آموزش سه شاخص EPS

آشنایی با مفهوم EPS در بورس

آموزش مختصر و مفید ولی کاملِ بورس

افرادی را دیده‌ام که وارد فرایند یادگیری بورس شده‌اند، اما بعد از گذشت چند سال و پس از طی کردن انواع دوره‌هاس سرمایه‌گذاری در بورس، به جای «معامله‌گر» شدن در بورس، تبدیل به عالِم بورس شده‌اند. آن هم عالِمِ بی‌عمل! سوال اساسی اینجاست که یادگیری چه مواردی در بورس کافی است و بعد از آن باید بی‌خیال یادگیری بیشتر شد و دل به کسبِ تجربه در معاملات بورس بست؟

این پست به شرح همین مسئله می‌پردازد.

بورس ميتواند هفت خوان رستم باشد!

اعتقاد من اين است كه نبايد برخورد پيچيده اى با بورس داشت و با بررسى كلى اقتصاد كشور ( كه قدرى دانش اقتصادى مي‌طلبد) و البته مديريت ريسك ( كه يك دانش كلى است و صرفا اختصاص به بورس ندارد) عمل كرد و البته دندان طمع زياد را هم كند و بي‌خيال نوسان‌گيرى خيلى كوتاه‌مدت شد.

من براى عموم يادگيرى تحليل تكنيكال و تحليل بنيادى را به صورت پیشرفته توصيه نميكنم، به جایش اعتقاد دارم بايد تا حدى فيلترنويسى و تابلوخوانى بدانيد و البته معناى سطحى گزارشات ماهانه و دوره اى كدال را هم درک کنید.

با چنین پیش‌زمینه‌ای آموزش سه شاخص EPS به یادگیری اصول بورس می‌پردازیم.

مبانی بورس کدامند؟

پایه‌ی اصلی بورس بر درک ۳ مفهوم استوار است:

P/E و EPS براى شركتهاى توليدى
و NAV برای شركتهاى سرمايه‌گذارى.

سود هر سهم یا EPS

سود هر سهم یا EPS به این معنی است که هر سهمِ شرکت چقدر سود ایجاد می‌کند؟ اگر رقم این شاخص به ازای هر سهمِ شرکت منفی باشد، بدان معناست که شرکت زیان‌ده است. اگر این شاخص مثبت باشد، شرکت سودده محسوب می‌شود و بدیهی است که هر چه این عددِ مثبت بیشتر شود، نشان از افزایش سود شرکت به ازای هر سهم می‌دهد. این شاخص وابستگی ذاتی به شاخص P/E دارد که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد.

نسبت قیمت به سود یا P/E

نسبت قیمت به سود سهم یا P/E در بورس به این معنی است که قیمت سهام چند برابر سودی است که ساخته. جدای هر شرکتی، صنایع مختلف هم P/Eهای خودشان را دارند و P/E هر شرکتی باید با هم‌گروه‌های خودش در یک صنعت مقایسه بشود. به طور کلی سهام شرکتی که P/E کمتری از هم‌گروه‌ها دارد، ارزنده‌تر محسوب می‌شود و هر چه این مقدار بالاتر باشد نشان از آن است که سهم دارد با قیمتی بالاتر از ارزشش معامله می‌شود. (اصطلاحا حباب دارد.)

بررسی رابطه‌ی P/E و EPS

پیشتر در این پست از رابطه‌ی ذاتی این دو صحبت کردیم. برای درک بهتر این رابطه اینطور در نظر بگیرید که شما EPS یک شرکت را برای پایان سال جاری پیش‌بینی کرده‌اید. مثلا: ۳۰۰ ریال.

حالا می‌خواهید ببینید با این EPS، سهم موردنظر در چه قیمتی برای خرید مناسب (ارزنده) است؟

در ابتدا لازم است بدانید مقدار EPS نمایانگر سودِ خالص یک شرکت به ازای هر سهم است، در حالی که آنچه موردنظر معامله‌گر برای خرید یا نخریدن سهم است، «سود عملیاتی» شرکت است که به سودِ حاصل از عملیاتِ شرکت که سودی پایدار و قابل اتکاست، اشاره می‌کند. بنابراین شما باید با مراجعه به صورت‌های مالی شرکت سودِ عملیاتی را از دلِ سود خالص بیرون بکشید.

در این مثال فرض کنید که از ۳۰۰ ریال سودِ خالص، ۲۰۰ ریال آن سودِ عملیاتی هر سهم است. حالا یک P/E فرضی به سهم بدهید. P/E فرضی معمولا یا P/E میانگین گروه است یا P/E مقایسه شده با سودِ بانکی. (مثلا اگر سود سپرده ۲۰ درصد باشد، ۵ سال طول می‌کشد تا اصل پول شما بازگردد، پس P/E بانک ۵ است.)

با این حساب و مطاب با تصویر بالا برای کشفِ قیمت مناسبِ خرید، فرمول بالا به کار می‌رود.

این فرمول یک کسر است. در صورت قیمت به صورت مجهول وجود دارد، در مخرج EPS تفکیک شده به سود عملیاتی و مابه‌تفاوت سودِ خالص و سود عملیاتی (سود غیرعملیاتی) قرار گرفته است. در نهایت P/E فرضی در سود عملیاتی ضرب می‌شود، اگرچه که سود غیر عملیاتی از ضرب شدن در P/E مستثنی می‌شود. (ضریب نمی‌گیرد) نتیجه‌ی نهایی که مساوی با قیمت قرار می‌گیرد عدد ۱۱۰۰ است.

بنابراین قیمت مناسب برای خرید این سهم با توجه به سود شرکت (سود عملیاتی ضریب‌دار و سود غیر عملیاتی) و P/E فرضی قیمتی در بازه کمتر از ۱۱۰۰ ریال تا حداکثر مساوی با ۱۱۰۰ ریال خواهد بود.

خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV

شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس متفاوت از شرکت‌های تولیدی ارزیابی می‌شوند. این شرکت‌ها خود بر روی شرکت‌های مختلفی سرمایه‌گذاری می‌کنند، شرکت‌هایی که یا در بورس هستند و یا در خارج از آن حضور دارند. دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری مبنای ارزش‌گذاری آن‌ها نیست. باید ببینیم این شرکت چقدر از سرمایه گذاری‌های خود سود کسب می‌کند. پس در گزارش‌های مالی به دنبال ارقام مربوط به ارزش افزوده‌ی پرتفوی بورسی وغیر بورسی بگردید.

اما بعد از درک ۳ مفهوم EPS P/E و NAV باید فرایند خرید سهم در بورس را پیدا کنیم. پیشنهاد من اینچنین است:

خب! همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید من یک فرایند ۳مرحله‌ای را در نظر گرفته‌ام. ۲ مرحله‌ی نخست فیلترنویسی و تابلوخوانی هستند، مرحله‌ی سوم هم یک تحلیل بنیادی سریع و اجمالی است که در ادامه این آموزش سه شاخص EPS ۳ گام را توضیح می‌دهم:

فیلترنویسی:

شما با استفاده از فیلترها می‌توانید سهم مناسب را از میان انبوه سهام پیدا کنید، البته این یک گزینش نهایی نیست، بلکه یک غربال ابتدایی است تا از میان چند صد سهم موجود در بورس به چند ده گزینه‌ی ابتدای بنی برسید.

اما چگونه فیلتر بنویسیم؟

در تصویر زیر نمونه‌ای از یک فیلتر را مشاهده می‌کنید:

تابلوخوانی:

تابلوخوانی در ساده‌ترین حالت آن، این است که به سایت TSETMC.com بروید و با مراجعه به بخش جستجوی نمادها و وارد کردن اسم نماد، تابلوی سهام را مشاهده و هر آیتم آن را (آیتم‌های مهم) تحلیل کنید.

تحلیل بنیادی مقدماتی سهم (مشاهده‌ی گزارشات سایت کدال)

تحليل بنيادى يكى از بهترين راه‌ها براى تحليل سهم و پيش بينى روند حركتى آن در بورس هست. با اين حال تحليل بنيادى جدى كار سخت و پيچيده و زمان برى هست.

در این بخش تحليل بنيادى سريع و سردستى آموزش داده می‌شود كه اگرچه كاملا دقيق نيست ولى هم كاربردى و عملى هست و هم تكليف و تصميم شما رو براى خريدن يا نخريدن سهام كاملا مشخص ميكند.

جستجوی نماد در کدال:

ابتدا به سایت Codal.ir بروید و نماد موردنظر خود را جستجو کنید.

جستجوی گزارش عملکرد ماهانه

گزارش عملکرد ماهانه ۲ بخش دارد:

یک بخش به عملکرد شرکت در ماه جاری می‌پردازد و بخش دیگر به عملکرد مالی شرکت از ابتدای سال مالی تا کنون اشاره می‌کند.

میانگین فروش شرکت را محاسبه کنید

اگر پایان سال مالی را پایان اسفند در نظر بگیریم؛ اکنون در پایان تیر ماه، ۴ ماه از سال مالی جاری گذشته و شما باید میانگین فروش این ۴ ماه را حساب کنید.

توجه کنید که میزان فروش از ضرب ۲ عامل نرخ فروش در میزان فروش حاصل می‌شود.

محاسبه را شروع کنیم!

محاسبه‌ی فروش ماهانه

مطابق با آنچه در جدول می‌بینید مبلغ فروش ماهانه عدد ۱۲،۶۴۰،۳۴۶ میلیون ریال را نشان می‌دهد.

محاسبه‌ی میانگین فروش از ابتدای سال

مطابق با آنچه در جدول می‌بینید مبلغ فروش سه ماهه‌ی بهار، عدد ۳۳،۵۵۷،۰‍۱۷ میلیون ریال را نشان می‌دهد.

تخمین کل فروش سال جاری

فروش ۴ ماهه مطابق گزارش ۴۶،۱۹۷،۳۶۳ میلیون ریال را نشان می‌دهد که اگر میانگین آن را محاسبه کنیم، میانگین فروش ماهانه مساوی با رقم ۱۱،۵۴۹،۳۴۱ میلیون ریال خواهد بود.

حالا اگر بخواهیم فروش ۸ ماه باقی‌مانده را تخمین بزنیم باید عدد ۸ را (تعداد ماه‌های باقی‌مانده) در عدد میانگین فروش ماهانه ضرب کنیم. که می‌شود ۹۲،۳۹۴،۷۲۶ میلیون ریال.

حالا اگر عدد به دست آمده را با فروش ۴ ماهه جمع کنیم، کل فروش تخمینی ما به دست خواهد آمد: ۱۳۸،۵۹۲،۰۸۹ میلیون ریال

به دست آوردن سود تخمینی

اما آنچه ما تا بدین‌جا به دست آوردیم، درآمد شرکت بود. حالا سود را چطور محاسبه کنیم؟ برای پیدا کردن سود باید به صورت سود و زیان میاندوره‌ای ۳ ماهه یک نگاهی بیندازیم.

مرحله‌ی نهایی

خب! سودِ عملیاتی ۳ ماهه عدد ۱۱،۷۴۴،۹۵۶ میلیون ریال به دست آمده است. حالا باید حاشیه‌ی سود عملیاتی را از تقسیم سود بر فروش ۳ ماهه به دست بیاوریم.

حالا اگر P/E فرضی را مساوی ۵ در نظر بگیریم، قیمت ارزنده برای خرید حداکثر ۲۴۲۵ ریال و کمتر از آن خواهد بود.

همه چیز درباره EPS سهم و سود TTM در بورس

EPS یا همان سود هر سهم یکی از مواردی است که افراد زیادی درباره آن اشتباه فکر می‌کنند. EPS سود هر سهم بر اساس عملکرد گذشته است و نباید معیاری برای سود آینده‌ی شرکت باشد. این سوء تفاهم باعث شده است که مفهوم نسبت P/E نیز در بین اهالی بازار به درستی درک نشده باشد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به طور جامع همه چیز را درباره EPS سهم و سود TTM در بورس بیان کنیم. اگر با این مفهوم آشنا هستید این مقاله را از دست ندهید چرا که احتمالا تصور شما بعد از مطالعه این مقاله به کلی تغییر خواهد کرد.

منظور از سود سهام چیست؟

همان طور که احتمالا میدانید چیزی وجود دارد به نام سود سهام. هر شرکتی بسته به فعالیتی که دارد به صورت مستمر سودی را شناسایی میکند. در انتهای سال مالی این سود بین سهامداران شرکت تقسیم میشود. تا اینجای کار هیچ نقطه ابهامی وجود ندارد. اما از کجا باید سود یک شرکت بورسی را بررسی کنیم؟ نکته ای که باعث سوء تفاهم در بین افراد شده است این مسئله است که گاها مفهوم سود سهام رو با پارامترهایی مثل EPS یا DPS اشتباه می‌گیرند. اینها هر کدام مفهوم جداگانه‌ای دارد. در این مقاله به طور کامل به زبان بسیار ساده همه این مفاهیم را اموزش خواهیم داد.

EPS سهم چیست؟

اگر به تابلوی هر نماد در سایت TSETMC مراجعه کنید پارامتری را مشاهده خواهید کرد با عنوان EPS سهم.
یکی از اشتباهات رایج افراد مبتدی این است که EPS را معادل سود سهم در نظر می‌گیرند. برای روشن شدن مفهوم EPS به مثال زیر توجه کنید.

مثالی برای روشن شدن مفهوم EPS در بورس

برای نمونه در تصویر زیر EPS سهم وخارزم را در تاریخ 15 بهمن ماه 1399 مشاهده می‌کنید. زیر آن نوشته‌ی قرمز رنگی درج شده است با عنوان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است. برای اطلاعات بیشتر به کدال مراجعه کنید“. منظور این عبارت چیست؟

قبل از هر چیز اجازه دهید ببینیم سود TTM چیست؟

سود TTM چیست؟

سود TTM یعنی سود محقق شده در 12 ماه اخیر. دقت کنید این سود در 12 ماه اخیر در شرکت محقق شده است. توجه کنید این پارامتر کاری به سال مالی شرکت ندارد که سال مالی شرکت چه تاریخی هست. آن مقدار سودی که در 12 ماه اخیر محقق شده است با عنوان سود TTM شناخته میشود که دقیقا همان EPS سهم است که روی تابلو می‌بینید. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی قبل است.

برای روشن شدن موضوع، تصویر زیر مربوط به اطلاعات تاریخ سال مالی و سود ساخته شده در دوره فعلی سهم وخارزم را مشاهده کنید.

همان طور که می‌بینید وخارزم در دوره 6 ماهه ابتدایی سال مالی خودش توانسته است 119 تومان سود محقق کند ولی سود TTM یا همون EPS سهم 153 تومان است که در تصویر اول نیز در تابلوی سهم درج شده است.

اگر 119 تومان را از 153 تومان کم کنید، به عدد 34 می‌رسید. آن 34 تومان اضافه مربوط به 6 ماهه‌ی انتهایی سال مالی قبل است که به این 119 تومان دوره 6 ماهه امسال اضافه شده است و EPS سهم (یا همان سود TTM یا همان سود 12 ماهه اخیر) 153 تومان شده است و در تابلوی سهم درج گردیده است.

با آمدن هر گزارش فصلی این EPS روی تابلو آپدیت میشود. بنابراین EPS سهم با هر گزارش فصلی که در سایت کدال منتشر می‌شود میتواند کم یا زیاد شود و در نهایت در پایان دوره 12 ماهه هر سال به میزانی میرسد که سود محقق شده در سال مالی اخیر است و سهم با آن مقدار سود به مجمع میرود تا در خصوص میزان تقسیم سود بین سهامداران تصمیم گیری شود.

DPS چیست؟

فرض کنید یک سهمی با 100 تومان سود به ازای هر سهم در پایان سال مالی خودش به مجمع می‌رود و در مجمع تصمیم گرفته میشود 20 تومان از این سود را در بین سهامداران تقسیم کنند و 80 تومان به عنوان سود انباشته در شرکت باقی بماند. آن 20 تومان سود به ازای هر سهم که به سهامداران تعلق می‌گیرد به عنوان سود نقدی یا DPS شناخته میشود.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

جمع بندی در خصوص سود TTM و EPS سهم

تا اینجا گفتیم EPS سهم که روی تابلوی هر نماد در سایت TSETMC درج شده است همان سود TTM است. یعنی سود محقق شده در شرکت به ازای هر سهم در 12 ماهه گذشته. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی گذشته است و این سودی نیست که امسال در پایان سال مالی شرکت شناسایی خواهد کرد.

نکته بسیار مهم: فریب EPS سهم و نسبت P/E را نخورید!

با توجه به آنچه گفته شد، EPS سهم و نسبت P/E سهم که روی تابلوی هر نماد درج شده است میتواند بسیار فریبنده باشد. اگر با نسبت P/E آشنا نیستید به مقاله نسبت P/E در بورس چیست مراجعه کنید.

اما چرا این پارامترها می‌تواند برای افراد مبتدی و تازه کار یک دام بزرگ باشد؟ فرض کنید سهمی در 3 ماهه آخر سال مالی گذشته 200 تومان سود ساخته و در 9 ماهه‌ی امسال صفر تومان سود ساخته است! با این اوصاف EPS سهم روی تابلو 200 تومان است ولی ممکن است قیمت سهم 300 تومان باشد و شما با کمال تعجب ببینید که سهم با P/E حدود 1.5 در حال معامله باشد!! از خودتان می‌پرسید مگر میشود، مگر داریم! بله میشود چراکه مثلا اگر گزارش 12 ماهه سهم در کدال منتشر شود و در 3 ماهه آخر امسال هم این سهم مثلا 10 تومان سود ساخته باشد، در آن صورت یک دفعه EPS روی تابلو آپدیت میشود و به عدد 10 تومان می‌رسد (در 12 ماهه اخیر سهم 10 تومان سود ساخته است) و P/E سهم با قیمت 300 تومان میشود عدد 30!!

بنابراین افراد غیر حرفه‌ای با دیدن P/E پایین یک سهم فورا نتیجه گیری می‌کنند که این سهم با این P/E پایین بسیار جذاب است و هیچ ریسکی ندارد و چشم بسته سهم را می‌خرند با این خیال که بازار در حال اشتباه کردن است! اما بعدها احتمالا متوجه اشتباهشان می‌شوند. این یکی از دام‌ها بزرگ بورس است. از سوی دیگر ممکن است سود یک سهم در سال‌های بعدی قابل تکرار نباشد. در حالت کلی بالا بودن P/E به منزله پر ریسک بودن یک سهم نیست و پایین بودن آن نیز به معنی کم ریسک بودن سهم نیست. در بورس آینده را می‌خرند نه حال را!

در این زمینه بد نیست نگاهی به مقاله فیلتر بورسی برای پیدا کردن سهام با کمترین P/E بیاندازید.

پیش بینی EPS قبل از آپدیت شدن آن

همان طور که گفتیم EPS سهم با آمدن هر گزارش فصلی روی تابلو آپدیت میشود. یک تحلیلگر بورس که در حوزه تحلیل بنیادی کار می‌کند باید بتواند قبل از آپدیت شدن EPS آن را پیش بینی کند که این کار تنها با تحلیل بنیادی اطلاعیه‌های مربوط به زیر مجموعه‌ها و اطلاعیه‌های فعالیت ماهانه شرکت که در کدال منتشر میشود امکان پذیر است.

همان طور که افراد ممکن است فریب P/E پایین یک سهم را بخورند، هستند بسیاری که فریب P/E بالای یک سهم را می‌خورند و سهم خود را در قیمت‌های پایین می‌فروشند و یا نمی‌توانند فرصت‌های طلایی بازار را شناسایی کنند چراکه نمی‌توانند سودآوری شرکت در آینده را پیش بینی کنند و درک تحلیلی درستی از این بابت ندارند. این افراد همان‌هایی هستند که اعتقاد دارند بازار تحلیل پذیر نیست!

در این زمینه پیشنهاد میکنیم مقاله یک نمونه تحلیل بنیادی سهام را مشاهده کنید.

نکات تکمیلی درباره دسترسی به اطلاعات سود TTM

اطلاعات مربوط به سود TTM و تاریخ سال مالی و مقدار سود محقق شده در دوره فعلی را می‌توانید در سایت رهاورد مشاده کنید و نیازی به مراجعه به کدال نیست. این سایت کار را برای شما راحت کرده است. نماد مورد نظر خود را سرچ کنید و در پایین صفحه این اطلاعات در دسترس است.

EPS منفی

در بعضی شرکت‌ها در تابلوی نماد، EPS منفی درج شده است که به معنی آن است که این شرکت در 12 ماهه اخیر به آن میزان ضرر شناسایی کرده است.

EPS در بورس

EPS در بورس، در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم بوده و نحوه محاسبه سود هر سهم، با استفاده از فرمول محاسبه EPS است که نسبت میزان سود سهام، با کسر درآمد خالص شرکت، تقسیم به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت می باشد. مشاهده سود هر سهم نیز، از طریق سایت بورس اوراق بهادار تهران، امکان پذیر است.

برای مشاوره EPS در بورس

برای مشاوره EPS در بورس

عناوین اصلی این مقاله

سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار و خرید و فروش در آن، صنعت بسیار بزرگی را ایجاد کرده است که هنوز بسیاری از افراد، آشنایی کامل را در رابطه با مفاهیم موجود در بازار سرمایه، ندارند. همچنین، بسیاری از افراد نیز، بدون هیچ آگاهی، اقدام به سرمایه گذاری در این بازار مالی، می ‌کنند.

یکی از مفاهیم مهم، در بازار سرمایه ایران، EPS می باشد. EPS یا همان سود هر سهم که عدد آن، برابر با تقسیم سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام های عادی آن شرکت و از آنجایی که سود هر سهم، یکی از مهم ترین عوامل برای تعیین قیمت سهام می باشد، لازم است که سرمایه گذاران، با این مفهوم پر کاربرد در بورس، آشنا شوند.

حال، با توجه به اهمیت میزان سود هر سهم، برای سرمایه گذاران، در بازار بور اوراق بهادار، در ادامه، در خصوص EPS در بورس، فرمول محاسبه EPS و همچنین، عوامل موثر در نحوه محاسبه سود هر سهم، در بازار بورس، مطالبی آورده شده است.

EPS در بورس چیست؟

مفهوم EPS ( Earnings Per Share ) یا همان، سود به دست آمده از هر سهم، در بورس، برابر است با نسبت سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام هایی که در اختیار سهامداران شرکت سپرده گذای مرکزی، قرار دارد و نتیجه به دست آمده از این تقسیم، به عنوان شاخص سود آوری آن شرکت، مورد استفاده قرار می گیرد.

حال، با توجه به اینکه سود هر سهم در بورس، زمان تعیین قیمت هر واحد سهم، تاثیر بسزایی دارد، EPS، یکی رکن های مهم، جهت محاسبه قیمت بر درآمد، در بورس یا همان (P/E)، می باشد که در این مفهوم بورسی، حرف E در آن، به مفهوم EPS، اشاره می کند. با استفاده از Earnings Per Share، سرمایه گذاران، می توانند ارزش سهام مد نظر خود را با ارزش به روز بازار، مقایسه نموده و در واقع، EPS، می تواند شاخص خوبی، برای انتخاب یک سهام باشد.

لازم به ذکر است که در حالت عادی، سرمایه گذاران شرکت سپرده گذاری مرکزی، دسترسی مستقیم، به درآمد شرکت سرمایه گذار، نخواهند داشت. در این حالت، سرمایه گذاران، می توانند EPS یا همان سود به دست آمده از هر سهم را با قیمت سهام، مقایسه نموده و با توجه به تحلیل خود، از آن سهام، اقدام به دریافت آن، کنند.

همچنین، توجه داشته باشید که سه نوع سود، برای هر واحد سهم، با توجه به داده های موجود، وجود دارد. از این رو، در ادامه، در خصوص، انواع سود هر واحد سهم، برای راهنمایی بیشتر سرمایه گذاران بازار سرمایه، توضیحات لازم آورده شده است.

سود پیش‌ بینی شده ( Forward EPS ) :

سود پیش بینی شده، در واقع، درآمد پیش بینی شده هر برگ از سهام بوده و مقدار سودی است که یک شرکت سرمایه گذار، زمان آغاز سال مالی خود، آن را پیش بینی می کند و به صورت هدف در نظر می گیرد که تا پایان همان سال مالی، به آن برسد.

همچنین، شرکت‌ های سرمایه گذار بورسی، موظف می باشند، در هر سال مالی، پیش از آغاز سال مالی جدید، یک پیش بینی، در رابطه با عملکرد مالی خود، به بازار بورس اوراق بهادار، ارائه نمایند. که در آن، بر اساس عملکرد مالی گذشته و همچنین، با توجه به نظر کارشناسان و مدیران شرکت سرمایه گذار، سود هر سهم یا همان EPS برای سال مالی جدید شرکت، پیش بینی خواهد شد.

سود جاری ( Current EPS ) :

سود جاری، عموما، درآمد سه ماهه چهارم، از سال مالی جاری را شامل شده و در نهایت، با توجه به اینکه ممکن است برخی از فرآیند درآمدی، هنوز به مراحل بعدی، نرسیده باشند، EPS برخی از داده ها پیش بینی شده و همچنین، سود بعضی دیگر، بر اساس ارقام واقعی می باشد.

سود دنباله ‌دار ( Trailing EPS ) :

محاسبه سود دنباله ‌دار، بر اساس عدد EPS سال گذشته بوده و از درآمد سه‌ ماهه چهارم آن و اعداد واقعی، استفاده می‌ شود و نسبت P به E، معمولا با استفاده از سود دنباله ‌دار، محاسبه می‌ گردد، زیرا، بر اساس آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آن چیزی که ممکن است در آینده پیش آید.

لازم به ذکر است که معامله گران، پیش از سرمایه گذاری، در بازار سرمایه، می بایست در رابطه با افزایش سرمایه در بورس، مطالعه داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با نحوه افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار ایران، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

فرمول محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با مفهوم EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این بخش نیز، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم، صحبت کنیم. لازم به ذکر است در این قسمت، جهت محاسبه EPS ، نیاز به استفاده از فرمول محاسبه سود هر سهم است که در ادامه، در خصوص نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت استعلام کد بورسی را دارند، می توانند از طریق سایت estelam.ime.co.ir، به صورت اینترنتی، اقدام نمایند.

نحوه محاسبه سود هر سهم، به این صورت می باشد که می بایست از برگه تراز نامه، سود های پرداخت شده سهام ممتاز که از امتیازات ویژه ای نسبت به سهام عادی برخوردار می باشند و صورت حساب سود و زیان شرکت سرمایه گذار، جهت دریافت تعداد سهام عادی و همچنین، در آمد خالص آن، استفاده کرد. لازم به ذکر است، استفاده از میانگین وزنی سهام عادی، در زمان محاسبه EPS، می تواند دقیق تر از تعداد سهام باشد؛ زیرا، ممکن است پس از گذشت زمان، تعداد سهام، تغییر کند.

برای محاسبه EPS در بورس، سرمایه گذاران، می توانند به صورت غیر حضوری نیز، اقدام نمایند؛ زیرا همانطور که بیان آموزش سه شاخص EPS شد، مقدار سود هر سهم، تاثیر بسیار زیادی، بر ارزش سهام دارد. حال، از آنجا که، نحوه محاسبه سود هر سهم، ممکن است برای سرمایه گذاران، دشوار بنظر برسد، در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، آورده شده است.

همچنین، ممکن است نمونه های پیش بینی نشده ای وجود داشته باشند که از اهمیت بالایی نیز، برخوردار باشند که منبع آن ها، از رویداد های خارج از فعالیت عادی شرکت می باشد که سبب این می شود که EPS یا همان سود هر سهم، چه به عمد و چه به صورت ناخواسته، تغییر کند.

البته، تحلیلگران بورسی، جهت جلوگیری از تغییر EPS، برای نحوه محاسبه سود هر سهم، فرمول دیگری را نیز، در نظر گرفته اند که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با توجه به نمونه های پیش بینی نشده یا همان اقلام غیر مترقبه، آورده شده است.

افرادی که قصد پیگیری سهام های قدیمی خود را دارند، می توانند از طریق سایت csdiran.ir، به صورت غیر حضوری، اقدام نمایند.

لازم به ذکر است، با توجه به اینکه سود عملیات مستمر در بورس، باقیمانده‌ سود بعد از محاسبه‌ تمام هزینه‌ های عملیاتی بوده، عواملی همچون، هزینه‌ های اجاره و بیمه، حمل ‌ونقل و کرایه، در محاسبه‌ سود عملیاتی، در نظر گرفته خواهند شد که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با در نظر گرفتن عملیات مستمر، آورده شده است.

همچنین، افرادی که قصد سرمایه گذاری، در بازار سرمایه ایران را دارند، می بایست در خصوص کارمزد انواع معاملات در بورس، مطالعه داشته باشند. برای دریافت جزئیات بیشتر در رابطه با کارمزد معاملات در بازار بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

نحوه مشاهده EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در رابطه با مشاهده EPS در بورس، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در خصوص نحوه مشاهده EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.آموزش سه شاخص EPS

جهت مشاهده EPS در بورس، می بایست ابتدا وارد سایت tsetmc.com شوید. سپس، بر روی آیکون ذره بین شکل سبز رنگ کلیک کنید.

در این مرحله، می بایست نماد سهام مورد نظر خود را در کادر مربوطه جستجو نمایید. در این قسمت، برای مثال، نماد بورس فارس را جستجو کرده ایم.

حال، در این قسمت، امکان مشاهده میزان EPS نماد فارس، برای افراد متقاضی، وجود دارد.

به این ترتیب، از طریق ورود به سایت tsetmc.com، می توان به راحتی میزان EPS هر یک از نماد های بورسی را مشاهده کرد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارند، می بایست با مفاهیم و انواع صندوق سرمایه گذاری در این بازار، همانند صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه آموزش سه شاخص EPS با صندوق سرمایه گذاری قابل معامله ETF، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

بیشتر بخوانید: ETF بیت کوین در بورس

عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه مشاهده EPS در بورس، از طریق سایت tsetmc.com، به صورت الکترونیکی، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در خصوص عوامل تاثیر گذار در زمان محاسبه EPS ( Earnings Per Share )، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در رابطه با عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت برگ سهام های خود در بازار سرمایه را دارند، می توانند از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، به نشانی اینترنتی ddn.csdiran.ir، اقدام نمایند.

زمان محاسبه EPS، میزان سرمایه جهت رسیدن به درآمد خالص، یکی از موارد مهم می باشد.

سرمایه گذاران، می بایست از تغییرات سود پیش بینی شده هر واحد سهم، مطلع باشند.

همچنین، ممکن است سود پیش بینی شده شرکت ها، به صورت یکسان، نباشد؛ اما، برخی از این شرکت های سرمایه گذار، ممکن سود خود را به ازای هر سهم، با سرمایه گذاری کم، کسب کرده باشند. از این رو، شرکت هایی که توانسته اند با سرمایه کمتری، بازدهی بیشتری را زمان فعالیت خود، داشته باشند، پس از بررسی جوانب، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری، محسوب خواهند شد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس ایران را دارند، می بایست با تمامی مفاهیم موجود در این بازار مالی، همانند NAV سهام، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با NAV سهام یا همان ارزش خالص دارایی شرکت سرمایه گذار، در بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

در ادامه بخوانید: NAV سهام در بورس چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد EPS در بورس در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون EPS در بورس پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️EPS در بورس چیست؟

✔️EPS در بورس در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم می باشد که در متن مقاله نیز در رابطه با آن توضیحات لازم آورده شده است.

2- ✔️فرمول محاسبه EPS در بورس چیست؟

✔️فرمول محاسبه EPS در بورس نسبت سود سهام با کسر درآمد خالص شرکت به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت است که در متن مقاله نیز توضیحات لازم آورده شده است.

3- ✔️نحوه مشاهده EPS در بورس به چه صورت می باشد؟

✔️برای مشاهده EPS در بورس می توان از طریق سایت tsetmc.com سپس جستجو نماد بورسی مورد نظر اقدام کرد که در متن مقاله نیز مراحل آن آورده شده است.

آشنایی با مفهوم EPS در بورس

EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم بدست می‌آید.

آشنایی با مفهوم EPS در بورس

سود پیش بینی شده یا ( EPS ) چیست؟

یکی از ابتدایی‌ترین مفاهیمی که در بازار بورس وجود دارد و انتظار می‌رود شما به عنوان یک سرمایه‌گذار بورسی به آن آگاهی داشته باشید، اطلاع از سود پیش بینی شده یا همان EPS سهام موجود در بازار است. اغلب شرکت‌ها در یک ماه پایانی هرسال مالی، بودجه سال آینده خود را منتشر می‌کنند. یکی از مهم‌ترین اطلاعات درج شده در بودجه شرکت‌ها، پیش‌بینی مقدار سود هر سهم آن‌ها است.

به‌عنوان‌ مثال، یک شرکت در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی می‌کند که در پایان سال مالی ۱۳۹۸ به ازای هر سهم، ۱۰۰ تومان سود به سهامداران خود بپردازد. همچنین تحلیلگران و شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری نیز اقدام به پیش‌بینی سود شرکت‌ها کرده و بعضا گزارش‌هایی از سود پیش‌بینی اجماع تحلیلگران را منتشر می‌کنند. (1) نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید آن است که در ایران EPS دیگر از سمت شرکت‌ها ارائه نمی‌شود.

این تعریف نشان از اهمیت شناخت و آگاهی فعالان بورسی از EPS شرکتی است که می‌خواهند سهام آن را بخرند. در واقع شما می‌توانید با استفاده از شاخص EPS سود سال آینده شرکت مورد نظرتان را حدس بزنید و با آگاهی نسبت به تحلیل تحلیل کنندگان و اطلاعاتی که شرکت‌ها در اختیار شما می‌گذارند، نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنید. EPS یک شاخص جهانی است و این تعریف دقیقا در اکثر بازارهای بورسی دنیا، به شما اطلاعاتی از یک جنس را ارائه می‌کنند.

به‌عنوان مثال تامسون رویترز از سال ۱۹۷۶، شاخص پیش بینی سودآوری بیش از ۴۰ ‌هزار شرکت را ارائه می‌کند و یکی از پیشتازان این اقدام در سطح بین‌الملل محسوب می‌شود. در تهیه این گزارش بیش از ۳۰ هزار تحلیلگر از سه هزار شرکت، تامسون رویترز را همراهی و به هرچه دقیق‌تر شدن این آمار کمک می‌کنند .

شرکت Zacks نیز نمونه دیگر شرکت‌های پیش بینی کننده سود سهام است که از سال ۱۹۸۱ پیش‌بینی سود بیش از چهار هزار شرکت بورسی را با مشارکت بیش از دو هزار و ۶۰۰ تحلیلگر ارائه می‌کند. شرکت‌های فکت‌ست، اس‌اند‌پی کپیتال آی‌کیو و بلومبرگ نیز دیگر شرکت‌هایی هستند که به جمع‌آوری پیش‌بینی سود مورد اجماع کارشناسان می‌پردازند.(2)

تعدیل مثبت یا منفی سود

پس از آشنایی با مفهوم سود پیش بینی شده، نیاز است که شما را با مفهوم تعدیل مثبت یا منفی سود نیز آشنا بسازیم. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس وظیفه دارند، به‌طور مستمر و در دوره‌های سه ‌ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش‌بینی شده، پیش‌بینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. (3)

لازم به ذکر است در اوایل سال ۱۳۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم گرفت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، به‌جای پیش‌بینی و اعلام سود سالیانه، فقط گزارش تفسیری منتشر کنند تا همانند سایر نقاط دنیا، ‌ ‍پیش‌بینی سود توسط شرکت‌های مشاوره سهام و تحلیلگران مستقل، در بازار بورس تهران نیز منتشر شود.

همچنین اخیرا برخی شرکت‌های تحلیلگری اقدام به انتشار ‍پیش‌بینی سود از نظر تحلیلگران کرده‌اند که می‌تواند مورد توجه سرمایه‌گذارانی قرار گیرد که می‌خواهند در بازار بورس تهران به فعالیت خود ادامه دهند.

باید به این نکته توجه داشته باشید که آگاهی از دو شاخص و مولفه مهم، یعنی سود پیش بینی شده و تعدیل مثبت یا منفی سود، به شما کمک می‌کند که ریسک سرمایه خود را کاهش دهید. در مورد مفهوم ریسک سرمایه در ادامه صحبت خواهیم کرد اما در این بخش لازم است بدانید که علاوه بر شناخت این دو شاخص، باید به طور مداوم در این زمینه تمرین داشته باشید و در فواصل زمانی متفاوت، این شاخص‌ها را برای چندین شرکت متفاوت مقایسه کنید.

نسبت قیمت به درآمد یا «ای‌پی‌اس» معمولا به عنوان یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم در نظر گرفته می‌شود. EPS همچنین یک جزء اصلی در محاسبه ارزیابی سهام با توجه به قیمت آن است . یکی از جنبه‌های مهم EPS که معمولا در محاسبات نادیده گرفته می‌شود، میزان سرمایه موردنیاز برای ایجاد درآمد خالص است.

دو شرکت می‌توانند رقم EPS یکسانی داشته باشند، اما یکی از آن‌ها این رقم سود به ازای هر سهم EPS را با سرمایه‌گذاری کمتری بدست آورده است. ناگفته پیدا است شرکتی که با سرمایه کمتری بتواند سود بیشتری بسازد، کارآمدتر از دیگری است و اگر همه فاکتورهای دیگر مساوی باشد، معمولا شرکت بهتری برای سرمایه‌گذاری است. باید به این نکته توجه داشته باشید که اقدام به خرید و فروش سهام تنها با نگاه به شاخص EPS یک ریسک بسیار زیاد و ناشی از اطلاعات پایین نسبت به بازار بورس است.

ریسک سرمایه چیست؟

در بحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اطلاق می‌شود. یعنی اینکه دارایی‌هایی که روی آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهند و پولی که برای به دست آوردن آن دارایی پرداخت کرده بودید نیز از بین برود. برخی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار عبارت است از: اعلام نشدن سود سهام، پایین بودن میزان سود هرسهم، کاهش قیمت هرسهم.(4)

دانستن ریسک سرمایه‌گذاری در زمینه هر صنعت و فعالیتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. اما به نظر شما علت این حرف چیست؟ باید توجه داشته باشید که فعالیت در هر صنعت و بازاری، تا اندازه‌ای ریسک دارد. اگرچه ممکن است ریسک فعالیت شما عدد بسیار پایینی باشد، باید نسبت به جوانب آن شناخت داشته باشید، حال آنکه بازار بورس به ویژه در ایران، ریسک زیادی دارد و باید با شناخت، در آن فعالیت کرد.

ریسک بازار، ریسک صنعت، ریسک نرخ بهره، ریسک سرمایه‌گذاری مجدد و ریسک نرخ ارز، از جمله مفاهیمی است که هنگام صحبت از ریسک سرمایه‌گذاری در بورس مطرح می‌شوند، باید نسبت آن‌ها نیز شناخت کافی داشت. ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک که به آن بتا نیز گفته می‌شود، مربوط به سرمایه گذاری در همه دارایی‌ها است.

باید توجه داشته باشید که ریسک بازار قابل حذف نیست. ریسک صنعت نیز مربوط به بخش‌ها و صنایع خاصی از سرمایه گذاری ریسک صنعت گفته می‌شود. ریسک نرخ بهره به طور چشمگیری در سرمایه‌گذاری اوراق مشارکت قابل مشاهده است، جایی ‌که افزایش نرخ بهره بانکی منجر به کاهش قیمت اوراق مشارکت می‌شوند و به ارزش سرمایه گذاری‌های اوراق مشارکت، آسیب می‌رسانند. کاهش نرخ بهره و تغییر شرایط اقتصادی نیز ریسک سرمایه‌گذاری مجدد را دچار مشکل می‌کنند. در مورد ریسک ارز نیز باید بیان کرد که این نوع ریسک زمانی رخ می‌دهد که شما در بورس کشوری دیگر سرمایه گذاری می‌کنید. (5)

جمع بندی

آشنایی با مفاهیم مختلف در بورس، به شما کمک می‌کند که در بازار بورس، کاملا مطلع عمل کنید و ریسک سرمایه‌گذاری کمتری را متحمل شوید. آشنایی صرف با شاخص‌های بازار بورس، برای کار شما کافی نخواهد بود و شما نیاز دارید که هر یک از شاخصه‌ها را در بازار واقعی نیز بسنجید و اثرات هر کدام را پیش بینی کنید.

P/E چیست و 3 استفاده ای که از آن می شود

EPS مخفف earning per share و به معنی درآمد هر سهم می باشد. برای محاسبه آن باید تمام هزینه های شرکت را از درآمدش کسر کنید تا سود شرکت را پیدا کنید. بعد از پیدا کردن سود، مالیتی که شرکت می پردازد را نیز کسر کرده و به عدد "سود بعد از کسر مالیات" می رسیم. حالا با تقسیم کردن این عدد بر تعداد سهام شرکت، سود به ازای هر سهم یا همان EPS پیدا می شود.

P/E یکی از نسبت های مهم مالی هست که از تقسیم قیمت (P= price) بر سود سهام (EPS)، محاسبه می شود. در واقع این نسبت به ما می گوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه اش است؟ یک تعبیر دیگر این هست که این سهام چند درصد سودآوری دارد. در واقع این نسبت انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد. باید توجه کنیم که P/E به تنهایی قابل تحلیل کردن نیست بلکه باید آن را با P/E سایر شرکت های مشابه مقایسه کرد و دید که مثلا در صنعت کاشی و سرامیک P/E حدود 22 هست و اگر یک شرکتی خیلی بیشتر از 22 باشد یعنی یا قیمتش حباب دارد و یا به دلیل طرح هایی که دارد انتظارات بازار از این شرکت بالا آموزش سه شاخص EPS رفته و به زودی یا قیمت کاهش پیدا می کند و یا سودآوری سهام (EPS) افزایش پیدا می کند. در بلند مدت با کاهش قیمت یا افزایش سود P/E این شرکت نیز مثل بقیه شرکت های هم گروه خواهد شد. حالا وظیفه شما به عنوان یک سرمایه گذار این هست که با پیگیری اخبار و تحلیل شرکت، کشف کنین که ایا این شرکت قدرت افزایش EPS را دارد و یا قیمتش به زودی کاهش خواهد یافت.

یک مثال دیگر برای روشن شدن قضیه بزنیم، فرض کنین در صنعتی که P/E آن 22 هست یک شرکتی را داریم که P/E بسیار کمتری دارد. باز اینجا هم 2 سناریو مطرح هست. یا قیمت این سهام در آینده رشد خواهد کرد تا P/E افزایش پیدا کند و به سمت متوسط صنعت حرکت کند. و یا اینکه سود آوری شرکت به خاطر مشکلاتی که دارد کاهش پیدا خواهد کرد. با کاهش EPS که در مخرج P/E ذکر شده، کل نسبت افزایش می یابد و به عدد متوسط صنعت نزدیک می شود. پس راه درست استفاده از P/E مقایسه آن با متوسط صنعت می باشد.

نسبت P/E یک کاربرد دیگر هم دارد و آن ارزش گذاری سهام است. فرض کنین شما شرکتی را تحلیل کردید و توانستید تخمین بزنید که EPS آن از عدد الف به عدد ب در حال تغییر هست. اگر پیشبینی شما درست باشد، حالا باید محاسبه کنیم که قیمت این سهام که قرار است به اندازه ب تومان سود کند، چقدر خواهد بود. برای اینکار شما می توانید P/E آن را که محاسبه کرده بودید در EPS اش ضرب کنید. حاصلضرب P/E در EPS جدید به شما قیمت جدید سهام را خواهد داد. اگر قیمت جدیدی که بدست آوردید بالاتر از قیمت فعلی سهام در بازار هست این یعنی سهم شما پتانسیل رشد دارد و می توانید برای خریدش برنامه ریزی کنید. نکته ای که اینجا مهم هست آن است که نسبت P/E صحیح را محاسبه کنید و گرنه صرب کردن EPS جدید در P/E اشتباه می تواند شما را گمراه کند. توضیحات تکمیلی راجع به نحوه محاسبه P/E، و پیدا کردن قیمت آینده سهام را در دوره های تکمیلی آموزشی ما می توانید ببینین. DPS مخفف dividend per share می باشد و به بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می شود می گویند. در ایران به DPS سود نقدی هم گفته می شود.