سرمایه گذاری در بانک یا بورس
یکی از رایجترین پرسشهایی که ممکن است برای شما هم پیش آید، در بورس سرمایه گذاری کنیم یا در بانک؟ این موضوع برای افرادی که از بازار بورس اطلاعی نداشته و قصد شروع فعالیت در آن را دارند از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله سعی داریم با توجه به سود بانکی و سود حاصل از بورس، این تصمیمگیری را برای شما راحتتر سازیم. البته این نکته حائز اهمیت است که ورود به بازار بورس مستلزم آموزش یا بهرهمندی از صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردان است. به منظور استفاده از روشهای غیر مستقیم سرمایهگذاری میتوانید از صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردان کارگزاری اقتصاد بیدار بهرهمند شوید.
سود بانکی
در واقع سود بانکی که در پایان سال دریافت میکنید، بهره پولی است که بانک در عوض مدت زمانی که از پول شما استفاده کرده است، پرداخت میکند. بهطور معمول این سود 18% در سال معادل 5/1% در ماه بورس بهتر است یا فرابورس؟ فرض میشود که برای فعالان بازار بورس به هیچ عنوان جذابیتی ندارد .
سود بورس
اکنون که شرایط کسب سود در بانک بررسی شد، بهتر است قبل از هر تصمیمی شرایط و نحوه سود بورسی را هم بررسی کنید. در کل میتوان سود در بورس را به 2 دسته زیر تقسیم کرد .
روش اول: کسب سود از نوسان قیمت سهام
قیمت سهام، همانند سایر داراییهای موجود در بازار دچار نوسانهایی میشود که به علت ماهیت بازار بورس دامنه این نوسان بسیار گستردهتر از نوسانات عادی داراییهای شناخته شده از قبیل مسکن، سکه و حتی خودرو میباشد. این مسئله قطعا به نفع فعالین حرفهای بازار بورس خواهد بود .
برای مثال در تصویر پیشرو، سهام فولاد مبارکه اصفهان با نماد فولاد، از تاریخ 19 آبان 1399 قیمت سهم از 11435 ریال به 14866ریال در تاریخ 19 آذر 1399 نوسان کرده است. این نواسان معادل 30% سود در عرض 1 ماه بوده است. توجه داشته باشید این افزایش قیمت در یکی از بدترین شرایط بازار بورس ایران اتفاق افتاده است. این در حالی است که در این مدت بانک 5/1% بازده داشته است که یک برتری 20 برابری در سوددهی بورس به حساب میآید .
روش دوم: سود نقدی سالیانه
در این روش، در پایان هر سال مالی شرکتهای بورسی درصدی از سود سالیانه خود را بهصورت سود نقدی بین سهامدارانشان تقسیم میکنند. اگرچه این روش جذابیت کمتری نسبت به روش قبل برای فعالان بازار سرمایه دارد اما به عنوان یک روش سودده همیشه از طرف فعالین بازارهای مالی مورد بررسی قرار میگیرد. برای کسب سود از این روش باید در وهله اول سهامی را بیابید که سود نقدی (EPS) بالایی دارد و دوم اینکه قبل از مجمع سالیانه، باید مالک سهام شرکت باشید. این روش بعضا حتی از سود بانکی هم شیرینتر میتواند باشد .
برای مثال سهم همراه اول که سود تقسیمی بالایی دارد در اویل سال 94 با قیمت حدود بورس بهتر است یا فرابورس؟ 26000 ریال بعد از 1 سال به حدود 29000 ریال رسید و در مجمع سالیانه 6020 ریال سود بین سهامداران تقسیم کرد. یعنی در صورت خرید سهم و نگهداری آن به مدت یکسال با احتساب سود مجمع حدود 35% بازدهی داشته که کاملا معنی دار است .
تورم در اقتصاد ایران
شاید مهمترین شاخص برای تصمیم گیریهای مالی در اقتصاد ایران، تورم باشد. اجازه دهید با یک مثال این مطلب را شرح دهیم. اگر فردی در سال 1395 بورس بهتر است یا فرابورس؟ مبلغ 100 میلیون تومان را در یک حساب بانکی سپرده کرده باشد و تورم را بهطور میانگین 20% و سود بانکی را 18% فرض کنیم . این فرد در سال 1400 با احتساب این امر که هر سال بهطور فرضی تورم 20% از حسابش کم کرده و بانک فرضا 18% برای حسابش سود ساخته، ارزش حساب فرد مورد نظر ما حدود 93 میلیون تومان خواهد بود. اگر همین فرد در سال 1395 همین مبلغ را در صندوق قابل معامله کاردان که به علت همبستگی نزدیک با شاخص در این مثال به عنوان نماینده تحرکات کل بازار بورس در نظر گرفته شده است، سرمایه گذاری کرده بود در طی این 5 سال مطابق با تصویر زیر 1741% سود برداشت میکرد که حتی در صورت کسر تورم سالیانه به مراتب اختلاف معناداری با سرمایهگذاری در بانک برای فرد به همراه میداشت .
تفاوت بین سود بانکی و سود بازار بورس
بین سود بانکی و سود حاصل از بورس، چند تفاوت مهم وجود دارد.
- سود سپرده بانکی در مقایسه با سود بازار بورس پایینتر بوده اما تضمین شده است. اما سودی که می توان از بورس بدست آورد، در مقایسه با بانک بالاتر بوده ولی مانند بانک تضمینی در بدست آوردن آن وجود ندارد .
- تفاوت دیگر در موضوعی است که بر روی میزان سود افراد اثرگذار است. در بازار بورس، 2 نفر که یک مبلغ مشخص مثلا ۱ میلیون تومان را در بورس سرمایهگذاری کنند، به دلیل تنوع گزینههای سرمایهگذاری در بورس، امکان خرید سهمهای متفاوت و همچنین تفاوت در مهارت و توانایی تصمیمگیری افراد، دقیقا یک مبلغ یکسان بازدهی بدست نمی آورند . اما اگر دو نفر مبلغ ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری کنند، بدون در نظر گرفتن اینکه چه توانایی ها یا شرایطی دارند، مبلغ ثابتی را به عنوان سود سپرده گذاری دریافت خواهند کرد .
جمعبندی
با توجه به شرایط ذکر شده برای افرادی که به سود ثابت بورس راضی نمیشوند و مهمتر از آن به دنبال حفظ ارزش پول و سرمایه خود در برابر تورم هستند، بازار بورس به شدت مناسب و جذاب است اما شرط کلیدی ورود به این بازار مطالعه، آموزش، آگاهی و صبر میباشد. به منظور آموزش بورس که مهمترین اولویت برای ورود به بازار سرمایه است، مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار و دورههای آموزشی را بررسی نمایید.
تفاوت بورس با فرابورس و مزایای سرمایهگذاری در آنها
امروزه با توجه به شرایط اقتصادی کشور، یکی از بهترین راه های کسب سود از سرمایههای سرگردان و پس اندازهای شخصی، سرمایه گذاری در بورس است. البته بازار دیگری به نام فرابورس نیز در کنار بورس با شرایط کمی متفاوت تر وجود دارد که در مجموع این دو بازار بدنه اصلی بازار سرمایه را تشکیل میدهند. در فرابورس معمولا شرکتهایی سهام خود را برای معامله در این بازار در اختیار عموم قرار می دهند که شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادار را ندارند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به این دو بازار پرداخته و تفاوتهای بین آن دو را بازگو کنیم. سعی میکنیم ضمن بیان تفاوتها، مزایای سرمایه گذاری در هر یک از آنها را نیز بیان کنیم.
بازار بورس چیست؟
اصطلاحا به بازاری که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و یا اوراق بهادار انجام می شود، بورس میگویند. در این بازار، انواع مختلفی از دارایی از جمله داراییهای مالی و واقعی خرید و فروش می شوند. بورسی که اصطلاحا داراییهای کاغذی (داراییهای مالی) در آن معامله می شود، بورس اوراق بهادار نامیده میشود.
همچنین به بازاری که در آن داراییهای فیزیکی (دارایی های واقعی) خرید و فروش میشود، بورس کالا گفته میشود. بورس اوراق بهادار یک بازار سرمایه است که به طور رسمی سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی و مؤسسات معتبر خصوصی با شرایط و قوانین خاصی خرید و فروش می شود. در این بازار، قیمت هر سهم بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. سرمایه گذاران میتوانند با سرمایه خود (چه کم و چه زیاد) وارد بورس شوند و بر روی سهام شرکتهای حاضر در این بازار سرمایه گذاری کند.
بازار فرابورس چیست؟
هرگونه معامله خارج از بورس را اصطلاحا فرابورس (OTC= Over The Counter) می گویند. معاملات خرید و فروش در این بازار به صورت مستقیم و بدون نظارت هرگونه نهادی مانند بورس بین دو طرف قرارداد انجام می گیرد. در صورتی که معاملات در بازار بورس در یک چهارچوب سازمان یافته انجام می گیرد.
بازار فرابورس برای اولین بار فعالیت خود را در سال 1387 زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. همان طور که گفته شد، شرایط پذیرش و معاملات در این بازار نسبت به بازار بورس راحت تر بوده تا بتواند به عنوان مهره کمک کننده ای برای اقتصاد کشور باشد.
از جمله وظایف مهم این بازار سازماندهی و پذیرش بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند و یا می خواهند سریعاً وارد این بازار شوند. فرابورس شامل پنج دسته بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.
بازار سهام در فرابورس جز بازارهای اول، دوم و پایه هستند. شرکتهایی که شرایط لازم را داشته باشند میتوانند سهام خود را در بازارهای اول و دوم معامله کنند و شرکتهایی که فاقد این شرایط باشند در بازار پایه معاملات سهام خود را انجام می دهند.
شرکت هایی سهامی عام که بر اساس ضوابط بتوانند شرایط لازم را دریافت کنند، می توانند در بازار اول معاملات سهام خود را انجام دهند. در بازار دوم هم مانند بازار اول، شرکت های سهامی عام معامله انجام می دهند. تفاوت این دو در آن است که در بازار دوم شرایط پذیرش راحت تر و منعطف تر از بازار اول است. شرکت های سهامی عام که نتوانستند شرایط لازم برای نقل و انتقال سهام خود در این دو بازار و بازار بورس را به دست آورند، می توانند در بازار پایه فرابورس اقدام به معامله نمایند.
توجه داشته باشید که در بازار فرابورس همچون بازار بورس، تمامی معاملات از طریق کارگزاریها انجام میشود.
بازار بورس و فرابورس چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
بازار بورس و فرابورس با یکدیگر تفاوتهایی دارند. در این بخش به تفاوت های این دو بازار می بورس بهتر است یا فرابورس؟ پردازیم.
8 تفاوت بورس با فرابورس
تفاوت اول بورس با فرابورس: ساعات کاری فرابورس نسبت به بورس انعطاف بیشتری دارد.
تفاوت دوم: حد نوسان مجاز در یک روز در بازار فرابورس 5% و در بازار بورس 4% است. البته این دامنه نوسان گاها تغییر میکند و بسته به سیاستهای مدیران و قانون گذاران هر چند وقت یک بار مورد بازبینی و تغییر قرار میگیرد.
تفاوت سوم: بازار فرابورس بر خلاف بورس، مکانی برای مراجعه حضوری ندارد.
تفاوت چهارم: قانون و مقررات فرابورس منعطف تر و با توافق طرفین قرارداد است. اما در بورس قوانین مشخص و خاصی وجود دارد.
تفاوت پنجم: در فرابورس امکان ثبت سفارشات 24 ساعته توسط شرایط الکترونیکی فراهم شده است که مزیت بزرگی در برابر بورس به حساب می آید.
تفاوت ششم: در بازار فرابورس به دلیل اینکه قوانین با توافق طرفین صورت می گیرد، معاملات معمولا با کاهش ریسک و شفافیت در قیمت ها همراه هستند.
تفاوت هفتم: بازار بورس به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می شود. چنانچه شرکتی در بازار اول شرایط قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می شود. بالعکس، اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی داشته باشد به بازار اول خواهد رفت و اگر عملکرد قابل قبولی نداشته باشد از بورس خارج خواهد شد. در مقابل، بازار فرابورس همان طور که پیشتر گفته شد، دارای 5 بازار (بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.
تفاوت هشتم: آخرین تفاوت این دو بازار، تفاوت در پذیرش شرکتها است. پذیرش شرکتها در بازار بورس به دلیل داشتن شرایط و مقررات خاص نسبت به بازار فرابورس مشکل تر است. بازار فرابورس به دلیل شرایط راحت تر این امکان را فراهم کرده تا شرکت های کوچک تر هم بتوانند سهام خود را وارد بازار سرمایه کنند.
10 مزیت پذیرش شرکتها در فرابورس
بر اساس قوانین، تمامی مزایای بازار بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت های پذیرش شده در فرابورس نیز وجود دارد. از جمله این مزایا عبارتند از:
تسهیل تامین مالی
هدف اصلی بازارهای اوراق بهادار، جمع آوری و سودهی پس اندازهای افراد به سمت بازار سرمایه به منظور به اجرا درآوردن طرح های بزرگ اقتصادی است. در این صورت شرکت ها در شرایط بهتری می توانند از طریق بازار سرمایه از مزایای تامین منابع ارزان قیمت بهرهمند شوند. علاوه بر این، انتشار اوراق مشارکت و انتشارگواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص هم می تواند باعث افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بازار فرابورس شود. در ادامه به این راهکار خواهیم پرداخت.
افزایش نقدشوندگی بازار سهام
تا قبل از راه اندازی فرابورس، تنها شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده بودند این امکان را داشتند که سهام خود را در محیطی شفاف و رقابتی معامله کنند. شرکتهایی که توانایی اخذ پذیرش از بازار بورس را نداشتند از این امکان به دور بودند. اما در حال حاضر، با وجود بازار فرابورس شرکت های کوچک تر هم می توانند با شرایط آسان تر در فرابورس پذیرفته شده و در این بازار به رقابت بپردازند.
نقل و انتقال سریع و آسان سهام
در حال حاضر نقل و انتقال سهام شرکت هایی که خارج از بورس هستند، دارای پروسه اداری وقت گیر هستند. وقت زیادی برای عملی کردن این پروسه صرف می شود و مراحل اداری هم پیچیده و زمان بر است. امروزه با روی کار آمدن فرابورس، شرکت ها راحت تر وارد این بازار می شوند و بالطبع نقل و انتقالات هم راحت و سریع تر انجام می شود.
اطلاعرسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایهگذاران
پس از آن که شرکتها در فرابورس پذیرفته شدند، طی یک فرایند قانونی و مراجع رسمی ایجاد شده، اطلاعات این شرکت ها اعلام می شود. یکی از نتایج این اطلاعات، شفافیت هرچه بیشتر عملکرد مدیران این شرکت ها است. همچنین گزارش های مالی دوره ای که تحت نظر حسابرسان مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه می شود. سهامداران و سایر سرمایه گذاران می توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
افزایش اعتبار شرکتهای بورسی و فرابورسی
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
از آن جا که بازار سرمایه و فرابورس در بین افراد جامعه شناخته شده هستند، چنانچه شرکتی وارد این بازارها شود، افراد زیادی از مصرف کنندگان با تولید کنندگان کالا و خدمات شرکتها آشنا می شوند. این امر موجب افزایش مخاطبان آن شرکتها خواهد شد.
امکان خروج از فرابورس با فرایندی ساده
چنانچه سهامداران بزرگ شرکتی تصمیم به خروج شرکت از فرابورس بگیرند، این فرایند با پشت سر گذاشتن چند مرحله امکان پذیر بوده و حتی شرکت می تواند به سهامی خاص تبدیل شود.
اخذ سادهی وامهای بانکی از طریق وثیقه گذاری سهام
وثیقه گذاری سهام و دریافت تسهیلات روی سهام شرکتها پس از آن که در فرابورس پذیرفته شدند، امکان پذیر خواهد بود. به دلیل اینکه وقتی سهام شرکتی در فرابورس پذیرش می شود، مراجع رسمی بر روی معاملاتی که شرکت ها انجام می دهند نظارت دارند. همچنین در شرایط عادلانه ای قیمت سهام بسته به عرضه و تقاضا تعیین می شود. در نتیجه سیستم های بانکی شرایط راحت تری برای وثیقه گرفتن سهام شرکت ها اعمال می کنند. زیرا امکان معامله سهامی که از طریق وثیقه گذاری در دست بانک است وجود ندارد و ارزش گذاری بر روی این سهام از طریق مرجع رسمی فرابورس انجام می شود.
صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیرهنویسی و انتشار آنها
انجام معامله دست دوم اوراق و همچنین سرمایه گذاری خاص و عام در فرابورس انجام می شود.
شفافیت قیمت سهام و اعتبار آن در معاملات فرابورس
با توجه به شفافیت فرایند عرضه و تقاضا و نظارت بر آن، قیمت سهام شرکت ها در فرابورس، نشاندهنده وضعیت مالی شرکت ها است. قیمت سهام می تواند مبنای همه معاملاتی باشد که شرکت ها و یا سهامداران انجام می دهند. همچنین در مبحث وثیقه گذاری سهام و اعتباردهی به شرکت ها هم از اهمیت خاصی برخوردار است.
معافیت از مالیات در شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس
شرکت هایی که در فرابورس ایران پذیرش شده اند، از مزایای مالیاتی چشمگیری برخوردار خواهند بود. مقدار آن با توجه به لایحه ای که از جانب دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شده تا 10% تخفیف در مالیات خواهد بود.
سرمایهگذاری در فرابورس چه جاذبههایی برای سرمایه گذاران دارد؟
با توجه به مزایای گفته شده، سرمایه گذاری در این بازار می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد. در این بخش به چند دلیل این جذابیت اشاره می کنیم:
1- حق خرید سهام جدید: هنگام عرضه سهام جدید در شرکت سرمایه گذاری شده، اولویت خرید سهام با سرمایه گذاران قبلی خواهد بود.
2- حق رای و اعمال مدیریت: با توجه به مقدار سهم سرمایه گذاران در شرکت، در مجامع عمومی حق اظهار رای دارند.
3- سود سهام: به سه عامل مدیریت شرکت، اوضاع اقتصادی کشور و میزان تقاضا بستگی دارد.
4- تنوع سرمایه گذاری: با توجه به تعداد اوراق بهادار ارائه شده توسط فرابورس، سرمایه گذاران می توانند سهام متنوعی خریداری کرده و از ریسک و زیان های احتمالی تاحدی در امان باشند.
5- افزایش قیمت سهام: سرمایه گذاری در سهام، از کاهش ارزش پول و قدرت خرید کالا جلوگیری می کند. همچنین با توجه به امکان مدیریت در شرکت، ارزش سهام افزایش می یابد.
6- اطمینان از محل سرمایه گذاری: برای ورود به فرابورس، شرکت ها باید تمامی شرایطی که فرابورس تعریف کرده را رعایت کنند. همچنین شرکتی که مدیریت ضعیف و ساختار مالی مناسبی نذاشته باشد، در فرابورس جایگاهی ندارد.
7- معافیت مالیاتی: همانطور که پیشتر گفته شد، شرکت های پذیرش شده در فرابورس با توجه به لایحه تصویب شده از 10% مالیات معاف بوده و این ار باعث سود بیشتر سهامداران خواهد شد.
مزیتهای ورود به فرابورس برای سهامداران چیست؟
در این میان مزیتهایی برای سهامداران نیز وجود دارد. از جمله این مزیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شفافیت و اعتبار قیمت سهام بواسطه مبادله در فرابورس
- کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها
سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا فرابورس؟
همانطور که گفته شد، شرکت هایی که شرایط لازم برای پذیرش در بورس را ندارند، می توانند در فرابورس پذیرش شوند. این به دلیل آن است که شرایط پذیرش در فرابورس آسان تر و راحت تر از پذیرش در بورس است. با این حال براساس مقررات، تمامی مزایا در این دو بازار سرمایه تعریف شده است. در نتیجه این دو بازار تفاوتهای چندانی با یکدیگر ندارند.
تقریبا میتوان گفت سرمایه گذاری در بورس و فرابورس در حال حاضر به لحاظ اجرایی و ریسک، شرایط مشابهی دارد.
پیشنهاد میکنیم مقالهی سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید.
آیا برای سرمایه گذاری در فرابورس به کد معاملاتی جدیدی نیاز است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. شما با مراجعه به کارگزاری یک کد بورسی دریافت می کنید تا بتوانید در بازارهای سرمایه معامله انجام دهید. شما با این کد بورسی می توانید در هر دو بازار سرمایه بورس و فرابورس به خرید و فروش سهام بپردازید. اگر از چگونگی دریافت کد بورسی اطلاع ندارید، پیشنهاد می شود مقاله چگونگی دریافت کد بورسی را نیز مطالعه نمایید.
برای کسب اطلاعات درباره شرکت بورس و فرابورس به سایت فرابورس و سایت بورس مراجعه کنید.
بنابراین تفاوت بورس با فرابورس بیشتر به مسائلی برمیگردد که برای یک معاملهگر چندان اهمیتی نخواهد داشت. مفاهیم پایهای بورس بسیار گسترده و مهم هستند. اگر به تازگی به بازار سرمایه ورود کردهاید، پیشنهاد میکنیم مباحث آموزش بورس (به خصوص مفاهیم پایه) را به صورت منسجم در یک پکیج جامع اموزش بورس دریافت کنید. برای این منظور به لینک زیر مراجعه کنید.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما بورس بهتر است یا فرابورس؟ آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
بورس کالا چیست؟ تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار
امروز در این مطلب از وبسایت پارسیان بورس، قصد داریم ببینیم که بورس کالا چیست؛ پس در ادامه همراه ما باشید. بورس کالا، یکی از انواع مارکت در بازار سرمایه ایران است. در این بورس، کالاهایی در زمینههای کشاورزی، پتروشیمی، تجهیزاتی، دارویی و غیره مورد داد و ستد قرار میگیرد. هر فردی با داشتن کد بورس کالا، میتواند از طریق کارگزاریهای دارای مجوز از بورس کالا، وارد سامانه معاملاتی آنلاین شده و نسبت به ثبت سفارش خرید یا فروش کالا در حوزههای مختلف بر اساس قیمت و وزن و تاریخ مشخص، اقدام کند.
پیش از اینکه ادامه مطلب را مطالعه کنید، درصورتی که قصد دارید در بازار بورس تهران حرفهای شوید و در یک دوره عملی صفر تا صد بورس را آموزش ببینید، پیشنهاد میکنیم حتما در دوره آموزش آنلاین بورس شرکت کنید.
بورس کالا چه ویژگی هایی دارد؟
در بورس کالا، چهار ویژگی مهم داریم که در کمتر بازار خرده فروشی یا عمده فروشی شاهد هستیم:
- در بازار بورس کالای ایران، نوسانات کاذب قیمت و فروشنده یا خریدار مصنوعی نداریم.
- امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت فراهم است.
- نظام قیمت گذاری شفاف بر اساس تعادل میزان عرضه و تقاضا وجود دارد.
- سیستم اجرایی و نظارت بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله وجود دارد و تضمین نقد شوندگی و حسن اجرای تعهدات طرفین را شاهد هستیم.
تفاوت های بورس کالا با بورس اوراق بهادار
این ۴ فاکتور، اصلا در بورس اوراق بهادار که قیمت به صورت لحظهای مثل بازار بورس و فرابورس تعیین میگردد، دیده نمیشود. از طرفی در بورس کالا، شما نمیتوانید اوراق بهادار خرید و فروش کنید و هر چه مورد داد و ستد قرار میگیرد، کالا با وزن مشخص، قیمت مشخص، تاریخ تحویل مشخص، کیفیت و کمیت مشخص بر اساس تاییدیههای مراجع ذیصلاح است و نیاز به ارائه تضمین برای شرکت در قراردادها دارد. در حالی که در خرید و فروش اوراق بهادار، کالایی به صورت مستقیم، مد نظر نیست و قیمت هم لحظهای تغییر میکند.
حالا که صحبت از قراردادها شد؛ شایسته است با انواع و اقسام قراردادها در بورس کالا آشنا شویم تا تفاوتشان با اوراق بهادار بیشتر مشخص گردد.
انواع قراردادها در بورس کالا
- قرارداد نقدی: یکی از فرقهای بورس کالا با اوراق بهادار آن است که در آن خرید و فروش کالا و تجهیزات به صورت نقدی انجام میشود.
- قرارداد سلف: از مهمترین تفاوت های بورس کالا با اوراق بهادار را بایستی در قرارداد سلف دانست. یعنی این که در بورس کالا شما کالایی را با قیمت معین در تاریخ و آینده معین، داد و ستد کنید. اما چنین چیزی اصلا در خرید و فروش اوراق بهادار وجود ندارد.
- قرارداد نسیه: خرید کالا، مشروط به پرداخت بهای کالا در تاریخ سررسید است؛ در حالی که چنین چیزی در اوراق بهادار معنی ندارد.
- قرارداد اختیار معامله: از دیگر موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که در قرارداد اختیار معامله در بورس کالا، سمتی از معامله، اختیار یا حق خرید و فروش کالا را از طرف دیگر داشته باشد. شما در خرید و فروش اوراق بهادار، اختیار خاصی نسبت به خریدار یا فروشنده ندارید.
دیگر تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار
از دیگر بحثهایی که در حوزه تفاوت بورس کالا با اوراق بهادار میتوان مطرح کرد، نحوه فعالیت در بازار و میزان کارمزد کارگزاری، بورس و میزان مالیات است که در این مبحث، وارد این حوزه نمیشویم.
یکی دیگر از موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار، معمولا ۷۲ ساعت تا ۱ هفته به طول میانجامد، در حالی که در بورس کالا، بازگشت سرمایه معمولا ظرف بیست و چهار ساعت انجام خواهد شد.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، افت و خیز قیمتها در بورس کالاست. در اوراق بهادار مثل خرید و فروش سهام، شما از افت قیمت، هیچ سودی نمیبرید؛ اما در بورس کالا، بر اساس انواع قراردادهایی که در بالا به اختصار توضیح داده شد، میتوانید از پایین آمدن قیمت هم بر اساس توافق قبلی سود ببرید.
تفاوت دیگر، میزان اعتباری است که کارگزاریها در اختیار معاملهگران قرار میدهند.
حتما بازدید کنید:
- دوره آموزش تابلو خوانی بورس
- دوره آموزش فارکس در مشهد
چه کسانی به بورس کالا مراجعه میکنند؟
۱- گروه اول كسانی هستند كه میخواهند از ريسک نوسان كاذب قيمتها در امان باشند. در واقع بورسهای كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف كنندگان عمده در بازار شناخته میشود.
۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر میكنند. در بورسهای كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته میشوند.
تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار ؟
اولا”: در بورس اوراق بهادار، سرمایه گذار سرمایه خود را به حساب کارگزار واریز میکند ولی در بورس کالا شاخه معاملات آتی سکه، سرمایه شخص در حساب بورسی خودش میماند و بورس کالا بر اساس اعتبار حساب شخص به او اجازه خرید و فروش میدهد.
دوما”: برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار به فاصله سه الی 7 روز کاری میباشد ولی در بورس کالا، بازگشت سرمایه از حساب بورسی به حساب شخصی فقط 24 ساعت زمان میبرد.
سوما”: در بورس اوراق بهادار فقط میتوان از بالا رفتن قیمت ها سود برد ولی در بورس کالا هم میشود از بالارفتن قیمت و هم از ریزش قیمت سود گرفت.
چهارما”: در بورس کالا ضریب اهرمی 10برابری به سرمایه معامله گر تعلق میگیرد ولی بورس بهتر است یا فرابورس؟ در بورس اوراق بهادار این گونه نیست.
و در آخر حسابی که در بورس کالا از اعتبار کافی در مدت زمان مورد نظر سازمان برخوردار باشد میتواند تا 200میلیون تومان اعتبار از کارگزاری دریافت کند
که همه این تفاوت ها باعث جذاب تر شدن بورس کالا نسبت به بورس اوراق بهادار شده است.
لازم به ذکر است شاخه معاملات آتی سکه گردش چند برابری نسبت به بورس اوراق بهادار دارد که با توجه به تک محصولی بودن این شاخه نشان دهنده جذابیت بالای این بازار میباشد.
آموزش بورس در مشهد – آکادمی تخصصی پارسیان بورس
همچنین اگر علاقمند به شناخت 3 مفهوم پرکاربرد در بورس هستید ویدیو زیر که در لیست پخش آپارات آکادمی پارسیان بورس قرار دارد و توسط استاد صادق صفری تهیه شده است را مشاهده فرمایید
تفاوت بورس با فرابورس و مزایای سرمایهگذاری در آنها
امروزه با توجه به شرایط اقتصادی کشور، یکی از بهترین راه های کسب سود از سرمایههای سرگردان بورس بهتر است یا فرابورس؟ و پس اندازهای شخصی، سرمایه گذاری در بورس است. البته بازار دیگری به نام فرابورس نیز در کنار بورس با شرایط کمی متفاوت تر وجود دارد که در مجموع این دو بازار بدنه اصلی بازار سرمایه را تشکیل میدهند. در فرابورس معمولا شرکتهایی سهام خود را برای معامله در این بازار در اختیار عموم قرار می دهند که شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادار را ندارند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به این دو بازار پرداخته و تفاوتهای بین آن دو را بازگو کنیم. سعی میکنیم ضمن بیان تفاوتها، مزایای سرمایه گذاری در هر یک از آنها را نیز بیان کنیم.
بازار بورس چیست؟
اصطلاحا به بازاری که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و یا اوراق بهادار انجام می شود، بورس میگویند. در این بازار، انواع مختلفی از دارایی از جمله داراییهای مالی و واقعی خرید و فروش می شوند. بورسی که اصطلاحا داراییهای کاغذی (داراییهای مالی) در آن معامله می شود، بورس اوراق بهادار نامیده میشود.
همچنین به بازاری که در آن داراییهای فیزیکی (دارایی های واقعی) خرید و فروش میشود، بورس کالا گفته میشود. بورس اوراق بهادار یک بازار سرمایه است که به طور رسمی سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی و مؤسسات معتبر خصوصی با شرایط و قوانین خاصی خرید و فروش می شود. در این بازار، قیمت هر سهم بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. سرمایه گذاران میتوانند با سرمایه خود (چه کم و چه زیاد) وارد بورس شوند و بر روی سهام شرکتهای حاضر در این بازار سرمایه گذاری کند.
بازار فرابورس چیست؟
هرگونه معامله خارج از بورس را اصطلاحا فرابورس (OTC= Over The Counter) می گویند. معاملات خرید و فروش در این بازار به صورت مستقیم و بدون نظارت هرگونه نهادی مانند بورس بین دو طرف قرارداد انجام می گیرد. در صورتی که معاملات در بازار بورس در یک چهارچوب سازمان یافته انجام می گیرد.
بازار فرابورس برای اولین بار فعالیت خود را در سال 1387 زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. همان طور که گفته شد، شرایط پذیرش و معاملات در این بازار نسبت به بازار بورس راحت تر بوده تا بتواند به عنوان مهره کمک کننده ای برای اقتصاد کشور باشد.
از جمله وظایف مهم این بازار سازماندهی و پذیرش بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند و یا می خواهند سریعاً وارد این بازار شوند. فرابورس شامل پنج دسته بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.
بازار سهام در فرابورس جز بازارهای اول، دوم و پایه هستند. شرکتهایی که شرایط لازم را داشته باشند میتوانند سهام خود را در بازارهای اول و دوم معامله کنند و شرکتهایی که فاقد این شرایط باشند در بازار پایه معاملات سهام خود را انجام می دهند.
شرکت هایی سهامی بورس بهتر است یا فرابورس؟ عام که بر اساس ضوابط بتوانند شرایط لازم را دریافت کنند، می توانند در بازار اول معاملات سهام خود را انجام دهند. در بازار دوم هم مانند بازار اول، شرکت های سهامی عام معامله انجام می دهند. تفاوت این دو در آن است که در بازار دوم شرایط پذیرش راحت تر و منعطف تر از بازار اول است. شرکت های سهامی عام که نتوانستند شرایط لازم برای نقل و انتقال سهام خود در این دو بازار و بازار بورس را به دست آورند، می توانند در بازار پایه فرابورس اقدام به معامله نمایند.
توجه داشته باشید که در بازار فرابورس همچون بازار بورس، تمامی معاملات از طریق کارگزاریها انجام میشود.
بازار بورس و فرابورس چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
بازار بورس و فرابورس با یکدیگر تفاوتهایی دارند. در این بخش به تفاوت های این دو بازار می پردازیم.
8 تفاوت بورس با فرابورس
تفاوت اول بورس با فرابورس: ساعات کاری فرابورس نسبت به بورس انعطاف بیشتری دارد.
تفاوت دوم: حد نوسان مجاز در یک روز در بازار فرابورس 5% و در بازار بورس 4% است. البته این دامنه نوسان گاها تغییر میکند و بسته به سیاستهای مدیران و قانون گذاران هر چند وقت یک بار مورد بازبینی و تغییر قرار میگیرد.
تفاوت سوم: بازار فرابورس بر خلاف بورس، مکانی برای مراجعه حضوری ندارد.
تفاوت چهارم: قانون و مقررات فرابورس منعطف تر و با توافق طرفین قرارداد است. اما در بورس قوانین مشخص و خاصی وجود دارد.
تفاوت پنجم: در فرابورس امکان ثبت سفارشات 24 ساعته توسط شرایط الکترونیکی فراهم شده است که مزیت بزرگی در برابر بورس به حساب می آید.
تفاوت ششم: در بازار فرابورس به دلیل اینکه قوانین با توافق طرفین صورت می گیرد، معاملات معمولا با کاهش ریسک و شفافیت در قیمت ها همراه هستند.
تفاوت هفتم: بازار بورس به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می شود. چنانچه شرکتی در بازار اول شرایط قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می شود. بالعکس، اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی داشته باشد به بازار اول خواهد رفت و اگر عملکرد قابل قبولی نداشته باشد از بورس خارج خواهد شد. در مقابل، بازار فرابورس همان طور که پیشتر گفته شد، دارای 5 بازار (بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.
تفاوت هشتم: آخرین تفاوت این دو بازار، تفاوت در پذیرش شرکتها است. پذیرش شرکتها در بازار بورس به دلیل داشتن شرایط و مقررات خاص نسبت به بازار فرابورس مشکل تر است. بازار فرابورس به دلیل شرایط راحت تر این امکان را فراهم کرده تا شرکت های کوچک تر هم بتوانند سهام خود را وارد بازار سرمایه کنند.
10 مزیت پذیرش شرکتها در فرابورس
بر اساس قوانین، تمامی مزایای بازار بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت های پذیرش شده در فرابورس نیز وجود دارد. از جمله این مزایا عبارتند از:
تسهیل تامین مالی
هدف اصلی بازارهای اوراق بهادار، جمع آوری و سودهی پس اندازهای افراد به سمت بازار سرمایه به منظور به اجرا درآوردن طرح های بزرگ اقتصادی است. در این صورت شرکت ها در شرایط بهتری می توانند از طریق بازار سرمایه از مزایای تامین منابع ارزان قیمت بهرهمند شوند. علاوه بر این، انتشار اوراق مشارکت و انتشارگواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص هم می تواند باعث افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بازار فرابورس شود. در ادامه به این راهکار خواهیم پرداخت.
افزایش نقدشوندگی بازار سهام
تا قبل از راه اندازی فرابورس، تنها شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده بودند این امکان را داشتند که سهام خود را در محیطی شفاف و رقابتی معامله کنند. شرکتهایی که توانایی اخذ پذیرش از بازار بورس را نداشتند از این امکان به دور بودند. اما در حال حاضر، با وجود بازار فرابورس شرکت های کوچک تر هم می توانند با شرایط آسان تر در فرابورس پذیرفته شده و در این بازار به رقابت بپردازند.
نقل و انتقال سریع و آسان سهام
در حال حاضر نقل و انتقال سهام شرکت هایی که خارج از بورس هستند، دارای پروسه اداری وقت گیر هستند. وقت زیادی برای عملی کردن این پروسه صرف می شود و مراحل اداری هم پیچیده و زمان بر است. امروزه با روی کار آمدن فرابورس، شرکت ها راحت تر وارد این بازار می شوند و بالطبع نقل و انتقالات هم راحت و سریع تر انجام می شود.
اطلاعرسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایهگذاران
پس از آن که شرکتها در فرابورس پذیرفته شدند، طی یک فرایند قانونی و مراجع رسمی ایجاد شده، اطلاعات این شرکت ها اعلام می شود. یکی از نتایج این اطلاعات، شفافیت هرچه بیشتر عملکرد مدیران این شرکت ها است. همچنین گزارش های مالی دوره ای که تحت نظر حسابرسان مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه می شود. سهامداران و سایر سرمایه گذاران می توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
افزایش اعتبار شرکتهای بورسی و فرابورسی
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
از آن جا که بازار سرمایه و فرابورس در بین افراد جامعه شناخته شده هستند، چنانچه شرکتی وارد این بازارها شود، افراد زیادی از مصرف کنندگان با تولید کنندگان کالا و خدمات شرکتها آشنا می شوند. این امر موجب افزایش مخاطبان آن شرکتها خواهد شد.
امکان خروج از فرابورس با فرایندی ساده
چنانچه سهامداران بزرگ شرکتی تصمیم به خروج شرکت از فرابورس بگیرند، این فرایند با پشت سر گذاشتن چند مرحله امکان پذیر بوده و حتی شرکت می تواند به سهامی خاص تبدیل شود.
اخذ سادهی وامهای بانکی از طریق وثیقه گذاری سهام
وثیقه گذاری سهام و دریافت تسهیلات روی سهام شرکتها پس از آن که در فرابورس پذیرفته شدند، امکان پذیر خواهد بود. به دلیل اینکه وقتی سهام شرکتی در فرابورس پذیرش می شود، مراجع رسمی بر روی معاملاتی که شرکت ها انجام می دهند نظارت دارند. همچنین در شرایط عادلانه ای قیمت سهام بسته به عرضه و تقاضا تعیین می شود. در نتیجه سیستم های بانکی شرایط راحت تری برای وثیقه گرفتن سهام شرکت ها اعمال می کنند. زیرا امکان معامله سهامی که از طریق وثیقه گذاری در دست بانک است وجود ندارد و ارزش گذاری بر روی این سهام از طریق مرجع رسمی فرابورس انجام می شود.
صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیرهنویسی و انتشار آنها
انجام معامله دست دوم اوراق و همچنین سرمایه گذاری خاص و عام در فرابورس انجام می شود.
شفافیت قیمت سهام و اعتبار آن در معاملات فرابورس
با توجه به شفافیت فرایند عرضه و تقاضا و نظارت بر آن، قیمت سهام شرکت ها در فرابورس، نشاندهنده وضعیت مالی شرکت ها است. قیمت سهام می تواند مبنای همه معاملاتی باشد که شرکت ها و یا سهامداران انجام می دهند. همچنین در مبحث وثیقه گذاری سهام و اعتباردهی به شرکت ها هم از اهمیت خاصی برخوردار است.
معافیت از مالیات در شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس
شرکت هایی که در فرابورس ایران پذیرش شده اند، از مزایای مالیاتی چشمگیری برخوردار خواهند بود. مقدار آن با توجه به لایحه ای که از جانب دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شده تا 10% تخفیف در مالیات خواهد بود.
سرمایهگذاری در فرابورس چه جاذبههایی برای سرمایه گذاران دارد؟
با توجه به مزایای گفته شده، سرمایه گذاری در این بازار می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد. در این بخش به چند دلیل این جذابیت اشاره می کنیم:
1- حق خرید سهام جدید: هنگام عرضه سهام جدید در شرکت سرمایه گذاری شده، اولویت خرید سهام با سرمایه گذاران قبلی خواهد بود.
2- حق رای و اعمال مدیریت: با توجه به مقدار سهم سرمایه گذاران در شرکت، در مجامع عمومی حق اظهار رای دارند.
3- سود سهام: به سه عامل مدیریت شرکت، اوضاع اقتصادی کشور و میزان تقاضا بستگی دارد.
4- تنوع سرمایه گذاری: با توجه به تعداد اوراق بهادار ارائه شده توسط فرابورس، سرمایه گذاران می توانند سهام متنوعی خریداری کرده و از ریسک و زیان های احتمالی تاحدی در امان باشند.
5- افزایش قیمت سهام: سرمایه گذاری در سهام، از کاهش ارزش پول و قدرت خرید کالا جلوگیری می کند. همچنین با توجه به امکان مدیریت در شرکت، ارزش سهام افزایش می یابد.
6- اطمینان از محل سرمایه گذاری: برای ورود به فرابورس، شرکت ها باید تمامی شرایطی که فرابورس تعریف کرده را رعایت کنند. همچنین شرکتی که مدیریت ضعیف و ساختار مالی مناسبی نذاشته باشد، در فرابورس جایگاهی ندارد.
7- معافیت مالیاتی: همانطور که پیشتر گفته شد، شرکت های پذیرش شده در فرابورس با توجه به لایحه تصویب شده از 10% مالیات معاف بوده و این ار باعث سود بیشتر سهامداران خواهد شد.
مزیتهای ورود به فرابورس برای سهامداران چیست؟
در این میان مزیتهایی برای سهامداران نیز وجود دارد. از جمله این مزیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شفافیت و اعتبار قیمت سهام بواسطه مبادله در فرابورس
- کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها
سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا فرابورس؟
همانطور که گفته شد، شرکت هایی که شرایط لازم برای پذیرش در بورس را ندارند، می توانند در فرابورس پذیرش شوند. این به دلیل آن است که شرایط پذیرش در فرابورس آسان تر و راحت تر از پذیرش در بورس است. با این حال براساس مقررات، تمامی مزایا در این دو بازار سرمایه تعریف شده است. در نتیجه این دو بازار تفاوتهای چندانی بورس بهتر است یا فرابورس؟ با یکدیگر ندارند.
تقریبا میتوان گفت سرمایه گذاری در بورس و فرابورس در حال حاضر به لحاظ اجرایی و ریسک، شرایط مشابهی دارد.
پیشنهاد میکنیم مقالهی سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید.
آیا برای سرمایه گذاری در فرابورس به کد معاملاتی جدیدی نیاز است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. شما با مراجعه به کارگزاری یک کد بورسی دریافت می کنید تا بتوانید در بازارهای سرمایه معامله انجام دهید. شما با این کد بورسی می توانید در هر دو بازار سرمایه بورس و فرابورس به خرید و فروش سهام بپردازید. اگر از چگونگی دریافت کد بورسی اطلاع ندارید، پیشنهاد می شود مقاله چگونگی دریافت کد بورسی را نیز مطالعه نمایید.
برای کسب اطلاعات درباره شرکت بورس و فرابورس به سایت فرابورس و سایت بورس مراجعه کنید.
بنابراین تفاوت بورس با فرابورس بیشتر به مسائلی برمیگردد که برای یک معاملهگر چندان اهمیتی نخواهد داشت. مفاهیم پایهای بورس بسیار گسترده و مهم هستند. اگر به تازگی به بازار سرمایه ورود کردهاید، پیشنهاد میکنیم مباحث آموزش بورس (به خصوص مفاهیم پایه) را به صورت منسجم در یک پکیج جامع اموزش بورس دریافت کنید. برای این منظور به لینک زیر مراجعه کنید.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟
به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته میشود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف میزنیم باید حواسمان باشد که از بورس به طور کلی (به مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله میشود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.
سازمان بورس چیست؟
سازمان بورس و اوراق بهادار ایران موسسهای غیردولتی است که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده است. پیش از سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان دیگری به نام «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران» وظیفه ایجاد بستر برای معاملات اوراق بهادار در ایران را به عهده داشت. در سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی قانونی با عنوان «قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران» تصویب کرد که بر مبنای آن ۴ بورس تشکیل شد که بورس بهتر است یا فرابورس؟ در مجموع عملیات اجرایی بورسها را به عهده گرفتند. این چهار بورس از این قرارند:
- بورس اوراق بهادار تهران
- فرابورس ایران
- بورس انرژی ایران
بر مبنای همین قانون، نظارت بر عملیات این بورسها هم به عهده سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته شد.
نکته: همه این چهار شرکت سهامی عام هستند و سهامشان در بورس عرضه شده است. هر کسی که کد بورسی داشته باشد و در بازار بورس فعالیت کند میتواند اگر دوست داشته بورس بهتر است یا فرابورس؟ باشد بخشی از سهام این شرکتها را بخرد.
فرابورس چیست؟
اکنون که با ساختار بورسهای ایران را خلاصهوار مرور کردیم، بحث «فرابورس» را هم میتوانیم بهتر درک کنیم. «فرابورس ایران» شرکت مستقلی است که زیر نظر «سازمان بورس و اوراق بهادار» فعالیت میکند.
اما حالا که بورس داریم، چه دلیلی دارد که فرابورس هم داشته باشیم؟ نکته اینجاست که قوانین و نحوه فعالیت سازمان بورس به نحوی است که شرکتهای خاصی میتوانند در آن عرضه شوند و بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط که شرایط حضور در بورس را ندارند، نمیتوانند سهامشان را از طریق سازمان بورس عرضه کنند و از این طریق تامین مالی داشته باشند. دلیل وجودی فرابورس این است که همین خلاء را پر کند و به آن دسته از شرکتهایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را بدهد که سهامشان به شکل عمومی عرضه شود و سرمایهگذاران و معاملهگران بتوانند سهام این دسته از شرکتها را خرید و فروش کنند.
آیا ممکن است سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود؟
بله، این امکان وجود دارد. بعضی از شرکتها که سهامشان در فرابورس عرضه شده است و معامله میشود، ممکن است به مرور زمان شرایط حضور در بورس را به دست بیاورند. سهام این شرکتها پس از گذراندن مراحل قانونی از فرابورس به بورس منتقل میشود.
نکته: اگر سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود، لازم نیست سهامداران آن کار خاصی انجام بدهند و آنها مانند قبل سهامداران شرکت خواهند بود.
بورس بهتر است یا فرابورس؟
تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که میشود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکتها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.
بهطور کلی پذیرش سهام شرکتها در بورس سختگیرانهتر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که میتوان آن را بهنوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکتهایی معامله میشود که روند انتشار اطلاعاتشان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکتهای فرابورسی تغییر کند و این شرکتها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).
بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟
خوب است این نکتهها را درمورد تفاوت بورس و فرابورس گوشه ذهنمان داشته باشیم:
- از آنجا که شرایط پذیرش سهام شرکتها در فرابورس سادهتر است، مدتی هم که طول میکشد تا سهام شرکتی در فرابورس پذیرفته شود، معمولا کوتاهتر از مدت لازم برای پذیرش در بورس است.
- سهام شرکتهایی که در بورس معامله میشوند، استانداردهای لازم برای حضور در بورس را دارند و در نتیجه ریسک خریدشان در مقایسه با شرکتهای فرابورسی کمتر است.
- کارمزدی که معاملهگران برای خرید و فروش نمادهای بورسی میپردازند، کمی بیشتر از کارمزد معامله در فرابورس است.
- سهام شرکتهای حاضر در بورس به دو گروه تقسیم میشوند؛ بازار اول و بازار دوم. وقتی از «بازار اول بورس» یا «بازار دوم بورس» حرف میزنیم، در واقع منظورمان همین تقسیمبندی است.
- تقسیمبندی سهام و دیگر انواع اوراقی که در فرابورس معامله میشوند با تقسیمبندی بازارها در بورس متفاوت است. بازارهای فرابورس از این قرارند: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار شرکتهای کوچک و متوسط (SME)، بازار دارایی فکری، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار بورس بهتر است یا فرابورس؟ پایه و بازار ابزار مشتقه.
- بورس مکانی فیزیکی (تالار بورس) دارد که معاملهگران میتوانند در آنجا حاضر شوند و معاملاتشان را انجام بدهند، اما فرابورس چنین مکانی ندارد و تمام معاملاتش آنلاین انجام میگیرد.
نکته: وضعیت شفافیت مالی، روند انتشار اطلاعات و نظم برگزاری مجمامعِ شرکتهای فرابورسی یکسان نیست. بهطور کلی مالی شرکتهای بازار اول فرابورس از نظر شفافیت مالی وضعیت نسبتا مناسبتری دارند، ولی مثلا شرکتهای بازار پایه اخبار فعالیتهای شرکت و اطلاعات مربوط به صورتهای مالیشان را منظم منتشر نمیکنند. به همین دلیل است که میشود گفت خرید سهام از بازار پایه با بالاترین ریسک همراه خواهد بود.
جدول مقایسه شرایط پذیرش سهام شرکتها در بورس و فرابورس
همانطور که دیدیم شرایط پذیرش شرکتها در بازارهای مختلف بورس و فرابورس متفاوت است. برای اینکه مختصری از شرایط لازم برای حضور شرکتها در بازارهای بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را مرور کرده باشیم، جدول زیر را ترتیب دادهایم:
دیدگاه شما