تخلفات و جرایم در بورس


چگونه تخلفات شرکت‌های بورسی و کارگزاری‌ها را گزارش کنیم

برای اعلام تخلف شرکت‌های فعال در بازار بورس و سرمایه ایران و هم‌چنین کارگزاری‌های رسمی سازمان بورس، شما می‌توانید هم به سازمان بازرسی کل کشور قوه قضاییه اعلام شکایت کرده و به صورت اینترنتی، تخلف مورد نظر خود را ثبت سیتمی کنید و کد رهگیری برای پیگیری تخلف اعلامی دریافت کنید. هم می‌توانید به سامانه رسمی ثبت تخلفات بورس مراجعه کرده و گزارش مبسوط تخلف را اعلام کنید. معمولا پس از ۲ تا ۴ هفته، نتیجه رسیدگی به گزارش شما اعلام خواهد شد. با توجه به اینکه شمار فعالان بازار بورس ایران هر سال افزایشمی یابد و شمار جدیدی از مردم به جمع جامعه سهامداران می‌پیوندند، اعلام تخلفات از کارگزاری ها و ناشران روند صعودی داشته و درگزارش امروز، شیوه اعلام تخلف را معرفی کردیم.

اداره رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، مسئولیت رسمی دریافت و بررسی شکایت های واصله مردمی (شخصیت های حقیقی و حقوقی) را بر عهده دارد. پاسخگویی به شکایات، اتخاذ تدابیر لازم و انجام اقدامات ضروری به منظور حمایت از حقوق و منافع فعالان بازار به استناد بند ۱۱ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار و ماده ۲۵ قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد از جمله وظایف سازمانی این اداره است.

برنامه های زیر در این اداره دنبال می شود:

الف- بررسی و پاسخگویی به شکایات واصله به سازمان بورس و اوراق بهادار

  • رسیدگی به شکایات واصله به سازمان با استفاده از سازوکارهای موجود از جمله سامانه سمتا
  • تفکیک موضوعی و تحلیل شکایات علیه اشخاص تحت نظارت اعم تخلفات و جرایم در بورس از ناشران، نهادهای مالی یا تشکل های خود انتظام و ارائه گزارش های تحلیلی مرتبط در جهت ارتقاء بهبود عملکرد
  • دعوت از متشاکیان جهت آگاه سازی از حقوق و تکالیف قانونی
  • بررسی منظم و ادواری سوابق و عملکرد شرکت ها در زمینه نقض مقررات و حقوق فعالان بازار سرمایه جهت بهره برداری در اعمال تصمیمات
  • بررسی شکایت از کارکنان سازمان و پاسخگویی با هماهنگی و مشارکت مدیریت های مرتبط
  • تعامل و هماهنگی با اشخاص تحت نظارت جهت ایجاد وحدت رویه و یکپارچگی در رویکردها و اقدامات

ب- حمایت حقوقی از کلیه اشخاص تحت نظارت و کارکنان سازمان و سایر تشکل های خود انتظام

  • ارائه گزارش و تحلیل تخلفات ارتکابی (قطعی/در دست بررسی) به مراجع سیاست گذاری و نظارتی ذی‌صلاح
  • ارشاد و آموزش مقررات مرتبط به سرمایه گذاران داخلی و خارجی
  • همگام‌سازی بازارهای مالی کشور با استانداردهای بین المللی از جمله مقررات سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (IOSCO) در چارچوب اهداف و مأموریت های اداره
  • اعمال حمایت های قضایی شامل پیگیری انضباطی، حقوقی و کیفری در موارد نقض قوانین و مقررات در مراجع ذی‌صلاح قانونی
  • حمایت های غیرقضایی از مجموعه بازار سرمایه و دستگاه های خارج از بازار در موضوعات مرتبط در موارد ضروری
  • بررسی و پایش مستمر تدوین و اجرای قوانین و مقررات اجرایی بازار سرمایه در راستای اهداف و مأموریت های اداره
  • ارائه پیشنهادها، ابزارها و راهکارهای اصلاحی در خصوص گلوگاه‌های مخاطره‌آمیز بازار سرمایه با توجه به روند و میزان تخلفات مورد شکایت و نحوه عملکرد فعالان بازار

راهنمای ثبت شکایت

به این سایت مراجعه کنید. فرآیندی که در ادامه گفته شده است را دنبال کنید.

شکایت سازمان بورس

تصویر ایندکس سایت اداره رسیدگی به شکایت سازمان بورس

روی گزینه طرح شکایت که با فلش نارنجی مشخص شده است کلیک کنید

به نکات زیر توجه کنید:

  • اگر به عنوان یک شاکی حقیقی طرح شکایت می کنید، گزینه ثبت شکایت شخص حقیقی و در صورتی که به عنوان شاکی حقوقی طرح شکایت می کنید ، گزینه ثبت شکایت شخص حقوقی را کلیک نمایید
  • پس از ثبت اطلاعات شکایت ، سیستم جهت پیگیری شکایت ثبت شده ، کد رهگیری را نمایش می دهد . پس از آن کلیه پیگیری های شاکی نسبت به شکایت ثبت شده ، بر اساس کد مذکور و کد ملی و شناسه ملی شاکی صورت می پذیرد.
  • در هنگام ثبت شکایت ، به نکات زیر توجه فرمایید :
    • ورود اطلاعات ستاره دار ، الزامی است .
    • سایز هر فایل پیوستی نباید بیش از ۵ مگا بایت باشد.
    • درج اطلاعات در کلیه قسمت های متنی با زبان فارسی انجام می شود.

    روی گزینه ثبت شکایت حقیقی کلیک کنید

    برای ثبت شکایت، حتما باید میثاق نامه بالا را مطالعه و تایید کنید

    شروع ثبت شکایت در بورس، معرفی خود و درج اطلاعات هویتی است. این اطلاعات کاملا باید صحیح باشد چرا که استعلام خواهد شد و پس از تایید، اجازه ادامه روند را خواهید داشت. وقتی تکمیل کردید، گزینه ثبت درخواست را حتما کلیک کنید تا صفحه بعدی باز شود

    اگر نماینده ای برای معرفی به بورس جهت ایراد شکایت دارید، اطلاعات آن را وارد کنید.

    در قسمت متشاکی در سامانه ثبت شکایت سازمان بورس ایران،عنوان متشاکی را از منوی بالای صفحه انتخاب کنید: نهاد مالی غیر کارگزار، ناشر اوراق بهادار، کارگزار یا تشکل خود انتظام. ثبت شکایت خود را کامل در این بخش انجام و در نهایت، کلید ثبت را فشار دهید.

    اگر قبلا به سازمان بورس شکایت کرده اید و شکایت فعلی شما، مسبوق به سابقه است، اطلاعات آن را وارد کنید تا در بررسی شکایت، مسئولان اداره حقوقی سازمان بورس را یاری دهد.

    اگر شکایت شما، مستند و مستدل است، فایل مستندات و گزارشات را ضمیمه شکایت کنید. در انتها کلید ثبت را فشار دهید

    پس از انجام مراحل بالا، کدرهگیری به شما داده خواهد شد و یک پیامک از سازمان بورس دریافت می کنید که به شما برای پیگیری شکایت، راهنمایی لازم را کرده است.

    برچسب‌ها
    مطالب مرتبط
    مطالب دیگر از همین نویسنده
    دیجیاتو
    ۲۲ نظر

    لغو پاسخ

    • میلاد مرداد ۲۷, ۱۳۹۹

    سلام، آقا لطفا یه نظارتی بر این کارگزاری سعدی بکنید لطفا معلوم نیست چکار داره میکنه کل ملت از دستش شکاین بخاطر خدا بهش یه هشدار بدین البته اگه خاطرش براتون عزیز نیست

    • علی زمانی مرداد ۲۷, ۱۳۹۹

    والا آقای زمانی هنوز بازرس بورس نشده است 🙂
    از اطلاع رسانی ممنونیم

    • وحید مهر ۲۳, ۱۳۹۹

    قبلا رو حرف اربابتون صحبت نمیکردیدالان دیگه پشم شده اوشون گفتن تکلیف سهام مردمو مشخص کنید

    ۲ماهه هنوزهیچ مبلغی کارگزاران سعدی بابت فروش سهام عدالت برای من واریز نکرده لطفا مسئولین اقدامی کنند به دادما برسند گرفتاریم بدکاری داریم بیکارم

    دوماهه پس ازفروش سهام عدالت خودتوسط کارگزاران سعدی هنوز هیچ مبلغی به حساب من واریز نشده امیدوارم مسئولین جلو این دروغگوهای که قول ۱۵روزه قول داده بودن رابگیرند دارندباپول مردم گرسنه کاسبی میکنند من بیکارم شرمنده زن وفرزندم شدم

    والا من ۲ ماهه سهاممو تو بانک ملی و سینا برای فروش گذاشتم
    بانک ملی ۱۸۰۰ به صورت ۱۰۰ تومن ۵۰ تومن واریز کرد
    نمیدونم چرا فکر کنم پولهایی که آخر وقت اضافه موندرو ریختن برای من
    بانک سینا هم هیچ واریزی برامون نداشته
    عزیزان خیلی زحمت میکشن
    ممنونم ک به فکر مردم گرفتار هستید

    • علی کپتان آبان ۱۰, ۱۳۹۹

    کارگزاری مفید پول سهام عدالت من رانمیدهد.

    • علی میکانیکی آبان ۱۹, ۱۳۹۹

    دولت برای کسری بودجه خود،تریلیون ها تومان از پول مردم را پودر کرده و حالا هیچ کس جوابگو نیست و مقصر هم خود مردم شدند،البته خود مردم هم مقصر هستند که در ایران ماندند،حیف که شرایط خروج از ایران را ندارم…

    کارگزاری سرمایه و دانش یه مشت کلاه بردار دزد شدن کارکنانش راحت میتونن حسابتو خالی کنن یک ریالم بهت پول ندن بعد بندازن گردن بانک اصلا رسیدگی نمیکنن چطور میتونم کارگزار عوض کنم الان نزدیک ۲ ماه فروش سهام زدم زنگ میزنم قسمت پذیرش میگه فروش دست ما نیست پس دست کیه.

    • علی زمانی شهریور ۲۲, ۱۳۹۹

    به آسانی می توانید از شر کارگزار فعلی خود خلاص شوید. از تخلفات و جرایم در بورس کارگزاری دیگر، کد آنلاین بگیر و با تغییر ناظر، کلیه سهام خود را به کارگزاری جدید انتقال دهید

    تورخدا چرا مردم مسخره خودتون کردین این پاس میده اون اون یکی به این اخه کسی نیس به داد ما برسه این کارگزاری مفید داره چه غلطی میکنه پول مردم و چرا نمیده فردا همه پول مردم جمع میکنه میره بعد میگید اختلاص جرم نیس چراااااااا همش به فکر کلاه برداری هستید

    بخدا مردم صبرشون تمومه مطمعا باشید نفر اول در اخشاشات بعدی هستم

    اقایون دزد بسه دیگه اقابرید از کشورهای دور اطراف خلیج فارس یاد بگیرید شما که خیلی عشق اعراب دارید لعنت به همتون

    کارگزاری مفید پول سهام عدالت من رانمیدهد.

    باتشکربینهایت ازراهنمایی جنابعالی متاسفانه من چندین شکایت ازشرکت گهرزمین به سازمان بورس بعلت عدم پایبندی به تعهدات خوددرموردواگذاری حق تقدمهای درخواستی داشته باتوجه باینکه درمورخه ۹۹/۰۶/۰۲ازامورسهام تاییدیه نامحدودحق تقدم راتوسط سهامدارشرکت گرفتم ودرمورخه ۹۹/۰۶/۰۵مبلغ ۱۶۰۰۰۰۰۰۰۰ریال ازبانک آینده مشهدبحساب شرکت نزدبانک سپه شعبه بلواراسفندیارساتناکردم وهمانروزواریزوجه راازامورسهام شرکت دریافت کردم واظهارداشتندحق تقدمهای شماارسال میگرددمتاسفانه پس ازگذشت بیش ازچهار(۴)ماه که مبلغ واریزی بحساب بوده شرکت بمن تلفنی اعلام کردندبه شماحق تقدم تعلق نمیگیردووجه واریزی بحساب شمابرگشت میشودوامورسهام اشتباه کرده و؟؟؟. آیااین رفتارشرکت باسهامدارازنظرسازمان بورس موردقبول میباشدوحق وحقوق سهامدارمیبایستی پایمال شودواشتباه و؟؟!!شرکت گهرزمین راسهامدارمتحمل شودلذااگرممکن میباشدمن سهامدارشرکت گهرزمین راراهنمایی کنیدکه چگونه حق وحقوق خودم راازشرکتی که به تعهدات خودش پایبندنیست دریافت کنم باتشکر……………………ضمنامن مشهدی هستم وبرم حرم مطهرامارضا(ع)برای شماآرزوی بهترینهاراخواهم داشت…..جانبازفریبرزفرامرز

    با تشکر از ارائه این اطلاعات، کارگزاری مفید مخصوصاً در زمان ریزش قیمتها NAV ابطال صندوقها رو به روز نمی‌کند برای نمونه NAV صندوق پالایش که ساعت ۱۳۹۹/۱۰/۱۰ ۱۵:۴۰:۰۰ روز چهارشنبه ۷۷,۸۳۰ اعلام شده تا الان یعنی ساعتهای پایانی جمعه ۱۲ دی روی سامانه های مفید به روز نشده و کماکان همان عدد قبلی ۸۰,۹۰۷ نمایش داده می‌شود. نمایش اطلاعات اشتباه مصداق گمراه کردن مشتری و ایجاد ضرر و زیان برای وی هست.

    اداره امر رسیدگی وشکایت درسازمان بورس هیچ کاری تخلفات و جرایم در بورس انجام نمیدهد ویک شهرستانی را بارها بتهران میکشند تا دراخر میگویند از طریق شوراع حل اختلاف پیکیری نماید بهیچ کدام ازموارد اعلامی انجام وظیفه نمیشود در زمانیهای بنحوی رسیدگی میکنند کهد شائبه تبانی دیده میشود نمونه بسازمان ارسال شد با همین مشخصات

    اقا دقیقا ۴ روزه که از کارگزاری کیان رمز بازیابی میخام بهم نمیدن

    تماما دروغ پردازی وبرای اغفالمردم است هیچ اقدامی انجام نمیدهندوسرگردانی ایجاد میکنند این اداره فقط یک مورد از رسیدگی را بفرماید

    سهم تلیسه ۴ ماه خریداری نداره

    سلام متاسفانه به دلیل عدم سواد ناظرین سازمان بورس به برخی تخلفات کارگزاری ها مثل مشکل نرم افزاری این کار گزاری ها رسیدگی نمیشه و بدتر از اون هم سهامدارن نسبت به این تخلفات ساکت هستند و مطالبگری نمی کنند .

    چرا کارگزاری های مثل اگاه و مفید و.. در این چند سال موقع عرضه برخی عرضه اولیه و…مشکل پیدا می کنند اما موقع فروش و عرضه بازار و.. مشکلی ندارند؟!

    مثل این مدل تخلفات کم نبود یا اشکالات

    مگه میشه کارگزاری ها برای مجوز فعالیت انحصار خاص داشته باشند و با این حجم کارمزد در قبال خدمات ناقص و عدم رفع مشکلات نرم افزاری این چند سال پاسخگو نباشند؟!

    ما دقیقا در کجای کره مریخ هستیم با این مدل مدیریت ها؟!

    من با دو تا کد امروز لغو سفارش خرید افلاین داشتم که گفتند دستور هست که کارگزاری ها متوقف کنند یا لغو سفارش برای خرید دوباره عرضه اولیه امروز و… اما متاسفانه پول من مسدود و برگشت دادع نشد.

    فکر کردن ما گوش هایمان دراز هست ولی چیزی نمی بینیم؟!

    سلام شرکتهای دارویی سود مجمع را خیلی دیر و تا سعی دارند نمی دهند الان نزدیک ۹ ماه است ایران دارو سود مرا نمی دهد و بهانه های مختلف میاورد و نه سجامی میدهد و نه بانک معرفی میکند سایت شکایات هم مشکل دارد و عنوان شکایت را نمیشود ثبت کرد خواهشمندم یک راه حلی برایم فراهم کنید

    جرایم مالیات ارزش افزوده با قانون پایانه‌های فروشگاهی بخشوده می‌شود

    اگر مودی تمامی مالیات‌های ارزش افزوده‌ای که مربوط به پیش از سال ۱۳۹۶ است بدون رسیدگی قطعی کند (هر آن چیزی که مودی ابراز کرده است را سازمان امور مالیاتی بپذیرد)، جریمه‌ای که به آن تعلق می‌گیرد تعلیقی خواهد بود. در حقیقت اگر مودی تا سه سال موارد تخلف نداشته باشد جریمه او بخشیده خواهد شد.

    براساس ماده ۲۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی درصورتی که مودی نسبت به اجرای قانون اقدام کند و مالیات ارزش افزوده پیش از سال ۱۳۹۶ خود را نیز قطعی کند، جرایم مربوط به مدت سه سال تعلیق می‌شود و در صورتی که مودی در این مدت مرتکب تخلف نشود، جرایم بخشوده می‌شود.

    به گزارش بیدار بورس از تسنیم، یکی از مسائل و مشکلاتی که در حوزه مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد، مالیات‌های مربوط به پیش از سال ۱۳۹۵ است. قانون مالیات بر ارزش افزوده از سال ۱۳۸۷ و طی ۸ مرحله صادر شد. در هر مرحله از فراخوان‌ها مشمولین جدید به دایره مشمولین ارزش افزوده اضافه شدند.

    ۶ مرحله از این فراخوان‌ها مربوط به پیش از سال ۱۳۹۵ بوده است. از سال ۱۳۹۵ رسیدگی به پرونده‌های مالیات بر ارزش افزوده به عهده ادارات کل مالیاتی گذاشته شد و دیگر نیازی به مراجعه جداگانه مودی به اداره کل مالیات بر ارزش افزوده وجود نداشت. نکته مهم اینجا است که از سال ۱۳۹۵ اداره کل ارزش افزوده تهران در حال بررسی پرونده‌های باقی‌مانده ارزش افزوده است.

    با توجه به اینکه زمان قابل توجهی از آن زمان گذشته است و مالیات ارزش افزوده نیز مشمول گذر زمان نیست، جرایم مربوط به این پرونده‌های مالیاتی بسیار سنگین شده است. به طور مثال ممکن است در یک پرونده مودی سه تا چهار برابر اصل مالیات بر ارزش افزوده‌ای که باید پرداخت می‌کرده است جریمه شده باشد.

    در حقیقت اگر یک مودی مکلف بوده که یک میلیارد تومان مالیات ارزش افزوده پرداخت کند، با توجه به جرایم تعیین شده ممکن است تا چهار میلیارد تومان برای او جریمه در نظر گرفته شود.

    براساس بخشنامه سازمان امور مالیاتی که در اوایل سال ۱۴۰۱ ابلاغ شد، اگر مودی در خصوص عملکرد سال ۱۳۹۴ به قبل مشمول جرایم مربوط به مالیات بر ارزش افزوده شده باشد، در صورتی که ظرف یک ماه بعد از قطعی شدن مالیات اقدام به پرداخت اصل مالیات کند، مشمول ۷۰ درصد بخشودگی جرایم مالیاتی خواهد شد.

    با این وجود با توجه به اینکه این پرونده‌ها عموما مشمول جرایم سنگین شدند، مودیان چندان تمایل به پرداخت مالیات ندارند. مورد دیگر در خصوص چالش حل و فصل پرونده‌های مالیات ارزش افزوده مربوط به پیش از سال ۱۳۹۵ موضوع تقسیط است. در تقسیط گفته می‌شد که مودی ۲۰ درصد اصل مالیات را پرداخت کند و مابقی را ظرف پنج ماه به سازمان امور مالیاتی بدهد. در بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی گفته شده که جریمه نیز باید در تقسیط در نظر گرفته شود.

    اما در گذشته اصل مالیات را در پنج قسط دریافت و در نهایت یک چک ۱۰۰ میلیون تومانی برای جریمه به تاریخ ماه ششم از مودی دریافت می‌شده است. پس از اینکه پنج قسط اصل مالیات به اتمام رسید، سازمان امور مالیاتی بخشودگی مربوط به جرایم مودی را محاسبه و در نهایت به مودی اعلام می‌کرد که مابقی را پرداخت کند.

    در بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی به دو مسئله جرایم سال‌های قبل پرداخته نشده و راهکاری نیز برای آن ارائه نشده بود، اما در قانون پایانه‌های فروشگاهی مشوقی در نظر گرفته شده که می‌تواند مسائل مربوط به جرایم مالیات ارزش افزوده پیش از سال ۱۳۹۶ را حل کند.

    براساس ماده ۲۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، به سازمان اجازه داده می‌شود در صورت ثبت نام مودی در سامانه مودیان و انجام تکالیف قانونی مربوط، بدهی مالیات بر ارزش افزوده وی را که مربوط به سال ۱۳۹۶ و قبل از آن می‌باشد، مطابق دستورالعملی که توسط سازمان پیشنهاد شده و به تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد، قطعی نموده و کلیه جریمه‌های متعلقه را به مدت سه سال تعلیق کند.

    در صورت ارتکاب تخلفات مذکور در ماده (۹) این قانون توسط مودی در طول زمان تعلیق و محکومیت وی در هیأت حل اختلاف مالیاتی، مودی حسب رأی هیأت، ملزم به پرداخت تمام یا بخشی از جریمه‌های تعلیق شده خواهد بود. پس از انقضای مهلت فوق الذکر در صورت عدم ارتکاب تخلفات مذکور در ماده (۹)، جریمه‌های تعلیق شده بخشوده می‌شود.

    این بند از قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان یک موضوع تشویقی است، به این معنا که اگر مودی تمامی مالیات‌های ارزش افزوده‌ای که مربوط به پیش از سال ۱۳۹۶ است بدون رسیدگی قطعی کند (هر آن چیزی که مودی ابراز کرده است را سازمان امور مالیاتی بپذیرد)، جریمه‌ای که به آن تعلق می‌گیرد تعلیقی خواهد بود.

    در حقیقت اگر مودی تا سه سال موارد تخلف نداشته باشد جریمه او بخشیده خواهد شد، اما اگر یکبار مرتکب تخلف شود جریمه قبلی باید وصول شود. نکته دیگر این است که برای آنکه تصمیمات در خصوص ارتکاب تخلف از سوی مودی به صورت سلیقه‌ای انجام نشود این امر به هیأت حل اختلاف مالیاتی سپرده شده است.

    با توجه به اینکه برخی جرایم مربوط به سال‌های گذشته اعداد قابل توجهی را شامل می‌شود، این بند می‌تواند مشوق خوبی برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی باشد.

    با حقوق بورس و ساختار سازمانی آن آشنا شوید

    حقوق بورس چیست

    ابتدا جوامع غربی در ساختار فعاليت‌‌های اقتصادی خود از الگوی همكاری و هماهنگی پيروی می‌كردند. اين قالب حقوقی هم‌اكنون بر بسياری از فعاليت‌های اقتصادی احاطه‌ پیدا کرده و از اين نظر در بسياری از كشورها از جمله ايران، الگوهای زندگی اجتماعی و اقتصادی را تحت‌ تأثير قرار داده است. در نتیجه شركت يا بنگاه اقتصادی، نهادی اقتصادی-علمی است و چنان در اقتصاد و فرهنگ اجتماعی ما رسوخ كرده است كه هرگونه تغييری در حدود و ثغور فعاليت شركت يا بنگاه اقتصادی به‌معنای تغيير بنيادی در ساختار اجتماع فعلی است. ازجهتی نيز پیشرفت تكنولوژی مستلزم آن بود تا ثروت در ساختارهای بزرگ گرد هم آيد؛ درعين‌حال نيازمند يك نظام مالكيت خصوصی نيز بود تا اين ثروت قابليت نقل و انتقال سريع را داشته باشد. به‌وجودآمدن شكل مدرنی از شركت يعنی بازار بورس اجازه تحقق هر دو هدف را داده است. در این مقاله با حقوق بورس و ساختار سازمانی آن آشنا می‌شوید.

    حتما بخوانید:

    ساختار بازار اوراق بهادار

    طبق مواد ۲ تا ۱۹ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ايران (مصوب آذر ۱۳۸۴) ساختار بازار اوراق بهادار می‌تواند به شرح زير طبقه‌بندی شود:

    • شورای عالی بورس و اوراق بهادار؛
    • سازمان بورس و اوراق بهادار؛
    • بورس اوراق بهادار (بورس)؛
    • هيئت داوری.

    شورای عالی بورس

    حقوق بورس چیست

    «شورای عالی بورس» تصويب سياست‌های كلان بازار را برعهده دارد و اهم وظايف آن اتخاذ تدابير جهت ساماندهی و توسعه‌ بازار اوراق بهادار، صدور مجوز فعاليت بورس‌ها و… است.

    سازمان بورس و اوراق بهادار

    «سازمان بورس و اوراق بهادار» مؤسسه عمومی غيردولتی و دارای شخصيت حقوقی و مالی مستقل است. هيئت‌مديره‌ی سازمان متشكل از پنج عضو است كه مهم‌ترین وظايفشان عبارت‌اند از تهيه‌ی آيين‌نامه‌های لازم برای اجرای قانون، تدوين دستورالعمل‌های اجرایی، تصويب اساس‌نامه بورس‌ها و… .

    بورس اوراق بهادار

    «بورس اوراق بهادار» بازاری متشكل و خودانتظام است كه در آن اوراق بهادار تخلفات و جرایم در بورس توسط كارگزاران دادوستد می‌شود. بورس در قالب شركت سهامی عام تأسيس و اداره می‌شود و به اجرای سياست‌های كلی تعيين‌شده توسط شورای عالی و سازمان بورس و اوراق بهادار می‌پردازد. پذيرش اوراق بهادار در بورس طبق دستورالعملی است كه به پيشنهاد هر بورس و به‌تصويب سازمان می‌رسد.

    هيئت داوری

    «هيئت داوری» مرجع حل اختلافات بين كارگزاران بورس، بازارگردانان و ساير اشخاص ذيربط ناشی از فعاليت حرفه‌ای آنهاست.

    بورس‌های اوراق بهادار، به‌عنوان محل معامله‌ی اوراق بهادار، همه‌روزه شاهد خریدوفروش خرد و کلان سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار از قبیل اوراق مشارکت، اوراق حق تقدم و اوراق مشتقه است. بورس ها نیز محل معاملات برخی از انواع کالاها هستند؛ به‌گونه‌ای که قیمت جهانی بسیاری از کالاهای مهم از قبیل فلزات صنعتی، فلزات گران‌بها، نفت، محصولات پتروشیمی، گندم، شکر و… از طریق معاملات بورسی تعیین می‌شود.

    به‌دلیل ویژگی‌های خاص این بورس‌ها، معاملاتی که در آن صورت می‌گیرد، از چهارچوب‌ها و قواعد خاصی پیروی می‌کند که بر همین اساس می‌توان گفت که نظام حقوقی خاصی بر این بازار حاکم است؛ لذا می‌توان مجموعه این اصول و قواعد را در چهارچوب شاخه‌ای از حقوق با عنوان «حقوق بورس» بررسی کرد. بر همین اساس می‌توان به‌صورت خلاصه حقوق بورس را مجموعه‌ی قواعد و مقررات حاکم بر ساختار و معاملات بورس‌ها، یعنی بازارهای متشکل و همچنین شیوه‌ی رسیدگی به تخلفات، اختلافات و جرایم بورسی تعریف کرد.

    شركت بورس

    در شركت بورس كه به‌صورت سهامی عام است، اعضا صرفاً سهامداران بورس محسوب می‌شوند و حق معامله در بورس مذكور جدا از مالكيت سهام بورس درنظر گرفته می‌شود. در ابتدا، به اعضای سازمان سهام مشخصی تحويل داده می‌شود و اين افراد صاحبان قانونی سازمان تلقی می‌شود. سپس سازمان مزبور از طريق بخش خصوصی و به‌ويژه از طريق سرمايه‌گذاران خارج از سازمان اقدام‌به افزايش سرمايه می‌كند.

    مقررات شركت بورس

    مقررات گوناگونی بر شركت بورس در ايران حاكميت دارند و مسئوليت‌های حقوقی شركت در قبال اشخاص ثالث را مشخص می‌كنند، از جمله: مقررات قانونی مصوب مجلس شورای اسلامی، مصوبات شورای بورس، مصوبات سازمان بورس، قانون مدنی و مقررات عمومی ديگر.

    تعدد قوانين حاكم دو نتيجه در پی دارد:

    • مفهوم تشكل خودانتظام تحقق پيدا نمی‌كند؛
    • مسئوليت شركت بورس اوراق بهادار و اختيارات آن مبهم و تعريف‌نشده باقی می‌ماند و شركت بورس نمی‌تواند نسبت‌به تعیین حدومرزهای مسئوليت‌های خود در قبال اشخاص ثالث اعم از خريدار و فروشنده و كارگزاران آنها اقدام کند.

    اين درحالی است كه با تعريف و تبيين مفهوم تشكل خود انتظام و تفويض وضع مقررات تصويب‌شدنی توسط سازمان به‌وسيله‌ی شركت بورس، مسئوليت‌های شركت بورس روشن خواهد شد، حدود تعامل شركت بورس با سازمان بورس مشخص خواهد شد و دادگاه‌ها از مقررات بورس و حدود اختيارات و صلاحيت شركت بورس تصور بهتری پيدا خواهند كرد.

    در ساختار مالكيتی شركت بورس مالكيت از آن اشخاص حقوقی یا حقيقی غيرعضو است. اعضا می‌توانند عضويت خود را به سهامداری شركت بورس تبديل كنند يا حقوق خود را به اشخاص غيرعضو بفروشند. در اغلب بورس‌ها اعضای آن مالكيت سهام خود را در شركت حفظ كرده‌اند. همچنين قانون‌گذار در ماده‌ی ۵۴ قانون بازار سرمايه سهامداران را محدود می‌کند. به‌طور مثال حداكثر سهام قابل‌خريد برای اشخاص در بورس جمهوری اسلامی ايران ۵٫۲ درصد تعيين شده است.

    شركت بورس اوراق بهادار يك شركت خصوصی با انحصار طبيعی به‌معنای انحصاری در مفهوم عامیانه است. در اين شركت روابطی ازجمله: رابطه‌ی شركت بورس و سازمان بورس، روابط شركت بورس و شركت سپرده‌گذاری مركزی، روابط با كارگزاران خريدار و فروشنده، روابط قراردادی شركت بورس با اشخاص ثالث و روابط قانونی شركت بورس با نهاد‌های ديگر، نظير اداره‌ی ماليات، سازمان حمايت از سرمايه‌گذار خارجی و… جریان دارد.

    سهامداران در صورت بروز تخلف چگونه شکایت کنند

    یکی از مسائلي که سهامداران با ورود به بازار سهام با آن روبه‌رو می‌شوند، چگونگی طرح شکایات و پیگیری تخلفات در این بازار است.


    به گزارش خبرنگار حوزه بورس گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، گروه پاسخگویی به شکایات سازمان بورس و اوراق بهادار یکی از بخش‌های مدیریت پیگیری امور تخلفات است که بنا به دستور هیأت‌مدیره سازمان در اسفندماه سال 1385 به‌منظور پاسخگویی و رسیدگی به شکایات عموم سهامداران و سرمایه‌گذاران تشکیل شد.

    در حال حاضر سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای رسیدگی درست به شکایات سهامداران، سامانه مدیریت پیگیری امور تخلفات و رسیدگی به شکایات را تحت عنوان «سمتا» راه‌اندازی کرده است.

    البته این پیگیری شکایات صرفاً در حوزه عدم یا تأخیر پرداخت سود شرکت‌های بورسی تعریف نمی‌شود بلکه هرگونه تخلف و شکایتی را که در حوزه کاری فعالان بازار سرمایه باشد، اعم از تخلفات کارگزاران، عدم دریافت حق تقدم و… پوشش می‌دهد و فعالان بازار سرمایه می‌توانند تمامی تخلفات را از طریق این سامانه پیگیری کنند.

    البته قبل از هر اقدامی، فعالان بازار سرمایه باید توجه کنند که مستندات کافی جهت شکایات تهیه و تنظیم کنند.

    سرمایه‌گذاران باید با اطلاع کامل از قوانین و روند کلی فعالیت در بازار سرمایه و همچنین رصد اطلاعات از مراجع معتبر از جمله سامانه کدال و آگهی‌های منتشره، اقدام به کسب اطلاعات و مستندات کنند. چون هنگامی‌که مستندات سهام‌داران کافی و شفاف نباشد، کارشناسان این سامانه اقدام به رد شکایت یا مختومه کردن آن می‌کنند.

    با توجه به این موضوع، فعالان بازار سرمایه پس از داشتن مستندات کافی درباره تخلفات شرکت بورسی موردنظر، باید به‌صورت شفاف و دقیق شکایات خود را در سامانه «سمتا» ثبت کنند.

    محسنی‌اژه‌ای: چشم‌پوشی نسبت به جرایم و تخلفات در بورس پذیرفته نیست

    محسنی‌اژه‌ای: چشم‌پوشی نسبت به جرایم و تخلفات در بورس پذیرفته نیست

    رئیس قوه قضائیه گفت:‌ بواسطه دربرگیری بالای قضیه بورس، اغماض و چشم‌پوشی نسبت به جرائم و تخلفات افرادی که در این رابطه احیاناً خیانت یا کوتاهی و قصور کرده‌اند، تخلفات و جرایم در بورس به هیچ وجه پذیرفته نیست.

    به گزارش سراج24؛ به نقل از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، در نشست با اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه، تحقیق و تفحص را از ابزارهای مهم نظارتی مجلس دانست و اظهار کرد: در مقوله پراهمیت تحقیق و تفحص بعضاً گلایه‌هایی دو طرفه از سوی نمایندگان مجلس و مسئولان قوه قضائیه مطرح می‌شود؛ نمایندگان از طولانی شدن فرآیند رسیدگی قضایی و مشخص نبودن نتیجه در باب گزارشات ارجاعی تحقیق و تفحص گلایه‌مندند و در سوی مقابل این گلایه در قوه قضائیه از مستند و متقن نبودن گزارش‌های تحقیق و تفحص مجلس، کلی بودن این گزارش‌ها و همچنین ضمیمه‎ نشدن مستندات کافی به آنها وجود دارد.

    رئیس دستگاه قضا بر همین اساس از نمایندگان مجلس و اعضای هیئت‌های تحقیق و تفحص خانه ملت در باب موضوعات مختلف خواست تا با عزمی راسخ در راستای تقویت و تحکیم همکاری‌ با قوه قضائیه جهت اتقان، شفافیت، مستدل و قابل دفاع بودن گزارشات و پرونده‌های تحقیق و تفحص، اقدام کنند.

    رئیس عدلیه همچنین تاکید کرد: در قوه قضائیه هم عزم، جزم خواهد بود که با سرعت گزارشات تحقیق و تفحص به نتیجه برسد.

    رئیس قوه قضائیه تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه را از موضوعات بسیار حائز اهمیت دانست و با برشمردن دلایل این اهمیت، گفت: موضوع بورس، دربرگیری بالایی در جامعه دارد و چند 10 میلیون از افراد جامعه که عمدتاً از طبقات متوسط و پایین هستند، در این بازار اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بعضاً علاوه بر دارایی خود، سرمایه اعضای خانواده‌شان را نیز به این بازار آورده‌اند.

    رئیس عدلیه افزود: همچنین باید به این مهم نیز اشاره کرد که بخش قابل توجهی از افرادی که در بازار بورس متضرر شدند از آگاهی و شناخت لازم نسبت به فرآیندها و سازوکارهای این بازار برخوردار نبودند و در زمینه آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی به آنها جهت جلوگیری از متضرر شدن شان، اقدامات مقتضی از سوی بخش‌های ذیربط صورت نگرفت.

    محسنی‌اژه‌ای، بورس و سرمایه‌گذاری مردم در این بازار را به مثابه فرصتی دانست که باید از آن در جهت هدایت نقدینگی و منابع مالی به سمت تقویت توان تولیدی کشور و رشد اقتصادی بهره برده می‌شد و در همین راستا گفت: اکنون که از فرصت مطلوب بهره‌گیری از ظرفیت بورس و سرمایه گذاری مردم در این بازار به نحو مطلوب استفاده نشد و مشکلات و آسیب‌هایی به دنبال آن برای چند 10 میلیون نفر از مردم ایجاد شده، دشمنان نیز در پی سوء‌استفاده و پیشبرد اغراض‌شان بواسطه این مشکل و آسیب هستند.

    رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه بواسطه دربرگیری بالای قضیه بورس، اغماض و چشم‌پوشی نسبت به جرائم و تخلفات افرادی که در این رابطه احیاناً خیانت یا کوتاهی و قصور کرده‌اند، به هیچ وجه پذیرفته نیست، گفت: هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه ، باید گزارشی جامع ، متقن و مستند را تدوین کنند و دستگاه قضایی نیز در تحقق این مهم از هیچ کمک و مساعدتی به هیئت مزبور فروگذار نخواهد کرد.

    رئیس عدلیه با اشاره به مأموریت خود به سازمان بازرسی کل کشور جهت کمک و مساعدت همه‌جانبه به هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه ، به فعال بودن شعب ویژه رسیدگی به تخلفات و جرائم بورسی در دادگاه و دادسرا و همچنین آمادگی دستگاه قضایی برای تعیین شعبه مخصوص هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس اشاره کرد.

    رئیس دستگاه قضا همچنین از دستور خود به دادستان کل کشور جهت ورود به موضوعات بورسی حسب اقتضاء و ایفاگری نقش مؤثر و فعال‌تر در شورای عالی بورس به منظور انتفاع حداکثری مردم و سرمایه‌گذاران خرد و حقیقی این بازار خبر داد و تصریح کرد: حدود 3 ماه است که شخصاً پیگیر تعیین تکلیف گزارشات سازمان بازرسی پیرامون مقوله بورس و پیگیری و تعقیب تخلفات و جرائم احتمالی رخ داده در این بازار هستم.

    محسنی‌اژه‌ای در ادامه چند توصیه مهم را به اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس مطرح کرد و گفت: در جریان تحقیق و تفحص باید با اتخاذ تدابیر و راهکارهایی تخصصی و عالمانه، تمامی ابعاد و زوایای مقوله بورس شفاف و روشن شود تا هم شرایط استیفای حقوق مردم فراهم گردد و هم از بروز مشکلات و آسیب‌های مشابه بعدی پیشگیری شود و جنبه بازدارنده موضوع نیز تقویت شود.

    تدوین و نهایی کردن گزارش تحقیق و تفحص در کوتاه‌ترین زمان ممکن با «استفاده از نیروی انسانی بیشتر» و «بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و امکانات دستگاه‌های نظارتی» توصیه دیگر قاضی‌القضات به اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس بود.

    رئیس قوه قضائیه در ادامه پیشنهادی مهم ، عملیاتی و تاثیرگذار به اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس ارائه کرد و خطاب به آنها گفت: با توجه به زمانبر بودن فرآیند نهایی شدن ، قرائت و ارجاع گزارشات تحقیق و تفحص، اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس می‌توانند در طول بررسی‌ها و تحقیقات خود، به محض مشاهده تخلف و جرم، موضوع را موردی با سرعت و فوریت به هیئت‌های رسیدگی به تخلفات ، شعبه دادسرا و سایر مراجع قضایی ارجاع دهند تا هم از گسترش دامنه تخلف و جرم جلوگیری شود و هم در حصول نتیجه تخلفات و جرایم در بورس نهایی تحقیق و تفحص، تسریع و تسهیل صورت گیرد.

    در این نشست اعضای هیات تحقق و تفحص مصادیقی از تخلفات در بورس طی سالهای گذشته و همچنین دوره فعلی بیان کردند که رئیس عدلیه از نمایندگان خواست همین موارد هم به فوریت جهت رسیدگی به دستگاه قضا ارسال شود.

    رئیس دستگاه قضا تخلفات و جرایم در بورس با اشاره به اهتمام و عزم جدی دکتر خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور بر امر تکمیل گزارشات ناظر بر تخلفات و جرائم احتمالی رخ داده در بازار بورس و پیگیری و تعقیب این مقوله مهم، گفت: تاکید مستمر و همیشگی ما به سازمان بازرسی کل کشور تعقیب و پیگیری موضوعات مورد رسیدگی تا حصول نتیجه نهایی است و در قضیه بورس نیز این مهم صادق است و ما امیدواریم اعضای هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس نیز با همکاری همه دستگاه‌های ذیربط گزارشی جامع ، مستند و متقن را که حائز بازدارندگی ، آسیب‌زدایی و جهات پیشگیرانه باشد، تدوین و ارائه کنند.

    پیش از سخنان رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام«سیدناصر موسوی لارگانی‌» رئیس هیئت تحقیق و تفحص از بورس و بازار سرمایه، با اشاره به آغاز به کار این هیئت از آبان‌ماه امسال، از چندین مورد مکاتبه با سازمان بورس و اوراق بهادار طی مدت اخیر خبر داد.

    لارگانی افزود: هیئت تحقیق و تفحص از بورس و بازار سرمایه، دست نیاز خود را به سوی قوه قضائیه دراز کرده و امیدوار است که با به ثمر نشستن و نتیجه دادن این تحقیق و تفحص، اعتماد از دست رفته مردم به بورس و بازار سرمایه ترمیم شود.

    وی در ادامه، «تعارض منافع» را مهمترین ریشه وقوع فساد در بورس دانست و بر «ضرورت ممنوع الخروجی برخی تصمیم‌سازان بازار سرمایه» نیز تاکید کرد.

    لارگانی «ضعف بنیادین ناظر بازار سرمایه» را یکی دیگر از آسیب‌های موجود بازار بورس دانست.

    وی در ادامه سخنان خود، ترک فعل برخی مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه عدم توسعه بورس در مناطق برخوردار کشور، انتصاب مدیران فاقد تجربه و اطلاعات کافی و لازم در بازار سرمایه و همچنین عدم آموزش کافی به سهامداران را از دیگر آسیب‌ها و مشکلات حوزه بورس و بازار سرمایه طی دو سال گذشته عنوان کرد.

    در ادامه سایر اعضای هیئت تحقیق و تفحص از بورس و بازار سرمایه به بیان نقطه نظرات خود در باب «ضرورت پشتیبانی‌های قضایی و حقوقی عدلیه از هیئت تحقیق و تفحص از بورس و بازار سرمایه»، «ایجاد شعبه خاص برای رسیدگی به پرونده‌های تخلفات بورس و بازار سرمایه»، «ضرورت بازپس‌گیری دارایی‌های غیرمشروع متخلفان بورسی»، «جلب اعتماد مجدد مردم به بورس و بازار سرمایه»، «ایجاد انگیزه برای مردم جهت کمک به اقتصاد ملی»، «لزوم شناسایی و برخورد با منافذ و رانت‌‌های اطلاعاتی موجود در بورس»، «رسیدگی به ابهامات موجود در زمینه فعالیت شرکت‌های حقوقی در بورس»، و «ضرورت پاسخگویی روسا و مسئولان وقت بورس» پرداختند.

    همچنین در این نشست، اعضای هیئت تحقیق و تفحص از بورس و بازار سرمایه، از عملکرد رئیس قوه قضائیه و ورود فنی و تخصصی در زمینه‌هایی نظیر «مبارزه جدی و قاطعانه با مفسدان اقتصادی»، «اقدام انقلابی در زمینه تخریب ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه‌ها» و «تلاش‌های بی‌وقفه برای کاستن از مشکلات مردم در مراجع قضایی»، تشکر و قدردانی کردند.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.