نرخ بهره منفی چیست؟

سواپ مثبت و سواپ منفی | آکادمی آینده

نرخ بهره منفی به عنوان ریسک سیستمیک

این مقاله بررسی می کند که آیا سیاست نرخ بهره منفی (NIRP) که توسط بانکهای مرکزی اعمال می شود به تنش بالاتر در بازار منجر می شود یا خیر. برای اندازه گیری سطح ریسک، ما از روش پیشنهادی هولو و همکارانش پیروی می کنیم. و بخشهای اصلی بازار را در نظر می گیریم. با این حال، از آنجا که پیامدهای احتمالی NIRP به طور مستقیم از بانکها ناشی می شود، ما با پیاده سازی داده های ترازنامه های این بخشها، رویکرد اصلی را توسعه می دهیم. نتایج ما نشان می دهد که از زمان معرفی NIRP، سطح ریسک به تدریج افزایش یافته است و نگرانی ها در درجه اول مربوط به بازار اوراق قرضه و بخش بانکی است.

شش بانک مرکزی - بانک مرکزی اروپا (ECB)، بانک مرکزی دانمارک (DNB)، بانک سورجیز ریکس (Riksbank)، بانک ملی سوئیس (SNB)، بانک ماگار نمزتی (MNB) و بانک ژاپن- سیاست نرخ بهره زیر صفر را در پیش گرفته اند. در حالی که محققان عقیده دارند که نرخ بهره اسمی نمی تواند منفی باشد (حد پایین صفر). اهمیت سیاست نرخ بهره منفی (NIRP) ناشی از غیرمتعارف بودن و هزینه های ناشی از آن است که صرفاً توسط ریسک بیان می شود. NIRP ریسک خروج پول از بخش بانکی را به میزان قابل توجهی تقویت می کند (اگرچه تعیین میزان آن دشوار است). افراد برای جلوگیری از نرخ بازده منفی ترجیح می دهند به جای سپرده کردن، پول نقد نگه دارند. NIRP، مشابه نرخ بهره پایین، به سودآوری بانکها از طریق کاهش حاشیه سود خالص آسیب می زند. بنابراین، بانک ها تمایلی به کاهش هزینه های تامین مالی خود ندارند، به ویژه در رابطه با خرده سپرده ها. علاوه بر این، با انتقال نرخ بهره منفی به عایدی اوراق قرضه، موسسات مالی در جستجوی بهره مثبت (کسب عایدی) به سمت داراییهای ریسک پذیر حرکت می کنند. چنین تأثیری به ویژه بر صندوق های بازنشستگی یا شرکت های بیمه بسیار قوی است زیرا می خواهند عایدی هدف خدمات خود را حفظ کنند. این ممکن است باعث ریسک تخمین بیش از حد واقع در بازارهای مالی شود، که منجر به حباب در قیمت بازار می شود. با در نظر گرفتن این معایب NIRP، ما سطح ریسک سیستمیک را در اقتصاد بررسی می کنیم و ارزیابی می کنیم که آیا NIRP تاکنون در افزایش آن نقش قابل توجهی داشته است یا خیر. این رویکرد روی چهار اقتصاد با نرخ بهره منفی - منطقه یورو، دانمارک، سوئد و سوئیس اجرا شد.

چکیده انگلیسی

The goal of the paper is to assess whether the negative interest rate policy (NIRP) conducted by central banks contributes to higher market stress. To measure the risk level, we follow the methodology proposed by Hollo et al. (2012) and consider major segments of the market. However, as potential NIRP consequences are directly built up in the banks, we extend the original approach by implementing the balance sheet data from that sector. Our results suggest that the level of risk has gradually increased since the introduction of NIRP and primarily concerns the bond market and the banking sector.

تورم منفی؛ علل شکل گیری و اثرات آن بر اقتصاد

تورم منفی به چه معناست؟ تورم منفی یعنی کاهش دائمی قیمتها در طی یکسال. تورم منفی کاملا عکس تورم میباشد و زمانی اتفاق میوفتد که نرخ تورم، منفی است.

بنظر میرسد که تورم منفی عالی باشد!! چون قیمتها کاهش میابد و مصرف کنندگان میتوانند کالاها و خدمات خود را با قیمت ارزانتر خریداری کنند و در نتیجه سطح زندگی آنها بهبود میابد. یعنی درآمد و قدرت آنها افزایش میابد. برای بنگاه ها هم خبر خوبی هست چون با کاهش قیمت ها، نهاده آنها ارزان میشود پس در نتیجه حاشیه سود آنها بزرگتر میشود چون هزینه های تولید کاهش پیدا کرده است.

پس بنظر می آید که با این نوع تورم، همه چیز خوب میشود. اما اینطور نیست و به این سادگی نمیباشد. یعنی تورم منفی میتواند اینحالات مثبت را به همراه داشته باشد اما از طرف دیگر حالاتی را ایجاد میکند که به شدت زیان آور است. برای بررسی عمیق تر این موضوع ابتدا دلایل آن را بررسی میکنیم.

دلایل تورم منفی عبارتند از:

۱-عوامل طرف تقاضا= این نوع تورم منفی بدخیم و خطرناک هست.

۲-عوامل طرف عرضه=این نوع تورم منفی خوش خیم هست.

حال هر کدام از عوامل را باجزئیات بیشتر بررسی میکنیم:

۱-تورم منفی ناشی ازعوامل طرف تقاضا:

این نوع تورم منفی زمانی ایجاد میشود که منحنی تقاضای کل به سمت چپ منتقل میشود. اما چرا این نوع تورم کاهنده، بدخیم و خطرناک است؟ در اینحالت وقتی تقاضای کل به سمت چپ منتقل میشود، قیمتها کاهش میابد اما همزمان رشد اقتصادی هم کاهش پیدا میکند.

اما مهمترین موضوع در این نوع تورم منفی این است که در اینحالت تورم کاهنده بلندمدت خواهد بود. این نوع تورم کاهنده قابل پیش بینی است.

اگر تورم منفی قابل پیش بینی باشد، آنگاه خطرناک است و میتواند منجر به یک چرخه نامحدود شود. چرا؟ یکی از مهمترین موضوعات این است که مصرف کنندگان عقلایی، مصرف خود را به تاخیر میدازند یعنی میدانند که در آینده قیمت ها پایینتر است پس چرا باید الان بخرند؟!

اما این خبر بدی برای اقتصاد است چون مصرف کاهش میابد و این منجر به کاهش تقاضای کل میشود. بنگاه ها هم در واکنش مجبور میشوند که قیمتها را کاهش دهند و این باعث میشود تورم کاهنده تر شود.

در اینحالت مهمترین مسئله این است که نرخ رشد اقتصادی کاهش میابد و نرخ بیکاری افزایش میابد. پس این نوع تورم در بلندمدت نتایج بسیاری مخربی برای اقتصاد به همراه دارد.

نکته دیگر این است که وقتی تورم منفی داریم، نرخ بهره واقعی مثبت خواهد بود. یعنی نرخ بهره واقعی برابر است با نرخ بهره اسمی منهای نرخ تورم. نرخ بهره در بدترین حالت صفر میشود(نه منفی).

حتی هیچ فایده ای ندارد که بانک مرکزی بخواهد نرخ بهره را صفر کند و حالت تشویقی برای اقتصاد داشته باشد و تورم ایجاد شود. چون در اینحالت نرخ بهره واقعی همیشه مثبت خواهد بود. مثلا فرض کنیم نرخ بهره اسمی صفر است و نرخ تورم منفی، ۰.۰۲- میباشد.

پس دراینحالت نرخ بهره واقعی برابر است با ۰.۰۲+ و این کاملا منطقی است. یعنی اگر با نرخ بهره صفر هم پول پس انداز کنید، همچنان سود خواهید کرد چون قیمتها کاهشی هستند یعنی ارزش پولی که پس اندازه کرده اید، افزایش میابد(هر چند سود اسمی نداریم).

پس در اینحالت نرخ بهره واقعی همیشه مثبت هست و انگیزه به سمت پس انداز است و نه مصرف و سرمایه گذاری. یعنی در اینحالت منطقی هست که سرمایه خود را پس اندازه کنیم و این باعث میشود که تقاضای کل افت بیشتری داشته باشد و تورم کاهنده بیشتر میشود.

در نتیجه نرخ رشد اقتصادی کمتر و نرخ بیکاری بیشتر میشود. این نتایج بسیار خطرناک و کشنده هستند برای یک اقتصاد.

یکی دیگر از نکات مهم این است که وقتی تورم منفی هست، ارزش واقعی بدهی افزایش میابد. یعنی وقتی قیمتها افت میکنند، سود بنگاه و درآمد نیروی کار کاهش میابد و این باعث میشود که پرداخت بدهی سخت تر شود.

بنابراین نتایج تورم منفیِ بلندمدتی برای یک اقتصاد بسیار بدتر از نتایج تورم میباشد. برای مثال ژاپن بعد از دهه ۹۰، دائما با تورم منفی دست و پنجه نرم میکرد و به سختی توانست از آن خارج شود. یونان هم بعد از رکود اقتصادی که در سال ۲۰۱۰ تجربه کرد، برای مدت زیادی دچار تورم کاهنده شد.

۲- تورم منفی ناشی از عوامل طرف عرضه:

این نوع تورم زمانی ایجاد میشود که منحنی تولید کل کوتاه مدت به سمت راست منتقل میشود. چون هزینه های تولید نرخ بهره منفی چیست؟ کاهش میابد. در اینحالت قیمتها افت میکند اما این نوع تورم خوش خیم است چون همزمان با کاهش قیمتها، رشد اقتصادی افزایش میابد. این نوع تورم کاهنده، کوتاه مدت است و غیرقابل پیش بینی میباشد.

کاهش قیمت مواد اولیه و افزایش نرخ ارز میتواند منحنی تولید کل کوتاه مدت را به سمت راست منتقل کند و منجر به تورم کاهنده شود. این عوامل در بلندمدت ثابت نمی مانند و دائما تغییر میکنند و به همین دلیل در اینحالت تورم کاهنده دوامی ندارد.

به همین دلیل این نوع تورم بدخیم نیست و برای اقتصاد مناسب است. در اینحالت قیمت برای مصرف کننده افت میکند و سطح زندگی و قدرت خرید آنها افزایش میابد. بیزنس ها هم میتوانند نهاده ارزان تری بخرند و هزینه تولید آنها کاهش میابد. البته اینحالات برای زمانی است که تورم کاهنده، کوتاه مدت و غیرقابل پیش بینی باشد.

نکته آخر:

مهمترین موضوع این است که آیا تورم منفی، قابل پیش بینی است یا خیر؟ اگر غیرقابل پیش بینی باشد، به نفع اقتصاد است. پس تورم منفی کوتاه مدت یک خبر خوب برای اقتصاد است. اما اگر بلندمدت و قابل پیش بینی باشد، فوق العاده خطرناک است.

البته اینحالت بدین معنی نیست که تورم منفی ناشی از طرف تقاضا(عرضه) همیشه بلندمدت(کوتاه مدت) خواهد بود! عکس اینحالت ممکن است یعنی تورم کاهنده ناشی از طرف عرضه میتواند بلندمدت باشد و یا تورم کاهنده ناش از طرف تقاضا میتواند کوتاه مدت باشد.

پس مهمترین مسئله این است که آیا تورم منفی، قابل پیش بینی است یا خیر؟ این مهمترین نکته میباشد. پس برای اینکه به سوال جواب بدهیم که آیا چنین تورمی خوب است یا نه، باید بدانیم که آیا این تورم کاهنده قابل پیش بینی میباشد یا خیر. اگر قابل پیش بینی باشد، کاملا به ضرر اقتصاد است اما اگر غیرقابل پیش بینی باشد، خوش خیم میباشد و به نفع اقتصاد است.

افزایش نرخ بهره بین بانکی؛ هشداری برای سرمایه‌گذاران

نرخ بهره بین‌بانکی درحالی از مرز ۲۱ درصد عبور کرد که پیش از این وزیر اقتصاد درخصوص حفظ این نرخ در محدوده ۲۰ درصد وعده داده بود؛ افزایش بی‌سابقه این نرخ هشداری برای سرمایه‌گذاران در راستای به‌کارگیری سیاست‌های پولی انقباضی توسط دولت است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، نرخ بهره بین‌بانکی در حالی طی آخرین روزهای تیرماه ۱۴۰۱ به ۲۳.۳۱ درصد رسید که نسبت به هفته سوم تیرماه رشد ۰.۱۷ واحد درصدی ثبت کرده است. این نرخ یکی از ابزارهای کنترل تورم بوده و با افزایش آن، نرخ بهره افزایش یافته و حجم نقدینگی موجود در بازارها کاهش می‌یابد که در کاهش تورم مؤثر است. این بالاترین رقمی است که در سال جاری برای نرخ بهره بین‌بانکی ثبت شده و اعتراض فعالان بازارهای مالی را به دنبال داشته است.

نرخ بهره بین‌بانکی تأثیر مستقیمی بر بازار سرمایه ندارد. این نرخ در واقع یک نرخ شبانه است و بر پول‌هایی که بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهند، تعیین می‌شود. می‌توان گفت نرخ بهره بین‌بانکی، نرخ استقراض بین بانکی است که در مدت کوتاهی تسویه می‌شود. سایر نرخ‌های بهره ازجمله سود سپرده‌های بانکی بر بازار سرمایه تأثیر مستقیم دارد. افزایش نرخ بهره بین‌بانکی با وجود تأثیر نه چندانی که در بازار سرمایه دارد، نشان‌دهنده موفق نبودن بانک‌ها در جذب نقدینگی است. این در حالی است که حجم معاملات بازار سرمایه در این روزها نشان می‌دهد که نقدینگی، جذب بازار سرمایه هم نشده است.

در چنین شرایطی، نقدینگی جذب بازارهای موازی شده است و در این بازارها شاهد رشد هستیم و همین موضوع تورم موجود در کشور را تشدید می‌کند. نقش دولتمردان در کنترل این نرخ بسیار مؤثر است، زیرا افزایش آن ممکن است در بین سهامداران منجربه این تصور شود که دولت به نرخ بهره بین‌بانکی بی‌توجه بوده و قرار است سیاست‌های انقباضی به کار گرفته شود. بنابراین درمجموع می‌توان گفت تأثیر نرخ بهره بین‌بانکی بر بازار سرمایه بیشتر جنبه روانی دارد.

درحالی‌که سیداحسان خاندوزی ، وزیر اقتصاد و امور دارایی پیش از این درخصوص کنترل نرخ بهره بین‌بانکی در سطح ۲۰ درصد و در قالب بسته حمایت از بورس وعده داده بود، این نرخ به بیش از ۲۱ درصد رسید و در واکنش به عبور آن از ۲۱ درصد گفته است که همچنان دولت مصمم به نگه‌داشتن نرخ بهره بین‌بانکی در محدوده ۲۰ درصد است و برای حل این مسئله در جلسه شورای پول و اعتبار، تصمیم‌گیری خواهد شد.

در این راستا روز گذشته متولیان بازار سرمایه ازجمله بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، جلسه تشکیل دادند که در آن علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به موضوع نرخ سود بین‌بانکی به عنوان یکی از دغدغه‌های فعالان بازار سرمایه گفته است نرخ سود در بازار بین بانکی طبیعتاً متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می‌شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تأیید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل می‌کند؛ در همین راستا نیز در جلسه روز گذشته تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده که با اجرای این تصمیمات، نرخ سود در بازار بین‌بانکی کنترل خواهد شد.

وی درعین‌حال، رویدادهای اثرگذار بر بازار سرمایه را موضوعات چندگانه دانست که باید مورد توجه قرار گیرد و در همین راستا افزود: دغدغه فعالان بازار سرمایه، مورد توجه تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی است و تدابیر لازم در این خصوص اتخاذ خواهد شد، البته باید توجه داشت که هرگونه سیاست در زمینه حمایت از بازار سرمایه باید هم‌راستا با سایر سیاست‌های دولت به ویژه سیاست کنترل تورم و اصلاح نظام بانکی باشد.

رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر لزوم پایبندی بانک‌ها و نهادهای مالی به نرخ‌های سود مصوب شورای پول و اعتبار افزود: سازمان بورس ساز و کارهای حمایت نظام بانکی از شرکت‌ها و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، ازجمله بازنگری در برخی مقررات در حوزه نهادهای مالی، سیاست‌های هدایت اعتباری با هدف تسهیل و ایجاد مشوق برای تأمین مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه از بانک‌ها را بررسی و به بانک مرکزی پیشنهاد کند و بانک مرکزی برای همکاری با بازار سرمایه در این زمینه آمادگی کامل دارد.

شهرام معینی، اقتصاددان در این خصوص به خبرنگار ایمنا می‌گوید: نرخ بهره بین بانکی یکی از نرخ‌های بهره از جمله نرخ بهره تسهیلات و نرخ سود سپرده است. به طور کلی هر قدر نرخ بهره بین بانکی پایین‌تر باشد، به نفع بورس است زیرا صاحبان سرمایه برای سرمایه‌گذاری بازده آن دارایی را با بازده دارایی بدون ریسک مقایسه می‌کنند. سپرده‌گذاری بانکی و خرید اوراق خزانه و مشارکت نوعی دارایی بدون ریسک است. هرچقدر بازده دارایی‌های بدون ریسک، پایین‌تر باشد، انگیزه برای سرمایه‌گذاری در سایر بازارها از جمله بورس بیشتر می‌شود. همچنین هر قدر نرخ بازده دارایی‌های بدون ریسک افزایش یابد، انگیزه افراد برای خروج از بازار سرمایه افزایش می‌یابد و به این دارایی‌ها رو می‌آورند.

وی اضافه می‌کند: اکنون نرخ بهره بین‌بانکی تغییر مختصری داشته است. باید توجه داشت با وجود این افزایش، همچنان نرخ بهره واقعی نسبت به تورم، منفی است؛ درحالی‌که تورم بیش از ۵۰ درصد است، نرخ بهره بین‌بانکی ۲۱.۳۱ درصدی در حقیقت منفی است. با این وجود، افزایش نرخ بهره بین بانکی تأثیر مختصری بر رفتار سرمایه‌گذاران دارد و انتخاب پورتفوی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به نحوی که سرمایه خود را از دارایی‌های ریسک‌پذیر به دارایی‌های بدون ریسک همچون بانک انتقال می‌دهند.

این اقتصاددان می‌گوید: درمجموع به نظر می‌رسد با افزایش نرخ بهره بین بانکی، «پی» بر « ای » سهام مختلف در بورس کاهش می‌یابد. البته درحال‌حاضر این نرخ تغییر چندانی نداشته است بنابراین تأثیر محدودی بر بازار سرمایه داشته است. افزایش نرخ بهره بین بانکی عامل جدی در اتفاقاتی که در بورس می‌افتد نبوده است و اگر به ارقام بیش از ۲۵ درصد برسد می‌تواند تأثیر جدی تری بر بازار سرمایه داشته باشد.

معینی همچنین درخصوص نقش بانک مرکزی در کنترل نرخ بهره بین بانکی، می‌گوید: پایین و بالا رفتن این نرخ نتایج متفاوتی دارد. به طور کلی زمانی که تورم افزایش می‌یابد نرخ بهره بین‌بانکی را نیز افزایش می‌دهند تا کمی انقباض در تسهیل مالی ایجاد شود. با این اقدام مسیر تورم کمی کاهشی می‌شود. در مقابل، زمان‌هایی که خطر تورم وجود ندارد، پایین آوردن نرخ بهره بین‌بانکی در کشورهای پیشرفته نوعی سیاست انبساطی است که رشد و رونق را در پی دارد.

وی ادامه می‌دهد: از طرفی با افزایش نرخ بهره بین بانکی علاوه بر نقش ضدتورمی ، رکود نیز به وجود خواهد آمد و با کاهش این نرخ علاوه بر رونق، احتمال افزایش تورم را نیز به دنبال دارد. البته باید توجه داشت در ایران عوامل بسیار مهم‌تری بر رونق تولید و تورم تأثیرگذار بوده و نرخ بهره تأثیر جزئی در این مسائل دارد.

به عقیده این اقتصاددان به نظر می‌رسد اکنون در بدنه دولت نیز اراده همسو و هماهنگی درخصوص نرخ بهره بین بانکی وجود ندارد. در حالی که برخی از مسئولان دولتی تمایل به افزایش نرخ بهره دارند تا از این طریق انقباض ایجاد کرده و از تورم جلوگیری کنند؛ برخی از مسئولان درخصوص ربوی بودن نظام بانکی و لزوم تغییرات اساسی در آن صحبت می‌کنند. این افراد با نرخ بهره بین بانکی مخالف بوده و به دنبال کاهش آن هستند.

معینی خاطرنشان می‌کند: این دو دیدگاه همواره وجود داشته و به نتیجه مشخصی نرسیده است. اتخاذ هر یک از این تصمیم‌ها نیز منافع و مضراتی به دنبال دارد و هیچ یک از این روش‌ها کاملاً صحیح یا کاملاً اشتباه نیست.

ارتباط نرخ بهره با بازار رمزارزها

شاید از زبان معامله گران کوتاه مدت رمزارزها از جمله بیت کوین شنیده باشید که در یک روز خاص معامله نکنید چون مقامی از فدرال رزرو آمریکا قرار است سخنرانی کند و سیاست های پولی جدید و مخصوصا نرخ بهره را اعلام کند. یا اینکه در ساعت خاصی قرار است آمارهای بیکاری یا شاخص های مصرف کننده منتشر شود. آیا باید به صحبت های آنها گوش کنیم؟ اگر هولدر رمزارزها هستیم یعنی معاملات بلندمدت انجام می دهیم یا اصلا برای پس اندازهای طولانی مدت به خرید رمزارزها فکر می کنیم، باید به این اخبار اقتصادی که تحلیل بنیادی لقب گرفته اند اهمیت دهیم؟ اصولا کدام متغیرهای اقتصاد کلان یا سیاست های پولی بر بازار رمزارزها موثر است؟

همینجا بگویم که نرخ بهره منفی چیست؟ این یک موضوع بسیار بحث برانگیزی است که از نظر علمی و آماری توافقی بر سر آن نیست و نظر هر کس به تجربه ی شخصی او بیشتر ارتباط دارد تا تحقیقات آماری با نتایج قاطع. بیایید کمی بیشتر بررسی کنیم.

عوامل موثر بر قیمت بیتکوین

می دانید که ارزش ارزهای فیات سنتی متاثر از مبانی کلان اقتصادی کشور صادرکننده ی آن ارز یا پول است. اما بیت کوین یک ارز دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز است. هیچ مرجع مرکزی مسئول ارزش بیت کوین نیست و بیت کوین به کشور خاصی مرتبط نیست. این ویژگی منحصر به فرد برای هر نظریه پرداز یا فعالی که به دنبال بررسی رفتار قیمت بیت کوین بر اساس مجموعه ای از عوامل اساسی فرضی است، مشکلی جدی ایجاد می کند. تا به امروز، اجماع عمومی اقتصاددانان کلاسیک بر این بوده است که بیت کوین باید به عنوان نوعی دارایی سفته بازانه، سرمایه گذاری بسیار پرخطر و نه یک ارز کامل یا سرمایه گذاری بلندمدت در نظر گرفته شود. طرفداران بیتکوین و رمزارزها البته نظری برخلاف این دارند و تاریخچه ی ده ساله بیتکوین و اهمیت و رشد سریع آن را دلیل ادعای خود می دانند.

مقالات اقتصادی مجموعه وسیعی از عوامل شرطی را بررسی کرده اند که به طور بالقوه بر شکل گیری قیمت بیت کوین تأثیر می گذارد، از جمله تعامل بین عرضه و تقاضا، بنیادهای خرد بازار مانند شتاب قیمت بیت کوین، نسبت معاملات در صرافی ها، قیمت طلا، توجه یا عدم توجه عمومی به اخبار بیت کوین، احساسات بازار، نرخ هش شبکه به عنوان معیاری برای قدرت محاسباتی مورد استفاده برای استخراج بیت کوین، اخبار مربوط به اقدامات نظارتی، توسعه مالی جهانی، قیمت نفت، نرخ بازده بلندمدت و اخبار مربوط به بیکاری و کالاهای بادوام و…

هر کدام از موارد بالا به طور جداگانه بر قیمت بیت کوین تاثیراتی دارند اما هنوز هیچکس نتوانسته فرمولی برای تجمیع اثرات این فاکتورهای مختلف بر قیمت بیتکوین و بازار رمزارزها پیدا کند. در واقع معلوم نیست این کار اصلا شدنی باشد.

تاثیر نرخ بهره بر قیمت بیتکوین

به طور ساده گفته می شود کاهش نرخ بهره باعث خروج پول از بانکها و افزایش تورم و افزایش قیمت کالاها از جمله بازار سهام و بیتکوین می شود. به طور خاص در مورد سیاست های پولی و مهمترین آنها یعنی نرخ بهره هم عده ای معتقدند که همبستگی قوی بین دو وجود دارد در حالی که عده ای دیگر معتقدند که رابطه ی معنادار و بلندمدتی را نمی توان بین نرخ بهره و قیمت رمزارزها پیدا کرد و چه نرخ بهره صعودی باشد چه نزولی بیتکوین راه خودش را می رود. بسیاری از مطالعات با نظر دوم موافقند و به این نتیجه رسیده اند که در سطح کلان و در دراز مدت نمی توان بر اساس اخبار کلان اقتصادی در مورد خرید یا نگهداری یا فروش رمزارزها تصمیم گیری کرد. اما در کوتاه مدت چطور؟

عوامل اقتصادی واقعا موثر بر قیمت بیتکوین

اختلاف بین اقتصاددانان همیشه هست اما این به این معنا نیست که هیچ موردی نباشد که بتوان بر سر آن توافق کرد. در بازه های کوتاه مدت می توان از اخبار اقتصادی مختلفی انتظار داشته باشیم که در نوسانات قیمت تاثیر گذار باشند.

به عنوان مثال مهمترین خبری که بر قیمت بیت کوین موثر است اخبار مربوط به رگولیشن یا تنظیم مقررات بیت کوین است. به طوری که روزهایی که اخباری مربوط به تنظیم مقررات بیت کوین منتشر می شود، از ساعاتی قبل به شدت بازار نوسانی می شود و واکنش نشان می دهد. این مسئله طبیعی و مربوط به ذات مقررات گریز و غیرمتمرکز بیت کوین است و بسیاری از فعالان بازار نسبت به هر گونه محدود سازی استفاده از بیت کوین یا آزادسازی و تسهیل مقررات آن مثل قوانین مالیاتی مربوط به دارندگان رمزارزها، حساس هستند.

مسئله ی دیگر اخبار مربوط به امنیت رمزارزهاست. یافته ها نشان می دهد از جمله موثرترین اخبار بازار رمزارزها خبرهای مربوط به هک شدن یک صرافی بزرگ در مقیاس کلان یا خبرهای مشابه است. البته از یاد نبریم که تاثیر این اخبار بسته به بزرگی هک شدن متفاوت و البته معمولا کوتاه مدت است و باعث نوسانات شدید اما مقطعی می شود.

مورد تاثیر گذار دیگر آن چیزی است که اصطلاحا سنتیمنت یا احساسات فعالین بازار نامیده می شود. این فاکتور عموما از طریق بررسی های آماری در شبکه های اجتماعی و جستجوهای اینترنتی قابل اندازه گیری است و هنگامی که احساسات غالب مثبت باشد نوسانات بازار در جهت مثبت افزایش می یابد. احساسات خنثی یا منفی معمولا اثر کمتری در جهش مثبت و منفی قیمتها دارد و عموما بی تاثیر در نظر گرفته می شود.

سواپ در فارکس به چه معناست؟

منظور از swap در فارکس چیست؟ امروزه با ایجاد شدن دیدگاه کسب درآمد به صورت دلاری در بین مردم، بازار فارکس به عنوان زمینه‌ای برای پیاده‌سازی این دیدگاه مطرح شده است. اما از طرفی اطلاعات کم جامعه ما درباره این بازار باعث شده است که سوالات زیادی درمورد بازار فارکس در ذهن افراد علاقه‌مند به این بازار ایجاد شود که یکی از این سوالات در مورد سوآپ (swap) در بازار فارکس است. در این مقاله درباره سواپ در فارکس یا بهره شبانه در فارکس، سواپ مثبت، سواپ منفی و حساب اسلامی در فارکس صحبت می‌کنیم.

سواپ یا نرخ بهره شبانه در فارکس چیست؟

سواپ در فارکس بهره ای است که پس از گذشت یک روز به معاملات باز اعمال می شود که معمولا در صنعت مالی به آن رولور (rollover) نیز گفته می‌شود. همچنین در متاتریدر آن را با نام swap می‌شناسیم. هنگام انجام یک معامله به منظور خرید یا فروش یک ارز، طرفین خود را به پرداخت های نهایی در روز متعهد می‌دانند که “تاریخ ارزش” (Value Date) نامیده می‌شود.

منظور از swap در فارکس به زبان ساده چیزی شبیه به بهره های بانکی است. اما کمی داستان این دو با هم فرق می‌کند. در بانک ها به ازای جا به جایی مالی و معاوضه مالی که امروز پرداخت می‌شود و قرار است شما آن را در آینده باز پس بدهید نرخ بهره منفی چیست؟ بهره می‌گویند. اما منظور از swap در فارکس مفهومی است که طی آن بروکر هزینه مورد نیاز خود جهت انجام مبادلات را از معامله‌گران دریافت می‌کند.

سوآپ در فارکس بر این اساس است که وقتی به عنوان مثال ما قصد انجام معامله بر روی جفت ارز USD/CAD را داریم با دو ارز دلار کانادا و دلار آمریکا مواجه هستیم. بانک مرکزی کانادا و بانک مرکزی آمریکا در ابتدای هر سال میلادی اقدام به اعلام نخره بهره بانکی مورد نظر در سال جاری می‌کنند تا به نوعی انتظارات خود را از لحاظ اقتصادی در سال جاری نمایش دهند. اما نکته‌ای مهم این است که در اغلب موارد نرخ بهره کشور ها با یکدیگر متفاوت است و این موضوع منظور از swap در فارکس را پر رنگ‌تر می‌کند.

سواپ در فارکس بر اساس نرخ وام های یک شبه در بازار بین بانکی محاسبه می شود و روزانه از سوی ارائه دهندگان نقدینگی در اختیار بروکر ها قرار می گیرد. تریدرها با معامله در جفت ارزها اساسا تفاوت نرخ بهره بین دو ارز را مبادله می کنند که در پایان هر شب به عنوان نرخ بهره شبانه در فارکس بر معاملات باز آنها اعمال می‌شود.

اما نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه شود این است که مبنای نرخ بهره برای محاسبه این معادله نرخ بهره‌ی اعلامی از سوی بانک مرکزی هر کشور در ابتدای سال است هرچند که نرخ بهره در طول سال تغییر کند و بر سواپ در فارکس تأثیر مستقیم می‌گذارد.

سواپ مثبت و سواپ منفی

عملیات سواپ در فارکس روزی یک بار اجرا می شود به همین دلیل شرایط تمدید برای کسانی که پوزیشن های معاملاتی شان را برای یک دورۀ زمانی قابل ملاحظه باز نگه می دارند و اصولاً به نوسانات قیمتی در طول روز توجه ندارند بلکه توجه شان بیشتر معطوف به حرکات ممتد است، اهمیت پیدا می کنند. منظور مشتریانی است که پوزیشن های معاملاتی استراتژیک باز می کنند و بر اساس تغییرات بنیادی (فاندامنتال) در بازار، درون روند معامله می کنند. به دنبال همین موضوع سواپ در فارکس برای افرادی که معاملاتشان برای چند ساعت باز می‌گذارند چندان اهمیت ندارد.

اما در کل و برای جمع بندی چگونگی محاسبه نرخ بهره شبانه در فارکس (swap) اگر اختلاف میان نرخ های بهره جفت ارزهایی که ما معامله کردیم، با یکدیگر مثبت باشد(سواپ مثبت)، مقدار آن اختلاف در پایان روز تسویه و به حساب ما واریز می‌شود. اگر هم این اختلاف نرخ بهره منفی (سواپ منفی) باشند، در پایان روز تسویه و از حساب ما کسر می‌شود. البته کارگزاری هایی که امکان معامله CFD هم دارند، از نرخ های سواپ در فارکس استفاده می‌کنند. در هر بروکر، جدول نرخ بهره وجود دارد.

منظور از swap در فارکس | آکادمی آینده

سواپ در حساب اسلامی در فارکس

حساب اسلامی فارکس به حساب معاملاتی گفته می شود که هیچ گونه هزینه ای را به صورت سود دریافت نمی کند.

طبق قوانین اسلام، مسلمانان از دریافت هر نوع بهره مانند بهره شبانه در فارکس منع شده اند. بنابراین حساب اسلامی فارکس ایجاد شده است تا مسلمانان بتوانند از خدمات کارگزاران فارکس استفاده کنند.

علی رغم اینکه این نوع حساب برای مسلمانان ایجاد شده است، اکنون هرکسی می تواند از این حساب ها استفاده کند. با این حال، همه ما درک می کنیم که کارگزاران موسسات خیریه نیستند و اگر حساب بدون سوآپ باشد، کارگزار از راه های دیگر پول خود را دریافت می‌کند. معمولاً این به معنای اسپرد بیشتر یا کارمزد ثابت در هر معامله است.

سوآپ در فارکس در روز چهارشنبه

اگر در چهارشنبه شب، پوزیشن یا معامله بازی داشته باشید، نرخ سواپ را باید سه برابر حساب کنید، چون تسویه معاملات اسپات فارکس سه روزه است و تسویه معاملاتی که چهارشنبه شب باز بوده است به روزهای شنبه و یکشنبه می رسد که بازار تعطیل است و پس از تعطیلی تسویه انجام می شود. بنابراین بهره شبانه در فارکس یا سواپ این دو شب نیز در آن اعمال می‌شود. به همین دلیل در شب های چهارشنبه نرخ سوآپ در فارکس را سه برابر حساب می‌کنند. در صورت باز بودن معامله در شب های بعد سواپ روز های کاری بعد مثل پنجشنبه و جمعه به صورت عادی هر شب محاسبه و کسر می گردد و فقط چهارشنبه شب ها سواپ در فارکس سه برابر است.

سواپ مثبت و سواپ منفی | آکادمی آینده

سخن آخر

در این مقاله با تعریف جامع سواپ در فارکس یا همان بهره شبانه در فارکس آشنا شدیم و فهمیدیم که در واقع سواپ در فارکس اختلاف بین نرخ بهره بانکی بین ارزهایی است که ما در معاملات از آن‌ها استفاده می‌کنیم. با توجه به متفاوت بودن نرخ بهره در کشور های مختلف هرگاه این اختلاف مثبت شود، به ما سود بهره پرداخت می‌شود که می‌تواند در معاملات ما تاثیر‌گذار نیز باشد.

از طرفی دیگر باز گذاشتن معامله باید طبق استراتژی معاملاتی و با آگاهی نسبت به هزینه های معاملاتی نظیر سواپ منفی یا سواپ مثبت انجام گیرد تا در انجام معامله فرد دچار زیان نشود. همچنین در مورد نحوه عملکرد حساب اسلامی فارکس نیز صحبت کردیم.

به طور کلی بازار های مالی از جمله فارکس می‌توانند بسیار درآمد‌زا باشد اما رسیدن به این درآمد نیازمند مهارت های فردی و ذهنی بسیاری است و همین توانایی‌ها باعث به سود رسیدن در بازارهای مالی است. درآمدی که از فعالیت در بازارهای مالی نصیب معامله‌گران می‌شود بسیار شیرین است البته برای تمامی ایرانیان این درآمد چه بسا شیرین تر باشد چون این درآمد دلاری است!

دیدن آموزش برای شرکت در بازارهای مالی اولین شاخصه برای تبدیل شدن به یک معامله‌ گر حرفه‌ای است در حال حاضر آکادمی آینده به عنوان بهترین آموزشگاه ارز دیجیتال در مشهد با برگزاری دوره آموزش حضوری فارکس در مشهد و شهرهایی همچون تهران، کرمان و… و همچنین به صورت مجازی برای تمامی هم‌وطنان آماده خدمت‌‌رسانی به علاقه‌مندان به حوزه معامله‌گری و بازارهای مالی است تا این اشخاص بتواند با دید درست و روش معامله‌گری صحیح پا به بازار های مالی بگذارند .