نظارت هیچ دولت، شرکت یا فرد واحدی قرار ندارد. این ویژگی باعث میشود که این بسترها از دخالت مقامات دولتی یا بینالمللی در امان باشند. درنتیجه، هیچ قدرت برتری نمیتواند عملکرد سیستمهای غیرمتمرکز را محدود یا کنترل کند.
معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز
1. سرعت معاملات
پردازش سفارشات در DEXها میتواند کند باشد. دلیل آن، این است که معاملات باید قبل از پردازش، در شبکه توزیع شده و توسط ماینرها تایید شوند. به همین دلیل است که معاملات در این بسترها بیشتر دچار لغزش قیمت میشوند، چرا که در صورت کمتر بودن ارزش معامله، زمان بیشتری برای اخذ تایید صرف خواهد شد.
2. مسائل نقدینگی
DEXها اغلب در راستای تهیه نقدینگی مشکل دارند، زیرا برخلاف صرافیهای متمرکز، نقدینگی آنها بیشتر به تعداد کاربران فعال در پلتفرم بستگی دارد. آنها همچنین به هیچ دارایی دسترسی ندارند که بتوانند برای تسهیل معاملات از آن استفاده کنند. نقدینگی پایین، کاربران را با مشکلات جدی مواجه میکند. قیمتهای DEX به شدت با قیمتهای صرافیهای متمرکز متفاوت است و انجام مبادلات با حجم بالا در این بسترها ریسک زیادی دارد.
خوشبختانه، فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) از طریق استخرهای نقدینگی که DEXها میتوانند از آن استفاده کنند، به عنوان راهحلی برای این موضوع مطرح شده است.
- عملکرد محدود، رابط کاربری نامناسب
برخلاف صرافیهای متمرکز که دارای رابط کاربری بصری هستند، در بسترهای غیرمتمرکز رابط کاربری معمولا کاربرپسند نیست. علاوهبر آن، این بسترها از ارزهای دیجیتال زیادی پشتیبانی نمیکنند. برای مثال، در آنها از ارز فیات پشتیبانی نمیشود، درنتیجه این سیستمها فقط ویژگیهای اصلی تجارت غیرمتمرکز را ارائه میدهند.
علاوهبر انتخابهای محدود، بسیاری از گزینههای دیگر مانند حد ضرر یا وام برای اکثر صرافیهای غیرمتمرکز در دسترس نیست.
4. عدم وجود سرویس پشتیبانی
اگرچه پیشتر در این مقاله گفتیم كه DEXها امنیت بهتری ایجاد میكنند، اما مشكل متفاوتتری وجود دارد: هیچ صرافی غیرمتمرکزی وجود ندارد که حساب کاربری افراد را ضمانت کند!
این به آن معناست که اگر شما پول خود را گم کنید، در بسیاری از موارد کاری نمیتوانید انجام دهید. از آنجا که DEXها برای معاملات کارمزد نمیگیرند، پس سرمایهای ندارند که بتوانند داراییهای دزدیده شده از کاربران را جبران کنند. همچنین، این بسترها توسط هیچ شخصی مدیریت نمیشوند و درصورت بروز مشکل، کسی نمیتواند پاسخگوی شما باشد. بنابراین، امنیت DEXها کاملا بر عهده خود کاربران است و هرکس مسئول تمام اتفاقات مربوط به معاملات خودش است. اما صرافیهای متمرکز معمولا فرصتهایی را برای بازپسگیری ضررها درچنین شرایطی فراهم میکنند.
5. عدم امکان بازیابی
در سیستمهای غیرمتمرکز به طور کلی امکان لغو یا بازپسگیری معامله طی هیچ شرـایطی حتی نقص در رمزعبور یا از دست دادن کلید خصوصی، وجود ندارد. درنتیجه، کاربرانی که در عملیاتهای خود دچار اشتباه شده باشند یا کنترل بر روی رمزعبور خود را از دست داده باشند، به هیچ وجه نمیتوانند دسترسی خود را بازیابی کنند.
برخی از بهترین صرافی های غیرمتمرکز کدامند؟
صرافی غیرمتمرکز Uniswap
صرافی یونی سواپ (Uniswap) بر پایه بلاکچین اتریوم راهاندازی شده و توکنهای ERC-20 در آن مبادله میشوند. مبلغ کارمزد در این بستر نسبتا بالا و به میزان 0.3 درصد است که به شکل اتریوم قابل پرداخت است. درحال حاضر، میتوان این صرافی متن باز غیرمتمرکز را یکی از گزینههای محبوب کاربران معرفی کرد.
این صرافی بعد از شروع کار خود در سال 2020 و جلب توجه بسیاری از کاربران، قربانی برخی از حملات شد و قسمتی از داراییهای کاربران را از دست داد. این موضوع باعث شد که نسخهای جدیدتر از این صرافی ساخته شود که در برابر حملات مقاومت بسیار بالایی دارد و سازگاری آن با فضای دیفای بیشتر است.
صرافی غیرمتمرکز EscoDex
صرافی غیرمتمرکز EscoDex با پشتیبانی از بیش از ۱۰۰ رمزارز مختلف، امکان تایید تراکنشها، سرعت بالا و راحتی کار با محیط پلتفرم، قابلیت تبدیل هر دارایی به دارایی دیگر و امنیت بالا توانسته است که نظرات مثبت زیادی را به خود جلب کند. این صرافی امکانات جانبی زیادی را در اختیار کاربران خود قرار نمیدهد و صرفا یک محیط ساده و سریع برای انجام معاملات است.
صرافی غیرمتمرکز Kyberswap
صرافی Kyberswap بر روی بلاکچین اتریوم اجرا شده و عملکرد آن به صورت همتابههمتا است. این پلتفرم در کشور سنگاپور فعالیت میکند و کاربران میتوانند با مراجعه به نسخه موبایلی و همچنین نسخه وب آن، به خرید و فروش رمزارزها بپردازند.
در این صرافی از قراردادهای هوشمند به منظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده میشود. همچنین، این صرافی یک ارز دیجیتال مخصوص با نماد KNC دارد. نکته مهم درمورد نحوه عملکرد این بستر، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان میدهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را با قیمت ارزانتر در اختیار کاربران قرار دهد.
صرافی غیرمتمرکز OpenSea
این صرافی در سال 2017 تأسیس شد. مبادله اصلی این صرافی، توکنهای Crypto Collectibles و NFT است که احتمالاً در سالهای آینده گسترش پیدا خواهند کرد. وقتی صحبت از ظهور و توسعه مجموعههای Collectibles رمزارز میشود، تعجبآور نیست که بسیاری از بازارهای ثانویه برای مبادله این داراییهای منحصربهفرد به وجود آمده باشند. صرافیOpenSea ، حالتهای مختلف فروش را ارائه میدهد. این انعطافپذیری، برای مالکان در انتخاب نحوه فروش توکنهایشان، اختیار عمل بیشتری را فراهم میکند.
صرافی غیرمتمرکز Waves
این صرافی در سال 2016 تاسیس شد. Waves Dex با در اختیار گذاشتن کنترل وجوه شما در بلاکچین و تسریع روند تبادل با استفاده از سرویس تطبیق متمرکز، بهترین حالت را از هر دو دنیای متمرکز و غیرمتمرکز به شما ارائه میدهد. این سیستم متمرکز بر بلاکچین Waves است و برای استفاده از برخی توکنها باید رمزارز Waves خریداری کنید.
کلام آخر
احتمالا صرافیهای غیرمتمرکز در ظاهر بسیار کارآمد به نظر برسند، اما همانطور که در این مقاله اشاره کردیم، اگر بادقت به آنها نگاه کنید، اشکلات متعددی را هم در عملکردشان مشاهده میکنید. البته این نکته را درنظر داشته باشید که با گذشت زمان، DEXها پیشرفت میکنند و احتمالا در آیندهای نزدیک بسیار فراگیر خواهند شد. حالا شما به ما بگویید که از صرافیهای متمرکز استفاده میکنید یا صرافیهای غیرمتمرکز؟ دلیل انتخاب شما چیست؟ برای ما بنویسید.
دیدگاه شما