کانال های روند

۱۰ پیامد بحرانی و خسارت‌ های اختلال اینترنت برای شرکت‌ ها

رسانه قطبنما: سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با انتشار نتایج یک نظرسنجی از کسب و کارهای عضو این سازمان تحلیل تازه‌ای از میزان ضرر و زیان کسب و کارها ناشی از اختلال و قطعی اینترنت را منتشر کرده است. به گزارش «فردای اقتصاد»، این گزارش آماری ۱۲ صفحه‌ای با مشارکت ۱۰۴ شرکت از تاریخ ۷ تا ۱۰ مهر ۱۴۰۱ صورت گرفته نشان می‌دهد تمامی شرکت‌های حاضر در نظرسنجی بابت اختلال و قطع اینترنت با ضرر و زیان مواجه شده‌اند. بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند.

برآورد میزان خسارت کسب و کارها از اختلال اینترنت

در این نظرسنج، از شرکت‌ها پرسیده شده که در صورت تداوم این محدودیت‌ها میزان خسارت روزانه آن‌ها، یعنی ترکیب فروش از دست‌رفته و هزینه اضافه شده، چقدر خواهد بود؟ ۵۳ درصد روزانه ۵۰ میلیون تومان، ۲۱ درصد ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان، حدود ۱۸ درصد بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان و قریب به ۸ درصد روزانه بالاتر از ۵۰۰ میلیون تومان خسارت می‌بینند. اگر تعداد کارکنان را شاخصی برای بزرگی شرکت‌ها بدانیم، می‌شود گفت که تقریبا همان ۸ درصدی که بالای ۲۰۰ نفر نیرو دارند، احتمالا روزانه بالای ۵۰۰ میلیون تومان خسارت خواهند دید و همان ۷۳ درصدی که زیر ۵۰ نفر نیرو دارند، روزانه ۵۰ میلیون تومان خسارت خواهند داشت.

این اعداد نشان می‌دهند هیچ بخشی از صنعت رایانه از گزند این خسارات مصون نمانده‌ است و در صورت تداوم این محدودیت‌ها خسارت‌ها هم ادامه خواهد داشت.

بررسی ابعاد محدودیت‌ها و اختلالات اینترنت

براساس گزارش «فردای اقتصاد»، در این مدت اختلالات و قطعی اینترنت دیتاسنترها منجر به اختلال در ارتباط با upstream دامنه‌ها و هم‌چنین ایجاد مشکلات زیادی در dns resolution دامنه‌ها شد. میزان failed request های منطبق با این شرایط، تقریبا ۱۷۰ برابر وضعیت معمول است. به‌علاوه، تمامی ارتباطات سالم https و handshake های داخلی، به ‌دلیل سیستم فیلترینگ و تلاش برای بستن سرویس‌های تانل و وی‌پی‌ان تحت تاثیر قرار گرفت. این اختلالات، به‌طور مستقیم ‌بیش‌تر سرویس‌های شرکتی مانند پرداخت‌ها، لاگین‌ها، سیستم‌های اطلاع رسانی (۲fa/Email)و سیستم‌های CICD و مدیریت رلیز، مانیتورینگ و آلرتینگ را تحت تاثیر قرار داد.

از سوی دیگر، اختلال در سرویس‌های تانلینگ منجر به مسدود شدن دسترسی امن کارشناسان سازمان‌ها به سرویس‌های سازمان و افزایش ریسک‌های امنیتی برای این شرکت‌ها شد. از پنج‌شنبه کانال های روند ۳۱ شهریور ۱۴۰۱، اختلالات اولیه تقریبا در تمام دیتاسنترها آغاز شد. این روند تا زمان انتشار این گزارش با روند ثابتی کانال های روند ادامه دارد.

در روز شنبه ۲ مهر، اختلالات داخلی در ارتباط بین دیتاسنتری و ارتباط با اینترنت بین‌الملل افزایش چشم‌گیری داشت و شدیدترین اختلالات را به‌ویژه در بخش داخلی تجربه کرده است. اختلالات در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، ۷ و ۸ مهر شدت بیش‌تری داشته است. تمرکز این اختلالات از ساعت ۱۶ تا ۲۴ هر روز بوده است.

عوامل موثر بر ضرر و زیان شرکت‌ ها به دلیل اختلال در اینترنت

۱. ارتباط مستقیم کاهش فروش با درآمد شرکت‌ها به‌دلیل اختلال در کانال‌های فروش

یکی از مهم‌ترین علل کاهش فروش کسب‌وکارها، اختلال در سرویس‌های گوگل است. بسیاری از کسب‌وکارها هزینه سنگینی برای SEO و AdWords گوگل می‌کنند تا مشتریان در زمان جست‌وجو به سایت آن‌ها برسند. قطع شدن سرویس گوگل باعث از دست رفتن این بخش از مشتریان می‌شود. محدودیت در دسترسی به ابزارهای تحلیلی گوگل هم این مشکل را بیشتر کرده‌ است.

۲. کاهش فروش یا درآمد شرکت به دلیل اختلال در استفاده از ابزارهای بازاریابی دیجیتال

موارد مطرح شده در حوزه بازاریابی دیجیتال را می‌توان به چند بخش تفکیک کرد. مهم‌ترین چالش به فیلتر شدن اینستاگرام ربط دارد. اینستاگرام به عنوان یکی از اصلی‌ترین کانال‌های فروش، تقریبا به صورت کامل کارکرد خود را از دست داده است. دوم اینکه، هر کسب و کار در چندین سال تولید محتوا و بهینه‌سازی‌ برای موتورهای کانال های روند جستجو (SEO) زمان زیادی را برای کسب رتبه در کلیدواژه‌های مرتبط با صنعت خود در گوگل صرف کرده‌اند که این مورد نیز با اختلال در موتور جستجوی گوگل، عملا باعث افت شدید ترافیک شده است.

همچنین تعدادی از کسب و کارها برای پیدا کردن ارتباط موثر با شرکت‌ها و ارتباط با افراد تاثیرگذار در بین مشتریانشان، از پلتفرم لینکدین استفاده می‌کنند که با اختلال روبرو شده است.

۳. لطمه به عملیات روزانه استفاده از ابزارهای ارتباط با مشتریان

محدودیت ابزارهای ارتباطی، به ۴طریق روی فعالیت‌های روزانه کانال های روند شرکت‌ها تاثیر گذاشته است: مختل شدن ارتباطات درون سازمانی، مختل شدن ارتباطات سازمان با مشتریان، ناتوانی در ارتباط با مشتریان و تامین‌کنندگان خارج از کشور و عدم دسترسی به منابع دانشی مورد نیاز برای کارها.

۴. صدمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در استفاده از ابزارهای طراحی و توسعه محصول

عموما ابزارهای توسعه با توجه به پخش بودن و تنوع Dependency ها، به اینترنت بین‌الملل نیاز دارد. تعدادی از ابزارهای توسعه که دچار اختلال شده‌اند شامل Github / Gitlab و Docker و Pypy و NPM و Packagist و Sentry و K۸s / helm و همین طور CDN های مختلف و ابزارهای Google SDK / Play هستند. همچنین، ابزارهای ارتباطی مورد استفاده برنامه‌نویسان نظیر Slack و Skype و Google Meet و Whatsapp هم مختل شده‌اند. ابزارهای کانال های روند محصولی نظیر Terello و Figma و AdobeXD و Miro و Jira هم فقط با اینترنت بین‌المللی کار می‌کنند. نباید فراموش کرد کانال های روند که بخش مهمی از کار تیم‌های فنی و محصولی از طریق جستجو در منابع مختلف انجام می‌شود که عملا این بخش هم مختل شده‌است.

۵. افزایش آسیب در عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در استفاده از سامانه‌های داخلی شرکت

با توجه به اینکه بسیاری از کارکنان شرکت‌ها، دورکار هستند، نیاز به ابزارهای ارتباطی برای پیشبرد عملیات جاری و کارهای شرکت‌ها بیش از پیش حیاتی است و ناپایدار بودن اینترنت و اختلالات سامانه‌های ارتباطی این موضوع را بسیار مشکل کرده است؛ هم برای همکاران داخلی هم همکاران خارجی. همچنین در برخی شرکت‌ها اتصال به سرویس‌ها و پلتفرم‌های خارج از ایران و دسترسی به داده روزانه برای پیشبرد کانال های روند کارهای جاری، لازم است که این موارد نیز کاملا با مشکل مواجه شده است.

۶. صدمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در استفاده از ابزارهای ارتباط درون سازمانی

اختلالات اینترنت، در سه حوزه روی ارتباطات درون سازمانی تاثیر گذاشته است: ارتباطات روزمره کارکنان، جلسات آنلاین و ارتباطات زیرساختی.

۷. صدمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در تعامل با اشخاص و موسسات غیرایرانی

گفت‌وگو و مکالمه با اشخاص خارجی اعم از مشاور و همکار و تامین‌کننده و هر نوع دیگر از بین رفته‌است؛ به خصوص که به دلیل اختلاف ساعت، پیدا کردن زمانی که فرد مقابل در حال کار باشد و اینترنت بین‌الملل در کانال های روند ایران محدود نباشد، بسیار دشوار شده‌ است. فیلتر شدن ابزارهایی مثل واتساپ، لینکدین و اسکایپ هم کار را سخت‌تر کرده‌ است. فعلا تنها راه ایمیل است که البته اگر قرار به ارسال فایل‌های حجیم باشد، به دشواری ممکن است.

۸. لطمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در تعامل با موسسات آموزشی و پژوهشی

اختلال در استفاده از موتور جستجوی گوگل، فعالیت‌های تحقیقی را عملا مختل کرده‌است. استفاده از منابع آموزشی سرویس‌های بین‌المللی ممکن نیست و حتی در مواردی که هزینه استاد خارجی پرداخت شده، به دلیل اختلال در سرویس‌های ویدئویی، کلاس منتفی شده‌است. سرویس‌های دانلود مقالات و مستندات هم در بسیاری از موارد دچار مشکل شده‌است. همچنین، آزمون‌های مختلف بین‌المللی که برگزار می‌شوند و بعضا زمان محدود و مشخصی دارند، برای دریافت گواهی‌های فنی در زمینه موضوعات مختلف مثل شبکه و امنیت و نرم افزار دچار اختلال شده‌است.

۹. لطمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در تعامل با پیمانکاران و اشخاص همکار

شرکت‌های فعال در این حوزه اعلام کرده‌اند که برخی از خریدها و تامین ملزومات، خدمات و… از طریق شرکای تجاری خارجی انجام می‌شده است. به همین دلیل، پس از محدودیت‌های اعمال شده در اینترنت، بخش مهمی از فرآیند خرید و تامین، شامل بازدید از سایت‌های خارجی و سفارش‌گذاری، برگزاری جلسات آنلاین در پلتفرم‌های خارجی، ارسال و دریافت کانال های روند مدارک و مستندات از طریق سامانه‌های خارجی با مشکلات متعددی مواجه شده و عملا پیشبرد این موارد امکان پذیر نیست. ضمنا بخش مهمی از شرکای تجاری ایرانی نیز به دلیل دسترسی آسان، سریع و استفاده همگانی، از پلتفرم‌ها و سامانه‌های خارجی برای برگزاری جلسات، مذاکرات، ارسال و دریافت مدارک و مستندات استفاده می‌کنند که با وجود محدودیت‌های اینترنت، این قبیل تعاملات با شرکای داخلی نیز مختل شده است.

۱۰. لطمه به عملیات جاری شرکت به دلیل اختلال در دورکاری کارکنان

پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی معتقدند که عملا امکان دورکاری از بین رفته ‌است؛ چون امکان برگزاری جلسات آنلاین در پلتفرم‌های مورد استفاده نظیر گوگل میت، اسکایپ یا زوم به‌ صورت کلی یا جزئی با مسدودی و اختلال مواجه شده‌است.

تغییر افزایشی در مسیر دلار

بسیاری از معامله‌گران برای اینکه ارزش دلار را محاسبه کنند، به تغییرات قیمت درهم نگاه می‌کنند. اگر روند افزایشی داشته باشد، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت دلار تهران نیز افزایشی خواهد بود.

روند قیمتی دلار پس از دو روز کاهش، مجددا به مدار صعودی بازگشت و براساس آخرین قیمت معامله نقدی انجام شده در روز سه‌شنبه، به قیمت ۳۲ هزار و ۷۵۰ تومان رسید که به نسبت دوشنبه ۴۸۰ تومان معادل ۵/ ۱ درصد افزایش را ثبت کرد. از روند معاملات به نظر می‌رسد با افزایش تقاضا در بین معامله‌گران، در سمت عرضه، سیاستگذار ارزی فشاری برای کاهش قیمت دلار به کمتر از ۳۲ هزار تومان ندارد. در نتیجه قیمت دلار با افزایش مواجه شده است. از سوی دیگر، قیمت سکه نیز در روز سه‌شنبه روند صعودی خود را ادامه داد و به قیمت ۱۴ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان رسید.

رشد ۵/ ۱ درصدی قیمت دلار در یک روز

روند قیمتی دلار نشان می‌دهد که از ابتدای روز که معاملات نقدی رقم خورده، در محدوده 32 هزار و 530 تومان تا 32 هزار و 550 تومان نوسان داشت، اما حدود ساعت 11 و 8 دقیقه روند صعودی قیمت دلار سرعت گرفت و به محدوده 32 هزار و 630 تومان رسید. این روند با کمی نوسان در محدوده 32 هزار و 600 تومان، مجددا اوج گرفت و تا ساعت 11 و 25 دقیقه به 32 هزار و 700 تومان رسید. در نهایت پرونده قیمت دلار در روز سه‌شنبه با رقم 32 هزار و 750 تومان بسته شد که به نسبت دوشنبه 480 تومان معادل 5/ 1 درصد رشد داشت.

با کانال های روند توجه به الگوی بازارساز در روزهای گذشته پیش‌بینی می‌شد که وقتی عصر روز دوشنبه قیمت‌های پیشنهادی دلار فردایی افزایشی شد، سیاستگذار ارزی در صبح روز سه‌شنبه نرخ را با عرضه بیشتر پایین بیاورد، اما قیمت دلار در مدار صعودی که از روز کانال های روند دوشنبه شروع شده بود، در روز سه‌شنبه نیز روی همان مدار ادامه مسیر داد. حال این سوال پیش می‌آید که چرا سیاستگذار از صبح تزریق انجام نداده است. یک دلیل آن می‌تواند برای مدیریت بازار توسط بازار‌ساز باشد که عجله‌ای برای کاهش نرخ دلار در کانال‌های پایین‌تر از 32 هزار تومان ندارد. از سوی دیگر روند بازار نشانه‌های افزایش تقاضا را بروز داده است. به این ترتیب حرکت کاهشی که از چند روز پیش شروع شده بود تغییر کرد و مجددا به مسیر افزایشی برگشت. برخی از معامله‌گران معتقدند قیمت 32 هزار و 800 تومان یک مرز مقاومتی مهم به حساب می‌آید و در صورت رد شدن این مرز، قیمت دلار به کانال 33 هزار تومان ورود خواهد کرد.

درهم؛ قطب‌نمای دلار

بسیاری از معامله‌گران برای اینکه ارزش دلار را محاسبه کنند، به تغییرات قیمت درهم نگاه می‌کنند. اگر روند افزایشی داشته باشد، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت دلار تهران نیز افزایشی خواهد بود. در روز سه‌شنبه آخرین قیمت خرید هر درهم 9090 تومان بوده که به نسبت روز دوشنبه صعودی بوده است و در نتیجه به معامله‌گران سیگنال افزایشی شدن قیمت دلار را در تهران می‌دهد. محاسبات نشان می‌دهد که قیمت دلار بر مبنای درهم بیش از 33 هزار تومان است.

افزایش130 هزار تومانی قیمت سکه

قیمت سکه در روز سه‌شنبه با افزایش 130 هزار تومان به نسبت دوشنبه به حدود 14 میلیون و 950 هزار تومان رسید که رشد کمتر از یک درصدی (9/ 0 درصدی) در یک روز را رقم زده است. از آنجا‌ که قیمت سکه متاثر از قیمت اونس طلا و دلار است، با وجود درجا زدن قیمت اونس طلا به نسبت دوشنبه، به دلیل صعودی بودن نرخ دلار، قیمت سکه افزایشی شده است.

قیمت نیم‌سکه نیز در سه‌شنبه به قیمت 8 میلیون و 200 هزار تومان معامله شد و ربع‌سکه نیز به نرخ 5 میلیون و 200 هزار تومان رسید. در میان سکه‌های تمام، نیم‌سکه و ربع‌سکه، ربع‌سکه از حباب بیشتری برخوردار است. به‌طوری که ارزش واقعی ربع‌سکه حدود 3 میلیون و 230 هزار تومان محاسبه می‌شود که حدود یک میلیون و 970 هزار تومان را حباب رقم می‌زند. به عبارت دیگر قیمت ربع سکه حدود 61 درصد بیش از قیمت واقعی آن است. قیمت واقعی سکه از فرمول ضریب وزن خالص سکه (عیار ۹۰۰) در قیمت هر گرم طلا به علاوه کارمزد ضرب سکه به کانال های روند دست می‌آید و تفاوت قیمت بازار سکه با قیمتی که با فرمول بالا به دست می‌آید، مقدار حباب سکه را مشخص می‌کند.