بازار ثانویه چیست و چه تفاوتی با بازار اولیه دارد؟
بازار سرمایه یک سیستم مالی است که در آن شرکتها میتوانند با انتشار سهام، اوراق قرضه و غیره سرمایه مورد نیاز برای گسترش فعالیتهای خود را جمعآوری کنند.
بازار اولیه جایی است که در آن اوراق بهادار شرکتها یا دولت برای اولین بار ایجاد و عرضه میشود.
در حالی که بازار ثانویه، بازاری است که در آن اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اولیه منتشر شدهاند، مورد معامله قرار میگیرند.
بنابراین، هر دو بازار اولیه و ثانویه بخشی از بازارهای مالی هستند. در این مقاله از بورسینس قصد داریم شما را با مفاهیم بازار ثانویه و اولیه و ویژگیهای هر یک از آنها آشنا کنیم.
پیش از ورود به بحث، ابتدا باید با موضوع بازار اولیه آشنا شویم. در ادامه با ساختار بازار اولیه، ویژگیهای آن و مزایا و معایب این بازار آشنا خواهیم شد. سپس به سراغ موضوع اصلی این مقاله، یعنی بازار ثانویه، میرویم.
بازار اولیه چیست؟
بازار اولیه (Primary Market) محل فعالیت شرکتهایی است که درک بازار ثانویه بورس سهام خود را برای اولین بار در برای فروش عرضه میکنند.
شرکتهایی به تازگی وارد بورس شده و میخواهند برای تأمین سرمایه مورد نیاز فعالیتهایشان بخشی از سهامشان را به فروش برسانند.
فروش سهام در بازار اولیه از طریق پذیرهنویسی انجام میشود. در واقع، یک بانک یا موسسه مجازی به نمایندگی از شرکت اقدام به پذیرهنویسی اوراق بهادار میکند.
سهام شرکتها و اوراق بهادار دولت برای اولین بار در بازار اولیه عرضه میشوند.
در بازار اولیه فروشنده همان شرکتی است که سهام را برای فروش عرضه کرده است، یعنی خریدار، سهام را مستقیماً از شرکت دارنده سهام یا نماینده مجاز آن خریداری میکند.
سازمانهای فعال در بازار اولیه به ساختار مالی بازار بورس تسلط کافی دارند و میدانند چه مقداری از سهام را به چه قیمتی بفروشند. علاوه بر این، شرکتها با ورود به بازار اولیه مطمئن هستند که بخش مشخصی از سهام آنها با قیمت ثابت به فروش میرسد و از تأمین شدن سرمایه مورد نیازشان مطمئن هستند.
به دلیل نبود واسطه میان خریدار و فروشنده در بازار اولیه، قیمت سهام در این بازار کمتر است. بازار اولیه محل مناسبی برای شرکتهای تازه وارد به بورس که اغلب نمیدانند چگونه باید فعالیت خود را در بازار آغاز کرده و سرمایه لازم خود را تأمین کنند.
بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:
- انتشار اوراق بهادار مستقیماً توسط شرکت صادرکننده صورت میگیرد.
- به رشد سرمایه شرکت کمک میکند.
- به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که پول خود را سرمایهگذاری کنند.
- امکان جذب سرمایه لازم برای اهداف تجاری در بازار اولیه وجود دارد.
- دولت میتواند با فروش اوراق خود در این بازار، سرمایه مورد نیازش را جمعآوری کند.
- بازار اولیه به کنترل نقدینگی زیاد در چرخه اقتصاد کمک میکند.
- امکان فعالیت مستقیم سرمایهگذاران خارجی را فراهم میکند.
با این حال، بازار اولیه بورس معایبی هم دارد که برخی از آنها عبارتاند از:
- پروژههای تحقیقاتی اولیه ممکن است بسیار پرهزینه باشند.
- تحقیقات اولیه یک فرایند وقتگیر و نیازمند بررسیهای جزئی هستند.
در ادامه با معنی و ساختار بازار ثانویه، ویژگیها و دلایل اهمیت آن و نحوه قیمتگذاری سهام در آن آشنا خواهید شد. در پایان برخی از تفاوتهای بازار ثانویه و اولیه را ذکر کردهایم.
بازار ثانویه چیست؟
همانطور که در بالا گفته شد، سهام شرکتها ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار میگیرند (مرحله پذیرهنویسی)، سپس برای انجام معاملههای بعدی و مجدد، به بازار دیگری نیاز است که بازار ثانویه (secondary market) نام دارد.
تصور کنید شما سهمی را در مرحله پذیرهنویسی -بازار اولیه- خریدهاید و حالا میخواهید آن را به سرمایهگذاران دیگر بفروشید؛ برای این کار باید به بازار ثانویه مراجعه کنید و سهمتان را برای فروش عرضه کنید.
معاملهگران میتوانند سهام عرضه شده شرکتها را در بازار ثانویه با یکدیگر معامله کنند.
به عبارت دیگر، بازار ثانویه محلی است که سرمایهگذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده یا نماینده آن از سرمایهگذاران دیگر خریداری میکنند. با توجه به حضور خریداران و فروشندگان بیشتر، حجم معاملات در این بازار بسیار بیشتر از بازار اولیه است و این یکی از تفاوتهای عمده بین این دو بازار است.
سرمایهگذاران در بازار ثانویه میتوانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری کند. بازارهای جهانی مثل بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE)، نزدک (NASDAQ) و بازار بورس تهران نمونههایی از بازارهای ثانویه هستند.
یکی از دلایل اصلی شکلگیری بازارهای ثانویه، قابلیت نقد شوندگی و معاملات همیشگی اوراق و سهام شرکتها است.
بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله میشود، به چهار بازار تقسیم میشود:
- بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکتهای بورسی که در بورس انجام میشود.
- بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکتهای غیر بورسی که در فرابورس انجام میشود.
- بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکتهای بورسی که در فرابورس انجام میشود.
- بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معاملهگر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکههای الکترونیکی و بین سرمایهگذاران نهادی و عادی صورت میگیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینههای مربوط به کارگزاری، عموماً درک بازار ثانویه بورس معاملات عمده و بلوکی خود را در بازار چهارم انجام میدهند.
ویژگیهای بازار ثانویه
بازار سرمایه ویژگیهای جذابی هم برای شرکتها و هم برای سرمایهگذاران دارد.
همانطور که گفته شد، حجم معاملات در این بازار بسیار زیاد و در نتیجه کارمزد انجام معامله در آن کمتر است. یکی از ویژگیهای مفید بازار ثانویه وجود نقدینگی قابل قبول برای سرمایهگذاران است.
هر فروشندهای که نیاز به پول نقد داشته باشد، میتواند اوراق بهادار خود را برای فروش به طیف گستردهای از خریداران حاضر در بازار عرضه کرده و سهام خود را در مدت کوتاهی به فروش برساند. بدیهی است که خرید کردن در این بازار هم به سادگی انجام میشود زیرا معمولاً همیشه گروهی حاضر به فروش سهام خود هستند.
مهمترین مزیت بازار ثانویه حجم بالای معاملات انجام شده در آن است.
همچنین، در این بازار هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید که در رابطه با شرکت منتشر میشود به سرعت در قیمت سهام آن تأثیر میگذارد، در نتیجه نوسانات قیمت سهام فرصت مناسبی برای کسب سود از بازار فراهم میکند.
سازوکار اصلی دخیل در تعیین قیمت سهام در بازار ثانویه، همچون سایر بازارهای مالی، عرضه درک بازار ثانویه بورس و تقاضای موجود از سوی خریداران و فروشندگان است که به کشف قیمت در این بازار کمک میکند.
به ویژه در اقتصادهای تورمزدهای مثل ایران، بازار ثانویه و اوراق بهادار جایگزین مناسبی برای پسانداز به شمار میروند. سرمایهگذاران با خرید سهام میتوانند تا حدودی از سرمایه خود در مقابل کاهش ارزش پول کشور محافظت کنند.
دولت مقررات سختگیرانهای بر بازارهای ثانویه اعمال میکند. چون منبع اصلی شکلگیری سرمایه و نقدینگی برای شرکتها و سرمایهگذاران به حساب میآیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایهگذاران را تضمین میکند.
دلایل اهمیت بازار ثانویه
در این بازار به دلیل حجم بالای نقدینگی، ریسک سرمایهگذاری کم است.
به این معنی که شما به عنوان سرمایهگذار میتوانید سهامتان را در کمترین زمان ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و از آنجا که آن را به قیمت فعلی بازار به فروش میرسانید، احتمال ریسک و ضرر کردن بسیار کمتر خواهد بود. در نتیجه، بازار ثانویه بهترین فرصت خروج برای سرمایهگذارانی است که سهام خود را در مرحله پذیرهنویسی یا عرضه اولیه (IPO) خریدهاند.
یکی دیگر از دلایل اهمیت بازار ثانویه نیاز به وجود بازارهای خصوصی است؛ بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی هم وجود نخواهد داشت.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر روشن میشود که بدانید امکان برگزاری عرضه عمومی برای شرکتهای نوپا و استارتآپی به منظور تأمین منابع مالی وجود ندارد و بازار ثانویه شرایط را برای آنها سادهتر کرده است؛ چنین شرکتهایی میتوانند به لطف این بازار، سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معاملهگران به فروش برسانند. در این حالت، فرآیند خرید و فروش سهام به صورت خصوصی باقی میماند.
رشد اقتصادی کشور یکی دیگر از فواید بازار ثانویه است. در واقع این بازار نقش بهسزایی در شکوفایی اقتصادی سهامداران و در نتیجه اقتصاد کلی کشور دارد. بازار اولیه به دلیل شرایط خاص خود دارای محدودیتهای زیادی است. اما در بازار ثانویه آزادی عمل بیشتری وجود دارد و هر کسی میتواند آزادنه اقدام به سرمایهگذاری در سهام شرکتهای مختلف و خرید و فروش آنها بکند.
نحوه قیمتگذاری سهام در بازار ثانویه
قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس شرایط بازار بورس و فعالیتهای شرکت تعیین میشود. در مواردی ممکن است وضعیت کلی اقتصادی و سیاسی کشور بر روی قیمت سهام همه شرکتهای حاضر در بازار بورس تأثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش ناگهانی آن شود.
البته چنین حالتی، به ویژه در کشورهای دارای ثبات بیشتر، معمولاً کمتر رخ میدهد و تنها در شرایط خاص اقتصادی به وجود میآید. در حالت عادی، قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس فعالیتهای خود شرکت و میزان عرضه و تقاضا برای آن تعیین میشود.
قیمت سهام در این بازار به صورت روزانه و حتی ساعتی در نوسان است و این به معنای وجود فرصتهای متعدد برای کسب سود از بازار است. ناگفته نماند که برای کسب سود در این بازار و جلوگیری از ضرر، باید قیمتها را به صورت مداوم زیر نظر داشته باشید یا این کار را به شخصی کاردان و آگاه بسپارید.
میزان عرضه و تقاضا را میتوان از مهمترین عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار ثانویه دانست.
تفاوت بازار اولیه و ثانویه
- در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق میگیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایهگذاری است که اوراق را میفروشد.
- معمولاً سرمایهگذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمیکنند. چون شرکت صادرکننده اوراق خود را به صورت عمده به فروش میگذارد و برای خرید آن به سرمایههای هنگفت نیاز است. اما در بازار ثانویه، سرمایهگذاران میتوانند با هر سرمایهای اقدام به خرید هر تعداد سهام کنند.
- در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایهگذاری انجام میشود اما در بازار ثانویه، سرمایهگذاران معاملات خود را از طریق کارگزار انجام میدهند.
- در بازار اولیه، سرمایهگذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری میکنند. اما در بازار ثانویه، سرمایهگذاران سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایهگذاران دست چندم خریداری میکنند.
- در بازار اولیه، شرکتها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی میفروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایهگذاران سهامی که قبلاً معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری میکنند.
- در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش میرسد و معمولاً دچار نوسان نمیشود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام تابعی از مکانیسم عرضه و تقاضا است و ممکن است به طور روزانه تغییر کند.
نتیجهگیری
هر دو بازار اولیه و ثانویه نقش مهمی در به حرکت درآوردن پساندازهای مردم برای رشد اقتصاد دارند. سرمایهگذار می تواند از هر دو بازار سود ببرد.
با این حال، هر دو بازار ریسکهای خاص خود را به همراه دارند. بنابراین، به عنوان سرمایهگذار باید تفاوتها و سازوکارهای بازار اولیه و ثانویه را به خوبی درک کنید و قبل از ورود به این بازارها با افراد متخصص و کاردان مشورت کنید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
بازار ثانویه چیست؟
بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود میآورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمیتوانند به خوبی فعالیت کنند. اگر یک سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کرد، تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشد. وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را برای خریداران اوراق بهادار فراهم میسازند تا آنها بتوانند در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی میتواند با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.
فهرست این مقاله
ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شدهاند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار میگیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری میکنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکتها نقطهای استراتژیک به شمار میرود که از مسیر آن میتوانند روی معاملهها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیمهای مدیریتی خود جهت دهند.
برای درک بهتر ساختار بازار اولیه و ثانویه تصویر بالا را ملاحظه کنید. در ابتدا، شرکتها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر میکنند که در اصطلاح مالی، آن را IPO (عرضه عمومی اولیه) مینامند. پس از ورود این شرکتها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به بازار ثانویه میروند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر میفروشند. سرمایه گذاران در بازار ثانویه میتوانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونههایی از بازارهای ثانویه هستند.
بازار ثانویه چه ویژگیهایی دارد؟
هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معاملهها
برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه میآورد. هر فروشندهای که نیاز به پول نقد داشته باشد، میتواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس میشود.
عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک میکند.
جایگزینی برای پس انداز است.
بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکتها و سرمایه گذاران به حساب میآیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین میکند.
قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت میگیرد؟
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین میشود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص میشود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش مییابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا میرود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام میکنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.
اهمیت بازار ثانویه در چیست؟
این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.
نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین میکند چون آنها میتوانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.
این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه میدهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.
کمک میکند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.
بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟
شرکتها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه میتوانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.
در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق میگیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را میفروشد.
معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمیکنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش میگذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران میتوانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری میکنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری میکنند.
در بازار اولیه، شرکتها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی میفروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری میکنند.
در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش میرسد و معمولا دچار نوسان نمیشود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.
چرا بازار ثانویه مهم است؟
مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO
به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار میتوانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام میدهید، ریسک درک شدهتان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگیاش کاهش میدهد؛ یعنی ارزش داراییهای مالی معامله شده افزایش مییابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.
آزادی جهت خرید و فروش
بازار ثانویه مکانی سازمان یافته است که در آن خریداران و فروشندگان میتوانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.
امکان خرید و فروش بیشتر
اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلا تصور کنید افرادی که میخواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانههای جدید شان در درک بازار ثانویه بورس بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری میکنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.
بازارهای خصوصی
برای شرکتهای نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسانتر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. اینگونه شرکتها دیگر نگران تامین منابع مالیشان نیستند، زیرا با وجود بازار ثانویه میتوانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی میماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.
کمک به رشد اقتصادی
در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه اینگونه نیست و میتوانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری درک بازار ثانویه بورس و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد میشود که در نهایت به رشد کلی اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه گذاری هرچه پربازدهتر و رونق و رشد اقتصادی کمک میکند.
مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکتها
بازار ثانویه، به شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشدهاند اجازه معامله نمیدهد و برای شرکتهایی که پذیرفته شدهاند نیز فرصتی را فراهم میکند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطهای عمل میکند که به شرکتها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه میدهد. در نتیجه، وجود بازار ثانویه به شرکتها این امکان را میدهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید میتوانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.
چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟
نام صرافی | تخفیف کارمزد | IP خارج از ایران | لینک ثبت نام |
---|---|---|---|
![]() | دارد | نیاز دارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
![]() | دارد | نیاز دارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
![]() | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
آبانتتر | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
بیت 24 | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
نوبیتکس | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت میکنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟
یکی از موارد مهم و پرکاربرد در آموزش بورس بازار اولیه و بازار ثانویه و تفاوت این دو بازار باهم میباشد. در این مقاله از سری مقالات دلفین وست قصد داریم تا به طور کامل به معرفی این دو بازار و تفاوتهای آنها با هم بپردازیم. پس شما نیز اگر علاقهمند به مطالعه در حوزه بورس و بازارهای مالی هستید تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.
بازار اولیه چیست؟
بازار اولیه اوراق بهادار جدید را در بورس شرکتها، دولتها و سایر گروهها برای به دست آوردن تأمین مالی از طریق اوراق بهادار مبتنی بر بدهی یا سهام پایه منتشر میکند. بازارهای اولیه توسط گروههای پذیره نویسی متشکل از بانکهای سرمایهگذاری تسهیل میشود که محدوده قیمت اولیه را برای یک اوراق بهادار مشخص تعیین میکنند و بر فروش آن به سرمایه گذاران نظارت میکنند.
پس از فروش اولیه، معاملات بیشتر در بازار ثانویه انجام میشود، جایی که عمده معاملات ارز هر روز انجام می-شود.
درک بازارهای اولیه
بازار اصلی جایی است که اوراق بهادار ایجاد میشود. در این بازار است که شرکت های فروش ( شناور ) سهام و اوراق قرضه جدید به مردم برای اولین بار عرضه میکنند. عرضه اولیه یا IPO نمونه ای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایه گذاران فراهم میکند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیره نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت خصوصی برای اولین بار سهام عمومی را منتشر کند. نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری میشود.
شرکتها و نهادهای دولتی برای تأمین بودجه بهبود مشاغل یا گسترش عملیات، سهام جدید و سهام عادی، ترجیحی، اوراق مشارکت و اوراق قرضه دولتی و اسکناس را در بازار اصلی میفروشند. اگرچه یک بانک سرمایهگذاری ممکن است قیمت اولیه اوراق بهادار را تعیین کند و برای تسهیل فروش کارمزد دریافت کند، اما بیشتر بودجه به ناشر اختصاص مییابد. سرمایه گذاران معمولاً نسبت به بازار ثانویه برای خرید اوراق بهادار در بازار اولیه هزینه کمتری پرداخت میکنند.
مثال برای بازار اولیه
به عنوان مثال، شرکت ABCWXYZ Inc پنج شرکت پذیره نویسی را استخدام میکند تا جزئیات مالی IPO (عرضه اولیه) خود را تعیین کند. پذیره نویسان جزئیات میدهند که قیمت انتشار سهام ۱۵ دلار خواهد بود. سپس سرمایه گذاران میتوانند مستقیماً از شرکت صادر کننده ،IPO را با این قیمت خریداری کنند. این اولین فرصتی است که سرمایه گذاران از طریق خرید سهام آن به سرمایه شرکت کمک میکنند. سرمایه سهام یک شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است. کلیه موضوعات موجود در بازار اولیه تحت مقررات دقیق قرار دارند. شرکتها باید اظهارات خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و سایر آژانسهای اوراق بهادار ارائه دهند و قبل از انتشار عمومی، باید صبر کنند تا پرونده آنها تأیید شود.
ارائه حقوق (موضوع) شرکت اجازه درک بازار ثانویه بورس میدهد تا افزایش حقوق صاحبان سهام اضافی را از طریق بازار اولیه بعد از حال حاضر با داشتن اوراق بهادار وارد بازار ثانویه کنند. سرمایه گذاران فعلی براساس سهامهایی که در حال حاضر صاحب آنها هستند، حقوقی نسخ شده به آنها ارائه میشود و دیگران میتوانند سرمایهگذاری جدیدی را در سهام تازه ضرب شده انجام دهند.
انواع دیگر عرضههای اولیه بازار برای سهام شامل قرارگیری خصوصی و تقسیم ترجیحی است. استقرار خصوصی این امکان را به شرکتها میدهد تا مستقیماً به سرمایه گذاران مهمتر مانند صندوقهای حامی و بانکها بدون در دسترس قرار دادن سهام در معرض فروش عمومی بفروشند. در حالی که تخصیص ترجیحی سهام را برای انتخاب سرمایه گذاران (معمولاً صندوقهای حامی، بانکها و صندوقهای سرمایهگذاری مشترک) با قیمت ویژه که در دسترس عموم نیست ارائه میدهد.
به همین ترتیب، مشاغل و دولتهایی که میخواهند سرمایه بدهی تولید کنند میتوانند انتشار اوراق قرضه کوتاه مدت و بلند مدت در بازار اولیه را انتخاب کنند. اوراق قرضه جدید با نرخ کوپن که با نرخ بهره فعلی در زمان انتشار مطابقت دارد، منتشر میشود که ممکن است از اوراق قبلی بیشتر یا کمتر باشد.
نکات کلیدی بازار اولیه
- بازارهای اولیه هنگامی است که سرمایه گذاران قادر به خرید مستقیم اوراق بهادار از ناشر سهام هستند، در بازار اولیه، شرکتها سهام و اوراق قرضه جدیدی را برای اولین بار به مردم میفروشند، مثلاً با عرضه اولیه (IPO) اغلب با قیمت از قبل تعیین شده یا با توافق.
- بورس، سهام بازارهای ثانویه را نشان می هد، جایی که سرمایه گذاران از یکدیگر خرید و فروش میکنند. فیسبوک نمونهای از فروش اولیه بازار میباشد.
پیشنهادات اولیه فیسبوک
عرضه اولیه Facebook Inc در سال ۲۰۱۲ بزرگترین IPO یک شرکت آنلاین و یکی از بزرگترین IPO در بخش فناوری بود. بسیاری از سرمایه گذاران معتقد بودند که ارزش سهام به دلیل محبوبیت شرکت خیلی سریع در بازار ثانویه افزایش مییابد. به دلیل تقاضای زیاد در بازار اولیه، پذیره نویسان، سهام را ۳۸ دلار در هر سهم در بالای محدوده هدف قرار دادند و سطح عرضه سهام را با ۲۵٪ افزایش به ۴۲۱ میلیون سهم رساندند. ارزش سهام ۱۰۴ میلیارد دلار شد که بزرگترین شرکت بین المللی است. اگرچه فیسبوک ۱۶ میلیارد دلار از طریق بازار اولیه جمع آوری کرد، ارزش سهام IPO در روز افزایش زیادی پیدا نکرد. پس از فروش ۴۶۰ میلیون سهم و فراتر رفتن از گردش مالی ۱۰۰٪، سهام با ۳۸.۲۳ دلار بسته شد. با این حال، فیسبوک هنوز بودجه خود را جمع آوری کرد و سرمایه گذاران سهام را با تخفیف از طریق بازار اصلی خریداری کردند.
بازار ثانویه چیست؟
بازار ثانویه جایی است که سرمایه گذاران اوراق بهادار خود را خرید و فروش میکنند. این همان چیزی است که اکثر مردم به عنوان “بورس سهام” تصور میکنند، اگرچه سهام هنگام انتشار برای اولین بار نیز در بازار اصلی فروخته میشود. صرافیهای ملی، مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و NASDAQ، کارگزاریهای مختلف بازارهای ثانویه هستند.
درک بازار ثانویه
اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار میگیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. به عنوان مثال، بانکهای سرمایهگذاری و سرمایه گذاران شرکتی و فردی صندوقهای سرمایهگذاری و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری کرده و میفروشند. معاملاتی که در بازار ثانویه اتفاق میافتد، به این دلیل ثانویه خوانده میشود که یک قدم از معامله ای که در اصل اوراق بهادار مورد نظر را ایجاد کرده، برداشته شده است. به عنوان مثال ، یک موسسه مالی برای مشتری یک رهن مینویسد، وثیقه رهن را ایجاد میکند. سپس بانک میتواند در معاملات ثانویه آن را در بازار ثانویه بفروشد.
نکات کلیدی بازار ثانویه
- در بازارهای ثانویه، سرمایه گذاران با یکدیگر مبادله میکنند تا با نهاد صادر کننده.
- از طریق یکسری معاملات مستقل و در عین حال بهم پیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آنها سوق میدهد.
بازارهای اصلی در مقابل بازارهای ثانویه
درک تمایز بین بازار ثانویه و بازار اصلی مهم است. وقتی شرکتی برای اولین بار سهام یا اوراق قرضه منتشر میکند و آن را مستقیماً به سرمایه گذاران میفروشد، این معامله در بازار اصلی اتفاق میافتد. برخی از رایجترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه است. در حین IPO، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایه گذار خریدار و بانک سرمایهگذاری تعهد کننده IPO اتفاق میافتد. هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام سهام در بازار اولیه پس از محاسبه هزینههای اداری بانک، به شرکت صادر کننده سهام میرسد.
اگر بعداً این سرمایه گذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، میتوانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند. هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایه گذاران اتفاق میافتد و فواید حاصل از هر فروش به سرمایه گذار فروش میرود نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره نویسی.
قیمت گذاری بازار ثانویه
قیمتهای بازار اولیه اغلب از قبل تعیین میشوند، در حالی که قیمتها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین میشود. اگر اکثریت سرمایه گذاران معتقد باشند که سهمی از نظر ارزش افزایش مییابد و برای خرید آن هجوم میآورند، قیمت سهام به طور معمول افزایش مییابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن امنیت، قیمت سهام آن کاهش می یابد.
بازارهای چندگانه
تعداد بازارهای ثانویهای که وجود دارند با در دسترس قرار گرفتن محصولات مالی جدید، همیشه در حال افزایش است. در مورد داراییهایی مانند رهن، چندین بازار ثانویه ممکن است وجود داشته باشد. بستههای وامهای مسکن اغلب در اوراق بهادار مانند استخرهای GNMA بستهبندی میشوند و به سرمایهگذاران فروخته می شوند.
کلام آخر
در این مقاله به طور کامل به معرفی بازار اولیه و بازار ثانویه پرداختیم و تفاوت این دو بازار با یکدیگر را بیان کردیم. حال که با بازارهای اولیه و ثانویه آشنا شدید یک گام مهم دیگر در آموزش بورس برداشتهاید و بسیاری از تحلیلهای بورسی را میتوانید راحتتر از قبل انجام دهید. نظر شما چیسست؟ نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
درک بازار ثانویه بورس
به طور کلی، بازار سرمایه به دو بخش بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود.
در این بخش به تعریف دقیق و بررسی تفاوت این دو خواهیم پرداخت.
بازار اولیه
بازار اولیه (primary market) به بازاری گفته می شود که شرکت ها برای نخستین بار شروع به فعالیت می کنند و دارایی یا سهامشان در آن مورد معامله قرار میگیرد؛ در حقیقت بازاری که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار عرضه شده و به فروش می رسد، بازار اولیه نام دارد. در بازار اولیه، شرکتها در قالب پذیره نویسی(یا عرضه اولیه)، سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می کنند، درک بازار ثانویه بورس این بدین معناست که تنها فروشنده اوراق در بازار اولیه همان شرکت عرضه کننده سهام است. به طور کلی شرکت ها برای شروع فعالیت اقتصادی خود با بانک ها در ارتباط هستند و پذیرهنویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است صورت میگیرد. نماد بازار اولیه در ایران بانک است.
بازار ثانویه
بازار ثانویه (secondary market) بازاریست که دارایی یا سهام شرکت ها درک بازار ثانویه بورس پس از طی مراحل بازار اولیه که ابتدا در مرحله پذیره نویسی مورد معامله قرارگرفته است، به منظور نقدشوندگی مورد معامله مجدد و مستمر قرار می گیرد، در واقع در بازار ثانویه سهامدارن و سرمایه گذاران، سهام خود را با یکدیگر به معامله می گذارند و شرکت به طور مستقیم نقشی در آن ندارد (سهم را از سهامدار باز پس نمی گیرد)؛ به طور مثال اگر شخصی در مرحله پذیرهنویسی یا عرضه اولیه سهامی خریداری کرده و قصد فروش آن را دارد، باید در بازار ثانویه اقدام به معامله اوراق بهادار خود کند. در حقیقت تمام معاملات سهام در بازار بورس، در بازار ثانویه هستند و نماد آن در ایران بورس است. همانطور که اشاره شد بازار بورس، بازار ثانویه محسوب می شود، یعنی آن که در بورس شرکتی تاسیس نمی شود و فقط سهام شرکت های پذیرفته شده مورد معامله قرار می گیرد.
تفاوت بازار اولیه و ثانویه:
• در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام متعلق به شرکت ناشر اوراق است. اما در بازار ثانویه، این درآمدها به سرمایه گذار یا سهامداری که قصد فروش اوراق را دارد تعلق می گیرد.
• در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک یا سایر موسسات مجاز انجام می شود. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران معاملات خود را از طریق کارگزار، انجام می دهند.
• در بازار اولیه، شرکت مستقیما فروشنده سهام یا دارایی خود به سرمایه گذاران است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، اوراق بهادار را با سایر سرمایه گذاران و سهامداران به معامله می گذارند.
• در بازار اولیه، شرکتها سهام خود را برای بار نخست عرضه کرده و به فروش می رسانند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا برای بار اول عرضه شده را در بورس معامله می کنند.
• در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش میرسد. اما در بازار ثانویه قیمت سهام نسبت به شرایط موجود معمولا به طور روزانه نوسان می کند.
اگر در این خصوص سوالی دارید، می توانید با مشاوران بورس کست در تماس باشید.
نظرات کاربران
ببخشید با تعریفی که از بازار ثانویه ارائه دادید، مفهوم اینست که یک سهامدار که در بازار اولیه سهمی را خریداری کرده به هیچ عنوان نمیتواند آن سهم را مجددا در چرخه بازار اولیه وارد کند،درست است؟ و فقط میتواند آنرا با سهامداران دیگر معامله کند نه خود شرکتی که عرضه اولیه داشته است؟ ممنون میشم پاسخ بدین
بازار ثانویه بورس چیست و چه تفاوتی با بازار اولیه دارد؟
بعد از اینکه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس به صورت پذیره نویسی به فروش می رسد، سرمایه گذاران می توانند این اوراق را در بازار ثانویه بورس خرید و فروش کنند. درواقع درک بازار ثانویه بورس بازار ثانویه بورس بازاری است که دارایی ها مجدد به خرید و فروش می رسد. به طور مثال اگر سهامداری در مرحله پذیره نویسی، سهام شرکتی را خریداری کرده باشد حال بخواهد این سهام را به فروش برساند باید بتواند خیلی راحت و با هزینه کم آن را بفروشد که این امر در بازار ثانویه امکان پذیر است، پس به همین خاطر وجود بازار ثانویه می تواند کمک بزرگی برای سرمایه گذاران محسوب شود.
بازار ثانویه بورس چیست؟
هدف از تشکیل بازار ثانویه این است که زمینه ای برای معامله اوراق بهادار منتشر شده، در بازار اولیه فراهم گردد، بازار ثانویه جایی است که دارایی هایی مثل اوراقه قرضه و سهام شرکت ها به خرید و فروش می رسد، همچنین می توان اینگونه تعریف کرد که بازار سرمایه مکانی است که سرمایه گذاران در آن می توانند اوراق بهادار را بجای شرکت های صادر کننده، از سرمایه گذاران دیگر بخرند. در بازار ثانویه بورس حجم معاملات و میزان نقدشوندگی بسیار زیاد است و این یک ویژگی مثبت برای بازار بورس بحساب می آید. همچنین بازار ثانویه کمک بزرگی برای شرکت های فعال در بورس می باشد زیرا آنها از طریق بازار ثانویه می توانند روی معاملات نظارت داشته و آن را کنترل کنند و از این طریق نحوه مدیریت خود را بهبود بخشیده و سمت و سوی مدیریتی درست حاصل گردد. برای درک بهتر بازار ثانویه می توان گفت که در ابتدا شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و سهام خود را در بازار اولیه به صورت عرضه اولیه بین سهامداران متقاضی تقسیم می کنند، بعد از این سهامدارانی که عرضه اولیه در دست دارند می توانند بعد از اینکه به سود پیش بینی شده ی خود رسیدند، آن را در بازار ثانویه به دیگر سهامداران بفروشند.
نکات مثبت بازار ثانویه بورس:
- بخاطر حجم بالا معاملات، هزینه معامله کم است.
- از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. بهمین خاطر سهامداران می توانند به راحتی سهام یا اوراق قرضه خود را به فروش برسانند.
- خبرهای جدید مربوط به شرکت ها سریعا تغییراتی در قیمت سهام ها ایجاد می کند.
- مقررات سنگین و بیشماری از طرف دولت برای بازار ثانویه در نظر گرفته شده است زیرا سرمایه و میزان نقدینگی برای شرکت ها و سهامداران در این بازار شکل می گیرد بهمین خاطر باید تضمین و امنیتی برای پول سرمایه گذارن وجود داشته باشد.
قیمت اوراق بهادار در بازار ثانویه متاثر از چه چیزی است؟
قیمت اوراق بهادار پیشتر و بر پایه قیمت اسمی در بازر اولیه مشخص می گردد ولی در بازار ثانویه میزان و اندازه عرضه و تقاضا تأثیرگذار بر قیمت می باشند.
بازار ثانویه چه تفاوتی با بازار اولیه دارد؟
بازار اولیه مکانی است که سهام و اوراق قرضه شرکت ها برای اولین بار در آن به صورت عرضه اولیه (IPO) به قیمت اسمی و از پیش تعیین شده بین متقاضیان به فروش می رسد، در این بازار فروشنده خود شرکت است اما در بازار ثانویه خرید و فروش بین معامله گران انجام می شود. در ایران نماد بازار اولیه بانک و نماد بازار ثانویه بورس می باشد، در بازار اولیه شرکت های مختلف تأسیس و پذیره نویسی می شوند ولی در بازار ثانویه سهام مربوط به این شرکت ها مورد معامله قرار می گیرد، بازار های بورس و فرابورس جزء بازار ثانویه هستند. در بازار ثانویه وقتی حجم تقاضا برای سهامی بالا می رود موجب افزایش قیمت آن سهم می شود.
دیدگاه شما